Sáng kiến một số biện pháp giúp đỡ học sinh tiểu học “hợp tác nhóm” có hiệu quả

<span class='text_page_counter'>(1)</span>PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO KRÔNG PĂK TRƯỜNG TIỂU HỌC TRẦN QUỐC TUẤN. SÁNG KIẾN MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP ĐỠ HỌC SINH TIỂU HỌC “ HỢP TÁC NHÓM” CÓ HIỆU QUẢ. Họ và tên: Nguyễn Hữu Phương. Trường TH Nhơn Phú 2 - QN. Phước An , tháng 02 năm 2012. 1 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> PHẦN THỨ NHẤT : ĐẶT VẤN ĐỀ - Dựa vào mục tiêu giáo dục đào tạo con người phát triển toán diện trong thời đại mới, trong công cuộc đổi mới của đất nước. Giáo dục có vai trò quan trọng trong sự phát triển nhân cách con người. Cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật đang diến ra như vũ bão trên toàn thế giới. - Xuất phát từ nhu cầu của công cuộc đổi mới nền kinh tế của đất nước cần có những con người có bản lĩnh, có năng lực trong lao động sáng tạo, dám nghĩ dám làm. - Dựa vào yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao kiến thức năng lực tự giác cho học sinh ở tất cả các cấp học bậc học. - Dựa vào sự vận động phát triển của xã hội và vấn đề phương pháp dạy học: đó là cách mạng thông tin và nhu cầu đào tạo con người. Lượng thông tin không ngừng tăng (bùng nổ thông tin ) trong những năm gần đây. - Mục tiêu đào tạo: tạo ra con người biết chủ động sáng tạo tự khám phá sử lý thông tin, phát hiện khoa học. * Học tập là một cách thi đua. Phần lớn kinh nghiệm học tập có ý nghĩa nhất của học sinh xảy ra khi các em được tham gia vào các tình huống nào đó mà đòi hỏi phải giải quyết các vấn đề đối với các bạn khác nghĩa là phải học hợp tác. Học tập theo phương thức họp tác nhóm sẽ khác phục những hạn chế nhiều vấn đề . Ngày nay học hợp tác nhóm đang được áp dụng ngày càng nhiều vào nhà trường và đã trở thành một trong những phương pháp giáo dục có hiệu quả nhất Dựa vào những mặt, những nội dung, những yêu cầu, những lý do trên, với yêu cầu thiết thực các nhà trường tiểu học. Cùng với yêu cầu chung cần phải có sự đổi mới, với nguyện vọng chính đáng của bản thân: Làm cách nào, làm như thế nào và làm gì để học sinh học tập ngày một đạt kết quả cao hơn, đáp ứng xu thế phát triển toàn diện của xã hội, của đất nước. Nên tôi chọn và xây dựng nội dung: Biện pháp giúp đỡ học sinh học hợp tác nhóm có hiệu quả .. 2 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG Xuất phát từ cơ sở lý luận về việc giúp đỡ học sinh học hợp tác nhóm tốt hơn. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới nâng cao phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy học. Thực ra không phải bây giờ chúng ta mới nghiên cứu về vấn đề hợp tác nhóm, càng không phải bây giờ chúng ta mới sử dụng phương pháp hợp tác nhóm. Mà đã từ lâu có rất nhiều các nhà nghiên cứu về vấn đề này, và cũng có rất nhiều cơ sở, sử dụng phương pháp học hợp tác nhóm . Có điều trên lý thuyết thì đúng, nhưng khi triển khai, áp dụng thì chưa được đồng bộ, chưa