Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 2 - Tiết 5: Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê (Tiết 1)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trần Văn Huy - Trường THCS Lê Hồng Phong - Krông pa - Gia lai. TUẦN 2 TIẾT O5 Ngày soạn:20/08/2011 Ngày dạy:22/08/2011 Văn Bản: CUOÄC. CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ (T1) (Theo Khánh Hoài). A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểt được hoàn cảnh éo le và tình cảm ,tâm trạng của các nhân vật trong truyện. - Nhận ra được cách kể chuyện trong văn bản . B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG 1. Kiến thức: - Tình cảm anh em ruột thịt thắm thiết ,sâu nặng và nỗi đau khổ của ngững đứa trẻ không may rơi vào hoàn cảnh bố mẹ li dị . - Đặc sắc nghệ thuật của văn bản. 2. Kĩ năng a .Kĩ năng chuyên môn: - Đọc - hiểu văn bản truyện ,đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng các nhân vật. - Kể và tóm tắt truyện . b.Kĩ năng sống: - Tự nhận thức và xác định được giá trị của lòng nhân ái, tình thương và trách nhiệmcủa cá nhân với hạnh phúc gia đình. - Giao tiếp phản hồi, lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ, ý tưởng, cảm nhận của bản thân về cách ứng xử thể hiện tình cảm của các nhân vật,giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản 3. Thái độ: - Rèn kĩ năng miêu tả và phân tích tâm lí nhân vật . C. PHƯƠNG PHÁP - Vấn đáp kết hợp thuyết trình, thực hành . D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định : 2. Bài cũ ?Viết một đoạn văn ngắn , khoảng 5-6 câu trình bày cảm nhận của em về hình ảnh và vai trò của người mẹ qua 2 vb nhật dụng vừa mới học : Cổng trường mở ra và Mẹ tôi. 3. Bài mới : Giới thiệu bài: Trong cuộc sống , ngoài việc trẻ được sống đầy đủ về vật chất thì cha mẹ còn làm cho con trẻ đầy đủ , hoàn thiện về đời sống tinh thần . Trẻ có thể thiếu thốn vật chất nhưng tinh thần cần phải đầy đủ . Cho dù rất hồn nhiên , ngây thơ nhưng trẻ vẫn cảm nhận , vẫn hiểu biết một cách đầy đủ về cuộc sống gia đình mình . Nếu chẳng may rơi vào hoàn cảnh bất hạnh , các em cũng biết đau đớn , xót xa , nhất là khi phải chia tay với gia đình thân yêu của mình . Để hiểu rõ hoàn cảnh đó , bài học hôm nay sẽ giúp ta hiểu được vấn đề đó. Giaó án Ngữ Văn 7 học kỳ 1 Năm học 2011 - 2012. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trần Văn Huy - Trường THCS Lê Hồng Phong - Krông pa - Gia lai. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS *HOẠT ĐỘNG 1 :Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu về tác giả ,tác phẩm. ? Nêu một vài hiểu biết của em về tác giả ,tác phẩm? ? Văn bản này thuộc kiểu văn bản nào? ? Giống văn bản nào mà chúng ta đã học? ? Em hãy tóm tắt vb này một cách ngắn gọn nhất ? *HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc và tìm hiểu văn bản GV: Gọi hs đọc những đoạn tiêu biểu Gv : Giải thích từ khó.* Ráo hoảnh :Khô không có một chút nước nào. Gv : Đọc mẫu một đoạn ,gọi hs đọc tiếp cho đến hết văn bản. ? Truyện có thể chia làm mấy phần? HS : Thảo luận (2’) trình bày. Gv: Định hướng.. Gv :Yêu cầu hs tóm tắt lại đoạn 1. ? Truyện viết về ai ? Về việc gì ? Ai là nhân vật chính ? HS: Thảo luận trình bày GV: Chốt sửa sai ? Tại sao tên truyện lại là “ Cuộc chia tay của những con búp bê” ? Tên truyện có liên quan gì đến ý nghĩa của truyện không ? Hs :Thảo luận (3’), trình bày. Gv : Giảng ? Em có nhận xét gì về tình cảm của 2 anh em trong câu chuyện này ? HS:Tình cảm chân thành , sâu nặng. NỘI DUNG BÀI DẠY I. GIỚI THIỆU CHUNG 1. Tác giả: 2.Tác phẩm: Truyện ngắn được trao giải nhì trong cuộc thi thơ-văn viết về quyền trẻ em 1992. 