Bồi dưỡng Văn 8 - (3 buổi)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Buæi 1: ND: 12 – 3 - 2011 A. Mục đích: cho học sinh làm quen với các dạng đề từ đó có kĩ năng làm bài tốt trong c¸c bµi dù thi B. TiÕn tr×nh bµ d¹y Câu 1: Truyện ngắn "Lão Hạc" của Nam Cao đã giúp em hiểu thêm được những gì về phẩm chất và số phận của người nông dân Việt Nam trong xã hội cũ. Gîi ý a. Yêu cầu về kiến thức * Phẩm chất: - Chắt chiu tằn tiện - Giàu lòng tự trọng (từ chối sự giúp đỡ của ông giáo) - Giàu lòng yêu thương * Số phận: nghèo khổ; bần cùng... => Khí tiết: dù trong hoàn cảnh khốn khó đến mấy cũng luôn cố gắng giữ mình trong sạch. Câu 2 Một trong những đặc trưng về nội dung của văn học trung đại Việt Nam là "Văn dĩ tải đạo" (Văn chương là để chở đạo). Hãy chứng minh rằng đặc trưng ấy vẫn được tiếp nối trong văn học hiện đại sau này thông qua việc tìm hiểu các tác phẩm, đoạn trích: "Lão Hạc" (Nam Cao); "Tức nước vỡ bờ" (Trích "Tắt đèn" – Ngô Tất Tố) và "Trong lòng mẹ" (Trích "Trong lòng mẹ" – Nguyên Hồng) Dàn ý tham khảo: * Mở bài: - Mục đích của văn chương từ cổ chí kim là hướng con người đến Chân – Thiện – Mỹ. - Để thực hiện được mục đích đó, ông cha ta đặt ra những yêu cầu khắt khe đối với một tác phẩm văn học. Một trong số đó là "Văn dĩ tải đạo". - Truyền thống này vẫn được phát huy trong các tác phẩm văn học hiện đại. * Thân bài - Lí luận chung về "Văn dĩ tải đạo" (trình bày những suy nghĩ, ý hiểu về nội dung, vai trò, ý nghĩa của "Văn dĩ tải đạo"); Kiểm chứng bằng một số tác phẩm văn học trung đại có những biểu hiện rõ nét của văn chương chở đạo như: Truyện Kiều của Nguyễn Du; Thơ của Hồ Xuân Hương; Nguyễn Khuyến; Nguyễn Đình Chiểu... - Khẳng định sự tiếp nối thành công của tác giả văn học hiện đại trong việc sáng tạo tác phẩm theo định hướng "chở đạo". - Mảng văn học hiện thực trước cách mạng tháng 8/1945 chủ yếu hướng con người ta tới những tình cảm tốt đẹp giữa người với người (giới thiệu ba đoạn trích, tác phẩm cần bàn): - Phân tích cụ thể: + Tình cảm xóm giềng: - Bà lão láng giềng với vợ chồng chị Dậu (Tức nước vỡ bờ - NTT) - Ông giáo với lão Hạc (Lão Hạc - NC) + Tình cảm gia đình: - Tình chồng vợ: Chị Dậu ân cần chăm sóc chồng, quên mình bảo vệ chồng (Tức nước vỡ bờ - NTT) 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Tình cảm cha mẹ với con cái: Lão Hạc thương con, ki cóp dành dụm cho con; con trai lão Hạc thương cha (Lão Hạc - NC); bé Hồng thông cảm, bênh vực bảo vệ mẹ (Trong lòng mẹ - NH) + Tình đồng loại: sự yêu thương, che chở, cảm thông, sẻ chia của các tác giả đối với những phận người bất hạnh trong xã hội cũ; làm lây lan sang lòng người đọc sự căm phẫn những thế lực tàn bạo đã chà đạp lên quyền sống của con người lương thiện. * Kết bài Khẳng định "Văn dĩ tải đạo" là một yêu cầu cần thiết và đã được phát huy tích cực trong văn học Việt Nam. Câu3: Phát hiện và phân tích các biện pháp tu từ trong đoạn thơ sau: Bão bùng thân bọc lấy thân Tay ôm, tay níu tre gần nhau thêm Thương nhau tre không ở riêng Lũy thành từ đó mà nên hỡi người Chẳng may thân gãy cành rơi Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng Nòi tre đâu chịu mọc cong Cha lên đã nhọn như chông lạ thường Lưng trần phơi nắng, phơi sơng Có manh áo cộc tre nhường cho con (Trích “Tre Việt Nam” - Nguyễn Duy) Gîi ý : + Phát hiện các biện pháp tu từ: Nhân hóa, so sánh, ẩn dụ + Phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ : - Biện pháp nhân hóa “Tre” có hành động, cử chỉ như con người thể hiện ở những phẩm chất cao quý của tre: đùm bọc, xả thân vì nhau, hi sinh cho thế hệ mai sau... - Biện pháp so sánh “đã nhọn như chông” biểu hiện sức sống và sự cương trực, dũng mãnh của tre - Tre Việt Nam là một phép ẩn dụ lớn dựa trên những nét tương đồng giữa tre và con người Việt Nam. Nói đến cây tre là nói đến con người Việt Nam, phẩm chất cao quý của tre cũng là phẩm chất cao quý của con người và dân tộc Việt Nam. Câu 4: Trong bài đề từ trên trang bìa tập “Nhật kí trong tù”, Hồ Chí Minh viết: “Thân thể ở trong lao 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Tinh thần ở ngoài lao” Phân tích bài thơ “Ngắm trăng” trích trong “Nhật kí trong tù” để làm sáng tỏ ý chính của hai câu thơ trên. * Yêu cầu chung: +Kiểu bài: Phân tích tác phẩm kết hợp với chứng minh +Nội dung: Phân tích bài thơ “Ngắm trăng” để thấy được mặc dù bị giam cầm về thể xác nhưng song sắt nhà tù không thể giam hãm được tinh thần của người tù- người chiến sỹ cách mạng Hồ Chí Minh. *Yêu cầu cụ thể: a-Mở bài -Giới thiệu khái quát về Hồ Chí Minh và tập thơ “Nhật kí trong tù” -Một trong những vẻ đẹp về nội dung của tập nhật kí đồng thời cũng là vẻ đẹp của con người Hồ Chí Minh là sự vượt ngục về tinh thần, điều đó thể hiện rõ ngay từ lời đề từ mở đầu tập nhật kí (Trích dẫn 2 câu thơ trong bài đề từ) và được thể hiện cụ thể, sinh động trong bài thơ “Ngắm trăng”. b-Thân bài 1-Giải thích nội dung ý nghĩa hai câu thơ trong bài đề từ tập nhật kí (1,0 điểm) Là lời khẳng đinh mặc dù bị giam hãm trong tù ngục nhưng song sắt nhà tù chỉ giam cầm được thể xác chứ không giam hãm được tinh thần của người tù- người chiến sỹ cách mạng Hồ Chí Minh 2- Chứng minh nội dung ý thơ qua bài thơ “Ngắm trăng” Bài thơ “Ngắm trăng” là một trong những bài thơ tiêu biểu thể hiện rõ nhất cho lời khẳng định “Thân thể.......ngoài lao” *Hai câu đầu: +Hoàn cảnh ngắm trăng của người tù hết sức đặc biệt: mất tự do về thân thể (trong tù), thiếu “rượu”, “hoa” những thứ không thể thiếu khi thưởng nguyệt của các thi nhân xưa. Điệp ngữ “không” khẳng định sự thiếu thốn trong cảnh ngục tù đày. +Tuy nhiên, trước đêm trăng đẹp tâm hồn thi sĩ đã bối rối, xúc động, xốn xang Câu hỏi tu từ “Đối thử lương tiêu nại nhược hà” biểu hiện tâm trạng của Bác trước cảnh đẹp đêm trăng. