Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 26: Sau phút chia li ( trích Chinh phụ ngâm khúc)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Cầu Khởi. Tieát : 26 Ngaøy daïy : 28/09/2011. Giáo án Ngữ văn. SAU PHUÙT CHIA LI ( Trích Chinh phuï ngaâm khuùc ). (Đoïc theâm ) I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Đặc điểm của thơ song thất lục bát. - Sơ giản về chinh phụ ngâm khúc, tác giả Đặng Trần Côn, vấn đề người dịch Chinh phụ ngâm khúc. - Niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ có chồng đi chinh chiến ở nơi xa và ý nghĩa tố cáo chiến tranh phi nghĩa được thể hiện trong văn bản. - Giá trị nghệ thuật của một đoạn thơ dịch tác phẩm Chinh phụ ngâm khúc. 2. Kó naêng - Đọc – hiểu văn bản theo thể ngâm khúc. - Phân tích nghệ thuật tả cảnh, tả tâm trạng trong đoạn trích thuc65 tác phẩm Chinh phụ ngâm khúc. 3. Thái độ - Thông cảm với nỗi sầu đau và niềm khát khao hạnh phút lứa đôi của người phụ nữ ngày xưa. II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân : Baûng phuï, giaùo aùn Học sinh : Bài soạn, sách vở . III. PHÖÔNG PHAÙP Đọc diễn cảm, gợi mở, tái tạo . So sánh đối chiếu, giảng bình, nên vấn đề, hợp tác nhĩm . IV. TIEÁN TRÌNH 1. Ổn định tổ chức : Kieåm tra só soá hoïc sinh 2. Kieåm tra baøi cuõ : Kiểm tra 15 phút Ma trận đề: Tên chủ đề Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Cộng Văn bản: Bánh Thuộc lòng Hiểu giá trị Viết đoạn văn trôi nước bài thơ nội dung của biểu cảm văn bản Số câu Số câu: 1 Số câu: 1 Số câu: 1 Số câu: 3 Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Điểm tỉ lệ phần %. Số điểm: 3. Giáo án Ngữ văn. Số điểm: 2. Số điểm: 5. Số điểm: 10. Đề kiểm tra Ngữ văn 7 Thời gian 15 phút ( Không kể thời gian chép đề ) Câu 1: ( 5 điểm ) Chép lại bài thơ “ Bánh trôi nước” của tác giả Hồ Xuân Hương. Nội dung bài thơ biểu hiện điều gì? Câu 2: ( 5 điểm ) Viết một đoạn văn biểu cảm về nội dung bài thơ Bánh trôi nước của tác giả Hồ Xuân Hương. Hướng dẫn chấm, biểu điểm Câu 1: ( 5 điểm ) - Chép chính xác bài thơ ( 3 điểm ) - Nội dung bài thơ: ( 2 điểm ) + Miêu tả hình ảnh bánh trôi nước ( 0.5 điểm ) + Phản ánh vẻ đẹp, phẩm chất cao quý và thân phận chìm nổi của người phụ nữ trong xã hội cũ ( 1.5 điểm ) Câu 2: Viết đoạn văn ( 5 điểm ) - Hình thức: đoạn văn biểu cảm ( 1 điểm ) - Nội dung: ( 4 điểm ) + Trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất cao quý của người phụ nữ ngày xưa.( 2 điểm ) + Cảm thương cho thân phận chìm nổi của họ. ( 2 điểm ) 3. Giảng bài mới : Giới thiệu bài : Chinh phụ ngâm khúc là khúc ngâm của người vợ có chồng ra trận, nguyên văn chữ Hán của Đặng Trần Côn. Sau khi ra đời, Chinh phụ ngâm khúc được nhiều người diễn Nôm Bản diễn Nôm này được xem là của Đoàn Thị Điểm. Hoạt động của thầy, trò. Noäi dung baøi daïy. * Hoạt động 1: Đọc bài văn và tìm hiểu phần I. Đọc và tìm hiểu chú thích : chuù thích Hướng dẫn đọc: Đọc giọng chậm chậm, 1. Đọc đều đều, buồn buồn, ngắt nhịp câu 7 tiếng: nhòp 3/4 . Caâu 6-8 ngaét nhòp 2/2/2/2 Học sinh đọc tiếp theo Nhận xét- uốn nắn- sửa chữa Học sinh đọc chú thích dấu sao 2. Chuù thích :  Em haõy cho bieát taùc giaû cuûa vaên baûn laø ai a. Taùc giaû : Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn. ?  Vaên baûn “ Sau phuùt chia li ” thuoäc theå thô gì? Taïi sao em bieát?  Vì bài thơ gồm 2 câu mỗi câu 7 chữ tiếp đến 2 câu 6-8, bốn câu thành một khổ, số lượng khổ thơ không hạn định,...... Cho học sinh giải thích bằng lời của mình các từ: Hàm Dương, Tiêu Tương, trùng * Hoạt động 2: Đọc tìm hiểu văn bản Hợp tác nhóm 8 phút Đọc tìm hiểu nội dung, nghệ thuật của văn bản. Các nhóm trình bày – nhận xét Chốt ý:. GV gọi 1 HS đọc ghi nhớ * Hoạt động 3: Luyện tập Học sinh đọc bài tập 1 Xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp Thaûo luaän nhoùm ( 5 phuùt ). Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net. Đoàn Thị Điểm b. Taùc phaåm : Theå thô: Song thaát luïc baùt. c. Giải nghĩa từ : SGK. II. Đọc hiểu văn bản : 1. Noäi dung: Đoạn ngâm khúc thể hiện nỗi buồn chia phôi của người phụ nữ sau lúc tiễn chồng ra trận. Qua đó, tố cáo chiến tranh phi nghĩa đẩy lứa đôi hạnh phúc phải chia lìa. Đoạn trích còn thể hiện lòng cảm thông sâu sắc với khát vọng của người phụ nữ. 2. Ngheä thuaät: - Sử dụng thể thơ song thất lục bát diễn tả nỗi sầu bi dằng dặc của con người. - Cực tả tâm trạng buồn, cô đơn, nhớ nhung vời vợi qua hình ảnh, địa danh có tính chất ước lệ, tượng trưng, cách điệu. - Sáng tạo trong việc sử dụng các điệp từ, ngữ, phép đối, câu hỏi tu từ,..góp phần thể hiện giọng điệu cảm xúc da diết, buồn thương. * Ghi nhớ: SGK/93 III. Luyeän taäp Caâu 1: Phaân tích maøu xanh trong đoạn thơ a. Các từ chỉ màu xanh: mây biếc, nuùi xanh, xanh xanh, xanh ngaét. b. Phaân bieät.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn. - Xanh cuûa nuùi, cuûa maây, cuûa ngaøn daâu - Xanh xanh nhìn chung chung, xa xa, bao truøm caû caûnh vaät b. Taùc duïng : - Cây biếc, núi xanh: màu xanh ở trên cao, xa mơ øvà chuyển động, dieãn taû noãi saàu cuõng ñang daâng leân cao hướng về nơi chàng đang dãi daàu möa gioù. - Màu xanh từ chung chung mờ nhaït nhö muoán oâm truøm caû caûnh vật, trời đất bỗng chuyển thành màu xanh ngắt, có phần gay gắt để diễn tả tâm trạng buồn buồn, chợt lúc lại nhói lên đúc kết lại thành một khối saàu khoâng tan. 4. Cuûng coá Đọc thuộc lòng bài thơ. Qua bốn câu thơ đầu nỗi sầu chia li của người vợ được gợi tả như thế nào? Gợi tả bằng cách nói tương phản, điệp ngữ: chàng thì đi thiếp thì về, hình ảnh mây biếc, núi xanh. Người chinh phụ cảm nhận về nỗi xa cách vợ chồng. Cách dùng phép đối còn ngảnh lại – hãy trông sang trong hai câu bảy chữ, cách điệp và đảo vị trí của hai địa danh Hàm Dương – Tiêu Tương có ý nghĩa gì trong việc gợi tả nỗi sầu chia li? Tình cảnh oái oăm nghịch chướng làm cho tình cảm vợ chồng nồng thắm mà không được ở bên nhau. Đồng thời thể hiện khát vọng hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ. 5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà : Hoïc thuoäc baøi thô Nắm được giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ. Phân tích tác dụng của một vài chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong đoạn trích. Nhận xét các mức độ tình cảm của người chinh phụ được diễn tả qua các khổ thơ song thất lục bát trong đoạn trích. Laøm baøi taäp 5 SGK/93 Chuẩn bị: Qua Đèo Ngang Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn. Đọc văn bản, tìm hiểu thể thơ ngôn bát cú Tìm hiểu cảnh tượng Đèo Ngang và tâm trạng của nhà thơ. V. RUÙT KINH NGHIEÄM : Noäi dung :.................................................................................................................. ................................................................................................................................... Phöông phaùp :............................................................................................................ ................................................................................................................................... Tổ chức : ................................................................................................................... ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>