Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết: 30: Bạn đến chơi nhà (Tiết 1)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NS:...../......./...... NG:.........../......./...... TiÕt: 30. Bạn đến chơi nhà. -NguyÔn KhuyÕn-. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Tình cảm chân thành, đậm đà, hồn nhiên, dân dã mà sâu sắc, cảm động của Nguyễn Khuyến đối với bạn. - Bức tranh đậm đà hương sắc Việt Nam. - Nụ cười hóm hỉnh, thân mật nhưng ý tứ sâu xa. - TiÕp tôc t×m hiÓu vÒ thÓ th¬ TNBC §L. 2. KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng đọc và phân tích theo bài thơ Thất ngôn bát cú Đường Luật. 3. Thái độ: - Thªm yªu c¸c nhµ th¬ næi tiÕng cña VN, høng thó häc v¨n B. chuÈn bÞ: GV: Ch©n dung nhµ th¬ vµ c¸c t¸c phÈm cña «ng, gi¸o ¸n… HS: Vë so¹n, C. phương pháp: - Phương pháp: giảng bình, phát vấn, phân tích, tổng hợp.. D. TiÕn tr×nh giê d¹y. I. ổn định: KTSS: -7B............. II. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m bµi th¬ Qua §Ìo Ngang? ? HiÓu biÕt cña em vÒ thÓ th¬ ThÊt ng«n b¸t có §­êng LuËt? H: - §äc thuéc lßng hai bµi th¬. ThÊt ng«n: 7 tiÕng; B¸t có: 8 c©u/ bµi = 56 tiÕng/ bµi. Bè côc: §Ò: 2 c©u: 1-2; Thùc: 2 c©u: 3-4; LuËn: 2 c©u: 5-6; KÕt: 2 c©u: 7-8. - NhÞp: 4/3 hoÆc 2/2/3. - VÇn: B»ng hoÆc tr¾c; ch©n ( c¸c tiÕng cuèi c©u vÇn víi nhau); liÒn: 1-2; c¸ch: 2-4-68. (Tø tuyÖt: 4 c©u- 3 vÇn; b¸t có: 8 c©u – 5 vÇn). - LuËt b»ng – tr¾c: TiÕng thø 2 c©u lµ thanh b»ng th× gäi lµ bµi th¬ thÓ b»ng, lµ thanh tr¾c th× gäi lµ bµi th¬ thÓ tr¾c. + C¸c tiÕng ( nhÊt, tam, ngò bÊt luËn; 1, 3, 5; cßn nhÞ, tø lôc, ph©n minh. 2,4, 6). - Đối: các tiếng trong câu 3-4, 5-6 phải đối nhau theo từng cặp, giống nhau về từ loại(danh từ đối với danh từ, động từ đối với động từ, ..). ngược nhau về thanh điều(bằng III. Bµi míi: G: Tình cảm bạn bè luôn chân thành đằm thắm, đón tiếp nhau không nhất thiết phải mâm cao cỗ đầy mà vẫn tràn ngập niềm vui và hạnh phúc. Một chút hài hước với tiếng cười vui hóm hỉnh Nguyễn Khuyến đã cho chúng ta thấy tình cảm của đôi bạn già thật sâu sắc và ấn tượng.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động của Thầy ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm? GV: Håi nhá «ng tªn lµ Th¾ng. 17 tuæi ®i thi cïng cha nh­ng bÞ háng. Cha mÊt, «ng ph¶i ®i d¹y häc kiÕm sèng nu«i mÑ. Phần lớn cuộc đời ông sống ở lµng quª.. Trß H: -Nguyªn KhuyÕn (1835 – 1909 ) là người thông minh, học giỏi. đỗ đầu cả 3 k× thi gäi lµ Tam Nguyªn Yªn §æ. - Lµ nhµ th¬ lín cña d©n téc.. GV:§äc diÔn c¶m bµi th¬: giọng đọc dí dỏm, vui đùa... 2- 3 học sinh đọc G: Hướng dẫn H tìm hiểu các tõ khã trong bµi. ? Xác định thể loại và bố cục - Bè côc gåm 3 phÇn: 1- 6-1 H: §äc c©u th¬ ®Çu. ? Trong lời thông báo bạn đến ch¬i nhµ cã hai chi tiÕt: 1 nh¾c đến thời gian, 1 nhắc đến cách x­ng h«, h·y chØ ra nh÷ng chi tiết đó? ? Cụm từ đã bấy lâu nay thể hiÖn t©m tr¹ng g× cña chñ nhµ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch x­ng h« cña chñ nhµ vµ bạn?