Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (237.99 KB, 11 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 15. Giáo án Ngữ Văn 8. Trường THCS Lê Hồng Phong. Tuần: 15 Tiết: 57. Ngày soạn: 01/12/2012 Ngày dạy: 03/12/2012. HDĐT:. VÀO NHÀ NGỤC QUẢNG ĐÔNG CẢM TÁC (Phan Bội Châu). A. Mục tiêu cần đạt - Thấy đươc nét mới mẻ về nội dung trong một số tác phẩm thơ Nôm viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật của văn học yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX qua một sáng tác tiêu biểu của Phan Bội châu. - Cảm nhận được vẻ đẹp và tư thế của người chí sĩ yêu nước, nghệ thuật truyền cảm, lôi cuốn trong tác phẩm. B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ 1. Kiến thức - Khí phách kiên cường, phong thái ung dung của nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu trong hoàn cảnh ngục tù. - Cảm hứng hào hùng, lãng mạn, giọng thơ mạnh mẽ, khoáng đạt được thể hiện trong bài thơ. 2. Kĩ năng - Đọc - hiểu văn bản thơ thất ngôn bát cú Đường luật đầu thế kỉ XX. - Cảm nhận được giọng thơ, hình ảnh thơ ở các văn bản. 3. Thái độ: Cảm phục, tự hào tinh thần yêu nước của thế hệ cha anh; từ đó phát huy tinh thần yêu nước trong hoàn cảnh mới. Xây dựng chủ nghĩa xã hội trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa. C. Phương pháp Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình ,... D. Tiến trình dạy học 1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số (Lớp 8A1....................................., 8A5..................................................) 2. Bài cũ: Trình bày sơ lược về thể thơ “Thất ngôn bát cú Đường luật”. Kể một số số tác phẩm em đã học được ở lớp 7. 3. Bài mới: Sinh ra và trưởng thành trong hoàn cảnh đất nước lầm than, những người con ưu tú như Phan Châu Trinh, Phan Bội Châu luôn khát khao và quyết tâm tìm đường cứu nước. Dù con đường mà các bậc tiền bối ấy chọn đã không đưa cách mạng Việt Nam đến được bến độc lập, nhưng tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của họ vẫn sáng ngời như sao Khuê đáng để muôn đời kính phục.. Hoạt động của Gv & Hs. Nội dung bài dạy. Hoạt động 1: Giới thiệu chung - Gv yêu cầu một hs đọc tiểu dẫn. Trình bày những nét chính về tác giả ? Em hiểu gì về hoàn cảnh sáng tác bài thơ ? Nêu xuất xứ của tác phẩm? Vào nhà ngục quảng Đông cảm tác được viết theo thể thơ nào? Em hiểu gì về thể thể này? - Gv nhắc lại những đặc điểm cơ bản của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc – hiểu văn bản Gv hướng dẫn giọng đọc và đọc mẫu một lần: Đọc diễn cảm, khẩu khí ngang tàng, giọng điệu hào hùng, câu 3, 4 đọc với giọng thống thiết. Hs đọc lại bài. Chú ý kĩ các chú thích 1, 2, 6. Thông thường bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật được chia thành mấy phần? Chia bố cục. Giáo viên: Nguyễn Thị Lương. I. Giới thiệu chung 1. Tác giả: (Sgk/146) 2. Tác phẩm: - Hoàn cảnh sáng tác: - Xuất xứ: - Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật.. II. Đọc – hiểu văn bản 1. Đọc và giải nghĩa những từ khó. 2. Tìm hiểu văn bản 2.1. Bố cục: 4 phần (đề, thực, luận, kết). Lop8.net. Trang 1.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án Ngữ Văn 8. Tuaàn 15. Trường THCS Lê Hồng Phong. của bài thơ này? Tác giả đã sử dụng chủ yếu phương thức biểu 2.2. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm (trực tiếp). đạt nào trong bài? 2.3 Đại ý: Phong thái ung dung, đường hoàng và Khái quát đại ý của bài thơ? khí phách kiên cường, bất khuất vượt lên trên cảnh ngục tù của nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu. Gv hướng dẫn HS phân tích bài thơ 2.4. Phân tích Em hiểu thế nào là hào kiệt, phong lưu? Nhận a. Hai câu đề: xét về nghệ thuật sử dụng từ của tác giả? Vẫn là hào kiệt, vẫn phong lưu, Câu thơ thứ 2 biểu thị quan điểm sống của tác Chạy mỏi chân thì hãy ở tù. giả ra sao? Qua đó ta thấy tác giả là người ntn? -> Giọng đùa vui, khẩu khí, từ ngữ gợi cảm. -> Bậc anh hùng không bao giờ cúi đầu khuất => Phong thái đường hoàng, tự tin vừa ngang phục trước hoàn cảnh mà cảm thấy mình hoàn tàng, bất khuất trong nguy nan, biến cố. toàn tự do, thanh thản về mặt tinh thần. Tích hợp với thơ Bác, thơ của Phan Châu Trinh ở nội dung - tinh thần lạc quan cách mạng. Giáo dục HS tinh thần lạc quan khi khó khăn. Tại sao tác giả lại cho mình là khách không nhà b. Hai câu thực trong bốn bể ? Đã khách không nhà trong bốn biển, -> Từ năm 1905 - 1914 ông bôn ba khắp nơi, Lại người có tội giữa năm châu. sống cuộc đời nhiều gian lao, nguy hiểm, bị TD -> Đối rất chuẩn, giọng điệu trầm thống. Pháp kết án tử hình vắng mặt…. Âm hưởng và giọng thơ ở phần này có gì khác => Nỗi đau trong tâm hồn gắn liền với sóng gió phần đầu? Qua đó nêu ý nghĩa của hai câu thơ? của cuộc đời riêng và tình cảnh chung của đất GV tích hợp với kiến thức lịch sử về cuộc đời. nước. sự nghiệp của Phan Châu và với văn bản Nhũng trò lố hay Va-ren và Phan Bội Châu. HS đọc lại hai câu thơ luận c. Hai câu luận Bồ kinh tế ở đây được sử dụng với ý nghĩa gì? Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế, Gv tích hợp với bài Sự phát triển của từ vựng ở Mở miệng cười tan cuộc oán thù. lớp 9. -> Phép đối, lối nói khoa trương, giọng thơ mạnh Phát hiện các tín hiệu nghệ thuật có mặt trong mẽ, khoáng đạt. hai câu thơ? Em thấy nhà thơ là người ntn? => Ôm ấp hoài bão trị nước, cứu đời, không bao giờ khuất phục trước khó khăn. Tác giả viết câu 7 có gì đặc biệt? d. Hai câu kết -> Ngắt nhịp giữa câu, dứt khoát. Thân ấy, vẫn còn, còn sự nghiệp, Ý chính mà tác giả muốn đề cặp ở đây là gì? Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu. -> Khẳng định: còn sống còn tiếp tục sự nghiệp -> Ngắt nhịp dứt khoát, điệp từ, phó từ gợi cảm. đấu tranh cứu nước. -> Bất chấp gian nguy, thử thách, tin tưởng vào Liên hệ với sự nghiệp của Phan Châu Trinh. sự nghiệp chính nghĩa mình đã chọn. Tìm hiểu ý nghĩa tư tưởng của tác giả qua hai => Tinh thần lạc quan cách mạng của nhà thơ. câu thơ kết? Gv liên hệ giáo dục HS tinh thần vượt khó. Hướng dẫn Tổng kết 3. Tổng kết Hãy khái quát nét chính về nghệ thuật, nội dung a. Nghệ thuật của bài. (2 em đọc ghi nhớ) b. Nội dung Từ nội dung, em hãy phát biểu ý nghĩa văn bản? * Ý nghĩa văn bản: Vẻ đẹp và tư thế của người Vài HS phát biểu, Gv nhận xét, chốt ý, ghi bảng. chí sĩ cách mạng Phan Bội Châu trong hoàn cảnh. Giáo viên: Nguyễn Thị Lương. Lop8.net. Trang 2.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Ngữ Văn 8. Tuaàn 15. Thảo luận: Qua hình ảnh của tác giả, hãy trình bày cảm nhận của em về những người yêu nước Việt Nam những năm đầu thế kỷ XX? => Tinh thần vượt qua thử thách, sống bản lĩnh, khí phách, lạc quan, tin tưởng vào sự nghiệp đã chọn. Hướng dẫn Luyện tập Gv hướng dẫn HS ôn lại những kiến thức đã học về thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học Gv hướng dẫn, Hs chú ý lắng nghe.. Trường THCS Lê Hồng Phong ngục tù.. 4. Luyện tập: Ôn lại kiến thức về thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. III. Hướng dẫn tự học - Học thuộc lòng bài thơ, và nội dung bài học. - Tiếp tục tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của Phan Bội Châu. - Chuẩn bị bài: Đập đá ở Côn Lôn.. E. Rút kinh nghiệm …………………………………………………………………………………………………………...