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> *Hai câu cuối: +Vượt lên trên cảnh ngộ, những thiếu thốn của chốn lao tù, Bác mở rộng hồn mình để cảm nhận vẻ đẹp của đêm trăng -Biện pháp đối ngữ (nhân- minh nguyệt, nguyệt- thi gia) , nghệ thuật nhân hóa, cách sử dụng từ “khán” thay cho “vọng” ở nhan đề thể hiện mối quan hệ bạn bè tri âm, tri kỉ giữa trăng với người tù. +Sự giao hòa giữa Bác với vầng trăng biểu thị tình yêu thiên nhiên, tinh thần lạc quan, sự tự do nội tại cao độ, khát vọng tự do, là cuộc vượt ngục bằng tinh thần của Bác. +Mở đầu bài thơ là hình ảnh người tù nhưng kết thúc bài thơ chỉ có hình ảnh “thi gia”, kẻ thù chỉ có thể giam cầm thân thể Bác chứ không giam hãm được tâm hồn Bác đúng như Bác đã từng viết “Thân thể......ngoài lao” c-Kết bài -Bài thơ “Ngắm trăng” thể hiện vẻ đẹp tâm hồn, bản lĩnh, ý chí, nghị lực của Hồ Chí Minh trong hoàn cảnh lao tù- đó là biểu hiện của “chất thép” sáng ngời trong thơ của Người. C©u 5 Em hãy cảm nhận vẻ đẹp hai câu thơ: “ L¸ vµng r¬i trªn giÊy Ngoµi giêi ma bôi bay”. (Ông đồ - Vũ Đình Liên) Gîi ý: Ph©n tÝch nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh + H×nh ¶nh l¸ vµng gîi sù hÐo óa tµn t¹ + H×nh ¶nh ma bôi bay máng, nhÑ nhng r¶ rÝch, rÇm rÒ - Tác giả lấy cảnh thê lơng, ảm đạm để gợi tả nỗi buồn bã, tủi cực và cô đơn của ông đồ trong buổi giao thời khi chữ nho không còn ông đồ bị thất thế, bị gạt ra lề cuộc đời - Miêu tả hình ảnh ông đồ nh vậy tác giả gửi gắm niềm thơng cảm chân thành và sự nuối tiếc xót xa cho một lớp ngời tài hoa, một phong tục đẹp đã lụi tàn vắng bóng khi thời thế đổi thay. C©u 6 Phân tích bài “Chiếu dời đô” của Lý Công Uẩn. Suy nghĩ của em về thủ đô Hà Néi ngµn n¨m v¨n hiÕn Gîi ý * Më bµi: - Lý C«ng UÈn (974- 1028) quª ë Tõ S¬n - B¾c Ninh. «ng lµm quan to díi triÒu TiÒn Lª, sau khi vua Lê Ngọa Triều mất ông đựơc triều thần suy tôn lên làm vua xây dựng vơng triÒu tån t¹i trªn hai tr¨m n¨m. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - Năm 1010 ông viết “Chiếu dời đô” chuyển kinh đô từ Ninh Bình ra thành Đại La đặt tên kinh đô là Thăng Long. Bài chiếu đã phản ánh ý chí tự lực tự cờng và kh¸t väng vÒ mét quèc gia thèng nhÊt, lín m¹nh cña d©n téc §¹i ViÖt. * Th©n bµi: + Tác giả nêu tầm quan trọng, mục đích dời đô là tính kế muôn đời cho con cháu. + Lý C«ng UÈn dïng lý lÏ vµ dÉn chøng ph©n tÝch cho thÇn d©n thÊy râ sù cÇn thiết phải dời đô (dẫn chứng, phân tích) + Lý Công Uẩn đã sáng suốt nhận thấy Đại La là thắng địa phù hợp cho việc định đô mới (dẫn chứng, phân tích) + Bài chiếu có sự lập luận sắc bén, tình cảm chân thành, thái độ dân chủ của nhà vua đã tác động mạnh mẽ đến dân chúng, vì vậy việc dời đô đợc mọi ngời tán thành, ủng hé + Suy nghĩ về thủ đô ngàn năm văn hiến (học sinh tự bộc lộ) * KÕt bµi: - Chiếu dời đô là một văn kiện vừa có ý nghĩa chính trị, lịch sử trọng đại vừa có giá trị văn chơng sâu sắc. Thể hiện tầm nhìn xa trông rộng và trí tuệ của một đấng anh qu©n. - Sự đúng đắn của quyết định dời đô đã đợc lịch sử chứng minh Thăng Long xa Hà Nội nay xứng đáng là trái tim của Tổ Quốc đã vững vàng trớc mọi thử thách chống giÆc ngo¹i x©m cña d©n téc. Câu 7: Chỉ ra và phân tích giá trị biểu đạt của biện pháp tu từ đợc sử dụng trong đoạn th¬ sau : Nhµ ai míi nhØ, têng v«i tr¾ng Th¬m phøc mïi t«m nÆng mÊy nong Ngån ngén s©n ph¬i khoai d¸t n¾ng GiÕng vên ai vËy, níc kh¬i trong a. ( MÑ T¬m – Tè H÷u) b. Học sinh chỉ ra đợc biện pháp tu từ. Đổi trật tự cú pháp trong khổ thơ : Thơm phức mïi t«m nÆng mÊy nong, ngån ngén s©n ph¬i. c. Giá trị biểu đạt : Đổi trật tự cú pháp để biểu hiện của sự trù phú, đầy đủ hạnh phúc, ấm no, cuộc sống mới của một vùng quê biển đợc thể hiện nổi vật hẳn lên . C©u 8: Cã ý kiÕn cho r»ng : ChÞ DËu vµ L·o H¹c lµ nh÷ng h×nh tîng tiªu biÓu cho phÈm chÊt vµ sè phËn cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m. Qua v¨n b¶n “ Tøc níc vì bê ” ( Ng« TÊt Tè ), “ L·o H¹c ” ( Nam Cao ), em h·y làm sáng tỏ nhận định trên. Gîi ý: - Yêu cầu về hình thức : Bố cục rõ ràng, trình bày sạch đẹp, diễn đạt lu loát, ít sai chính tả. Bài làm đúng thể loại - Yªu cÇu vÒ néi dung : 1/ Më bµi : Học sinh dẫn dắt và nêu đợc vấn đề nghị luận : Chị Dậu và Lão Hạc là những hình tîng tiªu biÓu cho phÈm chÊt vµ sè phËn cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng th¸ng t¸m. 2/ Th©n bµi: 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> a. Chị Dậu và Lão Hạc là những hình tợng tiêu biểu cho phẩm chất tốt đẹp của ngời n«ng d©n ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng . * Chị Dậu : Là một mẫu mực vừa gần gũi vừa cao đẹp của ngời phụ nữ nông thôn Việt Nam thời kì trớc cách mạng : Có phẩm chất của ngời phụ nữ truyền thống, có vẻ đẹp của ngời phụ nữ hiện đại. Cụ thể : - Lµ mét ngêi vî giµu t×nh th¬ng : ¢n cÇn ch¨m sãc ngêi chång èm yÕu gi÷a vô su thuÕ. - Là ngời phụ nữ cứng cỏi, dũng cảm để bảo vệ chồng . * L·o H¹c :Tiªu biÓu cho phÈm chÊt ngêi n«ng d©n thÓ hiÖn ë : - Lµ mét l·o n«ng chÊt ph¸t, hiÒn lµnh, nh©n