(cách xưng hô đó thể hiện t×nh c¶m g×) ? Nhưng biểu hiện đó cho thấy t×nh c¶m ban bÌ ë ®©y ntn? ? Qua tất cả những chi tiết đó, em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng của chủ nhà khi có bạn đến ch¬i? G: C©u th¬ kh«ng chØ lµ mét thông báo bạn đến chơi nhà mà cßn lµ mét tiÕng gieo vui, ®Çy hồ hởi, phấn chấn khi đã bao l©u míi ®­îc b¹n tíi th¨m. Thời gian này NK đã cáo quan về ở ẩn. ông tự cho mình đã giµ. B¹n «ng còng vËy.. Néi dung I. T¸c gi¶ vµ t¸c phÈm: 1. T¸c gi¶: -Nguyªn KhuyÕn (1835 – 1909 ) là người th«ng minh, häc giái. đỗ đầu cả 3 kì thi gọi là Tam Nguyªn Yªn §æ. - Lµ nhµ th¬ lín cña d©n téc. 2. T¸c phÈm: - Bµi th¬ ®­îc s¸ng t¸c khi nhà thơ đã cáo quan vÒ ë Èn. 3. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch. II. Ph©n tÝch 1. ThÓ lo¹i- bè côc - ThÓ th¬ ThÊt ng«n b¸t có ®­êng luËt. - Bè côc: 3 phÇn. 2. Ph©n tÝch: a/ Cảm xúc khi bạn đến H: - §· bÊy l©u nay ch¬i nhµ: - B¸c. - §· bÊy l©u nay: Nçi niềm chờ mong bạn đến H: Nỗi niềm chờ mong bạn chơi đã từ lâu. - B¸c: T×nh c¶m th©n đến chơi đã từ lâu. H:ThÓ hiÖn t×nh c¶m th©n t×nh, gÇn gòi, t«n träng t×nh, gÇn gòi, t«n träng t×nh t×nh c¶m b¹n bÌ. c¶m b¹n bÌ. H:T×nh b¹n bÌ bÒn chÆt,  T×nh b¹n bÌ bÒn chÆt, th©n thiÕt,thuû th©n thiÕt,thuû chung H: Hå hëi, vui vÎ, tho¶ chung. lßng.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> H: đọc 5 câu tiếp theo ? Khi bạn đến chơi nhà, Nguyễn Khuyến đã gặp phải những khó khăn gì khi thiết đãi b¹n? ? Em h·y chØ ra nh÷ng c¸i cã mµ l¹i nh­ kh«ng cã cña gia chñ?. ? Theo em ®©y lµ sù thËt hoµn c¶nh hay lµ c¸ch nãi cho vui vÒ c¸i sù kh«ng cã g× cña chñ nhµ? ? Qua đó em có nhận xét gì về tÝnh c¸ch cña chñ nhµ? ? NÕu hiÓu ®©y lµ c¸ch nãi vui về cái sự không có gì để thết b¹n, ta sÏ hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ hoµn c¶nh, tÝnh c¸ch, t×nh c¶m cña «ng dµnh cho b¹n? G: C¸i kh«ng ®­îc ®Èy tíi tËn cïng lµ trÇu kh«ng cã, nghÜa là không có đến cả cái tối thiểu cho nghi lÔ tiÕp kh¸ch. ? §Ó nãi th¼ng, nãi vui ®­îc như thế, chủ nhân phải là người thÕ nµo? ? Qua đó em thấy tình cảm của đôi bạn già này ra sao?. - Mọi sản vật của gia đình cã mµ nh­ kh«ng. H: Cã c¸, cã gµ, nghÜa lµ cã thùc phÈm nh­ng còng bằng không vì ao sâu nước cả, vườn rộng rào thưa, Không đánh bắt được. - Có