được kết quả như mong muốn. Thực tế trường tôi, cùng một số trường trong Ngành giáo dục nói chung, đã thường xuyên áp dụng việc học hợp tác nhóm và bước đầu đạt được một số kết quả học tập nhất định. Học hợp tác nhóm phát huy được khả năng đánh giá của bản thân, tôi thấy việc học hợp tác nhóm một cách nghiêm túc, đúng đắn, sẽ thu được nhiều kết quả tốt. * Trước hết chúng ta cần hiểu được “ hợp tác nhóm “ có nghĩa là như thế nào ? Có nhiều ý kiến đánh giá, khẳng định giựa vào nhiều cơ sở khác nhau. Nhưng tối thiểu của nội dung học “ hợp tác nhóm “ cần phải dựa trên những cơ sở sau : - Học hợp tác nhóm không phải là xếp chỗ cho trẻ ngồi cạnh nhau trong bàn học mà học “ hợp tác nhóm” là học sinh thực hiện độc lập nhiệm vụ của mình . - Hợp tác học tập không phải là một cá nhân trẻ cùng làm bài với giáo viên, sau đó thông báo là đã hoàn thành công việc và giúp đỡ bạn khác. - Hợp tác học tập không phải chỉ một học sinh khá thực hiện bài báo cáo thay mặt cho cả nhóm đọc. Hợp tác học tập không chỉ là việc học sinh ngồi cạnh nhau một cách cơ học, cùng nhau trao đổi, thảo luận, giúp đỡ nhau, chia sẻ hiểu biết,kinh nghiệm mà còn ở mức độ cao hơn. * Để lý giải những yếu tố học hợp tác nhóm cần thiết và đề ra những biện pháp thiết thực thì việc xây dựng biện pháp giúp đỡ học sinh học hợp tác nhóm. Ta cần so sánh sự khác nhau giữa phương pháp học nhóm truyền thống và học hợp tác. 3 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nhóm, ta cần so sánh sự khác nhau giữa phương pháp học nhóm truyền thống và học hợp tác nhóm: Học hợp tác nhóm. Học nhóm truyền thống. Độc lập 1 cách tích cực. Không độc lập. Trách nhiệm cá nhân. Không có trách nhiệm. Đa dạng bằng năng lực, tính cách. Đồng nhất. Chia sẻ trách nhiệm trưởng nhóm. Nhóm trưởng được định sẵn. Chia sẻ trách nhiệm lẫn nhau. Chỉ trách nhiệm với bản thân. Nhiệm vụ và duy trì bầu không khí Chỉ tập trung vào giải quyết nhiệm vụ đầm ấm trong nhóm. cá nhân.. Dạy kĩ năng xã hội. Không quan tâm tới kĩ năng xã hội. Giáo viên quan sát và can thiệp vào Giáo viên bỏ qua các chức năng hợp quá trình hợp tác. tác nhóm. Nhóm phân tích kết quả. Nhóm không phân tích kết quả. Như vậy, học “hợp tác nhóm ”phải đảm bảo 5 yếu tố : 1. Phụ thuộc tích cực : Mỗi thành viên trong nhóm hợp tác cần nhận thức rằng, mỗi thành viên đều phải cố gắng hết sức mình không phải vỉ thành tích cá nhân, mà thành công của từng người tạo nên niềm vui của cả nhóm. Thất bại của 1 thành viên trong nhóm là nỗi buồn chung của cả nhóm. Họ gắn kết với nhau theo phương thức mỗi người cũng như toàn nhóm không thể thành công, nếu mỗi người không cố gắng hoàn thành trách nhiệm của mình. Họ làm việc cùng nhau để phát huy tối đa sức mạnh của tất cả thành viên bởi sự chia sẻ nguồn lực, hỗ trợ, giúp đỡ nhau. Họ cùng phối hợp những kết quả của họ với những cố gắng của tất cả các bạn trong nhóm. Điều đó có thể đạt được qua việc : thiết lập mục tiêu bài dạy chung cho mọi trẻ, giao nhiệm vụ phù hợp với từng đối