Kì thi hsg cấp tỉnh, lớp 12 thpt năm học 2008 - 2009 môn toán học, Thời gian: 180 phút

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NS: 17/4/09 NG: 20/4/09. Tiết: 121. ÔN TẬP VĂN HỌC. A. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức - Giúp HS: Nắm được nhân đề các tác phẩm trong hệ thống văn bản, nội dung cơ bản của từng cụm bài, đặc trưng thể loại của các văn bản và sự giàu đẹp của tiếng Việt thể hiện trong các văn bản đã học. 2. Kĩ năng: - So sánh và hệ thống hoá; - Đọc thuộc lòng thơ; lập bảng hệ thống phân loại. B. CHUẨN BỊ: - Đồ dùng: - Tư liệu tham khảo, C. PHƯƠNG PHÁP: - Phương pháp: giảng bình, phát vấn, phân tích, tổng hợp.. D. TIẾN TRÌNH GIỜ DẠY. I. Ổn định tổ chức: KTSS: 7B...................................7C....................................... II. Kiểm tra bài cũ: ? Kiểm tra sơ lược sự chuẩn bị của HS: III. Bài mới: G: Kiểm tra phần hệ thống của HS đã chuẩn bị ở nhà: H: Nêu tên các văn bản đã học Lớp đối chiếu với phần chuẩn bị của mình  nhận xét bổ sung: 1. Hệ thống các văn bản đã học trong chương trình ngữ văn 7. - 34 tác phẩm:+ HKI: 24 + HKII: 10. ? HS trình bày các khái niệm về các thể loại nêu trên?. 1) Ca dao - dân ca. 2. Khái niệm: - Ca dao, Tục ngữ, thơ trữ tình, thơ thất ngôn tứ tuyệt đường luật; ngũ ngôn tứ tuyệt đường luật, thơ thất ngôn bát cú, lục bát, song thất lục bát, phép tương phản và phép tăng cấp trong nghệ thuật: - Thơ ca dân gian; những bài thơ - bài hát trữ tình dân gian do quần chúng nhân dân sáng tác-biểu diễn và truyền miệng từ đời này qua đời khác. - Ca dao là phần lời đã tước bỏ đi những tiếng đệm, lát, đưa hơi...; dân ca là lời bài ca dân gian; Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 2) Tục ngữ. 3) Thơ trữ tình. 4) Tr¬ tr÷ t×nh trung đại VN.. 5) Thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật. 6) Thơ ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật 7) Thơ thất ngôn bát cú. 8) Thơ lục bát. 9) Thơ song thất lục bát. - Những câu nói dân gian ngắn gọn, ổng định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt, được vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày. - Một thể loại văn học phản ánh cuộc sống bằng cảm xúc trực tiếp của người sáng tác. văn bản thơ trữ tình thường có vần điệu, ngôn ngữ cô đọng, mang tính cách điệu cao. - Đường luật ( thất ngôn, ngũ ngôn, bát cú, tứ tuyệt, hành...) lục bát, song thất lục bát, ngâm khúc, 4 tiếng,... - Những thể thơ thuần tuý VN: lục bát, 4 tiếng ( học tập từ ca dao, dân ca); - Những thể thơ học tập của TQ: Đường luật, hành.. - 7 tiếng/ câu; 4 câu / bài; 28 tiếng/ bài. - kết cấu: Câu 1: khai; câu 2: thừa; câu 3: chuyển; câu 4: hợp; - Nhịp: 4/3 hoặc 2/2/3; - Vần: chân (7), liền (1-2), cách (2-4), bằng. - Tương tự thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật, chỉ khác: - 5 tiếng/câu; 4 câu/bài; 20 tiếng/bài; - Nhịp: 3/2 hoặc 2/3,.... có thể gieo vần trắc. - 7 tiếng/câu; 8 câu/bài; 56 tiếng/bài - vần