hËu ( dÉn chøng). - Lµ mét l·o n«ng nghÌo khæ mµ trong s¹ch, giµu lßng tù träng(dÉn chøng) b. Hä lµ nh÷ng h×nh tîng tiªu biÓu cho sè phËn ®au khæ, bi th¶m cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng : * ChÞ DËu Số phận điêu đứng : Nghèo khổ, bị bóc lột su thuế, chồng ốm và có thể bị đánh, bị bắt l¹i. * L·o H¹c : Sè phËn ®au khæ, bi th¶m : Nhµ nghÌo, vî chÕt sím, con trai bá lµng ®i lµm phu cao su, thui thủi sống cô đơn một mình; tai hoạ dồn dập, đau khổ vì bán cậu vàng; tạo đợc món nào ăn món nấy, cuối cùng ăn bả chó để tự tử. d. Bức chân dung Chị Dậu và Lão Hạc đã tô đậm giá trị hiện thực và tinh thần nhân đạo của hai tác phẩm. Nó bộc lộ cách nhìn về ngời nông dân của hai tác giả. Cả hai nhà văn đều có sự đồng cảm, xót thơng đối với số phận bi kịch của ngời nông dân ; đau đớn, phê phán xã hội bất công, tàn nhẫn. Chính xã hội ấy đã đẩy ngời nông dân vào hoàn cảnh bần cùng, bi kịch; đều có chung một niềm tin mới về khả năng chuyển biến tốt đẹp của nhân cách con ngời. Tuy vËy, mçi nhµ v¨n còng cã c¸ch nh×n riªng : Ng« TÊt Tè cã thiªn híng nh×n ngêi n«ng dân trên góc độ đấu tranh giai cấp, còn Nam Cao chủ yếu đi sâu vào phản ánh sự thức tỉnh trong nhËn thøc vÒ nh©n c¸ch mét con ngêi… Nam Cao ®i s©u vµo thÕ giíi t©m lý cña nhân vật, còn Ngô Tất Tố chủ yếu miêu tả nhân vật qua hành động để bộc lộ phẩm chất… 3/ KÕt bµi : Khẳng định lại vấn đề. Buæi 2:. ND: 19 -3-2011. C©u 1: (2 ®iÓm) Më ®Çu bµi th¬ “viÕng l¨ng B¸c”- ViÔn Ph¬ng viÕt: “Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng Thấy một mặt trời trên lăng rất đỏ”. ( ViÕng l¨ng B¸c cña ViÔn Ph¬ng) a. Chỉ ra nét độc đáo về nghệ thuật trong 2 câu thơ trên. b. ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kho¶ng 10 c©u b×nh vÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña h×nh ¶nh th¬ Êy. Gîi ý : * Xác định biện pháp tu từ: ẩn dụ – hình ảnh “mặt trời” ở câu thứ 2 là Bác Hồ * ViÕt ®o¹n v¨n (3 ®iÓm). - Cần đạt yêu cầu sau: a. H×nh thøc: 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - §¶m b¶o yªu cÇu cña mét ®o¹n v¨n: Kh«ng qu¸ dµi, qu¸ ng¾n - Xác định đợc câu chủ đề ( quy nạp – diễn dịch ) - Chú ý diễn đạt, lỗi chính tả, hành văn,. b, Néi dung: * ý nghÜa h×nh ¶nh mÆt trêi: §em l¹i ¸nh s¸ng cho con ngêi, cho mu«n loµi -> Cuéc sèng kh«ng thÓ thiÕu - Hai c©u cã 2 h×nh ¶nh mÆt trêi: + C©u 1: MÆt trêi cña thiªn nhiªn ( h×nh ¶nh mÆt trêi thùc). + C©u2: MÆt trêi biÓu tîng – Chñ tÞch Hå ChÝ Minh => Sö dông h×nh ¶nh Èn dô. đối với dân tộc VN Bác chính là mặt trời – Ngời đem lại độc lập tự do , cuộc sống ấm no cho nh©n d©n VN - ViÔn Ph¬ng liªn tëng h×nh ¶nh mÆt trêi cña tù nhiªn so s¸nh víi vÞ l·nh tô d©n tộc VN -> Nói đến sự vĩ đại của Bác trong lòng nhân dân VN. => Dù Bác mất nhng t tởng của Bác “ vẫn là kim chỉ nam” dẫn đờng cho dân tộc VN c©u2: Có ý kiến cho rằng: “ Từ hình thức đấu lý chuyển sang đấu lực giữa Chị Dậu và 2 tên tay sai, trong “ Tức nớc vỡ bờ” – Tắt đèn của Ngô Tất Tố là một quá trình phát triển rÊt l« gÝc, võa mang gi¸ trÞ nh©n v¨n lín l¹i cã søc tè c¸o cao”. Em có đồng ý với ý kiến ấy không? Qua văn bản “ Tức nớc vỡ bờ” trình bày ý kiến của em. Gîi ý : §¶m b¶o yªu cÇu sau: a. H×nh thøc: - Đầy đủ bố cục 3 phần - cách diễn đạt hành văn, trình bày b. Néi dung: * Mở bài: Giới thiệu về tác giả - tác phẩm“ Tắt đèn” và “ Chị Dậu” -> Khẳng định ý kiến trên hoàn toàn hợp lý. * Th©n bµi: A. Gi¶i thÝch: + §Êu lý: H×nh thøc sö dông ng«n ng÷ - lêi nãi. + Đấu lực: Hình thức hành động. => Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hoµn toµn l«gÝc phï hîp víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn t©m lý cña con ngêi 1. Hoàn cảnh đời sống của nhân dân VN trớc Cách mạng 2. Hoàn cảnh cụ thể của gia đình Chị Dậu: Nghèo nhất trong những bậc cùng đinh ở lµng §«ng X¸ . - Không đủ tiền nạp su -> bán cả con -> vẫn thiếu -> Anh Dậu bị bắt. 3. Cuộc đối thoại giữa chị Dậu – Cai lệ – Bọn ngời nhà lý Trởng + Phân tích cuộc đối thoại ( từ ngữ xng hô)-> hành động bọn cai lệ -> không có chút tình ngêi. + Míi ®Çu van xin, nhón nhêng -> bïng ph¸t. + Cai lệ – ngời nhà lý trởng đến trói, đánh, bắt anh Dậu đang trong tình trạng ốm đau vì đòn roi, tra tấn, ngất đi - tỉnh lại -> Chị Dậu chuyển thành hành động. -> Đó là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hành động chị Dậu. 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> => Quy luật: “Tức nớc vỡ bờ”- “có áp bức có đấu tranh” 4. ý nghÜa: * Gi¸ trÞ hiÖn thùc - Ph¬i bÇy hoµn toµn x· héi . - Lét trÇn bé mÆt gi¶ nh©n cña chÝnh quyÒn thùc d©n. * Giá trị nhân đạo: - ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của Chị Dậu. + Mét ngêi phô n÷ th«ng minh s¾c s¶o. + yªu th¬ng chång con tha thiÕt. + Là một ngời đảm đang, tháo vát. + Một ngời hành động theo lý lẽ phải trái. + Bªnh vùc sè phËn ngêi n«ng d©n nghÌo. * Gi¸ trÞ tè c¸o - thực trạng cuộc sống của ngời nông dân VN bị đẩy đến bớc đờng cùng ( liên hệ với lão Hạc, Anh Pha ( Bớc đờng cùng )). Hành động vô nhân đạo không chút tình ngời của bọn tay sai. => xã hội “ Chó đểu”. ( Vũ Trọng Phụng ). => Chøng minh cho quy luËt ph¸t triÓn tù nhiªn cña con ngêi: “ Con Giun xÐo m·i còng ph¶i o»n”. 