…… ……………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………………...…… ……………………………………………………………………………………………………... Giáo viên: Nguyễn Thị Lương. Lop8.net. Trang 3.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án Ngữ Văn 8. Tuaàn 15. Tuần: 15 Tiết: 58. Trường THCS Lê Hồng Phong Ngày soạn: 01/12/2012 Ngày dạy: 03/12/2012. ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN (Phan Châu Trinh) A. Mục tiêu cần đạt - Thấy được đóng góp của nhà chiến sĩ cách mạng Phan Châu Trinh cho nền văn học Việt Nam đầu thế kỉ XX. - Cảm nhận được vẻ đẹp hình tượng người chí sĩ yêu nước được khắc họa bằng bút pháp nghệ thuật lãng mạn, giọng điệu hào hùng trong một tác phẩm của Phan Châu Trinh. B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ 1. Kiến thức - Sự mở rộng kiến thức về văn học cách mạng đầu thế kỉ XX. - Chí khí lẫm liệt, phong thái đàng hoàng của nhà chí sĩ yêu nước Phan Châu Trinh. - Cảm hứng hào hùng, lãng mạn được thể hiện trong bài thơ. 2. Kĩ năng - Đọc - hiểu văn bản thơ văn yêu nước viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. - Phân tích được vẻ đẹp của hình tượng nhân vật trữ tình trong bài thơ. - Cảm nhận được giọng điệu, hình ảnh trong bài thơ. 3. Thái độ: Cảm phục, tự hào tinh thần yêu nước của thế hệ cha anh; từ đó phát huy tinh thần yêu nước trong hoàn cảnh mới: Xây dựng chủ nghĩa xã hội trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa. C. Phương pháp Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình,... D. Tiến trình dạy học 1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số (Lớp 8A1....................................., 8A5..................................................) 2. Bài cũ: Đọc thuộc lòng bài thơ “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác”. Nêu ý nghĩa văn bản? 3. Bài mới: Cùng với Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh là một chí sĩ yêu nước, từng ra nước ngoài tìm đường đi mới cho dân tộc. Ông là một tấm gương sáng chói về tinh thần yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Bên cạnh sự nghiệp cách mạng vẻ vang, ông còn để lại cho đời những tác phẩm văn chương thấm đẫm tinh thần yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Và “Đập đá ở Côn Lôn” là một bài thơ như thế.. Hoạt động của Gv & Hs. Nội dung bài dạy. Hoạt động 1: Giới thiệu chung Gọi Hs đọc tiểu dẫn, Gv lưu ý một số nét chính về tác giả giúp học sinh nắm. Trình bày hiểu biết của em về hoàn cảnh ra đời bài thơ? Nêu xuất xứ của bài thơ? Bài này được sáng tác theo thể thơ nào? Nhắc lại đặc điểm của thể thơ ấy?. I. Giới thiệu chung 1. Tác giả: (Sgk/149) 2.Tác phẩm: - Hoàn cảnh sáng tác: Được viết trong thời gian bị bắt lao động khổ sai ở Côn Đảo (1908). - Xuất xứ: Trích trong “Thơ văn yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX”. - Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật. Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc – hiểu văn bản II. Đọc - hiểu văn bản Yêu cầu giọng đọc: Đọc rõ ràng, rành mạch, chú ý các từ 1. Đọc, giải nghĩa từ khó láy, các cặp câu đối 3 – 4, 5 – 6. Câu cuối đọc nhẹ nhàng, chú ý sắc thái làm chủ hoàn cảnh, tình huống. Gv đọc mẫu, HS đọc lại bài thơ. Gv nhận xét. Các em thử so sánh giọng điệu của bài thơ này với các bài “Qua Đèo Ngang” và “Bạn đến chơi nhà”? -> Nội dung. Giáo viên: Nguyễn Thị Lương. Lop8.net. Trang 4.