cải, cà, bầu, mướp nghÜa lµ nghÜa lµ cã rau qu¶ nh­ng còng b»ng kh«ng v× đều là những thứ chửa ra c©y, võa míi nô, võa rông rèn hoÆc ®­¬ng hoa, ch­a thÓ thu h¸i ®­îc. H: c¶ hai. H: Là người thật thà, chất ph¸c, -T×nh c¶m ch©n thùc, kh«ng kh¸ch s¸o.. b/ Cảm xúc về gia đình. - §­a ra t×nh huèng o¸i o¨m cã mµ l¹i kh«ng cã để tiếp bạn - Chî th× xa - Mäi s¶n vËt cña gia đình có mà như không.. - Là người thật thà, chất ph¸c, - T×nh c¶m ch©n thùc, kh«ng kh¸ch s¸o.  Hoµn c¶nh: NghÌo khã +TÝnh c¸ch: hãm hØnh, hài hước, yêu đời. +T×nh c¶m: yªu b¹n, b»ng t×nh c¶m d©n d·, chÊt ph¸c.. H: là người trọng tình nghĩa hơn vật chất, là người tin ở sù cao c¶ cña t×nh b¹n H: T×nh b¹n s©u s¾c trong  T×nh b¹n s©u s¾c s¸ng, v× nã ®­îc x©y dùng trong s¸ng. trªn c¸c nhu cÇu t×nh c¶m.. ? Theo em, trong lêi th¬ cuèi: Bác đến chơi đây, ta với ta. ? Côm tõ ta víi ta ë ®©y cã g× H:Trong bµi Qua §Ìo kh¸c so víi côm tõ ta víi ta Ngang: hai tõ ta nh­ng chØ trong bµi “Qua §Ìo Ngang”? một người, một tâm trạng Còn trong bài Bạn đến chơi nhµ: ta víi ta hai tõ ta chØ hai người: Nguyễn Khuyến vµ «ng b¹n giµ. ? Quan hÖ tõ víi liªn kÕt hai H: Ta lµ chñ nh©n (t¸c gi¶). thành phần ta. đó là những cái Ta lµ kh¸ch hµng (b¹n). ta nµo? H: Kh«ng cßn lµ quan hÖ ? Trong hoµn c¶nh gÆp gì b¹n t¸ch rêi. bÌ ë ®©y, ta víi ta cã ý nghÜa Lµ quan hÖ g¾n bã hoµ hîp. Lop7.net. c/ C¶m xóc vÒ t×nh b¹n - ta víi ta  NiÒm h©n hoan, tin tưởng ở tình bạn trong s¸ng thiªng liªng..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> g×? ? em đọc được cảm nghĩ nào cña t¸c gi¶ trong lêi th¬ cuçi cùng đó? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ néi dug vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ trªn? H: đọc to, rõ mục ghi nhớ SGK. G: Hướng dẫn H luyện tập. ? V× sao cã thÓ nãi ®©y lµ bµi th¬ hay vÒ t×nh b¹n. H:  NiÒm h©n hoan, tin tưởng ở tình bạn trong sáng thiªng liªng. IV. Tæng kÕt: 1. Néi dung: 2. NghÖ thuËt: - Nã bÊt chÊp mäi khã kh¨n 3. Ghi nhí: SGK. V. LuyÖn tËp: vµ trµn gËp niÒm vui. IV. Cñng cè: ? Cã ý kiÕn cho r»ng bµi th¬ kh«ng chØ ca ngîi t×nh b¹n mµ cßn gîi ra kh«ng khÝ lµng quê vườn xanh cây trái. Cho biết ý kiến của em? - Ông vốn được coi là nhà thơ của làng quê VN. Qua việc miêu tả tiếp đón bạn đã tạo ra một bức tranh làng quê với những sản vật quen thuộc mà lại đáng yêu. ? T×m nh÷ng c©u ca dao, c©u truyÖn nãi vÒ t×nh b¹n V. Hướng dẫn về nhà: - Häc thuéc lßng bµi th¬. - Xem trước bài: Xa ngắm thác núi Lư, Phong Kiều dạ bạc E. Rót kinh nghiÖm: ..................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………….. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>