3. Thể loại : Vb nhật dụng viết theo kiểu văn bản tự sự. 4. Tóm tắt II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN. 1. Đọc tìm hiểu từ khó a. Đọc văn bản b.Tìm hiểu từ khó 2. Tìm hiểu văn bản a. Bố cục : 2 phần + Từ đầu đến ….Từ thủa ấu thơ :Cuộc chia tay của hai anh em Thành và Thủy. + Còn lại: Cuộc chia tay của Thủy với lóp học,và chia tay giữa hai anh em. b. Phân tích * Cuộc chia tay của Thuỷ với anh trai . - Hoàn cảnh xảy ra sự việc trong truyện : bố mẹ Thành và Thuỷ li hôn . - Những giọt nước mắt xót xa, ngậm ngùi của hai anh em trong đêm. - Kỉ niệm của người anh đối với em. - Thuỷ mang kim chỉ ra tận sân vận động vá áo cho anh. - Chiều nào Thành cũng đón em đi học về , dắt tay nhau vừa đi vừa trò chuyện . - Thành nhường hết đồ chơi cho em nhưng Thuỷ lại thương anh “Không ai gác đêm cho anh ngủ” nên để lại cho anh cả 2 con búp bê .  Tình cảm chân thành , sâu nặng, tấm lòng nhân hậu,vị tha .. ? Chính vì tình cảm sâu nặng như thế nên gặp cảnh ngộ phải chia tay chúng đã bộc lộ cảm xúc gì ? Hs : Cảm nhận , trả lời. TIẾT O6 Văn Bản:. CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ (T2 ) (Theo Khánh Hoài) Giaó án Ngữ Văn 7 học kỳ 1 Năm học 2011 - 2012. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trần Văn Huy - Trường THCS Lê Hồng Phong - Krông pa - Gia lai. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS * HOẠT ĐỘNG 1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu mục 2. Gv :Yêu cầu hs đọc lại đoạn 2. Hs : Thực hiện. ? Lời nói và hành động của Thuỷ khi thấy anh chia 2 con búp bê Vệ sĩ và Em nhỏ ra hai bên có mâu thuẫn gì ? Hs : Phát biểu. ? Kết thúc truyện Thuỷ đã lựa chọn cách giải quyết ntn? * HOẠT ĐỘNG 2: Tổng kết : ? Chi tiết này gợi lên trong em những suy nghĩ, tình cảm gì? GV gợi ý: Thuỷ đặt 2 con búp bê nằm cạnh nhau Gợi lên trong lòng người đọc lòng thương cảm đối với em:Một em bé gái giàu lòng vị tha,….. Theo dõi cuộc chia tay với lớp . Hs : Trả lời. ? Trong đoạn này , chi tiết nào khiến em cảm động nhất? Vì sao ? ? Hãy nhận xét về cách kể truyện của tác giả , cách kể này có tác dụng gì trong việc làm nổi rõ tư tưởng của truyện ? Hs :Thảo luận(3’) trình bày. Gv : Định hướng. ? Nghệ thuật độc đáo trong việc xây dựng truyện? ? Qua câu chuyện này , theo em tác giả muốn gửi gắm đến mọi người điều gì ? GV : Thông điệp mà câu chuyện gửi tới cho người đọc là gì? Hs : Dựa vào ghi nhớ trả lời. NỘI DUNG BÀI DẠY b. Phân tích *. Cuộc chia tay của Thuỷ với anh trai . *. Cuộc chia tay với lớp học - Cô mở cặp lấy một quyển sổ cùng với chiếc bút máy nắp vàng đưa cho Thuỷ. - Em tôi …nức nở. -> Cần yêu thương và quan tâm đến quyền lợi của trẻ em , đừng làm tổn hại đến hững tình cảm tự nhiên, trong sáng. III. Tổng kết : 1 Nghệ thuật : - Xây dựng tình huống tâm lí - Lựa chọn ngôi thứ nhất để kể : nhân vật tôi trong truyện kể lại câu chuyện của minh nên những day dứt , nhớ thương được thể hiện một cách chân thực . - Khắc hoạ hình tượng nhân vật trẻ nhỏ ( Thàng và Thuỷ) qua đó gợi lại suy nghĩ về sự lựa trọn ,ứng sử của những người làm cha làm mẹ. - Lời kể tự nhiên theo trình tự sự việc 2 Ý nghĩa văn bản: - Là câu truyện của ngững đứa con nhưng lại gợi cho những người làm cha, mẹ phải suy nghĩ .Trẻ em cần được sống trong mái ấm gia đình . Mỗi người cần phải biết giữ cho gia đình hạnh phúc * Ghi nhớ : (SGK/27). E. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Tìm các chi tiết của truyện thể hiện tình cảm gắn bó của hai anh em Thành và Thuỷ - Soạn bài “Bố cục trong văn bản ". F. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………….……………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………… ******************************************************. Giaó án Ngữ Văn 7 học kỳ 1 Năm học 2011 - 2012. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trần Văn Huy - Trường THCS Lê Hồng Phong - Krông pa - Gia lai. TUẦN 2 TIẾT O7 Ngày soạn: 20/08/2011 Ngày dạy: 24/08/2011 Tập Làm Văn: BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểt được tần quan trọng và yêu cầu của bố cục trong văn bản; trên cơ sở đó ,có ý thức xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản. - Bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch ,hợp lí cho các bài làm. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG 1. Kiến thức: - Tác dụng của việc xây dựng bố cục . 2. Kĩ năng: - Nhân biết ,phân tích bố cục trong văn bản. - Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc - hiểu văn bản , xây dựng bố cục trong một văn bản nói ( viết ) cụ thể. 3. Thái độ: - Nghiêm túc thực hiện. C. PHƯƠNG PHÁP - Vấn đáp kết hợp thuyết trình, thực hành D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định : 2. Bài cũ ? Thế nào là liên kết trong vb ? Muốn 1 vb có tính liên kết người viết phải ntn? 3. Bài mới : Giới thiệu bài: Trong những năm học trước , các em đã được làm quen với công việc xây dựng dàn bài , Dàn bài lại là chính kết quả , hình thức thể hiện của bố cục . Vì thế bố cục trong vb không phải là 1 vấn đề hoàn toàn mới mẻ đối với chúng ta . Tuy nhiên trên thực tế , vẫn có rất nhiều học sinh không qua tâm đến bố cục , và rất ngại xác dịnh bố cục trong lúc làm bài . Vì vậy bài học hôm nay sẽ học ta thấy rõ tầm quan trọng của bố cục trong vb , bước đầu giúp ta xây dựng được bố cục rành mạch , hợp lí . HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY * HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu bố cục của văn bản I. BÀI HỌC GV :Yêu cầu hs nhắc lại bố cục của văn bản Cuộc 1. Bố cục của vb chia tay của những con búp bê? VD: Một lá đơn xin gia nhập Đội. ? Em muốn viết một lá đơn để xin ra nhập Đội TNTP - Tên, tuổi, địa chỉ, nghề nghiệp của người HCM, hãy cho biết trong lá đơn ấy cần ghi những nội viết đơn. dung gì ? HS: Tên , tuổi , nghề nghiệp . - Yêu cầu, nguyện vọng, lời hứa. Nêu yêu cầu , nguyện vọng , lời hứa. ? Những nội dung trên được sắp xếp theo một trật tự  Các nội dung được sắp xếp theo một ntn? trình tự , 1 hệ thống rành mạch, hợp lí Gv giảng : Theo trật tự trước sau một cách hợp lí , chặt chẽ , rõ ràng ? Em có thể tuỳ tiện thích ghi nội dung nào trước cũng được không ? Ví dụ có thể viết lí do trước sau đó mới viết tên được không ? Giaó án Ngữ Văn 7 học kỳ 1 Năm học 2011 - 2012. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trần Văn Huy - Trường THCS Lê Hồng Phong - Krông pa - Gia lai. Hs : Phát biểu. ? Từ đó em thấy bố cục một vb cần đạt những yêu cầu gì để người đọc có thể hiểu được vb đó ? ( ghi nhớ 1) Hs : Dựa vào ghi nhớ trả lời. *HOẠT ĐỘNG 2 Yêu cầu đối với bố cục trong văn bản. Gv : Gọi hs đọc 2 câu chuyện trong phần 2. Chú ý câu chuyện thứ nhất. ? Đọc câu chuyện này lên ta thấy nội dung được sắp xếp ntn so với vb kể trong sách Ngữ văn ? ? Trong câu chuyện thứ nhất gồm mấy đoạn ? các câu trong mỗi đoạn có tập