tượng, vai trò độc lập của từng trẻ và động viên, khích lệ đúng lúc. Để cho điều kiện học tập trở thành hợp tác học tập gắn bó cần thiết cho học sinh cảm nhận học sinh hoàn toàn độc lập với các thành viên trong hợp tác học tập. 4 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 2. Hợp tác học tập đòi hỏi sự “ Đối mặt “ nhau trong nhóm học sinh. Sự trao đổi qua lại tích cực giữa các học sinh độc lập trong nhóm là kết quả của hợp tác nhóm. 3.Trách nhiệm cá nhân của từng cá nhân trong nhóm trong việc học : Mỗi thành viên trong nhóm được phân công thực hiện 1 vai trò nhất định ( các vai trò được luân phiên trong các hoạt động học tập khác nhau ) và thể hiện rằng họ không thể dựa vào công việc của người khác. Do đó hợp tác trong nhóm còn làm cho mỗi thành viên trở nên mạnh mẽ hơn. Mục tiêu của hợp tác học tập là phát huy tối đa kết quả học tập của từng thành viên. Phát hiện khả năng học tập của học sinh là điều kiện cần thiết để hỗ trợ trẻ. 4. Hợp tác học tập đòi hỏi học sinh cần có những kĩ năng giao tiếp và kĩ năng hoạt động xã hội trong nhóm cần thiết. Để có thể hoạt động cho mục tiêu chung, mỗi học sinh cần có những kĩ năng : - Hiểu và hoàn toàn tin tưởng nhau - Giao tiếp với nhau phù hợp và rõ ràng - Chấp nhận và ủng hộ lẫn nhau - Giải quyết các mâu thuẫn trong nhóm trên tinh thần xây dựng để có được kĩ năng này học sinh cần được luyện tập. 5. Nhận xét nhóm. Tính hiệu quả của nhóm thường được thể hiện bằng việc nhận xét của nhóm về các hoạt động của nhóm. Nội dung nhận xét nhóm có thể là những vấn đề cần thiết như sau : - Hoạt động của thành viên nào là có lợi cho nhóm. - Phương thức làm việc của nhóm đã có hiệu quả chưa? Cần thay đổi thế nào để hoạt động của nhóm có hiệu quả hơn.Có hai hình thức kế tiếp nhau trong nhận xét nhóm : Nhận xét của mỗi thành viên trong từng nhóm và nhận xét của học sinh hay giáo viên về hoạt động của các nhóm. 5 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> II. Biện pháp thực hiện : Muốn thực hiện việc học hợp tác nhóm có hiệu quả thì cần phải xác định rõ nội dung yêu cầu của việc học hợp tác nhóm . Tức là việc thực hiện học hợp tác nhóm. Muốn thực hiện được học hợp tác nhóm phải đảm bảo nội dụng sau: 1) Xác định mục tiêu bài dạy: - Để xác định được mục tiêu bài dạy, giáo viên cần xác định rõ 2 mục tiêu trước khi tiến hành lên lớp. - Kiến thức, kỹ năng cơ bản, học sinh cần đạt sau giờ học, có cân nhắc đến mục tiêu cá nhân, phù hợp với năng lực, nhu cầu và sở thích của từng cá nhân. - Những kỹ năng hợp tác nào cần phải rèn luyện cho học sinh trong giờ học. 2) Ra quyết định : - Xác định số lượng thành viên trong nhóm : sau khi xác định được mục tiêu giờ học, giáo viên cần xác định số thành viên trong nhóm. Nhóm có hiệu quả có từ 2 đến 6 thành viên. Vì các lý do sau: + Nếu số lượng thành viên trong nhóm tăng thì phạm vi khả năng, năng lực, kỹ thuật và trí tuệ để lĩnh hội kiến thức cũng tăng. Số học sinh càng nhiều thì cơ hội có học sinh với nhiều năng lực tham gia