Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 32 - Tiết 125, 126: Luyện tập làm văn bản đề nghị và Báo cáo (Tiếp)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. Tuaàn :34 Tiết : 125-126 : Luyện tập làm văn bản đề nghị và báo cáo. Tieát : 127 -128 : OÂn taäp taäp laøm vaên Tuaàn :32 Tiết 125,126 SN : 125/4/2011 Dạy :18-23/4/2011. LUYEÄN TAÄP LAØM VAÊN BAÛN ĐỀ NGHỊ VAØ BÁO CÁO I Mục tiêu : - Nắm được cách thức làm hai loại văn bản đề nghị và báo cáo . - Biết ứng dụng các văn bản đề nghị , báo cáo và các tình huống cụ thể . - Tự rút ra những lỗi thường mắc , phương hướng và cách sửa chữa các lỗi thường mắc khi viết hai loại văn bản trên .-. II Kiến thức chuẩn : 1 Kiến thức - Tình huống viêt vb báo cáo và đề nghị. - cách làm vb đề nghị và báo cáo, tự rút ra những lỗi thường mắt,phương hướng và cách chữa. - Thấy sự khác nhau giữa 2 vb trên. 2 Kó naêng Rèn luyện kĩ năng viết 1 vb đề nghị và báo cáo đúng quy cách.. III Hướng dẫn thực hiện : Hoạt động thầy Hoạt động trò HĐ 1: Khởi động * OÅn ñònh : * Lớp trưởng báo cáo Kiểm diện, trật tự. * Kieåm tra : Kiểm tra việc soạn bài của học * 2 HS đem tập bài soạn. sinh. * Giới thiệu bài: ** Ở các tiết trước, ta đã học qua những quy cách viết văn bản đề nghị & báo cáo. Tiết này, chúng ta -Nghe và ghi tựa bài vào tập tiến hành luyện tập thực hành viết 2 loạivăn bản này để ghi nhớ những kiến thức cần chú ý về 2 loại văn bản này, từ cách làm đến các lỗi thường mắc phải. GV : Châu Văn Lập. Lop7.net. Noäi dung. Trang :. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TRường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. HÑ2 :Tieán haønh luyeän taäp ** Moãi nhoùm thaûo luaän 1 caâu hoûi Neâu yeâu caàu & phaân coâng thaûo SGK, cử đại diện trả lời: luaän caùc caâu hoûi SGK - Muïc ñích: (?) Mục đích viết văn bản đề nghị + Văn bản đề nghị: đề đạt nguyện vaø baùo caùo coù gì khaùc nhau? voïng. + Vaên baûn baùo caùo: Trình baøy những kết quả đã đạt được. - Noäi dung: (?) Nội dung văn bản Đề nghị & + Văn bản đề nghị: Ai đề nghị? Baùo caùo coù gì khaùc nhau? Đề nghị ai? Đề nghị điều gì? + Vaên baûn baùo caùo: Baùo caùo cuûa ai? Báo cáo với ai? Báo cáo về vieäc gì? Keát quaû nhö theá naøo?. - Gioáng nhau: (?) Hình thức trình bày của văn bản đề nghị và văn bản báo cáo có Đều là văn bản hành chính, có tính quy ước cao (viết theo mẫu gì gioáng nhau vaø khaùc nhau? chung ). - Khaùc nhau: Phaàn noäi dung: + Văn bản đề nghị: Nêu sự việc, lí do, nguyện vọng cần đề nghị. + Vaên baûn baùo caùo: Neâu tình hình diễn biến sự việc, các con số cụ thể cho kết quả đạt được. (?) Cả 2 loại văn bản khi viết cần -- Đúng, đủ thứ tự các mục, tránh rườm rà, thiếu trang nhã. Trình chú ý tránh những sai sót gì? bày sạch, rõ không xoá lem