trung 1 ý chung không ? ý của đoạn này và đoạn kia có phân biệt được với nhau không ? Hs : Thảo luận trả lời. Gv : Chốt ý. ? Vậy trong 1 vb bố cục phải như thế nào ? Gv : Yêu cầu hs chú ý câu chuyện thứ 2 ? Câu chuyện này gồm mấy đoạn ? ( 2 đoạn) ? Vậy cách kể này bất hợp lí chỗ nào ? Hs : Phát hiện trả lời ( Làm cho câu chuyện không nêu bật được ý phê phán, không còn buồn cười ).. ? Từ đây em rút ra được bài học gì về 1 bố cục rành mạch , hợp lí. Hs : Dựa vào ghi nhớ trả lời. *HOẠT ĐỘNG 3: Các phần của bố cục Gv : Khái quát nội dung và yêu cầu hs nêu tên 3 phần của văn bản. Định hướng : Nói như vậy là không đúng vì qua bảng hệ thống đã điền vào nd thích hợp và qua sự lập luận về 1 bố cục rành mạch như trên , ta thấy rõ sự phân biệt giữa các đoạn , phần . Có như thế bố cục mới đạt yêu cầu . * GV khái quát lại bài. HS đọc ghi nhớ. *HOẠT ĐỘNG 4:Hướng dẫn luyện tập Gv : Hướng dẫn hs thực hiện các bài tập trong sgk.. 2. Những yêu cầu về bố cục trong vb . - Nội dung trong vb phải thống nhất chặt chẽ với nhau , giữa chúng phải có sự phân biệt rạch ròi . - Trình tự sắp xếp các phần các đoạn phải giúp cho người viết (nói) dễ dàng đạt được mục đích .. 3. Các phần của bố cục . 3 phần : Mở bài , Thân bài , Kết bài. Mỗi phần có một nhiệm vụ riêng .. II. LUYỆN TẬP Bài tập 2 : - Mb: Từ đầu … khóc nhiều . - Tb: Tiếp theo ..đi thôi con . - Kb: Còn lại . Bố cục đã rành mạch hợp lí . Bài tập 3: Chưa rành mạch hợp lí vì các điểm 1,2,3 ở phần thân bài mới chỉ kể lại việc học chứ chưa phải là trình bày kinh nghiệm học tốt . Trong đó điểm 4 lại không. Giaó án Ngữ Văn 7 học kỳ 1 Năm học 2011 - 2012. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trần Văn Huy - Trường THCS Lê Hồng Phong - Krông pa - Gia lai. phải nói về việc học . E. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Học ghi nhớ , Làm hết bài tập còn lại . -Xác điịnh bố cục của một văn bản tự chọn, nêu nhận xét về bố cục của văn bản đó. Soạn bài “ Mạch lạc trong vb”. F. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………….……………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………… ****************************************************** TUẦN 2 TIẾT O8 Ngày soạn: 25/08/2011 Ngày dạy:26/08/2011 Tập Làm Văn: MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Có những hiểu biết bước đầu về mạch lac trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản có mạch lạc . - Vận dụng kiến thức về mạch lạc trong văn bản vào đọc - hiểu văn bản và thực tiễn tạo lập văn bản viết, nói. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG 1. Kiến thức: - Mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết của mạch lạc trong văn bản. - Điều kiện cần thiết để văn bản có tính mạch lạc. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng nói, viết mạch lạc. 3. Thái độ: - Nghiêm túc thực hiện. C. PHƯƠNG PHÁP - Vấn đáp kết hợp thuyết trình, thực hành . D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định : 2. Bài cũ ? Bố cục của vb là gì ? ? Một bố cục như thế nào được gọi là rành mạch và hợp lí ? cho vd minh hoạ . 3. Bài mới : GV giới thiệu bài : Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt , sự phân chia nhưng vb lại không thể không liên kết . Vậy làm thế nào để các phần , các đoạn của 1 vb vẫn được phân cách rành mạch mà lại không mất đi sự liên kết chặt chẽ với nhau ? Để làm được điều đó thì cô cùng các em tìm hiểu tiết học này. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY I. BÀI HỌC 1. Mạch lạc trong vb :  HOẠT ĐỘNG 1 Tìm hiểu sự mạch lạc trong văn -Văn bản cần phải mạch lạc.  bản. - Thông suốt , liên tục , không đứt GV : Yêu cầu hs đọc ví dụ trong sgk. ? Dựa vào hiểu biết (sgk/ 31) , em hãy xác định mạch quãng Giaó án Ngữ Văn 7 học kỳ 1 Năm học 2011 - 2012. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trần Văn Huy - Trường THCS Lê Hồng Phong - Krông pa - Gia lai. lạc trong vb có những tính chất gì trong số 3 tính chất được nêu trong sgk ? ? Khái niệm mạch lạc trong vb có được dùng theo nghĩa đen không ?(Không). ? Nội dung của khái niệm mạch lạc trong vb có hoàn toàn xa rời với nghĩa đen của từ mạch lạc không ? ? Vậy sự mạch lạc có vai trò ntn đối với vb ? Hs : Dựa vào bài soạn ở nhà trả lời. Gv : Định hướng : (rất cần thiết ) * HOẠT ĐỘNG 2 :Các điều kiện để một văn bản có tính mạch lạc. Gv : Yêu cầu hs chú ý phần 2 ? Hãy cho biết toàn bộ sự việc trên xoay quanh sự việc chính nào ? ( chia tay). ? Sự chia tay và những con búp bê đóng vai trò gì trong truyện ? Hai anh em Thành và Thuỷ có vai trò gì trong truyện ? Hs :Thảo luận trình bày. Gv : Trong vb Cuộc chia tay của những con búp bê có đoạn kể việc hiện tại , có đoạn kể việc quá khứ , có đoạn kể việc ở nhà , có đoạn kể việc ở trường , có đoạn kể chuyện hôm nay , có đoạn kể chuyện sáng mai . ? Hãy cho biết các đoạn ấy được nối với nhau theo mối liên hệ nào trong các mối liên hệ dưới đây : Liên hệ thời gian , không gian , liên hệ tâm lí , liên hệ ý nghĩa ? ? Từ thực tế của truyện , theo em 1 vb có tính mạch lạc là 1 vb như thế nào ? Hs : Dựa vào mục 2 phần ghi nhớ trả lời. Gv : Gọi 1 hs thực hiện phần ghi nhớ. hs đọc điểm thứ 2 trong phần ghi nhớ *HOẠT ĐỘNG 3 Hướng dẫn HS luyện tập Gv :Yêu cầu hs đọc bài tập 1 ? Nêu yêu cầu của bài tập 1? (HSTLN) ? Bài tập 2 yêu cầu chúng ta phải làm gì ?.  Văn bản rất cần sự mạch lạc. 2.Các điều kiện để một vb có tính mạch lạc - Các phần các đoạn , các câu trong vb đều nói về một đề tài , biểu hiện một chủ đề chung xuyên suốt. - Các phần , các đoạn , các câu được nối tiếp theo một trình tự rõ ràng hợp lí , trước sau hô ứng nhằm làm cho chủ đề liền mạch và gợi được nhiều hứng thú cho người đọc( người nghe ). * Ghi nhớ : sgk/ 32. II. LUYỆN TẬP * Bài tập 1 /32,33 + Ý chủ đạo xuyên suốt toàn đoạn văn là : sắc vàng trù phú , đầm ấm của làng quê vào mùa đông , giữa ngày mùa. Ý tứ ấy được dẫn dắt theo một dòng chảy hợp lí , phù hợp với nhận thức của người đọc . - Câu đầu giới thiệu bao quát về sắc vàng trong thời gian . - Hai câu cuối : là nhận xét cảm xúc về màu vàng . - Một trình tự với 3 phần nhất quán và rõ ràng như thế đã làm cho mạch văn thông suốt và bố cục các đoạn văn trở nên mạch lạc . *Bài tập 2 : Ý chủ đạo của câu chuyện xoay quanh việc chia tay của 2 đứa trẻ và 2 con búp bê . ….do đó , làm mất sự mạch lạc của câu chuyện .. Giaó án Ngữ Văn 7 học kỳ 1 Năm học 2011 - 2012. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trần Văn Huy - Trường THCS Lê Hồng Phong - Krông pa - Gia lai. E. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Học thuộc ghi nhớ sgk - Hoàn thành bài tập. -Tìm tính mạch lạc trong một văn bản đã học. - Soạn câu hỏi bài “Ca dao – dân ca ...” F. RÚT KINH NGHIỆM …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………….……………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………… ******************************************************. Giaó án Ngữ Văn 7 học kỳ 1 Năm học 2011 - 2012. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>