bằng, trắc, chân(7), liền(1-2), cách (2-4-6-8) - Kết cấu: 4 liên: câu 1-2:đề; câu 3-4 thực; 5-6 luận; 7-8 kết; - Luật bằng trắc: nhất,tam, ngũ bất luận; nhị tứ lục phân minh: Phía đối nhau: BTB hoặc TBT. - Hai câu 3-4 và 5-6 phải đối nhau từng câu, từng vế, từng từ, từng âm thanh một. - Thể thơ dân tộc cổ truyền bắt nguồn từ ca dao - dân ca; - Kết cấu theo từng cặp: câu trên 6 tiếng(lục), cấu dưới 8 tiếng (bát); - Vần bằng, lưng (6-6), chân (6-8), liền; - nhịp: 2/2/2/2; 3/3/4/4; 2/4/2; 2/4. - luật bằng trăc: 2B - 4T - 6B - 8B. - 2 thanh B6 - B8 phải không trùng thanh (huyền - không hoặc không - huyền: - Kết hợp có sáng tạo giữa thể thơ thất ngôn Đường luật và thơ lục bát. - Một khổ 4 câu: 2 câu 7 tiếng (song thất) tiếp 1 cặp 6-8 ( lục bát). - Vần 2 câu song thất: vần lưng (7 - 5), trắc; vần ở cặp lục bát như thơ lục bát thông thường. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Nhịp ở 2 câu 7 tiếng: 3/4 hoặc 3/2/2; - Thích hợp với các thể ngâm khúc hay diễn ca dài. 10) Truyện ngắn - Có thể ngắn, rất ngắn, dài hơi dài; - Cách kể chuyện linh hoạt, không gò bó, không hoàn toàn tuân hiện đại theo trình tự thời gian, thay đổi ngôi kể, nhịp văn nhanh, kết thúc đột ngột. 11) Phép tương - là sự đối lập các hình ảnh, chi tiết, nhân vật,... trái ngược phản nghệ thuật nhau, để tô đậm, nhấn mạnh một đối tượng hoặc cả hai. 12) Tăng cấp trong - Thường đi cùng với tương phản; - Cùng với quá trình hành động, nói năng, tăng dẫn cường độ, nghệ thuật tốc độ, mức độ, chất lượng, số lượng, màu sắc, âm thanh,... Câu3: Tình cảm, - Nhớ thương, kính yêu, than thân trách phận, buồn bã, hối tiếc, thái độ tự hoà, biết ơn,...(trữ tình); châm biếm, hài hước, dí dỏm, đả kích,...) Câu 4: Những kinh nghiệm của nhân dân được thể hiện trong tục ngữ: 1. Kinh nghiệm tục ngữ về thiên - Thời gian tháng năm và tháng mười; dự đoán nhiên, thời tiết. nắng, mưa, báo, giông, lụt,... 2. Kinh nghiệm về lao động sản - Đất đai quý hiếm, vị trí các nghề; làm ruộng, xuất nông nghiệp. nuôi cá, làm vườn, kinh nghiệm cấy lúa, làm đát, trồng trọt, chăn nuôi,.... 3. Kinh nghiệm về con người - - Xem tướng người, học tập thầy, bạn, tình thương xã hội. người, lòng biết ơn, đoàn kết là sức mạnh, con người là vốn quý nhất, sống chết,... Câu 5: a) Những giá trị lớn về tư tưởng, tình cảm thể hiện trong các bài thơ, đoạn thơ trữ tình của VN và TQ đã học. - Lòng yêu nước và tự hào dân tộc; - Ý chí bất khuất, kiên quyết đánh bại mọi quân xâm lược. - Thân dân - yêu dân, mong dân được khỏi khổ, no ấm nhớ quê mong về quê, ngỡ ngàng khi trở về, nhớ mẹ, nhớ thương bà,... - Ca ngợi cảnh đẹp thiên nhiên: Đêm trăng xuân, cảnh khuya, thác hùng vĩ, đèo vắng,... - Ca ngợi tình bạn chân thành, tình vợ chồng thuỷ chung chờ đời, vời vợi nhớ thương... ? Em hãy lấy ví dụ tương ứng với mỗi phần trên?. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Câu 6: Giá trị chủ yếu về tư tưởng - nghệ thuật của các tác phẩm văn xuôi đã học( trừ phần văn nghị luận). TT Nhan đề văn Giá trị nội dung Giá trị nghệ thuật bản, tác giả 1 Cổng trường - Lòng mẹ thương con vô bờ, - Tâm trạng người mẹ được mở ra ( Lí Lan) ước mong con học giỏi nên thể hiện chân thực nhẹ nhàng người trong đêm trước ngày mà cảm động chân thành, sâu khai giảng lần đầu tiên của lắng. đời con. 2 Mẹ tôi( Et-môn- Tình yêu thương, kính trọng - Thư của bố gửi cho con; đô-đờ Ami - xi) cha mẹ là tình cảm thật là những lời phê bình nghiêm thiêng liêng. thật đáng xấu hổ khắc những thấm thía và đích và nhục nhã cho kẻ nào chà đáng đã khiến cho con hoàn đạp lên tình thương yêu đó. toàn tâm phục khẩu phục, ăn năn, hối hận vì lỗi lầm của mình với mẹ. 3 Cuộc chia tay - Tình cảm gia đình là vô - Qua cuộc chia tay của của những con cùng quý giá và quan trọng. những con búp bê- cuộc chia búp bê (Khánh - Người lớn, các bậc cha mẹ tay của những đứa trẻ ngây hãy vì con cái mà cố gắng có thơ tọi nghiệp mà đặt vấn đề Hoài) thể tránh những cuộc chia li - gìn giữ gia đình một cách li dị. nghiêm túc và sâu sắc. 4 Sống chết mặc - Lên án tên quan phủ vô - Nghệ thuật tương phản và bay( Phạm Duy trách nhiệm gây nên tộ ác khi tăng cấp; Tốn) làm nhiện vụ hộ đê; cảm - Bước khởi đầu cho thể loại thông với những thống khổ truyện ngắn hiện đại của nhân dân vì đề vỡ. 5 Những trò lố - Đả kích Toàn quyền Va-ren - Truyện ngắn hiện đại viết hay là Va-ren và đầy âm mưu thủ đoạn, thất bằng tiếng Pháp. PBC ( NAQ) bại, đáng cười trước PBC; ca - Kể chuyện theo hành trình ngợi người anh hùng trước kẻ chuyến đi của Va-ren. thù xảo trá. - Cuộc gặp gỡ đầy kịch tính trong tù giứa Va-ren và PBC. 6 Một thứ quà của - Ca ngợi và miêu tả vẻ đẹp - Cảm giác tinh tế, trữ tình lúa non ( Thạch và giá trị của một thứ quà quê đầm đà, trân trọng nâng niu.. Lam) đặc sản mà quân thuộc VN - Bút kí- tuỳ bút hày về văn hoá ẩm thực. 7 Sài Gòn tôi yêu - tình cảm sâu đậm của tác giả - Bút kíl kể, tả, giới thiệu và ( Minh Hương) đối với SG qua sự gắn bó lâu biểu cảm kết hợp khá khéo Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> bền, am hiểu tường tận và cảm nhận tinh tế về thành phố này. Mùa xuân của - Vẻ đẹp độc đáo của mùa tôi ( Vũ Bằng) xuân miền Bắc và HN qua nỗi sầu xa xứ của một người HN.. léo, nhịp nhàng. - Lời văn giản dị, dùng đúng mức các từ ngữ địa phương. 8 - Hời ức trữ tình; lời văn giàu hình ảnh, giàu cảm xúc, giàu chất thơ, nhẹ êm và cảm động ngọt ngáo. 9 Ca Huế trên - Giới thiệu ca Huế - một sinh - Văn bản giới thiệu - thuyết sông Hương ( hoạt và thú vui văn hoá rất tao minh: Mạch lạc, giản dị mà Hà ánh Minh) nhã ở đất cố đô. nêu rõ những đặc điểm chủ yếu của vấn đề Câu 7, 8, 9 G: Hướng dẫn HS thực hiện Tham khảo sách thiết kế (T_262-263). IV. Củng cố: G: Hệ thống lại nội dung bài học cần ghi nhớ, Hướng dẫn các em về nhà hoàn thiện các câu còn lại. V. Hướng dẫn về nhà: - Làm bài tập còn lại - Chuẩn bị bài: Dấu gạch ngang. E. RÚT KINH NGHIỆM: ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>