thực hiện nhiệm vụ càng tăng. + Nếu nhóm có nhiều thành viên, mặc dù có nhiều năng lực được tham gia, nhưng các kỹ năng hợp tác như diễn đạt, phát biểu ý kiến, phối hợp các thành viên, thống nhất ý kiến, chia sẻ các thông tin, kinh nghiệm , quản lý để nhiều học sinh được tham gia khó có thể đạt được. Hơn nữa có rất nhiều kĩ năng hợp tác khác cần được dạy trong quá trình hợp tác sẽ không có thời gian để luyện tập. + Nhiệm vụ của bài học cũng như các tư liệu học tập sẽ quyết định nhóm. + Thời gian càng ít thì nhóm càng nhỏ. Nhòm nhỏ sẽ trở nên hiệu quả hơn vì không mất thời gian tổ chức, mọi thành viên có trách nhiệm hơn và khoảng cách giữa các thành viên càng ít hơn. Tốt nhất giáo viên nên bắt đầu từ nhóm nhỏ hoặc trao đổi đôi một. Khi học sinh đã có kinh nghiệm, có kỹ năng quyết định sẽ tổ chức nhóm với số lượng cao hơn.. Hợp tác nhóm cần tạo điều kiện cho học sinh được rèn luyện các kỹ năng hợp tác và tham gia vào các hoạt động với sự thể hiện vai trò quyết định, chịu trách 6 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> nhiệm với các quyết định đó, để cùng hưởng vui, buồn với kết quả của mình, do vậy học sinh cần có thời gian để thích ứng với các hoạt động nhóm. * Lựa chọn các thành viên vào một nhóm: khi thành viên vào một nhóm, giáo viên cần nhắc nhở những vấn đề sau: + Nhóm đồng nhất hay đa dạng: nhóm đồng nhất có thể được tổ chức với mục tiêu cung cấp một vài những kỹ năng đặc biệt đáp ứng mục tiêu chuyên biệt nào đó. Kinh nghiệm cho thấy nhóm hoạt động có hiệu quả là nhóm có các thành phần với năng lực đa dạng: trình độ nhận thức cao, trung bình và yếu, đa dạng về thành phần xuất thân, điều kiện kinh tế, điều kiện môi trường sống. Nói cách khác là các thành viên trong nhóm phải có cả giỏi, khá, yếu…. Với nhóm như vậy mỗi một vấn đề cần giải quyết sẽ chứa đựng sự cân nhắc toàn diện hơn. + Nhiệm vụ của toàn bộ các thành viên trong nhóm đã được xác định từ trước hay chưa được xác định. Nếu tất cả học sinh đã được biết trớc học sinh sẽ phải làm gì? Hợp tác như thế nào, và với ai hiệu quả của nhóm sẽ cao hơn. + Là ai chọn - Học sinh tự chọn hay giáo viên chọn ? Nếu để học sinh tự chọn, thông thường chúng sẽ chọn những bạn có cùng trình độ nhận thức hoặc bạn khá hơn, hợp tính hơn, cùng hoàn cảnh kinh tế, nhận thức xã hội…vào nhóm của mình. Như vậy sẽ là nhóm thuần nhất, hiệu quả hợp tác sẽ không cao. Do vậy, giáo viên cần lựa chọn nhóm cho các em. Tuy cũng cần cân nhắc ý kiến của các em. Có thể tiến hành như sau: Chọn 2 em hợp với nhau vào cùng một nhóm bằng cách yêu cầu các em đề tên 3 bạn mình thích vào nhóm của mình … Từ danh sách 3 học sinh này, giáo viên có thể chọn lấy 2 còn những thành viên khác có thể bổ sung vào sao cho nhóm phải là nhóm đa dạng. + Thời gian duy trì nhóm cần được duy trì sao cho các thành viên trong nhóm đủ để hiểu nhau và có được những kỹ năng cần thiết nhất định , nhưng cũng không nên để nhóm quá hiểu nhau dễ sinh ra tình trạng trí tuệ, thiếu năng động, dựa dẫm vào