Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 17: Sông núi nước nam và phó giá về kinh sư

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. Ngµy so¹n:17/09/08. TiÕt thø 17. sông núi nước nam & phã gi¸ vÒ kinh s­. A/ Môc tiªu: 1. Kiến thức: Hiểu nước Nam của người Việt Nam không kẽ nào được xâm phạm,. xâm phạm sẻ thất bại thảm hại. Thấy được hào khí chiến đấu và chiến thắng giặc ngoại xâm, khát vọng hòa bình thời đại nhà Trần. 2. Kĩ năng: Kĩ năng đọc, phân tích văn thơ cổ. 3. Thái độ: Tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc.. b/ chuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn: Tranh minh häa vµ mét sè tµi liÖu cã liªn quan. 2. Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi, sgk. c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y: I.ổn định: Gv kiểm tra vệ sinh, nề nếp lớp học. ii. Bµi cò: §äc thuéc lßng mét trong c¸c bµi ca giao ch©m biÕm. Tr×nh bµy c¶m nghÜ cña m×nh.. iii. bµi míi: 1. đặt vấn đề: Gv giới thiệu về lịch sử đấu tranh của nhân dân ta thời Trần và dÉn vµo bµi. 2. triÓn khai bµi: hoạt động của thầy + trò néi dung kiÕn thøc Hoạt động 1: I. T×m hiÓu chung: Gv: Hướng dẫn hs đọc bài, gv đọc mẫu. 1. §äc bµi: Hs: §äc bµi, c¶ líp nhËn xÐt. Gv: Đánh giá, uốn nắn. Hướng dẫn hs tìm hiểu chó thÝch. Gi¶i thÝch thªm c¸c thÓ th¬ ®­êng luật để hs hiểu rỏ hơn.. 2. Chó thÝch: II. Ph©n tÝch: Bài 1: Sông núi nước Nam.. Hoạt động 2:. * ë d¹ng phiªn ©m cña c©u th¬ nµy cã nghÜa lµ Câu 1: Sông núi nước Nam vua g×? DÞch nghÜa nh­ thÕ nµo? Nam ë. * Gi¶i thÝch côm tõ Nam §Õ c­? - Khẵng định nước Việt Nam * Câu thơ trên toát lên tư tưởng nào của bài thơ? thuộc chủ quyền của người Việt Nam, d©n téc ViÖt Nam  T×nh cảm yêu vua, yêu nước, tự hào dân téc. * NghÜa cña c©u th¬ nµy ®­îc hiÓu nh­ thÕ nµo? C©u 2: * ¢m ®iÖu cña c©u th¬? - Giäng v¨n hïng hån, r¾n rái diễn tả sự vững vàng của tư tưởng * Câu thơ bộc lộ tư tưởng gì? chân lý sắt đá.  Khẵng định chân lý đó không * Câu thơ này gần với lời nói thường ở cách nói thay đổi. nh­ thÕ nµo? C©u 3: * Từ đó nội dung nào của bài thơ được bộc lộ? - Nãi th½ng, giäng ch¾c nÞch. 33 - Trường T’H&THCS Húc Nghì Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7 - Lời cảnh báo về hành động xâm lược phi nghĩa, liều lỉnh của kẻ thù. C©u 4: - Giäng th¬ dâng d¹c, ch¾c nÞch  c¶nh b¸o vÒ sù thÊt b¹i nhôc nh· kh«ng thÓ tr¸nh khái cña qu©n x©m lược. » Bµi th¬ ®­îc xem lµ b¶n tuyªn ngôn độc lập đầu tiên khẵng định chủ quyền, lảnh thổ của đất nước vµ nªu cao ý chÝ quyÕt t©m b¶o vÖ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược.. * NhËn xÐt giäng ®iÖu cña c©u th¬?. * NhËn xÐt vÒ néi dung cña bµi th¬?. Bµi 2: Phß gi¸ vÒ kinh.. Hoạt động 3:. 