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án Ngữ Văn 8. Tuaàn 15. Trường THCS Lê Hồng Phong. chi phối giọng điệu bài thơ. - Hướng dẫn HS giải nghĩa những từ khó. * Hướng dẫn Tìm hiểu văn bản 2. Tìm hiểu văn bản Bài thơ này có thể chia bố cục thành mấy phần? 2.1. Bố cục: 2 phần Theo cấu trúc bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật thường chia thành 4 phần… nhưng ở đây để tiện phân tích ý, cô chia làm 2 phần tương ứng 4 câu thơ đầu và 4 câu thơ cuối. Nêu phương thức biểu đạt chính của văn bản? 2.2. Phương thức biểu đạt: Miêu tả, biểu cảm. * Gọi học sinh đọc 4 câu thơ đầu 2.3. Phân tích Em hiểu ntn về cụm từ “làm trai”? a. Bốn câu thơ đầu -> Chí làm trai có mạch nguồn trong quan niệm nhân sinh Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn, truyền thống. Nguyễn Công Trứ cho rằng “Đã sinh ra ở Lừng lẫy làm cho lở núi non. trong trời đất/ Phải có danh gì với núi sông”. Với người Xách búa đánh tan năm bảy đống, Ra tay đập bể mấy trăm hòn. đàn ông càng đặt nặng. Theo Phan Bội Châu “Đã sinh làm trai thì cũng phải khác đời”, trong ca dao, thơ ca trung đại cũng có quan niệm như vậy… Đó là lòng kiêu hãnh, là ý chí tự khẳng định mình, là khát vọng, hành động mãnh liệt. Theo em, tại sao tác giả không chọn từ: đứng tại, đứng ở, đứng trên đất Côn Lôn mà lại chọn từ “đứng giữa”? -> Nếu dùng các từ đó không làm toát lên được khí phách của người anh hùng. “Đứng giữa đất Côn Lôn” là đứng giữa biển – trời – đất kiêu hãnh, đường hoàng của người làm chủ giang sơn: đầu đội trời, chân đạp đất với tư thế hiên ngang, sừng sững gần gũi với người anh hùng Từ Hải mà Nguyễn Du xây dựng: Chọc trời, khuấy nước mặc dầu/ Dọc ngang nào biết trên đầu có ai?! Em hiểu ntn về từ “lừng lẫy”? Với khí phách ngạo nghễ, lẫm liệt, người làm trai đứng giữa đất Côn Lôn đã làm công việc gì? Hành động ntn? -> Làm cho lở núi non… mấy trăm hòn. Em hãy chỉ ra nt tiêu biểu mà tác giả sử dụng trong bốn -> Nt: Từ ngữ chọn lọc, phép đối, câu thơ đầu? (từ ngữ, giọng điệu…) động từ mạnh, số từ, giọng thơ khẩu Rõ ràng, bốn câu thơ đầu có hai lớp nghĩa. Vậy, hai lớp khí, ngang tàng, ngạo nghễ, bút pháp nghĩa đó là gì? khoa trương. Em có cảm nhận ntn về hình ảnh người tù? Qua đó, rút ra => Tả thực công việc đập đá hết sức được bài học gì cho bản thân mình? nặng nhọc của những người tù Côn -> Như đã nói, Nguyễn Du xây dựng hình tượng người anh Đảo. hùng Từ Hải “Chọc trời…” nhưng “Hùm thiêng khi đã sa => Khắc họa nổi bật tầm vóc của cơ cũng hèn” còn người anh hùng trong bài thơ dù rơi vào người anh hùng, người tù cách hoàn cảnh sa cơ, tù đày không hèn mà càng thêm khí phách mạng với khí phách hiên ngang, bởi họ quan niệm nhà tù chỉ là nơi thử thách chí làm trai lẫm liệt, có sức mạnh phi thường. (Ngày đầu tiên bị đày ra đảo, PCT đã ném một mảnh giấy vào khám của những thân sĩ yêu nước với lời an ủi, động viên: Đây là một trường học thiên nhiên, mùi cay đắng trong ấy làm trai giữa thế kỉ XX này, không thể không nếm cho biết). Bởi vậy, đập đá không còn là công việc khổ sai, không còn là nỗi ám ảnh mà đối với Phan Châu Trinh bỗng. Giáo viên: Nguyễn Thị Lương. Lop8.net. Trang 5.