nhau. Do vậy giáo viên cần cân nhắc tạo ra nhóm mới + Tổ chức lớp học: Giáo viên cần tổ chức sao cho mọi thành viên trong nhóm phải nhìn thấy nhau. 7 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Phân công nhiệm vụ trong nhóm: Các thành viên trong nhóm cần có nhiệm vụ, vai trò rõ ràng, sau mới hoạt động nhóm, các thành viên thay đổi vai trò cho nhau, tránh việc mỗi thành viên đóng một vai quá lâu. - Một nhóm trung bình từ 4 - 6 em: Một người điều khiển nhóm (tức nhóm trưởng) người làm thư ký ghi chép, một người báo cáo, người khuyến khích động viên các thành viên, một người theo dõi động viên, một người theo dõi thời gian, một theo theo dõi đánh giá sự tham gia của mỗi thành viên. * Người điều khiển - nhóm trưởng: hướng dẫn các thành viên tham gia vào hoạt động của nhóm, tóm tắt kiểm tra lại xem mọi thành viên đã hiểu vấn đề chưa, thống nhất ý kiến của nhóm . Giải quyết các mâu thuẫn trong quá trình hoạt động nhóm. * Thư ký: Ghi chép mọi ý kiến, biên tập, tóm tắt các ý kiến. * Báo cáo: Thay mặt nhóm báo cáo kết quả. * Động viên khuyến khích: Động viên mọi thành viên tham gia, nhắc nhở những thành viên “ nói nhiều, nói leo “ trong nhóm, đảm bảo thời gian, đảm bảo trong quá trình trao đổi mọi thành viên phải có quyền và nghĩa vụ phải đóng góp vào bài học . * Người theo dõi : Quan sát đánh giá sự tham gia của mọi thành viên . * Theo dõi thời gian: Có trách nhiệm theo dõi và thông báo thời gian cho hoạt động nhóm, cùng các thành viên trong nhóm phân phối thời gian thích hợp cho từng vấn đề, tránh hiện tượng” cháy thời gian”. Nói chung phân công công việc rach ròi như vậy, nghe có vẻ rắc rối, nhiều vấn đề, nhưng khi các em đã hiểu rõ nhiệm vụ, đã thành nề nếp, thành thói quaen thì việc rất đơn giản, hợp lý và hoạt động cách dễ dàng nhanh chóng. Cũng như đã nói ở trên, mỗi nhiệm vụ mỗi thành viên đều phải nắm chắc chắn, vì sẽ đến lượt mình lần lượt giữ một vai trò, sẽ thay đổi cho nhau, tránh mỗi thành viên đóng vai trò quá lâu. * Người giáo viên là người quan trọng nhất, quyết định đến trách nhiệm, hiệu quả của học sinh trong việc học nhóm, nên người giáo viên cần chú ý đến các kỹ năng giao nhiệm vụ: + Ngôn ngữ phải rõ ràng, ngắn gọn.. 8 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> + Giải thích mục tiêu của bài học và mục tiêu cần đạt cũng như những kiến thức, kinh nghiệm của học sinh phải vận dụng . + Giải thích những khái niệm cần thiết và hướng dẫn trình tự học sinh phải tiến hành, đưa ra các nhiệm vụ nếu cần. + Ra các câu hỏi nhằm kiểm tra học sinh đã hiểu nhiệm vụ chưa trước khi học sinh tiến hành công việc. - Tổ chức hợp tác trong nhóm: Cần giải thích nói rõ cho học sinh rằng đánh giá kết quả theo nhóm, không đánh giá theo cá nhân. Học sinh cần nhận thấy mọi thành viên đều phải có trách nhiệm đóng góp và có trách nhiệm hoàn thành công việc, mọi thành viên cần được lĩnh hội kiến thức. Tránh tình trạng học sinh khá làm bài còn học sinh yếu ngồi ỳ chờ đợi. Để thực hiện được điều này