5. Mở rộng nâng cao vấn đề - Liªn hÖ sè phËn cña ngêi phô n÷ trong x· héi phong kiÕn . - Sè phËn cña ngêi n«ng d©n trong c¸c t¸c phÈm cïng giai ®o¹n. - Hành động của chị Dậu là bớc mở đờng cho sự tiếp bớc của ngời phụ nữ VN nói riêng, nông dân VN nói chung khi có ánh sáng cách mạng dẫn đờng ( Mị – Vợ chồng A Phủ) . * KÕt bµi: - Khẳng định quy luật phát triển hoàn toàn tự nhiên -> đúng với sự phát triển tâm lý của con ngêi. - C¶m nghÜ cña b¶n th©n em. C©u3: Chân dung Hồ Chí Minh qua: “ Tức cảnh Pác bó”, “ Ngắm trăng”, “ Đi đờng” – Ng÷ v¨n líp 8 – tËp 2. Gîi ý: Chân dung Hồ Chí Minh qua: “ Tức cảnh Pác bó”, “ Ngắm trăng”, “ Đi đờng” – Ng÷ v¨n líp 8 – tËp 2. a. Néi dung: * Më bµi: Giíi thiÖu vÒ Hå ChÝ Minh * Th©n bµi: 1. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c 3 bµi th¬ 2. Giíi thiÖu ch©n dung Hå ChÝ Minh * §¹i nh©n: + yªu tæ quèc. + yªu thiªn nhiªn. + yªu th¬ng con ngêi. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> -> “B¸c ¬i! Tim B¸c mªnh m«ng thÕ . ¤m c¶ non s«ng mäi kiÕp ngêi” ( Tè H÷u ) * §¹i trÝ: + bài học đánh cờ, thể hiện chiến lợc quân sự , lãnh đạo. “ lạc nớc hai xe đành bỏ phí GÆp thêi mét níc còng thµnh c«ng”. ( NhËt kÝ trong tï). * §¹i dòng: Tinh thÇn thÐp: Ung dung, l¹c quan, tù t¹i. Trong mét sè bµi cña b¸c). B¸c chỉ nhắc đến một từ thép trong bài đề từ của “Nhật kí trong tù”. Nhng bài nào, dòng nào, c©u nµo cñng ¸nh lªn tinh thÇn thÐp: - Đi đờng – Rèn luyện ý trí nghị lực. - Ng¾m tr¨ng: Vît lªn hoµn c¶nh. - Tøc c¶nh P¸c Bã: l¹c quan , tin tëng cuéc sèng. 3. Mở rộng nâng cao vấn đề: Liên hệ thú lâm tuyền Bác khác với ngời xa - Ngêi xa: NguyÔn Tr·i – NguyÔn KhuyÕn: Sèng Èn m×nh, göi t©m sù víi c¶nh, quay vÒ víi thiªn nhiªn. - Hồ Chí Minh: Tình yêu thiên nhiên gắn liền với hoạt động yêu nớc, cứu nớc. -> ChÊt céng s¶n trong con ngêi Hå ChÝ Minh. - Hình ảnh, t tởng Bác gắn với hành động của bản thân em và thế hệ trẻ hôm nay. KÕt bµi: - C¶m nghÜ vÒ ch©n dung Hå ChÝ Minh - H×nh ¶nh vÒ ngêi chiÕn sÜ céng s¶n. Đề : Giải thích câu nói của nhà văn M.Gorki : “ Hãy yêu sách , nó là nguồn kiến thức, chỉ có kiến thức mới là con đường sống “ . A. Yeâu caàu chung : - Viết đúng thể loại văn nghị luận có yếu tố miêu tả , tự sự , biểu cảm . - Viết đúng ngữ pháp , không sai lỗi chính tả , có bố cục ba phần rõ ràng . B. Yêu cầu cần đạt : 1.Mở bài :(1điểm ) Giaûi thích ngaén goïn caâu noùi cuûa nhaø vaên M.Gorki : “ Haõy yeâu saùch , noù laø nguoàn kiến thức, chỉ có kiến thức mới là con đường sống”. (1,5đ) 2. Thaân baøi : (5ñieåm) Cần đảm bảo các ý : - Một quyển sách tốt là một nguồn kiến thức : + Giúp ta học điều hay , thu thập kiến thức , tư tưởng mới lạ . + Giúp ta thoả mãn tình cảm, ước mơ . + Giúp ta sửa chữa sai lầm , khuyết điểm . - Những tác hại của loại sách không tốt : + Lệch lạc tư tưởng , nhận thức . + Có thể dẩn đến những sai lầm trong tình cảm , hành động . 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 3. Keát baøi:(1ñieåm) - Khẳng định lại vấn đề : sách là người bạn , do đó phải yêu sách như yêu bạn , giữ sách tốt như giữ bạn hiền . - Sách còn là người thầy .. Buæi 2:. ND:. C©u 1: (2 ®iÓm) Mở đầu bài thơ “viếng lăng Bác”- Viễn Phương viết: “Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng Thấy một mặt trời trên lăng rất đỏ”. ( Viếng lăng Bác của Viễn Phương) a. Chỉ ra nét độc đáo về nghệ thuật trong 2 câu thơ trên. b. ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kho¶ng 10 c©u b×nh vÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña h×nh ¶nh th¬ Êy. Gîi ý : * Xác định biện pháp tu từ: ẩn dụ – hình ảnh “mặt trời” ở câu thứ 2 là Bác Hồ * ViÕt ®o¹n v¨n (3 ®iÓm). - Cần đạt yêu cầu sau: a. H×nh thøc: - §¶m b¶o yªu cÇu cña mét ®o¹n v¨n: Kh«ng qu¸ dµi, qu¸ ng¾n - Xác định được câu chủ đề ( quy nạp – diễn dịch ) - Chú ý diễn đạt, lỗi chính tả, hành văn,. b, Néi dung: * ý nghĩa hình ảnh mặt trời: Đem lại ánh sáng cho con người, cho muôn loài -> Cuéc sèng kh«ng thÓ thiÕu - Hai c©u cã 2 h×nh ¶nh mÆt trêi: + C©u 1: MÆt trêi cña thiªn nhiªn ( h×nh ¶nh mÆt trêi thùc). + Câu2: Mặt trời biểu tượng – Chủ tịch Hồ Chí Minh => Sử dụng hình ảnh ẩn dụ. đối với dân tộc VN Bác chính là mặt trời – Người đem lại độc lập tự do , cuộc sống ấm no cho nh©n d©n VN - Viễn Phương liên tưởng hình ảnh mặt trời của tự nhiên so sánh với vị lãnh tụ dân tộc VN -> Nói đến sự vĩ đại của Bác trong lòng nhân dân VN. => Dù Bác mất nhng tư tưởng của Bác “ vẫn là kim chỉ nam” dẫn đường cho dân tộc VN c©u2: Có ý kiến cho rằng: “ Từ hình thức đấu lý chuyển sang đấu lực giữa Chị Dậu và 2 tên tay sai, trong “ Tức nước vỡ bờ” – Tắt đèn của Ngô Tất Tố là một quá trình phát triÓn rÊt l« gÝc, võa mang gi¸ trÞ nh©n v¨n lín l¹i cã søc tè c¸o cao”. Em có đồng ý với ý kiến ấy không? Qua văn bản “ Tức nước vỡ bờ” trình bày ý kiến của em. Gîi ý : 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> §¶m b¶o yªu cÇu sau: a. H×nh thøc: - Đầy đủ bố cục 3 phần - cách diễn đạt hành văn, trình bày b. Néi dung: * Mở bài: Giới thiệu về tác giả - tác phẩm“ Tắt đèn” và “ Chị Dậu” -> Khẳng định ý kiến trên hoàn toàn hợp lý. * Th©n bµi: A. Gi¶i thÝch: + §Êu lý: H×nh thøc sö dông ng«n ng÷ - lêi nãi. + Đấu lực: Hình thức hành động. => Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hoµn toµn l«gÝc phï hîp víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn t©m lý cña con ngêi 1. Hoàn cảnh đời sống của nhân dân VN trước Cách mạng 2. Hoàn cảnh cụ thể của gia đình Chị Dậu: Nghèo nhất trong những bậc cùng đinh ở lµng §«ng X¸ . - Không đủ tiền nạp su -> bán cả con -> vẫn thiếu -> Anh Dậu bị bắt. 3. Cuộc đối thoại giữa chị Dậu – Cai lệ – Bọn