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án Ngữ Văn 8. Tuaàn 15. chốc đã trở thành cuộc chiến đấu chinh phục thiên nhiên hết sức ngoạn mục. Chính vì lẽ đó đã làm mỗi chúng ta cảm thấy choáng ngợp về hình ảnh người tù yêu nước, giúp ta thêm yêu, thêm kính phục khí phách của những người anh hùng cách mạng Việt Nam đầu thế kỉ XX… Gọi Hs đọc lại 4 câu thơ cuối Thảo luận: Nghệ thuật đối lập được dùng rất đắc địa trong cặp câu 5 – 6, 7 - 8. Em hãy chỉ rõ và nêu tác dụng? -> Đối giữa tháng ngày, mưa nắng với thân sành sỏi, dạ sắt son… Cặp câu được đặt trong thế tương quan đối lập thể hiện sự kiên tâm, vững chí của nhà cách mạng dù ở hoàn cảnh khắc nghiệt nào. PCT xuất thân nho học, ở những vần thơ này ta thấy bản lĩnh của nhà nho đã hòa thấm thuần thục với tinh thần yêu nước, ý chí cách mạng trong bối cảnh đầy gian nan, thử thách của những năm đầu thế kỉ XX. Như HCM đã viết trong Ngục trung nhật kí: Thân thể ở trong lao… Muốn nên sự nghiệp lớn/ Tinh thần càng phải cao. -> Cặp câu 7 – 8 là sự đối lập giữa chí lớn của những con người dám mưu đồ sự nghiệp cứu nước với những thử thách phải gánh chịu trên bước đường chiến đấu. Đọc hai câu kết, em nhớ lại câu chuyện thần thoại nào gắn liền hình ảnh của ai? -> Thần Trụ Trời với hình tượng bà Nữ Oa đội đá vá trời. Ngoài nt đối, các câu thơ còn sử dụng nt nào nữa? Em có nhận xét gì về giọng điệu câu thơ? Qua đó, em thấy phẩm chất nào của người tù được bộc lộ? Tấm lòng thủy chung son sắt với sự nghiệp cách mạng, sự nghiệp chính nghĩa “Mài chăng khuyết, nhuộm chăng đen” (N. Trãi) là sự kế thừa truyền thống bất khuất được khẳng định trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Vững vàng đến “Trơ gan cùng tuế nguyệt”, đến ngạo nghễ là đạo sống, phẩm cách của người chiến sĩ chẳng tiếc thân mình cho sự nghiệp chung. Cảm hứng lãng mạn hào hùng ở hai câu kết được đẩy lên đỉnh điểm mang đậm chất sử thi. Tầm vóc, sức mạnh của người tù đã được thi vị hóa đến mức thần kì, giống bà Nữ Oa đội đá vá trời vậy. Hình ảnh “những kẻ vá trời” vừa thực vừa bay bổng, khoa trương. Thực ở hình ảnh người tù lao động khổ sai đập đá, bay bổng khoa trương ở lối ví với nhân vật trong thần tích. Đó là kết quả của ý chí sắt đá, niềm tin vào sự nghiệp chính nghĩa… Tuy nhiên, trên thực tế, những khó khăn mà tác giả đang phải đương đầu không “con con” chút nào nhưng chỉ bằng cách ấy, bằng ý chí quật cường tích tụ từ nguồn mạch dân tộc, người chiến sĩ mới có thể tiếp tục được con đường dằng dặc chông gai trước mắt. Đó là cuộc chiến thắng chính mình, như lời Hồ Chí Minh đã dạy: Gạo đem vào giã… Gian nan rèn luyện mới thành công.. Giáo viên: Nguyễn Thị Lương. Lop8.net. Trường THCS Lê Hồng Phong. b. Bốn câu thơ cuối Tháng ngày bao quản thân sành sỏi, Mưa nắng càng bền dạ sắt son. - Tương quan đối lập giữa những thử thách gian nan với sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và ý chí chiến đấu sắt son của người chiến sĩ cách mạng. Những kẻ vá trời khi lỡ bước, Gian nan chi kể việc con con. - Đối lập giữa chí lớn của những con người dám mưu đồ sự nghiệp cứu nước với những thử thách phải gánh chịu trên bước đường chiến đấu. -> Nt: đối lập, ẩn dụ, giọng điệu hào hùng, lãng mạn, bay bổng, nét bút khoa trương, biểu cảm trực tiếp. -> Ý chí sắt đá, tấm lòng thủy chung với cách mạng của người tù có sức mạnh thần kì, tầm vóc lớn lao, coi khinh thực tế gian nan. => Niềm tin vào sự nghiệp chính nghĩa, phong thái ung dung tự tại, tinh thần lạc quan cách mạng với khí phách rất ngạo nghễ, ngang tàng của nhà chí sĩ yêu nước Phan Châu Trinh.. Trang 6.