có kết quả thực sự, người giáo viên có thể thực hiện được nhiều cách : * Phần thưởng cho cả nhóm. * Thu 1 sản phẩm chung, kiểm tra bất kỳ thành viên nào trong nhóm. - Nâng cao sự phụ thuộc tích cực cuả các thành viên trong nhóm. Thông báo với học sinh mục tiêu chung của cả nhóm để học sinh cần hợp tác chặt chẽ với nhau. Trong học hợp tác nhóm, mọi học sinh phải hiểu hợp tác để hoàn thành nhiệm vụ và phải chắc chắn rằng mọi thành viên cùng hoàn thành nhiệm vụ một cách tốt nhất.. Một. số giáo viên thường sử dụng như sau : + Yêu cầu nhóm chỉ đưa ra sản phẩm , mỗi thành viên cần chỉ ra rằng, mình đồng ý với sản phẩm đó bằng cách kí hay đòng dấu vào sản phẩm và phải có khả năng giải thích lý do tạo ra kết quả đó . Mỗi một thành viên cần hiểu bài mình cần làm. Khi mỗi nhóm chỉ có một sản phẩm, giáo viên cần lưu ý đến trách nhiệm của từng giáo viên trong nhóm. Giáo viên có thể gọi một học sinh của nhóm yêu cầu giải thích về câu trả lời . + Khen cho nhóm: Thưởng cho cả nhóm là một biện pháp tăng cường tính hợp tác của nhóm. Tuy nhiên trong lúc khuyến khích tăng cường hợp tác nhóm cũng cần năng cao trách nhiện cá nhân .. 9 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Xây dựng ý thức trách nhiệm của từng thành viên: Mục tiêu của học hợp tác nhóm là nâng cao ý thức học tập của mỗi thành viên. Học nhóm không hợp tác sẽ x ảy ra khi các thành viên trong nhóm thiếu trách nhiệm với bản thân, không tham gia thực hiện nhiệm vụ, dựa dẫm vào các thành viên khác . Để có thể chắc chắn các thành viên đều tham gia hoạt động, giáo viên cần sử dụng các hình thức sau: * Đưa ra bài thực hành kiểm tra * Hỏi ngẫu nhiên một thành viên nào đó * Yêu cầu mọi thành viên sửa, biên tập lại một vấn đề - Nâng cao hợp tác giữa các nhóm trong nhóm: Giáo viên có thể cho điểm thưởng cho cả lớp khi tất cả các nhóm hoàn thành nhiệm vụ, khuyến khích học sinh trong nhóm đó hỗ trợ các nhóm khác. - Cần giải thích các tiêu chí để đạt thành công: + Đánh giá sự thành công trong học hợp tác nhóm cần dựa vào những tiêu chí nhất định. Do vậy khi bắt đầu giờ học, giáo viên cần giải thích rõ tiêu chí đánh giá sự thành công cho học sinh . Các tiêu chí phải được xây dựng sao cho học sinh trong nhóm có thể đạt được mà không bị trừng phạt của các nhóm khác. + Có thể một số nhóm cũng được đánh giá bằng một số tiêu chí như nhau. Một số nhóm khác có thể được đánh giá bằng các tiêu chí khác .Các tiêu chí đưa ra cần có thách thức để tất cả học sinh trong nhóm phải nỗ lực hợp tác mới có thể đạt được. Tuy nhiên giáo viên cần chú ý đến khả năng của từng học sinh để mỗi thành viên đều có thể thành công nếu nỗ lực. + Các tiêu chí được đưa ra không chỉ cho từng nhóm mà cho cả lớp. đây là tiền đề để học sinh có ý thức hợp tác tập thể không chỉ trong nhóm của mình mà cho cả lớp. Những tiêu chí này học sinh thông tin là chúng đã thực hiện tốt bài tập này chứ không phải đếm có bao nhiêu học sinh đã làm đúng. - Những biểu hiện hợp tác: + Mỗi thành viên phải được giải