nhem. Những mục nào cần chú ý trong Phần đề xuất ý kiến và diễn biến mỗi loại văn bản? tình hình & kết quả đạt được là chính, ai gởi, gới ai. * Nhận xét, đánh giá, sửa chữa. * Nghe và tự ghi nhận. * Choát caùc yù chính. HĐ 3 : Luyện tập : BT1 trang 138 :  Nghe vaø thaûo luaän: * Neâu yeâu caàu baøi taäp: + Toå 1+2: tìm tình huoáng vaên baûn (?) Hãy nêu 1 tình huống thường gặp trong cuộc sống mà em cho là đề nghị. phải viết văn bản đề nghị & 1 tình + Tổ 3+4: Tìm tình huống viết văn huoáng phaûi vieát vaên baûn baùo caùo? baûn baùo caùo. * Nhận xét, bổ sung, sửa chữa. (không lặp lại các tình huống đã có ở SGK). GV : Châu Văn Lập. Lop7.net. 1/OÂn laïi lyù thuyeát vaên bản đề nghị và văn bản baùo caùo : - HS nhớ và trình bày lại kiến thức hai loại văn bản .. 2/Luyeän taäp vieát vaên baûn ĐỀ NGHỊ & BÁO CÁO: Baøi taäp 1: * Trường hợp làm văn bản đề nghị: Trang :. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TRường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. * Nhận xét, đánh giá. BT 2 : Nêu tình huồng cần phải viết văn bản đề nghị và báo cáo : GV phân công cho từng nhóm : - HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của gv . - HS nêu tình huống cụ thể .. Đề nghị nhà trường sửa chữa cửa sổ của lớp bị vỡ kính, xử lí ô nhiễm nhà vệ sinh, thay quạt, sửa ổ ñieän, … * Trường hợp làm văn * Caù c nhoù m thự c haø n h, trình baø y * Phaân coâng toå 1+2: Vieát vaên baûn baûn baùo caùo: * Caû lớ p nhaä n xeù t , phaâ n tích & sử a đề nghị; tổ 3+4: Viết văn bản báo Báo cáo kết quả hoạt chữa các lỗi đã mắc phải. caùo. động hè của lớp, kết quả * Nhận xét, đánh giá. lao động công ích, quyên  Đọ c & traû lờ i caù nhaâ n BT 3 trang 138 . goùp uûng hoä HS ngheøo, … BT3: Những chỗ sai trong việc sử BT2) ( Về nhà trình bày * Cho HS đọc yêu cầu, các câu duïng vaên baûn: a,b,c. hoàn chỉnh cả 2 văn bản **Đánh giá, khẳng định. Gĩp ý bổ a. Phải viết đơn xin miễn học đề nghị, báo cáo) sung . phí. b. Phaûi vieát vaên baûn baùo caùo. c. Phải viết văn bản đề nghị - Còn thời gian gv cho học sinh viết - HS làm theo yêu cầu của gv . hoàn chỉnh một trong các tình huống mà học sinh nêu . HĐ 4 Cuûng coá - Daën doø : a) Củng cố : ? Hãy nêu lại cách viết văn bản đề nghị và văn bản báo cáo ? ? Những mục nào không thể thiếu trong hai văn bản trên ?. - HS nghe và trả lời theo câu hỏi của gv . - HS nhận xét góp ý bổ sung .. b) Hướng dẫn tự học : ** Tự ôn, luyện 2 văn bản đề nghò, baùo caùo.. - HS nghe ghi nhớ và về nhà thực hiện theo yêu cầu của gv .. ** Viết mỗi loại 1 văn bản hoàn chænh. - Phát hiện và sửa chữa các loại văn bản đề nghị và văn bản báo cáo . ** Soạn bài: Ôn tập TLV (theo caâu hoûi SGK).. GV : Châu Văn Lập. Lop7.net. Trang :. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TRường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. .. Tuần 34 Tiết 127,128 SN :14/4/2011 Dạy :18-23/4/2011. OÂN TAÄP LAØM VAÊN I Mục tiêu : - Khái quát , hệ thống hóa kiến thức về văn bản biểu cảm và văn bản đề nghị .. II Kiến thức chuẩn : 1 Kiến thức : -Hệ thống kiến thức về văn biểu cảm. - Hệ thống kiến thức về văn nghị luận. 2 Kó naêng : - Khái quát, hệ thống các vb biểu cảm và NL đã học. - Laøm baøi vaên bieåu caûm vaø NL.. III Hướng dẫn thực hiện : Hoạt động thầy HĐ 1: Khởi động * OÅn ñònh : Kiểm diện, trật tự. * Kieåm tra : Kiểm tra việc soạn bài của học sinh. * Giới thiệu bài: ** Trình baøy ngaén goïn muïc ñích tiết học: Vì thời gian có hạn, 2 tiết hoâm nay, chuùng ta chæ coù theå oân tập hai loại văn bản chủ yếu đã học ở lớp 7. Loại văn bản hành chính các em tự ôn luyện ở nhà. HÑ2 : Hình thành kiến thức : (?) Ghi laïi teân caùc baøi vaên bieåu cảm được học ở tập 1 lớp 7 (văn xuoâi)? (?) Trong các văn bản đó, em thích vaên baûn naøo? Vì sao? * Nhaän xeùt, boå sung.. GV : Châu Văn Lập. Hoạt động trò. Noäi dung. Lớp trưởng báo cáo. * 2 HS đem tập bài soạn.. -Nghe và ghi tựa bài vào tập.  Caù nhaân.. I/Vaên baûn bieåu caûm : Caâu 1: Caùc vaên baûn biểu cảm đã học:  Cá nhân tự do nêu ý kiến -Cổng trường mở ra. vaø giaûi thích lí do. -Meï toâi. * Thảo luận, trả lời. -Một thứ quà của lúa * Nhaän xeùt, boå sung. non: Coám. -Cổng trường mở ra. -Cuoäc chia tay … -Meï toâi. -Saøi Goøn toâi yeâu. -Một thứ quà của lúa non: Cốm. -Mùa xuân của tôi.. Lop7.net. Trang :. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TRường THCS Long Thới. (?) Văn biểu cảm có những đặc ñieåm gì? (Veà muïc ñích, veà caùch thức). * Nhaän xeùt, khaúng ñònh.. Giáo án : Ngữ văn 7 -Cuoäc chia tay … -Saøi Goøn toâi yeâu. -Muøa xuaân cuûa toâi. +Veà muïc ñích: Biểu hiện tình cảm tư tưởng, thái độ của + Về cách thức: Trực tiếp hoặc khai thác những đặc điểm, tính chất của đồ vật, cảnh vật, sự việc, con người (miêu tả, tự sự) để khơi gợi tình caûm.. (?) Yeáu toá mieâu taû coù vai troø gì trong vaên bieåu caûm?.  Caù nhaân: Miêu tả để khơi gợi cảm xúc, tình cảm do cảm xúc chi phối chứ không nhằm miêu tả đầy đủ phong cảnh, chân dung hay sự việc.  Caù nhaân: (?) Yếu tố tự sự có ý nghĩa gì trong + Tự sự cũng để khơi gợi cảm xuùc. vaên bieåu caûm? (?) Khi muoán baøy toû tình thöông yêu, lòng ngưỡng mộ, ca ngợi đối với một con người, sự vật, hiện tượng thì em phải nêu lên được điều gì của con người, sự vật, hiện tượng đó?. + Phải nêu được: Vẻ đẹp bên ngoài, đặc điểm, phẩm chất bên trong, ảnh hưởng, tác dụng, ấn tượng sâu đậm và tốt đẹp đối với con người, sự vật, sự thích thú, ngưỡng mộ, say mê từ đâu và vì sao? … a.Với con người: Vẻ đẹp ngoại hình, lời nói, cử chỉ, hành động, taâm