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> Tuaàn 15. Giáo án Ngữ Văn 8. Liên hệ giáo dục Hs ý chí vượt qua kk, thử thách. Em có nhận xét gì về tinh thần yêu nước của các nhà nho được thể hiện qua 2 bài thơ đã học? -> Đập đá… và Vào nhà ngục… là 2 bài thơ của hai nhà nho tiêu biểu trong phong trào cách mạng những năm đầu TK XX. Qua đó, chúng ta nhận ra cái mạch chảy dào dạt của chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng trong truyền thống của dân tộc Việt Nam. Rồi đây, cái mạch nguồn ấy lại bừng lên thành những đợt sóng mãnh liệt và thể hiện rõ trong văn học kháng chiến chống P và M. * Huớng dẫn Tổng kết: Hãy khái quát nét chính về nghệ thuật và nội dung bài thơ? Từ đó rút ra ý nghĩa văn bản? * Huớng dẫn Luyện tập: Thảo luận: Qua hai bài thơ đã học, các em có cảm nhận ntn về vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của hình tượng nhà nho yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX? -> Cả hai bài thơ đều là khẩu khí của những bậc anh hùng hào kiệt khi sa cơ lỡ bước rơi vào vòng tù ngục. Họ không “nói chí “ bằng những lời lẽ khoa trương sáo rỗng. Vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của họ biểu hiện trước hết ở khí phách ngang tàng lẫm liệt ngay cả trong thử thách gian lao có thể đe dọa đến tính mạng (xem việc phải ở tù như một bước dừng chân tạm nghỉ, xem việc lao động khổ sai như một việc con con không đáng kể đến ). Vẻ đẹp ấy còn biểu hiện ở ý chí chiến đấu và niềm tin không dời đổi vào sựnghiệp của mình. Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học Gv hướng dẫn – HS chú ý lắng nghe.. Trường THCS Lê Hồng Phong. 3. Tổng kết: a. Nghệ thuật b. Nội dung -> Ghi nhớ: (Sgk/150) * Ý nghĩa văn bản: Nhà tù của đế quốc thực dân không thể khuất phục ý chí, nghị lực và niềm tin lí tưởng của người chí sĩ cách mạng. 4. Luyện tập Bt2. III. Hướng dẫn tự học - Học thuộc bài thơ, nắm nội dung bài giảng. Ôn lại đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. - Phát biểu cảm nhận riêng về vẻ đep hào hùng, lãng mạn, ý chí chiến đấu và niềm tin vào sự nghiệp cách mạng của những bậc anh hùng hào kiệt khi sa cơ vào vòng tù tội. - Chuẩn bị bài: Ôn luyện về dấu câu.. E. Rút kinh nghiệm …………………………………………………………………………………………………………...…… ……………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………………...…… …………………………………………………………………………………………………….. Tuần: 15 Tiết: 59. Ngày soạn: 03/12/2012 Ngày dạy: 05/12/2012. ÔN LUYỆN VỀ DẤU CÂU A. Mục tiêu cần đạt. Giáo viên: Nguyễn Thị Lương. Lop8.net. Trang 7.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo án Ngữ Văn 8. Tuaàn 15. Trường THCS Lê Hồng Phong. - Hệ thống hóa kiến thức về dấu câu đã học. - Nhận ra và biết cách sửa lỗi thướng gặp về dấu câu . B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ 1. Kiến thức : - Hệ thống háo các dấu câu và công dụng của chúng trong hoạt động giáo tiếp . - Việc phối hợp sử dụng các dấu câu tạo nên hiệu qua cho văn bản ; ngược lại, sử dụng dấu câu sai có thể làm cho người đọc không hiểu hoặc hiểu sai ý người viết định diễn đạt 2. Kĩ năng : - Vận dụng kiến thức về dấu câu trong quá trình đọc- hiểu và tạo lập văn bản - Nhận biết, sửa lỗi về câu . 3. Thái độ : -Có ý thức sử dụng kết hợp các dấu câu tttrong diễn đạt . C. Phương pháp: -Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình,... D. Tiến trình dạy học: 1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số (Lớp 8A1....................................., 8A5..................................................) 2. Bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh . 3. Bài mới: Từ lớp 6 chúng ta đã tìm hiểu về dấu câu và công dụng của từing loại dấu câu. Hôm nay chúng ta lần lượt ôn lại khái niệm rồi đặt câu sử dụng hợp lí những dấu câu đã học.. Hoạt động của Gv &Hs. Nội dung bài dạy. HĐ1: Hướng dẫn hs tổng kết công dụng I. Lí thuyết của dấu câu: 1.Tổng kết về dấu câu: -GV kẻ sẵn bảng thống kê các dấu câu và * Dấu câu * Công dụng công dụng của nó mà các em đã được học . A .Lớp 6 : - Hs lần lược nhận diện các loại dấu câu học -Dấu chấm . - Kết thúc câu trần thuật. - Kết thúc câu nhi vấn. ở lớp 6,7 ,8 qua hệ thống bài soạn của mình . -Dấu chấm hỏi ? -Dấu chấm than ! - Kết thúc câu cầu khiến, cảm -Hs lấy ví dụ minh hoạ cho mỗi loại dấu thán -Dấu phẩy , - Ngăn cách phần phụ với bộ câu . phận của câu. B. Lớp 7: * Gv lưu ý với học sinh : Dấu câu , ngoài -Dấu chấm lửng … -Biểu thị ý chưa liệt việc phân biệt các phần nội dung khác nhau kê hết. trong câu văn còn là dấu hiệu về chính tả rất chặt chẽ . Nhất thiết phải cẩn trọng khi dùng - Lời nói bị ngắt quãng. . ->Diễn tả ý hài hước,... - Chia ranh giới giữa các vế - Dựa vào các ví dụ của sách, gv giúp hs -Dấu chấm phẩy; trong câu ghép, các bộ phận chữa lại dấu câu cho đúng (t151), trong phép liệt kê Hs thực hiện, bạn nhận xét. - Dấu gạch ngang -Đánh dấu bộ phận giải thích,chú .thích -Dấu gạch nối -Nối các tiếng trong một từ phiên âm C .LỚP 8 : Dấu ngoặc đơn ( ). Giáo viên: Nguyễn Thị Lương. Lop8.net. - Đánh dấu phần có chức năng chú thích.. Trang 8.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> Tuaàn 15. Giáo án Ngữ Văn 8. Trường THCS Lê Hồng Phong. Dấu hai chấm :. - Báo trước phần giải thích, bổ sung,thuyết minh cho phần trước đó. Báo trước lời dẫn trực tiếp hay lời thoại. Dấu ngoặc kép. Hướng dẫn hs khắc phục những lỗi thường gặp về dấu câu. -Hướng dẫn hs tổng kết , rút ra ghi nhớ : - Hs rút ra ghi nhớ. HĐ2: Hướng dẫn hs luyện tập - Giáo viên yêu cầu Hs làm miệng bài một, học sinh tự chữa vào vở sau khi gv nhận xét. - Học sinh làm bài hai vào vở, giáo viên chấm một số bài, ghi điểm miệng.. HĐ3: Hướng dẫn tự học - Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe .. - Đánh dấu lời dẫn trực tiếp. - Từ ngữ hiểu theo nghĩa đặc biệt 2. Các lỗi thường gặp về dấu câu : a. Phân tích ví dụ : 1: Thiếu dấu chấm sau “ xúc động “ . Viết hoa âm “ t “ 2: Nên dùng dấu phẩy thay cho dấu chấm vì câu chưa kết thúc . 3 : Đặt dấu phẩy giữa các loại đặc sản . 4 : Đổi dấu câu ở cuối câu một và hai cho nhau mới hợp lý . b.Ghi nhơ: sgk. II .Luyện tập Số 1: Làm miệng . Số 2 : a-Sao mãi tới giờ anh mới về ? Mẹ ở nhà chờ anh mãi . Mẹ dặn là anh phải làm xong bài tập trong chiều nay . b -Từ xưa , trong cuộc sống lao động và sản xuất ,nhân dân ta có truyền thống thương yêu , giúp đỡ lẫn nhau trong lúc khó khăn gian khổ . Vì vậy tục ngữ có câu : “ Lá lành đùm lá rách “ . c -Mặc dù đã qua bao nhiêu năm tháng , nhưng tôi vẫn không quên được những kỉ niệm êm đềm thời học sinh . III. Hướng dẫn tự học - Lập bảng thống kê công dụng của các dấu đã học. - Ôn kĩ phần tiếng Việt từ đầu năm lại nay, tập viết các đoạn văn có sử dụng câu ghép và một số dấu câu đã học để tiết tới kiểm tra.. E. Rút kinh nghiệm …………………………………………………………………………………………………………...…… ……………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………………...…… ……………………………………………………………………………………………………... Tuần: 15 Tiết: 60. Ngày soạn: 03/12/2012 Ngày dạy: 05/12/2012. ÔN TẬP TIẾNG VIỆT A. Mục tiêu cần đạt : Hệ thống những kiếnt hức tiếng Việt đã gọc trong học kì I. B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ:. Giáo viên: Nguyễn Thị Lương. Lop8.net. Trang 9.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo án Ngữ Văn 8. Tuaàn 15. Trường THCS Lê Hồng Phong. 1. Kiến thức : - Hệ thống hóa kiến thức về từ vựng, ngữ pháp đã học ở học kì I 2.Kĩ năng : - Vận dụng thuần thục kiến thức tiếng Việt đã học ở học kì I để hiểu ội dung, ý nghĩa văn bản hoặc tạo lập văn bản . 