1. Hào khí chiến thắng xâm lược. - Chiến thắng Chương Dương * Hai câu đầu tg nhắc đến những chiến công nào Hµm T÷. trong lới thơ? sự kiện đó gợi nhớ đến những sự - Hai trËn th¾ng trªn s«ng Hång kiÖn nµo trong lÞch sö? thời trần- đại thắng quân xâm lược Nguyªn M«ng. - Nhịp thơ nhanh, động từ dứt * T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? khoát, dồn dập, sôi động. - Giäng s¶ng kho¸i, hµo hïng. - Nghệ thuật liệt kê, đối.  Lời động viên nhắc nhở xây dựng đất nước trong hòa bình, niềm tinh m·nh liÖt vµo sù bÒn v÷ng cña đất nước. 2. Kh¸t väng th¸i b×nh cña d©n téc: * Hai c©u cuèi thÓ hiÖn ®iÒu g×? - Nói về đất nước xây dựng thời b×nh. - Mong một đất nước vững bền. * Tác giả mong ước về một đất nước như thế - NiÒm tin m·nh liÖt vµo sù nµo? trường tồn của đất nước, dân tộc.  ThÓ hiÖn tÇm nh×n lín lao cña một vị dũng tướng, một đại thần luôn đặt trách nhiệm với dân , nước lªn hµng ®Çu.. IV. Cñng cè: Gv nh¾c l¹i néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬. Hs ghi nhí. V. DÆn dß: Häc thuéc lßng hai bµi th¬, n¾m néi dung, chuÈn bÞ bµi míi. QuyÕt chÝ thµnh danh - Trường T’H&THCS Húc Nghì Lop7.net. 34.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. Ngµy so¹n:...../...../........ TiÕt thø 18. tõ h¸n viÖt A/ Môc tiªu: 1. Kiến thức: Nắm được thế nào là yếu tố Hán Việt, cách cấu tạo đặc biệt của tứ. H¸n ViÖt.. 2. KÜ n¨ng: KÜ n¨ng dïng tõ H¸n ViÖt trong nãi vµ viÕt. 3. Thái độ: Tích cực, tự giác, sáng tạo. b/ chuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô, Tõ ®iÓn H¸n ViÖt. 2. Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi, sgk. c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y: I.ổn định: Gv kiểm tra vệ sinh, nề nếp lớp học. ii. Bài cũ: Đại từ là gì? Có mấy loại đại từ? iii. bµi míi: 1. đặt vấn đề: Gv giới thiệu về sự phát triển của từ vựng tiếng Việt và dẫn vào bài. 2. triÓn khai bµi: hoạt động của thầy + trò néi dung kiÕn thøc Hoạt động 1:. I. §¬n vÞ cÊu t¹o cña tõ H/v :. Gv: Cho hs đọc ví dụ. * C¸c tiÕng Nam, Quèc, S¬n,Hµ cã nghÜa lµ g×?. * Tiếng nào có thể dùng độc lập, tiếng nào không dùng độc lập.. 1. Gi¶i nghÜa c¸c yÕu tè: Nam  Phương Nam. Quốc  nước S¬n  nói. Hµ  s«ng.. 2. C¸ch dïng c¸c yÕu tè:. - Nam : dùng độc lập. ( Miền Nam, nước Nam, phía Nam) - Quốc, sơn, hà: không dùng độc lËp. Kh«ng thÓ nãi yªu quèc  phải nói yêu nước.. 3. Ph©n biÖt ý nghÜa c¸c yÕu tố đồng âm:. - Thiªn niªn kØ, Thiªn lý m¶ * TiÕng thiªn th­ cã nghÜa lµ trêi, nã cßn cã c¸c  1000 n¨m. nghÜa nµo? - Thiªn trong Thiªn §«  dêi, di Hs: §äc ghi nhí. dêi. Gv: Gi¶i nghÜa cña c©u thµnh ng÷: Tø h¶i giai huynh đệ.. Hoạt động 2:. II. Tõ ghÐp H¸n ViÖt: * Dựa vào đặc điểm của từ ghép đẵng lập Tiếng - S¬n hµ, x©m ph¹m, giang san viÖt. Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c tõ S¬n hµ, x©m 35 - Trường T’H&THCS Húc Nghì Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ph¹m, giang san? * Dựa vào đặc điểm của từ ghép chính phụ tiếng ViÖt. nhËn xÐt c¸c tõ ¸i quèc, thñ m«n, chiÕn th¾ng, thiªn htñ, b¹ch m·, t¸i ph¹m?. * Dùa vµo kÕt qu¶ h·y so s¸nh vÝ dô cña hai yÕu tè chÝnh - phô trong tõ ghÐp TiÕng ViÖt vµ tõ ghÐp H¸n ViÖt? Gv: Cho hs đọc phần ghi nhớ.. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7  từ ghép độc lập.  Nh÷ng tõ ghÐp chÝnh phô. + Nhãm: ¸i quèc, thñ m«n, chiÕn thắng  yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau. + Nhãm: Thiªn th­, b¹ch m·, t¸i phạm  Yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau. » Trong tiÕng ViÖt: VÞ trÝ chÝnh phô. Trong H¸n ViÖt chÝnh - phô, phô - chÝnh.. Hoạt động 3:. III. LuyÖn tËp:. Hs: §äc bµi tËp 1. Hs: Th¶o luËn, tr×nh bµy. Gv: Nhận xét, đánh giá.. Bµi tËp1:. Hs: Thùc hiÖn bµi tËp 2.. Bµi tËp 2:. -Hoa1: chØ sù vËt, c¬ quan sinh s¶n. -Hoa2 : Phån hoa, bãng bÈy.. IV. Cñng cè: Gv nh¾c l¹i néi dung kiÕn thøc vÒ tõ H¸n ViÖt. Hs ghi nhí. V. DÆn dß: N¾m néi dung bµi cò, lµm bµi tËp 3 sgk, xem l¹i bµi viÕt chuÈn bÞ cho tiÕt tr¶ bµi.. QuyÕt chÝ thµnh danh. - Trường T’H&THCS Húc Nghì Lop7.net. 36.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. Ngµy so¹n:...../...../........ TiÕt thø 19. tr¶ bµi tËp lµm v¨n A/ Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Còng cè , kh¾c s©u kiÕn thøc, thÊy ®­îc nh÷ng mÆt thµnh c«ng, h¹n. chÕ trong bµi lµm cña m×nh. 2. Kĩ năng: Đánh giá, tự đánh giá, rút kinh nghiệm bài làm. 3. Thái độ: Tích cực, tự giác, sáng tạo.. b/ chuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn: ChÊm bµi, tr¶ bµi. 2. Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi, bµi viÕt tËp lµm v¨n. c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y: I.ổn định: Gv kiểm tra vệ sinh, nề nếp lớp học. ii. Bµi cò: Kh«ng. iii. bµi míi: 1. đặt vấn đề: Gv giới thiệu mục đích của bài học. 2. triÓn khai bµi: hoạt động của thầy + trò néi dung kiÕn thøc Hoạt động 1:. I. Xây dựng đáp án: 1. Tìm hiểu đề:. Hs: Nhắc lại đề bài. Gv: Hướng dẫn hs tìm hiểu đề.. H·y viÕt mét bøc th­ cho b¹n nước ngoài để bạn hiểu thêm về đất nước mình.. * Yªu cÇu viÕt cho ai?. * Viết cho người bạn nước ngoài.. * Viết để làm gì?. * Để cho bạn hiểu thêm về đất nước mình. * Giíi thiÖu vÒ truyÒn thèng v¨n hãa, lÞch sö, danh lam th¾ng c¶nh của đất nước. * H×nh thøc viÕt th­.. * ViÕt vÒ c¸i g×? * ViÕt nh­ thÕ nµo?. Hoạt động 2: Hs: Thảo luận, xây dựng dàn bài chi tiết cho đề v¨n trªn. Gv: Nhận xét, đánh giá, khái quát.. 2. X©y dùng dµn bµi:. - Trường T’H&THCS Húc Nghì Lop7.net. 37.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. Hoạt động 3:. II. §¸nh gi¸ bµi lµm:. Hs: Trao đổi bài làm đánh giá bài làm của bạn, sau đó tự đánh giá bài làm của mình.. 1. ¦u ®iÓm:. Gv: Chọn một vài bài khá đọc trên lớp. Hs: NhËn xÐt.. 2. Nhược điểm:. Gv: Đánh giá chung về ưu nhược điểm của bài lµm hs.. IV. Cñng cè: Gv nhËn xÐt bµi lµm, rót ra bµi häc kinh nghiÖm cÇn ghi nhí. Hs ghi nhí. V. Dặn dò: Tiếp tục đánh giá, rút kinh nghiệm bài làm. QuyÕt chÝ thµnh danh. - Trường T’H&THCS Húc Nghì Lop7.net. 38.