hoàn vaø tính caùch. b.Với cảnh vật: Vẻ đẹp riêng, ấn tượng đối với cảnh quan.. - So saùnh. (?) Ngôn ngữ biểu cảm đòi hỏi phải sử dụng các phương tiện tu từ - Đối lập – tương phản. - Lối chú thích đầy cảm xúc. nhö theá naøo? - Nhân hoá. - Câu hỏi tu từ. - Lieät keâ. GV : Châu Văn Lập. Lop7.net. Caâu 2: Ñaëc ñieåm cuûa vaên bieåu caûm: +Veà muïc ñích: Bieåu hieän tình caûm tö tưởng, thái độ của + Về cách thức: Trực tiếp hoặc khai thác những đặc điểm, tính chất của đồ vật, cảnh vật, sự việc, con người (miêu tả, tự sự) để khơi gợi tình caûm. Caâu 3: Vai troø cuûa yeáu toá mieâu taû: Miêu tả cốt để bộc lộ caûm xuùc. Caâu 4: Vai trò của yếu tố tự sự: Tự sự cũng để bộc lộ caûm xuùc. Câu 5: Phải nêu được: Vẻ đẹp bên ngoài, đặc ñieåm, phaåm chaát beân trong, ảnh hưởng, tác dụng, ấn tượng sâu đậm và tốt đẹp đối với con người, sự vật, sự thích thú, ngưỡng mộ, say mê từ đâu vaø vì sao? …. Caâu 6: Phương tiện tu từ trong bieåu caûm: - So saùnh. - Đối lập – tương phản. - Lối chú thích đầy cảm Trang :. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TRường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7 - Điệp, câu cảm, hô ngữ. (?) Ñieàn vaøo choã troáng baûng sau: (Treo baûng phuï) - Nội dung văn bản biểu cảm , mục đích văn bản biểu cảm , phương tiện biểu cảm . * Nhaän xeùt, khaúng ñònh.. Nội dung Biểu cảm : Biểu đạt tình caûm, caûm xuùc, taâm traïng vaø sự đánh giá của người viết đối với thế giới xung quanh. Muïc ñích Bieåu caûm : Cho người đọc thấy rõ nội dung biểu cảm của người viết, khơi gợi sự đồng cảm ở họ.. xuùc. - Nhân hoá. - Câu hỏi tu từ. - Lieät keâ. - Điệp, câu cảm, hô ngữ. Caâu 7:. Phöông tieän Bieåu caûm : - Trực tiếp ( Tiếng kêu, lời than, …) - Duøng caùc phöông tieän tu từ, miêu tả, tự sự (caâu caøm, so saùnh, töông phaûn, ñieäp, …) (?) Ñieàn vaøo choã troáng noäi dung khaùi quaùt trong boá cuïc vaên baûn bieåu caûm? (Treo baûng phuï). * Thaûo luaän leân baûng trình baøy. * Nhaän xeùt, boå sung.. Caâu 8: HS trả lời theo yêu cầu của gv . theo bảng gợi ý .. * Nhaän xeùt, khaúng ñònh.. Mở bài. Thaân baøi. Keát baøi. Nêu hiện tượng, sự vật, sự việc & nói rõ lí do vì sao yêu thích (giới thiệu tác giả, tác phẩm, nêu cảm xúc, tình cảm, đánh giá khái quaùt.) Tự sự, miêu tả bộc lộ cảm xúc, cảm nghĩ sâu sắc về các đặc điểm của sự vật, sự việc trong đời sống xã hội, trong đời sống riêng bản thân (triển khai từng cảm xúc, tình cảm nhận xét, đánh giá cụ theå, khaùi quaùt) Ấn tượng, tình cảm sâu đậm đối với sự vật, sự việc, hiện tượng aáy.. (?) Keå teân caùc vaên baûn nghò luaän GV : Châu Văn Lập. * Caù nhaân.. Lop7.net. II/Vaêm baûn nghò luaän : Caâu 1: Trang :. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TRường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. đã học? (?) Trong đời sống, trên báo chí & trong SGK, em thaáy vaên baûn nghò luận xuất hiện trong những trường hợp nào, dưới dạng những bài gì?. * Thảo luận trả lời. * Nhaän xeùt, boå sung: Văn bản nghị luận thường xuất hieän:. chứng, còn cần phải có thêm điều gì? Có cần chú ý tới chất lượng. chính xác, phù hợp với luận điểm - Lí lẽ và lập luận phải phù hợp. - Tinh thần yêu nước. … - Sự giàu đẹp của Tiếng Việt.. - Đức tính giản dị của Bác Hồ. - YÙ nghóa vaên chöông Caâu 2: + Trong các bản báo cáo trước hội Caâu 3: nghị, ý kiến trao đổi, tranh luận, Những yếu tố cơ bản trong phaùt bieåu trong caùc cuoäc hoïp, hoäi baøi vaên nghò luaän: thaûo, sô keát, toång keát. - Luận điểm, luận cứ (lí + Chương trình bình luận thời sự, lẽ, dẫn chứng), lập luận. theå thao. - Laäp luaän laø yeáu toá chuû + Lời giảng bài của giáo viên. yeáu . Baøi vaên nghò luaän + Lời kêu gọi, các tuyên truyền, có sức thuyết phục, đanh + Caùc baøi baøn luaän, pheâ bình, theùp, saâu saéc,,, khoâng nghiên cứu văn học, sử học, … phụ thuộc phần lớn vào hoặc bàn luận về các hiện tượng trình độ và hiệu quả lập xaõ hoäi, caùc cuoäc giao löu, phoûng luận của người viết. vaán, … Caâu 4: (?) Trong baøi vaên nghò luaän, phaûi Trong bài văn nghị luận phải có Luaän ñieåm: Laø yù lieán có những yếu tố cơ bản nào? Yếu luận điểm , luận cứ và lập luận . thể hiện tư tưởng quan luận điểm là yếu tố quan trọng toá naøo laø chuû yeáu? ñieåm cuûa baøi vaên, laø linh  Khaúng ñònh. - Luận điểm là quan điểm là tư hoàn cuûa baøi vieát. Noù (?) Luaän ñieåm laø gì? Haõy cho bieát tưởng … thống nhất các đoạn văn 4 caâu a, b, c, d SGK ñaâu laø luaän -Caâu a + d laø luaän ñieåm. thaønh moät khoái. Luaän ñieåm? Vì sao? - Caâu b laø caâu caûm thaùn. điểm phải đảm bảo đúng - Câu c: Chưa đầy đủ, chưa rõ đắn, chân thật, đáp ứng yù:Chuû nghóa anh huøng naøo? Cuûa được nhu cầu thực tế, có ai? Hình thức của luận điểm sức thuyết phục cao. thường có kết cấu câu trần thuật Caâu 5: với từ là hoặc từ có (khẳng định, phuû ñònh) (?) Có người nói:Làm văn chứng  Thảo luận trả lời: minh cuõng deã thoâi, chæ caàn neâu luaän - Noùi nhö theá laø khoâng hieåu veà điểm và dẫn chứng là xong. Ví dụ cách làm văn lập luận chứng sau khi neâu luaän ñieåm “ Tieáng minh. Việt giàu và đẹp”, chỉ cần dẫn ra - Chứng minh trong văn nghị luận câu ca dao: Trong đầm gì đẹp đòi hỏi phải phân tích, diễn giải baèng sen, laù xanh boâng traéng laïi sao cho dẫn chứng “nói lên” điều chen nhị vàng… là được. mình muoán noùi. Theo em, nói như vậy có đúng - Dẫn chứng trong văn chứng không? Để làm được văn chứng minh phaûi: Tieâu bieåu, choïn loïc, minh, ngoài luận điểm và dẫn. GV : Châu Văn Lập. Lop7.net. Trang :. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TRường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. của luận điểm và dẫn chứng khoâng? Chuùng nhö theá naøo thì ñat yeâu caàu?. với dẫn chứng, góp phần làm rõ bản chất của dẫn chứng hướng tới luaän ñieåm  phaûi chaët cheõ, maïch laïc, loâ gích.. (?) Cho 2 đề TLV sau: a) Giải thích câu tục ngữ: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. b) Chứng minh rằng: “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”là 1 suy nghĩ đúng đắn. Hãy cho biết cách làm 2 đề naøy coù gì gioáng nhau vaø khaùc nhau. Từ đó suy ra nhiệm vụ giải thích và chứng minh khác nhau nhö theá naøo?.  Thảo luận trả lời: - Gioáng nhau: + Chung luaän ñieåm. + Phải sử dụng lí lẽ, dẫn chứng và laäp luaän. - Khaùc nhau: Giaûi thích: + Vấn đề chưa rõ. + Lí leõ laø chuû yeáu. + Làm rõ bản chất của vấn đề như theá naøo? Chứng minh: + Vấn đề đã rõ.. + dẫn chứng là chủ yếu. + Chứng tỏ sự đúng đắn của vấn  Cho HS đọc lại ghi nhớ văn đề như thế nào? laäp luaän giaûi thích?  Đọc & tự ghi nhận..  Cho HS đọc ghi nhớ văn chứng minh? HĐ 3 Luyện tập : Cho hs tham khỏa một số đề tập làm văn trang 140 – 141 SGK chuẩn bị cho thi HKII - Cho HS đọc thảo luận và giải quyết một số đề - Nếu có thời gian GV cho hs hoàn thành một đề đúng theo yêu cầu . HĐ 4 : Cuûng coá - Daën doø a) Củng cố : Hãy nêu các bước làm một bài văn nghị luận ? b) Hướng dẫn tự học :. ** Tìm hieåu vaø thaûo luaän cuøng caùc baïn caùc vaên baûn tham khaûo SGK trang 140 đến 143 (có thể GV : Châu Văn Lập. Caâu 6:. Vaên giaûi thích: Chuû yeáu duøng lí leõ laøm saùng toû mọi khía cạnh của vấn đề cho người đọc hiểu đúng, hiểu sâu vấn đề đó, có nêu dẫn chứng nhưng không nhiều chỉ để minh hoạ cho lí lẽ thôi. Văn chứng minh: Chủ yếu dùng dẫn chứng để minh hoạ, khẳng định vấn đề. Tất nhiên cũng có dùng lí lẽ để nêu vấn đề, phân tích dẫn chứng và tổng kết vấn đề. Lí lẽ ít hơn dẫn chứng..  Đọc và tự ghi nhận. HS thực hiện theo yêu cầu của gv. - HS trả lời theo yêu cầu của gv .. - HS nghe ghi nhận và về nhà thực Lop7.net. Trang :. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TRường THCS Long Thới. Giáo án : Ngữ văn 7. tham khảo sách HTNV7 đề 1, 4, hiện theo yêu cầu của gv . 5, 6, 7, 8 trang 179 đến 186). ** OÂn kó vaên nghò luaän thi HKII. ** Soạn bài: Ôn tập TV (tt) (theo nội dung sơ đồ SGK + Bài taäp).** Tìm hieåu vaø thaûo luaän cuøng caùc baïn caùc vaên baûn tham khảo SGK trang 140 đến 143 (coù theå tham khaûo saùch HTNV7 đề 1, 4, 5, 6, 7, 8 trang 179 đến 186). ** OÂn kó vaên nghò luaän thi HKII. ** Soạn bài: Ôn tập TV (tt) (theo nội dung sơ đồ SGK + Bài taäp).. Duỵêt của tổ trưởng Long Thới , ngày tháng 4 năm 2011. \. Dieäp Thò Thu Sa. GV : Châu Văn Lập. Lop7.net. Trang :. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>