ngời nhà lý Trưởng + Phân tích cuộc đối thoại ( từ ngữ xng hô)-> hành động bọn cai lệ -> không có chút tình người. + Mới đầu van xin, nhún nhường -> bùng phát. + Cai lệ – người nhà lý trưởng đến trói, đánh, bắt anh Dậu đang trong tình trạng ốm đau vì đòn roi, tra tấn, ngất đi - tỉnh lại -> Chị Dậu chuyển thành hành động. -> Đó là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hành động chị Dậu. => Quy luật: “Tức nước vỡ bờ”- “có áp bức có đấu tranh” 4. ý nghÜa: * Gi¸ trÞ hiÖn thùc - Ph¬i bÇy hoµn toµn x· héi . - Lét trÇn bé mÆt gi¶ nh©n cña chÝnh quyÒn thùc d©n. * Giá trị nhân đạo: - ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của Chị Dậu. + Mét ngêi phô n÷ th«ng minh s¾c s¶o. + yªu th¬ng chång con tha thiÕt. + Là một ngời đảm đang, tháo vát. + Một ngời hành động theo lý lẽ phải trái. + Bªnh vùc sè phËn ngêi n«ng d©n nghÌo. * Gi¸ trÞ tè c¸o - thực trạng cuộc sống của người nông dân VN bị đẩy đến bước đường cùng ( liên hệ với lão Hạc, Anh Pha ( Bước đường cùng )). Hành động vô nhân đạo không chút tình ngời của bọn tay sai. => xã hội “ Chó đểu”. ( Vũ Trọng Phụng ). => Chøng minh cho quy luËt ph¸t triÓn tù nhiªn cña con ngêi: “ Con Giun xÐo m·i còng ph¶i o»n”. 5. Mở rộng nâng cao vấn đề - Liên hệ số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến . - Số phận của người nông dân trong các tác phẩm cùng giai đoạn. 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Hành động của chị Dậu là bước mở đường cho sự tiếp bước của người phụ nữ VN nói riªng, n«ng d©n VN nãi chung khi cã ¸nh s¸ng c¸ch m¹ng dÉn ®­êng ( MÞ – Vî chång A Phñ) . * KÕt bµi: - Khẳng định quy luật phát triển hoàn toàn tự nhiên -> đúng với sự phát triển tâm lý của con người. - C¶m nghÜ cña b¶n th©n em. C©u3: Ch©n dung Hå ChÝ Minh qua: “ Tøc c¶nh P¸c bã”, “ Ng¾m tr¨ng”, “ §i ®­êng” – Ng÷ v¨n líp 8 – tËp 2. Gîi ý: Ch©n dung Hå ChÝ Minh qua: “ Tøc c¶nh P¸c bã”, “ Ng¾m tr¨ng”, “ §i ®­êng” – Ng÷ v¨n líp 8 – tËp 2. a. Néi dung: * Më bµi: Giíi thiÖu vÒ Hå ChÝ Minh * Th©n bµi: 1. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c 3 bµi th¬ 2. Giíi thiÖu ch©n dung Hå ChÝ Minh * §¹i nh©n: + yªu tæ quèc. + yªu thiªn nhiªn. + yêu thơng con người. -> “B¸c ¬i! Tim B¸c mªnh m«ng thÕ . Ôm cả non sông mọi kiếp người” ( Tè H÷u ) * §¹i trÝ: + bài học đánh cờ, thể hiện chiến lược quân sự , lãnh đạo. “ lạc nước hai xe đành bỏ phí Gặp thời một nước cũng thành công”. ( NhËt kÝ trong tï). * §¹i dòng: Tinh thÇn thÐp: Ung dung, l¹c quan, tù t¹i. Trong mét sè bµi cña b¸c). B¸c chỉ nhắc đến một từ thép trong bài đề từ của “Nhật kí trong tù”. Nhng bài nào, dòng nào, c©u nµo cñng ¸nh lªn tinh thÇn thÐp: - §i ®­êng – RÌn luyÖn ý trÝ nghÞ lùc. - Ngắm trăng: Vượt lên hoàn cảnh. - Tức cảnh Pác Bó: lạc quan , tin tưởng cuộc sống. 3. Mở rộng nâng cao vấn đề: Liên hệ thú lâm tuyền Bác khác với người xưa - Người xưa: Nguyễn Trãi – Nguyễn Khuyến: Sống ẩn mình, gửi tâm sự với cảnh, quay vÒ víi thiªn nhiªn. - Hồ Chí Minh: Tình yêu thiên nhiên gắn liền với hoạt động yêu nước, cứu nước. -> Chất cộng sản trong con người Hồ Chí Minh. - Hình ảnh, tư tưởng Bác gắn với hành động của bản thân em và thế hệ trẻ hôm nay. KÕt bµi: - C¶m nghÜ vÒ ch©n dung Hå ChÝ Minh 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - Hình ảnh về người chiến sĩ cộng sản. C©u 4 Chiếc lá thường xuân (trong tác phẩm "Chiếc lá cuối cùng" - O. Hen-ri) mà cụ Bơ-men đã vẽ trên bức tường trong đêm ma rét có phải là một kiệt tác không? Vì sao? - Yªu cÇu tr¶ lêi c©u hái díi d¹ng mét ®o¹n v¨n ng¾n. - C¸c ý c¬ b¶n cÇn cã: * Chiếc lá thờng xuân mà cụ Bơ-men đã vẽ trên bức tờng trong đêm ma rét chính lµ mét kiÖt t¸c. V×: + ChiÕc l¸ gièng y nh­ thËt. + Chiếc lá ấy đã tạo ra sức mạnh, khơi dậy sự sống trong tâm hồn con người, cứu sèng ®­îc Gi«n-xi. + Chiếc lá ấy được vẽ tình thương bao la và lòng hi sinh cao cả của người hoạ sĩ giµ B¬-men. C©u 5 Hãy phân tích cái hay, cái đẹp mà em cảm nhận được từ bốn câu thơ sau: "Chúng ta hãy bước nhẹ chân, nhẹ nữa Tr¨ng ¬i tr¨ng, h·y yªn lÆng cói ®Çu Suốt cuộc đời Bác có ngủ yên đâu Nay B¸c ngñ, chóng ta canh giÊc ngñ" ("Chóng con canh giÊc ngñ B¸c, B¸c Hå ¬i!" - H¶i Nh). 1. Về hình thức: Đoạn văn phải trình bày rõ ràng, mạch lạc, diễn đạt lu loát; văn viết có c¶m xóc. 2. Về nội dung: Cần nêu và phân tích được những đặc sắc nghệ thuật cũng như giá trị diễn đạt nội dung trong đoạn thơ: + Nhân hóa: trăng được gọi như người (trăng ơi trăng), trăng cũng "bước nhẹ chân", "yên lặng cúi đầu", "canh giấc ngủ" --> Trăng cũng như con người, cùng nhà thơ và dòng người vào lăng viếng Bác. Trăng là người bạn thuỷ chung suốt chặng đường dài bất tử của Người + §iÖp ng÷: "nhÑ", "tr¨ng" - "Nhẹ": nhấn mạnh, thể hiện sự xúc động, tình cảm tha thiết của mọi người muốn giữ yên giấc ngủ cho Bác. - "Trăng": Lời nhắn nhủ làm cho trăng trở nên gần gũi với người + ẩn dụ: "ngủ" (trong câu thơ thứ ba) --> Tấm lòng lo lắng cho dân cho nước suốt cuộc đời của Bác --> Ca ngợi sự hi sinh quên mình của Bác. + Nãi gi¶m nãi tr¸nh: "ngñ" (trong c©u th¬ thø t) ) --> lµm gi¶m sù ®au th¬ng khi nói về việc Bác đã mất --> Ca ngợi sự bất tử, Bác còn sống mãi. * §o¹n th¬ lµ c¸ch nãi rÊt riªng vµ giµu c¶m xóc vÒ t×nh c¶m cña nhµ th¬ nãi riªng và của nhân dân ta nói chung đối với Bác Hồ. C©u 6 Trong thư gửi thanh niên và nhi đồng nhân dịp Tết năm 1946, Bác Hồ viết: "Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời bắt đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xu©n cña x· héi." Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ c©u nãi trªn? 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> A. Yªu cÇu:. a. Kü n¨ng: - Làm đúng kiểu bài nghị luận xã hội. - BiÕt c¸ch x©y dùng vµ tr×nh bµy hÖ thèng luËn ®iÓm; sö dông yÕu tè biÓu c¶m, tù sù vµ miªu t¶ mét c¸ch hîp lÝ. - Bố cục rõ ràng; kết cấu chặt chẽ; diễn đạt lu loát, mạch lạc. - Kh«ng m¾c c¸c lçi: chÝnh t¶, dïng tõ, ng÷ ph¸p,... b. Néi dung: - Làm rõ quan điểm của Bác về tuổi trẻ qua câu nói: đề cao, ca ngợi vai trò của tuổi trẻ đối với xã hội. - §a ra ®­îc ý kiÕn vÒ bæn phËn, tr¸ch nhiÖm cña b¶n th©n vµ thÕ hÖ trÎ hiÖn nay. * Dµn ý tham kh¶o: I. Më bµi: - Dẫn dắt vấn đề: Từ thực tế lịch sử dân tộc hoặc từ quy luật của thiên nhiên tạo ho¸. - Nêu vấn đề: Quan điểm của Bác về tuổi trẻ: đề cao, ca ngợi vai trò của tuổi trẻ đối với xã hội. II. Th©n bµi: 1. Gi¶i thÝch vµ chøng minh c©u nãi cña B¸c: a/ Mét n¨m khëi ®Çu tõ mïa xu©n: - Mùa xuân là mùa chuyển tiếp giữa đông và hè, xét theo thời gian, nó là mùa khởi ®Çu cho mét n¨m. - Mùa xuân thường gợi lên ý niệm về sức sống, hi vọng, niềm vui và hạnh phúc. b/ Một đời bắt đầu từ tuổi trẻ: - Tuổi trẻ là quãng đời đẹp nhất của con người, đánh dấu sự trưởng thành của một đời người. - Tuổi trẻ cũng đồng nghĩa với mùa xuân của thiên nhiên tạo hoá, nó gợi lên ý niệm về sức sống, niềm vui, tương lai và hạnh phúc tràn đầy. - Tuæi trÎ lµ tuæi ph¸t triÓn rùc rì nhÊt vÒ thÓ chÊt, tµi n¨ng, t©m hån vµ trÝ tuÖ. - Tuổi trẻ là tuổi hăng hái sôi nổi, giàu nhiệt tình, giàu chí tiến thủ, có thể vượt qua mọi khó khăn gian khổ để đạt tới mục đích và ước mơ cao cả, tự tạo cho mình một tương lai tươi sáng, góp phần xây dựng quê hương. c/ Tuæi trÎ lµ mïa xu©n cña x· héi: Tuổi trẻ của mỗi con người cùng góp lại sẽ tạo thành mùa xuân của xã hội. Vì: - Thế hệ trẻ luôn là sức sống, niềm hi vọng và tương lai của đất nước. - Trong quá khứ: biết bao tấm gương các vị anh hùng liệt sĩ đã tạo nên cuộc sống vµ nh÷ng trang sö hµo hïng ®Çy søc xu©n cho d©n téc. - Ngày nay: tuổi trẻ là lực lượng đi đầu trong công cuộc xây dựng đất nước giàu mạnh, xã hội văn minh. Cuộc đời họ là những bài ca mùa xuân đất nước. 2. Bæn phËn, tr¸ch nhiÖm cña thanh niªn, häc sinh: - Làm tốt những công việc bình thường, cố gắng học tập và tu dỡng đạo đức không ngõng. - Phải sống có mục đích cao cả, sống có ý nghĩa, lí tưởng vì dân vì nước. Lí tưởng Êy ph¶i thÓ hiÖn ë suy nghÜ, lêi nãi vµ nh÷ng viÖc lµm cô thÓ. 3. Më réng: 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - Lên án, phê phán những người để lãng phí tuổi trẻ của mình vào những việc làm vô bổ, vào những thú vui tầm thường, ích kỉ; cha biết vươn lên trong cuộc sống; không biết phấn đấu, hành động vì xã hội,... III. KÕt bµi: - Khẳng định lời nhắc nhở của Bác là rất chân thành và hoàn toàn đúng đắn. - Liªn hÖ vµ nªu suy nghÜ cña b¶n th©n.... C©u 7 : Phân tích giá trị tu từ so sánh trong khổ thơ sau: Quê hương tôi có con sông xanh biếc, Nước gương trong soi tóc những hàng tre Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè Tỏa nắng xuống dòng sông lấp loáng. (Nhớ côn sông quê hương – Tế Hanh) gîi ý a) Chỉ ra(xác định) phép tu từ so sánh: - Mặt nước sông được so sánh với mặt gương trong (nước trong như gương) - Hàng tre được so sánh với những người thiếu nữ(tóc những hàng tre). Hàng tre được hình dung như đang rũ tóc soi mình vào mặt gương trong. - Tâm hồn tác giả được so ssanhs với buổi trưa hè: buổi trưa ấm áp, tỏa nắng quyện lấp dòng sông, thể hiện sự gắn bó của tác giả với con sông. b) phân tích: (hình ảnh con sông quê hương và tình cảm gắn bó của tác giả). Cách miêu tả bằng so sánh làm cho câu thơ có hình ảnh cụ thể. Tác giả tả con sông quê hương qua hồi ức tuổi thơ. Con sông quê hương đã hiện về và được vẽ lên bằng sắc màu hiền diệu: hàng tre xanh in bóng dưới lòng sông. Trời mùa hè cao rộng; nắng gắt được dòng nước gương trong phản chiếu lấp loáng. Tình cảm gắn bó, hòa quyện với con sông quê hương là tình cảm của tác giả khi xa quê. Vì vậy, qua miêu tả bằng so sánh, con sông quê miền Trung thân thương đã hiện lên rất đẹp, hiền hòa và nên thơ. Tình cảm về quê hương, về con sông rất chan thật và mãnh liệt, nó hòa quyện vào lòng sông, ôm ấp, bao trùm cả con sông. Đó là sự g¾n bó không bao giờ phai mờ trong kí ức tác giả. c©u 8: Trong bài thơ Đi thuyền trên sông Đáy (1949), Bác Hồ viết: Dòng sông lặn ngắt như tờ, Sao đưa thuyền chạy thuyền chờ trăng theo. Em hiểu và cảm nhận hai câu thơ trên như thế nào cho đúng. Gîi ý: Dòng sông lặn ngắt như tờ, Sao đưa thuyền chạy thuyền chờ trăng theo. Không gian yên tĩnh, thuyền đi về trong đêm. Chỉ có dòng sông, sao, thuyền và người. “sao đưa thuyền” và “thuyền chờ trăng” là điều không có trong thực tế nhưng là điều hoàn toàn có thực trong cảm giác con người. thuyền chạy trên sông, người ngồi trên thuyền, chỉ thấy sao, trăng là di động thuyền như đứng yên. Cảnh tượng ấy chẳng khác nào là người ngồi trên ô tô, xe lửa cảm thấy cảnh vật hai bên lướt nhanh qua cửa xe. Đêm yên tĩnh, mọi vật điều ngủ yên, chỉ có trăng sao cùng thức với người ngồi trên thuyền. bác tả rất thực và rất hay. Cái hay ở đây: bằng nhân hóa thuyền biết”chờ”, 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> sao biết “đưa” rất hữu hình. Trăng sao và người cùng thức, gắn bó