3. Thái độ : - Tích cực ôn tập chuẩn bị hệ thống hóa kiến thức, chuẩn bị tốt cho tiết kiểm tra. C. Phương pháp: -Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,... D. Tiến trình dạy học: 1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số (Lớp 8A1....................................., 8A5..................................................) 2. Bài cũ : Kiểm tra vở soan của HS 3. Bài mới: Để hệ thống kiến thức về tiếng Việt đã g\học trong kì I, đồng thời chuẩn bị tốt cho tiết kiểm tra, hôm nay chúng ta ôn tập lại toàn bộ kiến thức tiếng Việt đã học trong kì I. Hoạt động của Gv & Hs HĐ1: Hướng dẫn hs ôn tập phần lí thuyết : -Dựa vào hệ thống lý thuyết , bài tập của từng nội dung kiến thức , giáo viên hướng dẫn học sinh tư duy , trả lời lại . -Gv nhận xét , bổ sung < nếu thiếu >. -Hs trình bày trước lớp kết quả của mình. - Hs lấy ví dụ cho từng kiến thức để bổ sung rõ lý thuyết . * HĐ 2 : Hướng dẫn hs luyện tập : Gv vẽ sơ đồ lên bảng – Hs điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống .. Nội dung bài dạy I. Lí thuyết 1. Từ vựng: - Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ . - Trường từ vựng. - Từ tượng thanh, tượng hình . - Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội . - Các biện pháp tu từ: nói quá, nói giảm nói tránh. - Trợ từ, thán từ. - Tình thái từ. 2. Ngữ pháp - Câu ghép. - Dấu câu II.Bài tập : 1 TỪ VỰNG : Số1Truyện dân gian Truyền thuyết. - Hs làm miệng bài 2 .. - Gọi hs lên bảng viết câu văn theo yêu cầu của bài tập .. Hs đặt câu theo yêu cầu -> giáo viên. Giáo viên: Nguyễn Thị Lương 10. cổ tích. ngụ ngôn. truyện cười. Số 2: a Ca dao có dùng phép nói quá: + Lỗ mũi mười tám gánh lông Chồng yêu chồng bảo tơ hồng trời cho. + Tiếng đồn cha mẹ em hiền Cắn cơm không vỡ, cắn tiền vỡ đôi . b Câu có dùng nói giảm , nói tránh + Bố tôi đi đột ngột quá, chẳng dặn mẹ con tôi được điều gì. + Anh ấy không còn trẻ nữa. Số 3: a Câu có từ tượng thanh . Tùng ! Tùng ! Tùng ! Tiếng trống báo hiệu giờ tập thể dục đã đến . b Câu có dùng từ tượng hình : Cô giáo em thướt tha trong bộ áo dài mới. 2. NGỮ PHÁP :. Trang Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 nhận xét, sửa sai cho học sinh. < nếu có >. HĐ3: Hướngdẫn tự học - Gv hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe .. Tuaàn 15. Trường THCS Lê Hồng Phong. Số 1 : a- Câu có dùng trợ từ , tình thái từ : Chính anh cũng làm điều đó à ? b -Câu có dùng trợ từ và thán từ : Ô hay , tôi nhắc bạn những ba lần rồi mà bạn vẫn quên à ? số 2: a + Đoạn văn của Hồ Chí Minh có câu 1 là câu ghép gồm ba vế câu. + Có thể tách thành ba câu đơn . + Nếu tách thì mối liên hệ , sự liên tục của ba sự việc sẽ không thể hiện rõ bằng gộp lại . b. Câu 1 và 3 là câu ghép , chúng được nối với nhau bằng quan hệ từ : cũng như ->câu 1 ; bởi vì ->. câu 3 III. Hướng dẫn tự học - Nhận diện và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nói quá, nói giảm, nói tránh; của việc sử dụng từ tượng thanh từ tượng hình trong một đoạn văn , văn bản . - Lập bảng thống kê các thể loại văn học đã tìm hiểu trong chương trình Ngữ văn 8.theo mẫu : STT, thể loại, tác phẩm - Ôn tập kiến thức chuẩn bị kiểm tra tiếng Việt - Soạn bài : Thuyết minh về một thể loại văn học.. E. Rút kinh nghiệm …………………………………………………………………………………………………………...…… ……………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………………...… ………………………………………………………………………………………………………... Giáo viên: Nguyễn Thị Lương 11. Trang Lop8.net.
<span class='text_page_counter'>(12)</span>