thích và hiểu rõ làm thế nào để có câu trả lời + Mỗi thành viên phải được chia sẻ tự vận dụng kinh nghiệm, kiến thức đã có vào lĩnh hội kiến thức, kỹ năng mới.. 10 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> + Kiểm tra đã làm rõ mọi thành viên trong nhóm có hiểu rõ nhiệm vụ và đồng ý với phần bài làm đã xây dựng chưa. + Khuyến khích mọi thành viên đều được tham gia, đóng góp giải quyết nhiệm vụ. + Khuyến khích mọi thành viên đưa ra lý lẽ, lập luận để có câu trả lời. Học xảy ra không phải do áp lực của cả nhóm hay ý kiến đa số + Không chỉ trích cá nhân cụ thể mà chỉ phân tích ý tưởng, suy nghĩ. Nói cách khác trong tranh luận không có ai sai ai đúng mà chỉ có các vấn đề hợp lý và chưa hợp lý. Trong phương pháp học hợp tác nhóm cần phải có những kỹ năng như sau: + Kỹ năng giao tiếp và tương tác giữa các học sinh với học sinh + Biết trình bày ý kiến một cách rõ ràng + Lắng nghe và biết thừa nhận ý kiến người khác + Biết ngắt lời một cách hợp lý + Biết phản đối một cách lịch sự và đáp lại sự phản đối một cách chân thành + Biết thuyết phục người khác và đáp lại sự thuyết phục + Kỹ năng hợp tác: Sự ảnh hưởng qua lại, sự gắn bó sôi nổi hào hứng, đoàn kết, trách nhiệm tự giác. + Kỹ năng xây dựng niềm tin trong nhóm ( tránh tự ti mặc cảm bản thân) + Kỹ năng giải quyết mâu thuẫn + Kỹ năng đưa ra quyết định kịp thời phù hợp + Những kỹ năng cần được dạy như một nội dung của bài giảng. + Trong quá trình soạn giáo án giáo viên cần xác định rõ 1. Kỹ năng nào cần dạy trong bài 2. Kỹ năng ấy cần thể hiện như thế nào 3. Vì sao cần phải dạy kỹ năng đó 4. Tạo ra bài tập cơ hội thực hành cho học sinh 5. Quan sát, đánh giá sau mỗi giờ, sau mỗi buổi học.. 11 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Một số vấn đề liên quan khác như : Tài liệu, mục tiêu, môi trường… -Thực hiện học hợp tác nhóm ở tất cả các môn, nhưng không phải lúc nào, nội dung nào cũng thực hiện hợp tác nhóm. Có những môn học hợp tác nhóm ở nội dung này có những môn lại thực hiện ở nội dung kia. Thậm chí trong một môn cũng không nhất thiết học hợp tác nhóm thường xuyên một vấn đề. Cái chính là người thầy dạy cho học sinh kỹ năng học hợp tác nhóm như thế nào. Nghĩa là phải cho học sinh hiểu rõ từng kỹ năng từng nội dung cần đảm nhiệm: + Bước 1: Giúp học sinh hiểu vì sao có kỹ năng đó (ví dụ: Các em thử nghĩ xem nên trong một nhóm có 2 hay nhiều bạn tranh nhau cùng nói một lúc thì sẽ như thế nào? ) + Bước 2: Giúp học sinh hiểu kỹ năng đó như thế nào? Có thể yêu cầu học sinh miêu tả hành động hoặc bằng lời những hoạt động để thể hiện kỹ năng đó. + Bước 3: Thiết kế và đưa ra bài tập luyện tập thực hành (trong quá trình luyện tập có sự phản hồi của giáo viên và bạn bè) + Bước 4: Nhận xét về kỹ năng của học sinh vào cuối buổi và giờ sinh hoạt tập thể nhưng phải lưu ý một điều: để hoàn thành được một kỹ năng học sinh phải kiên trì luyện tập để trở thành kỹ xảo Cần đề ra những chuẩn mực và phần thưởng khuyến khích việc thể hiện các kỹ năng hợp tác trong học tập... III. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN: Dựa vào cơ sở lý luận , thực hiện dựa vào những biện pháp những nội dung đã nêu ở trên. Tôi đã áp dụng việc sử dụng phương pháp học hợp tác nhóm vào lớp 3A. Sau đây là ví dụ cụ thể: (Do khuôn khổ của đề tài, tôi chỉ minh họa vài ví dụ) VD1: Nhận xét khái quát lỗi chính tả học sinh thường mắc theo 3 phương ngữ: Phương ngữ Bắc Bộ, phương ngữ Bắc Trung Bộ, phương ngữ Nam Trung Bộ Nam Bộ. VD2: Tìm những cặp từ hoặc cum từ (tr/ ch ,s/ x, d/ gi/r, l/ n ) học sinh Bắc Bộ thường viết sai chính tả do phát âm thành những từ đồng âm: (bức) tranh - (quả) chanh, sinh (sản) - xinh (đẹp) (cặp) da - ra (đi), (kỳ) lạ - (mặt) nạ 12 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Cũng câu hỏi này nếu giáo viên thực hiện khoảng thời gian từ 5- 10 phút để học sinh trả lời, nhiều nhất là 6 - 8 em và số cặp từ của các em chỉ đạt 6 - 8 từ hoặc cụm từ. Nhưng nếu dùng phiếu bài tập thì cả lớp tham gia , cũng từng đó thời gian thì học sinh làm được rất nhiều cặp từ, thậm chí có em làm được đến 20 cặp. Mỗi một lần kiểm tra phiếu hoặc bài học tôi thường kiểm tra đánh giá thực tiễn, tổng kết xem nhận thức của học sinh thay đổi có hiệu quả không ? Thực ra tôi lấy lớp 3A thực nghiệm để áp dụng phương pháp giúp đỡ học sinh học hợp tác nhóm là muốn so sánh với các lớp của năm trước và để khẳng định chắc chắn tính ưu việt và tính hơn hẳn của việc hợp tác nhóm.- không hợp tác khác nhau căn bản ở chỗ nào. Hơn nữa cũng muốn khẳng định rõ việc học hợp tác nhóm có thể áp ở tất cả các đối tượng.. PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN CHUNG Trên đây là một số những kinh nghiệm của tôi về học “Hợp tác nhóm” mà chúng ta vẫn làm. Nhưng hiểu như thế nào là học “Hợp tác nhóm” và phải làm như thế nào cho có kết quả tốt thì tôi đã trình bày ở trên. Điều cơ bản nhất theo tôi là người giáo viên phải có tâm huyết với nghề nghiệp. Để học hợp tác nhóm tốt cũng là đổi mới phương pháp dạy học thì khâu chuẩn bị trước khi lên lớp của người giáo viên là vô cùng quan trọng. Giáo viên phải chuẩn bị chu đáo các nội dung cần đưa ra cho hợp tác nhóm và khi thực hiện cần khéo léo hướng các nhóm các đối tượng vào mục đích yêu cầu của bài học thì sẽ gây được hứng thú học tập cho học sinh. Không những thế mà học hợp tác nhóm nó còn làm cho học sinh mạnh dạn hơn nhất là các đối tượng nhút nhát - từ đó làm các em tự tin hơn trong học tập và cũng hiểu nhau hơn trong mọi mặt. Từ đấy ta có thể đưa ra các biện pháp giáo dục phù hợp và biện pháp để bồi dưỡng các đối tượng khá, giỏi - yếu, kém. Theo tôi thì thực hiện tốt được “Hợp tác nhóm” là rất tốt cho đổi mới phương pháp dạy học. Trên đây là những ý kiến của tôi về dạy học“ Hợp tác nhóm “ . Tuy vậy, vẫn không tránh khỏi khiếm khuyết ,rất mong người đọc đóng góp ý kiến để tôi được hoàn thiện hơn nũa trong kinh nghiệm của mình. Xin trân trọng cảm ơn! 13 GiaoAnTieuHoc.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>