với nhau. Đó là sự hòa quyện giữa bầu trời và mặt nước, thiên nhiên và con người. đi trong đêm, giữa dòng sông lặng ngắt ấy nhưng con người không lẻ loi, đơn độc. con người có trăng sao làm bạn. đấy chính là tư thế người làm chủ thiên nhiên; sông nước, đất trời là bầu bạn; sông nước, trăng sao gắn bó với người. đó chính là tình yêu thiên nhiên của Bác. Tình yêu thiên nhiên luôn thường trực ở trong Bác. Trong bài Cảnh khuya, Bác viết: “ trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa” và “ cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ”. trăng trong trơ Bác là bầu bạn, Bác yêu trăng, yêu cảnh đẹp. thiên nhiên luôn gắn bó với Bác. Và, chỉ có con người gắn bó với thiên nhiên, với trăng sao mới viết nên hai câu thơ hay như vậy ! C©u 9: Trong buổi lễ kỉ niệm ngày nhà giáo Việt Nam 20 – 11 vừa qua, em nhận chỉ định thay mặt các bạn học sinh đọc lời chào mừng các thầy cô giáo. Em đã chuẩn bị bài viết như thế nào để thể hiện được nhận thức đúng đắn của mình về ngày 20 – 11, về vị trí vai trò, công lao của thầy cô giáo và bày tỏ lòng biết ơn của mình với thầy cô qua những việc làm cụ thể, thiết thực. ( chú ý : Trong bài viết không được nêu tên trường, lớp, tên thầy cô giáo cụ thể) Gîi ý : I. Yêu cầu chung: Thể loại: Nên chọn kiểu bài phát biểu cảm nghĩ và chứng minh( có thể có giải thích) để làm rõ nhận thức đúng đúng về ý nghĩa ngày Nhà giáo Việt Nam 20 – 11, về vị trí, vai trò, công lao của thầy cô giáo với bao thế hệ học sinh, đồng thời nói lên lòng biết ơn của mình. - Nội dung chính: Cần làm rõ công lao to lớn của thầy cô giáo và việc làm thiết thực của bản thân để tỏ lòng biết ơn thầy cô. II. Yêu cầu cụ thể: 1. hình thức: xác định đúng thể loại, trình bày mạch lạc, lời lẽ trang trọng, chân thực. 2. nội dung: cần có một số ý cơ bản: - Nêu đúng ý nghĩa ngày nhà giáo Việt Nam( từ ý nghĩa ngày Hiến chương nhà giáo đến Ngày Nhà giáo Việt Nam đã được CT.N ĐBT( nay là thủ tướng chính phủ)ban hành bằng quyết định năm 1982). Đó là ngày hội lớn của ngành giáo dục, thể hiện đạo lí của dân tộc “ Uống nước nhớ nguồn”, thể hiện truyền thống “ tôn sư trọng đạo” của nhân dân ta. * Nêu đúng vị trí, vai trò của thầy cô giáo trong xã hội: - “ Nghề dạy học là nghề cao quí nhất trong những nghề cao quí”; “ cơm cha áo mẹ chữ thầy” và chứng minh trong lịch sử dân tộc; nghề dạy học, vị trí người thầy luôn được xã hội tôn vinh…. - Thầy cô giáo có nhiệm vụ nặng nề: trồng người( vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người), là kỉ sư tâm hồn, là người dẫn dắt từng bước đi của học sinh, trang bị kiến thức cho học sinh, giáo dục học sinh nên người. “ Nên thợ, nên thầy” đều phải học… 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> * Công lao của thầy cô giáo ( trọng tâm) - thầy cô giáo hết lòng, hết sức với công việc, khắc phục mọi khó khăn của cuộc sống, tận tụy với học sinh, lo lắng chăm sóc từng li, từng tí cho học sinh, như chăm lo cho con cái của mình. - Nghề dạy học là nghề tốn nhiều công sức nhất trong mọi nghề( có dẫn chứng, cụ thể, hợp lí) - Sản phẩm của giáo dục là con người mà con người có ích cho xã hội. đó là sản phẩm tốt, không có phế phẩm. thầy giáo đào tạo học sinh hết thế hệ này đến thế hệ khác. Thầy luôn nghiên cứu, học tập không ngừng, tận tụy với việc làm, thức khuya dậy sớm, trăn trở với từng trang giáo án, từng bài học hay( có dẫn chứng kèm theo). * Tỏ lòng biết ơn bằng những việc làm cụ thể: - biết ơn thầy, cô là phải chăm học, xứng đáng con ngoan, trò giỏi, biết vâng lời thầy cô, biết rèn luyện, khắc phục những sai lầm, khuyết điểm trong học tập, tu dưỡng( có dẫn chứng cụ thể về bản thân, về lớp, về phong trào rèn luyện của trường…) - phong trào học tập, rèn luyện của lớp, của trường trong tháng( tuần lễ học tốt chào mừng ngày 20 – 11 .. CÂU 3 (6,0 đ) Trong bài thơ " Một khúc ca xuân", nhà thơ Tố Hữu có viết: " Nếu là con chim, chiếc lá Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh Lẽ nào vay mà không trả Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình" Em hãy nêu suy nghĩ của mình về lẽ sống được thể hiện trong bốn câu thơ trên. CÂU 10 Hãy viết một đoạn văn nêu lên suy nghĩ của em từ câu văn sau: " Giữa một vùng sỏi đá khô cằn, có những loài cây vẫn mọc lên và nở những chùm hoa thật đẹp" gîi ý : HS viết trọn vẹn đoạn văn, nội dung cơ bản đạt được các ý sau: - Từ một hiện tượng của thiên nhiên: (Ở một nơi mà tưởng chừng như không thể tồn tại sự sống có những loài cây vẫn mọc lên và nở những chùm hoa thạt đẹp) để diễn tả sức chịu đựng, sức sống kì diệu của những loài cây. - Hiện tượng thiên nhiên đó, gợi suy nghĩ gì về vẻ đẹp của những con người - môi trường khó khăn không khuất phục ý chí con người. Trong hoàn cảnh nghiệt ngã là lúc con người thể hiện nghị lực phi thường, sức chịu đựng và sức sống kì diêu jnhất. Đối với họ, nhiều khi sự gian khổ, khắc nghiệt của hoàn cảnh lại chính là môi trường để giúp họ tôi luyện, giúp họ vững vàng hơn trongcuộc sống. Thành công mà họ đạt được thật có giá trị, thật rực rỡ vì nó là kết quả những cố gắng phi thường. CÂU 11 Trong bài thơ " Một khúc ca xuân", nhà thơ Tố Hữu có viết: " Nếu là con chim, chiếc lá Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Lẽ nào vay mà không trả Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình" Em hãy nêu suy nghĩ của mình về lẽ sống được thể hiện trong bốn câu thơ trên. Yêu cầu: HS thể