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. Ngµy so¹n:...../...../........ TiÕt thø 20. t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m A/ Môc tiªu: 1. Kiến thức: Hiểu được mục đích của văn biểu cảm, phân biệt biểu cảm trực tiếp. vµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ ph©n tÝch c¸c v¨n b¶n biÓu c¶m, chuÈn bÞ kÜ n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n biÓu c¶m. 3. Thái độ: Tích cực, tự giác, sáng tạo.. b/ chuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn: MÉu bµi v¨n biÓu c¶m, b¶ng phô. 2. Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi, sgk. c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y: I.ổn định: Gv kiểm tra vệ sinh, nề nếp lớp học. ii. Bài cũ: Nêu các bước tạo lập văn bản. Nội dung, yêu câu của mổi bước tạo lập v¨n b¶n?. iii. bµi míi: 1. đặt vấn đề: Gv giới thiệu một văn bản biểu cảm và dẫn vào bài. 2. triÓn khai bµi: hoạt động của thầy + trò néi dung kiÕn thøc Hoạt động 1:. I. Nhu cÇu biÓu c¶m vµ v¨n biÓu c¶m: 1. Nhu cÇu biÓu c¶m cña con người:. Hs: §äc v¨n b¶n trong sgk. Gv: Gi¶i thÝch nhu cÇu biÓu c¶m.. + Nhu: cÇn ph¶i cã. + CÇu: mong muèn.  Mong muèn ph¶i cã. + BiÓu: ThÓ hiÖn bªn ngoµi. + Cảm: những rung động tình c¶m. » Nhu cÇu biÓu c¶m lµ mong muèn ®­îc bµy tá nh÷ng rung * Trong cuộc sống, có bao giờ em thấy xúc động động của mình thành lời thơ, lời v¨n. trước một cảnh đẹp hay một ai đó không? Hs: Tr¶ lêi. Hs: §äc c©u ca dao. * TiÕng cuèc trong c©u ca dao cho ta c¶m gi¸c - TiÕng cuèc nao lßng, v« väng nh­ thÕ nµo?  Bµy tá næi lßng. - Trường T’H&THCS Húc Nghì Lop7.net. 39.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 7. 2. §Æc ®iÓm chung cña v¨n biÓu c¶m:. Hs: §äc hai ®o¹n v¨n. * Mổi đoạn văn biểu đạt nội dung gì?. Đ1: Biểu đạt nội dungnhớ bạngắn liÒn víi nh÷ng kh¸i niÖm. §2: biÓu hiÖn t×nh c¶m g¾n bã với quan hệ đất nước. * Còng lµ v¨n biÓu c¶m nh­ng c¸ch biÓu c¶m hai * Kh¸c nhau: ®o¹n v¨n cã g× kh¸c nhau? §1: Trùc tiÕp bµy tá næi lßng * T×nh c¶m, c¶m xóc trong v¨n biÓu c¶m cÇn BiÓu c¶m trùc tiÕp. ph¶i nh­ thÕ nµo? §2: Th«ng qua tiÕng h¸t trong Hs: Th¶o luËn, tr×nh bµy. đêm khuya để bày tỏ cảm xúc  BiÓu c¶m gi¸n tiÕp.. Hoạt động 2: Hs: §äc yªu cÇu cña bµi tËp 1. Gv: Hướng dẫn hs làm bài tập. Hs: Th¶o luËn nhãm, tr×nh bµy t¹i líp.. II. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1:. - §o¹n v¨n b: V¨n biÓu c¶m Nêu cảm xúc , suy nghĩ khi đứng tưới cây hoa Hải Đường. - §o¹n v¨n a: m« t¶.. IV. Cñng cè: Gv chốt lại kiến thức về nhu cầu biểu cảm và đặc điểm của văn biểu cảm. Hs ghi nhí. V. Dặn dò: Nắm nội dung bài học, làm bài tập. Tìm hiểu đặc điểm cụ thể của văn bản biÓu c¶m.. QuyÕt chÝ thµnh danh. - Trường T’H&THCS Húc Nghì Lop7.net. 40.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>