hiện được suy nghĩ của mình về quan niêm sống được thể hiện qua bốn câu thơ (chứ không phân tích bốn câu thơ đó) Những gợi ý chính: Về nội dung: Ý 1: + Mỗi con người sống trong cuộc đời không chỉ là hưởng thụ cuộc sống mà còn phải biết phục vụ cho cuộc sống. + Đoạn thơ nêu lên một lẽ sống, một quan niệm sống tốt đẹp. Đó là: mỗi cá nhân đều phải có trách nhiệm với cuộc đời chung, phải cống hiến cho cộng đồng, cho xã hội, cho những người xung quanh mình. (dẫn chứng) + Mỗi người sẽ sống trọn vẹn hơn khi biết chia sẻ, biết sống vì người khác. Xã hội hạnh phúc hơn khi mọi người đều hướng đến cái chung, cái cao cả. (dẫn chứng) - Ý 2: Liên hệ cuộc sống hiện tại và trách nhiệm cá nhân. Về diễn đạt: - Hành văn chặt chẽ, trôi chảy, mạch lạc, giàu màu sắc cá tính (Trên đây là những gợi ý cơ bản, học sinh có thể có những cách trình bày khác, theo yêu cầu của đề. Gám khảo căn cứ gợi ý và bài làm cụ thể của học sinh để cho điểm phù hợp). Buæi 3 ND: 23 - 4- 2011 Câu 1 Chỉ ra kiểu câu, hành động nói và cách thực hiện hành động nói của các câu có trong những trường hợp sau: a) Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu? ( Thế Lữ ) b) Hoa móng rồng bụ bẫm thơm như mùi mít chín ở góc vườn ông Tuyên. ( Duy Khán) c) Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. ( Tô Hoài ) Câu 2 Viết một đoạn văn trình bày cảm nhận của em về nội dung của đoạn văn sau: “ Chao ôi! Đối với những người ở quanh ta, nếu ta không cố tìm mà hiểu họ, thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa, bỉ ổi … toàn những cớ để cho ta tàn nhẫn; không bao giờ ta thấy họ là những người đáng thương; không bao giờ ta thương …”. ( Lão Hạc - Nam Cao ) 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Câu 3 Sau đây là một vấn đề được nêu ra trong phần kết của văn bản “ Lòng khiêm tốn” ( trong Ngữ Văn 7, Tập hai): “ Khiêm tốn là một điều không thể thiếu cho những ai muốn thành công trên con đường đời.” Suy nghĩ của em về vấn đề trên. Gîi ý Câu 1 Cần chỉ ra được: Chỉ ra kiểu câu, hành động nói và cách thực hiện hành động nói của các câu đã cho. Cụ thể: a) Câu: Than ôi! => Câu cảm thán => Bộc lộ cảm xúc => Hành động nói được thực hiện theo kiểu trực tiếp Câu: Thời oanh liệt nay còn đâu? => Câu nghi vấn => Bộc lộ cảm xúc => Hành động nói được thực hiện theo kiểu gián tiếp b) Câu: Hoa móng rồng bụ bẫm thơm như mùi mít chín ở góc vườn ông Tuyên. => Câu trần thuật => Trình bày ( miêu tả) => Hành động nói được thực hiện theo kiểu trực tiếp c) Câu: Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. => Câu cầu khiến => Điều khiển ( cầu khiến, ra lệnh) => Hành động nói được thực hiện theo kiểu trực tiếp . Câu 2 a) - Về kiến thức: Trình bày cảm nhận về nội dung đoạn văn của Nam Cao. Thí sinh có thể có những cảm nhận khác nhau nhưng phải bám sát nội dung đoạn văn đã cho để trình bày. Sau đây là một số gợi ý: + Là suy nghĩ của nhân vật “tôi” về thái độ sống, về cách nhìn đối với con người, đặc biệt là người nghèo khổ. + Nam Cao đã đặt ra vấn đề về sự thấu hiểu, trân trọng, nâng niu và đồng cảm đối với những người nghèo khổ… + Mang đậm tính triết lý xen lẫn cảm xúc trữ tình xót xa… + Thể hiện rõ thái độ, tấm lòng của nhà văn Nam Cao… Khuyến khích những bài viết có cảm xúc, có sự sáng tạo, phát hiện và cảm nhận riêng nhưng giàu tính thuyết phục và biết đặt đoạn văn trong mối quan hệ với chỉnh thể nghệ thuật của cả truyện ngắn Lão Hạc để trình bày. - Về kỹ năng: + Phải biết cách xây dựng đoạn văn theo trình tự: mở đoạn, phát triển đoạn, kết đoạn. + Diễn đạt trôi chảy, mạch lạc; lập luận vững chắc; dung từ, đặt câu, chính tả đúng. 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Câu 3 a) Đáp án: Bài làm cần bảo đảm những yêu cầu sau: - Về kiến thức: Đây là một đề nghị luận có tính chất tương đối mở. Vì thế, thí sinh có thể có nhiều cách trình bày luận điểm miễn là đáp ứng yêu cầu của đề. * Có thể thí sinh trình bày theo các luận điểm: + Hiểu biết của bản thân về khiêm tốn. + Biểu hiện của khiêm tốn và con người khiêm tốn. + Vai trò của đức tính khiêm tốn đối với sự thành công của mỗi người. + Bài học rút ra cho bản thân. * Cũng có thể từ một câu chuyện trong cuộc sống mà đưa ra những lập luận về khiêm tốn, vai trò của khiêm tốn đối với sự thành công của mỗi người. Từ đó, rút ra bài học cho bản thân. .. * Cũng có thể thí sinh sẽ lựa chọn những cách lập luận khác. - Về kỹ năng: + Viết được bài văn nghị luận với hệ thống luận điểm mạch lạc, giàu sức thuyết phục. + Biết kết hợp nhiều thao tác lập luận: giải thích, chứng minh, bình luận… Biết kết hợp một cách tự nhiên các phương thức biểu đạt khác nhau: Nghị luận, tự sự, biểu cảm… + Bố cục rõ ràng, diễn đạt trôi chảy. + Dùng từ, đặt câu, chính tả đúng. Buæi 3 ND: 23 - 4- 2011. Câu 1 Chỉ ra kiểu câu, hành động nói và cách thực hiện hành động nói của các câu có trong những trường hợp sau: a) Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu? ( Thế Lữ ) b) Hoa móng rồng bụ bẫm thơm như mùi mít chín ở góc vườn ông Tuyên. ( Duy Khán) c) Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. ( Tô Hoài ) Gîi ý Cần chỉ ra được: Chỉ ra kiểu câu, hành động nói và cách thực hiện hành động nói của các câu đã cho. Cụ thể: a) Câu: Than ôi! => Câu cảm thán => Bộc lộ cảm xúc => Hành động nói được thực hiện theo kiểu trực tiếp Câu: Thời oanh liệt nay còn đâu? 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>