Ôn tập chương VI: Khúc xạ ánh sáng

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngaøy soạn:12/03/2010. Ngaøy dạy:16/03/2010. Tuần: 28. Tiết:52. OÂN TAÄP CHÖÔNG VI: KHUÙC XAÏ AÙNH SAÙNG I. MUÏC TIEÂU: 1. Kiến thức: Hệ thống kiến thức và phương pháp giải bài tập về khúc xạ ánh sáng và phản xạ toàn phaàn. 2. Kyõ naêng: Rèn luyện kĩ năng vẽ hình và giải các bài tập dựa vào các phép toán hình học. 3. Thái độ: tinh thần thái độ nghiêm túc trong giờ học II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên : +Thí nghiệm ảo mô phỏng hiện tượng khúc xạ ánh sáng và phản xạ toàn phaàn +Lựa chọn bài tập đặc trưng (trắc nghiệm và tự luận) và phương pháp giải. Hoïc sinh : +Xem laïi baøi 26,27 +Chuẩn bị các vấn đề thắc mắc. +Làm bài tập giáo viên cho ở tiết trước III. Tổ chức hoạt động dạy học: Hoạt động 1 (2phút) : -Ổn định lớp: giới thiệu ban giám khảo, kiểm tra sĩ số -Giới thiệu vào tiết ôn tập:Ta đã học hết chương 6:Khúc xạ ánh sáng. Hôm nay chúng ta cùng nhau ôn lại kiến thức của chương và vận dụng giải 1 số bài tập trắc nghiệm và tự luaän. Hoạt động 2 (13 phút) : Hệ thống kiến thức Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn Ñaët heä thoáng caâu hoûi vaø I.Lyù thuyeát: daãn daét HV oân laïi kieán 1/Khuùc xaï aùnh saùng: thức. -Nêu hiện tượng: lệch -Hiện tượng: phöông(gaõy) cuûa caùc tia (hình veõ 26.2 sgk) -Hiện tượng khúc xạ ánh saùng khi truyeàn xieân goùc -Ñònh luaät khuùc xaï aùnh saùng: saùng laø gì? Cho ví duï? qua mặt phân cách giữa 2 sin i  hs môi trường trong suốt sin r khaùc nhau. VD: thìa trong cốc nước Cho VD:caù bôi trong beå dường như bị gãy khúc dường như ở gần mặt nước hơn vị trí thực của -Chiết suất của môi trường: noù.Muoán ñaâm truùng caù +Tỉ đối: n21 =sini/sinr phải đâm ở dưới chỗ đó 1 .n21>1 thì i>r:tia khuùc xaï leäch gaàn chuùt pháp tuyến hơn, môi trường (2) chiết Vẽ hình:TH tia sáng từ quang hôn KK vào nước GV: Nguyeãn Thò Ngoïc Hieáu. Trang 1. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> -Phaùt bieåu ñònh luaät khuùc xaï aùnh saùng? +Tia khuùc xaï naèm nhö theá naøo? +Mối quan hệ giữa sini vaø sinr? -Haèng soá naøy laø n21, n21 laø gì? Có 2 loại chiết suất: tỉ đối và tuyệt đối. Trình baøy veà chieát suaát tæ đối. -Chiết suất tuyệt đối là gì? –Chiết suất tỉ đối và tuyệt đối liên hệ thông qua công thức nào? -Chieát suaát cuûa moâi trường chân không là bao nhieâu?Khoâng khí?Môitrường khác? -Nêu hệ thức của ĐL dạng đối xứng? -Neáu tia saùng truyeàn vuông góc với mặt phân caùch thì coù tia khuùc xaï khoâng? CHIẾU trường hợp khúc xaï aùnh saùng. Nếu tia sáng truyền từ nước vào không khí thì truyền theo đường cũ và có thể xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần. Vẽ trường hợp n1>n2 CHIEÁU thí nghieäm aûo veà phản xạ toàn phần. -Thế nào là phản xạ toàn phaàn?Cho VD? VD: Giải thích hiện tượng ảo ảnh, ứng dụng: cáp quang,oáng nhoøm, kính tieàm voïng. -Phaùt bieåu. -Chiết suất tỉ đối của môi trường 2 đối với mt 1. -Trả lời: là chiết suất tỉ đối của 1 môi trường đối với chân không. .n21<1 thì i<r: tia khuùc xaï leäch xa pháp tuyến hơn, môi trường (2) kém chieát quang hôn +Tuyệt đối: .Chiết suất tỉ đối đối với chân khoâng .n21=n2/n1 (Chaân khoâng:n=1 Khoâng khí:n  1 Môi trường khác:n>1) -Công thức định luật khúc xạ ánh sáng dạng đối xứng:. n1 sin i  n2 sin r -Neáu:i=0 suy ra r=0 (truyeàn thaúng).. -Trả lời. -Neâu CT. n1 sin i  n2 sin r. 2/ Phản xạ toàn phần:. -Khoâng, tia saùng truyeàn thaúng. -Trường hợp: n1>n2 (hình veõ27.1 sgk). -Ghi baøi. -Định nghĩa phản xạ toàn phần -Điều kiện có phản xạ toàn phần : +Môi trường truyền ánh sáng:n lớn sang n nhoû +Góc tới i  igh -Công thức tính igh: sin igh . n2 n1. - phản xạ toàn bộ tia sáng tới, xảy ra ở mặt phân cách giữa hai môi trường trong suoát VD:hiện tượng ảo ảnh -Trả lời -Ghi nhaän. GV: Nguyeãn Thò Ngoïc Hieáu. Trang 2. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> -Khoâng phaûi luùc naøo cuõng có phản xạ toàn phần. Điều kiện để có hiện tượng này là gì? -Công thức tính igh?. Hoạt động của giáo viên CHIEÁU chuù yù -Nêu trường hợp ngược laïi?. Hoạt động của học sinh. Noäi dung cô baûn. 3/ Chuù yù:. -trả lời. -Môi trường n lớn-chiết quang hơn-tia saùng leäch gaàn phaùp tuyeán hôn vaø ngược lại. -AS từ môi trường n nhỏ sang môi trường n lớn thì luôn có tia khúc xạ. -AS từ môi trường n lớn sang môi trường n nhỏ thì tính góc giới hạn: +Neáu i<igh thì coù tia khuùc xaï +Neáu i=igh thì tia khuùc xaï truøng maët phân cách 2 môi trường, có r=900 +Neáu i>igh thì coù ht PXTP:i=i’. Ghi nhaän Cho ghi nhaän -Thí nghiệm ảo 2 trường hợp:lưu ý HV hình ảnh mang tính chaát moâ phoûng:goùc i taêng thì r taêng nhöng i vaø r khoâng tæ leä nhau maø sini vaø sin r tæ leä nhau. Hoạt động 3:(15’) BT tự luận Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh. II.Baøi taäp:. -Chuùng ta seõ vaän duïng kieán thức của 2 bài để giải 1 BT toång quaùt : baøi 8/173 SGK -Chiếu đề lên, yêu cầu 1Hv toùm taét, 1HV veõ hình với  =600 ,Hv bên dưới thaûo luaän laøm BT -Gợi ý: +Tia sáng truyền từ môi trường nào sang môi trường naøo? +Coù theå xaûy ra nhieàu TH .. Noäi dung cô baûn Baøi 8/173SGK. -Thaûo luaän. Toùm taét: Hình 27.11 n=1,41  2 a/   600 b/   450 c/   300 Xác định đường đi của tia sáng? Baøi giaûi:. -Từ môi trường có n lớn sang khoâng khí -tính góc giới hạn. GV: Nguyeãn Thò Ngoïc Hieáu. Tìm góc giới hạn phản xạ toàn phần: n 1 1 2 sin igh  2     igh  450 n1 n 2 2. Trang 3. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Vậy tính cái gì trước?. -1 HV leân baûng. -  không phải là góc tới. Dựa vào hình vẽ tìm góc tới và làm 3 trường hợp. GV laøm caâu a neáu HV khoâng xung phong. a/   600  i  300  igh (hình veõ) Suy ra coù tia khuùc xaï Tìm goùc khuùc xaï r : AÙp duïng ñònh luaät khuùc xaï aùnh saùng taïi I: 2  r  450 sin r=nsini  2 sin 300  2 0 0 b/   45  i  45  igh (hình veõ). -Tính. Vậy tia khúc xạ trùng với mặt phân cách 2 môi trường(r=900) c/   300  i  600  igh ( hình veõ). -Laøm baøi. Có hiện tượng phản xạ toàn phần với i’=i=600. Hoạt động 4: (13’)BT trắc nghiệm Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn Sau ñaây chuùng ta thaûo luaän -Thaûo luaän PHIEÁU HOÏC TAÄP-Thaûo luaän (MAÙY BT traéc nghieäm. CHIEÁU): Caâu 1: Ghép nội dung ở cột bên trái với nội -Chiếu đề lên, cho 1 phút dung tương ứng ở cột bên phải: làm bài, xung phong hoặc 1.Khi khoâng coù tia khuùc xaï B chỉ định đại diện 2 nhóm. 2.Khi coù tia khuùc xaï truyeàn gaàn saùt maët Chia nhóm theo thứ tự phân cách hai môi trường trong suốt thì 1,2…. coù theå keát luaän C -Chiếu đáp án, cho điểm. 3. Nếu có PXTP khi ánh sáng truyền từ môi trường 1 vào môi trường 2 thì A 4. Tia khuùc xaï leäch xa phaùp tuyeán hôn tia tới E ----------------------------------------A.không thể có PXTP khi đảo chiều truyeàn aùnh saùng B.thì aét laø coù PXTP C.góc tới i có giá trị bằng góc giới hạn GV: Nguyeãn Thò Ngoïc Hieáu. Trang 4. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> D.PXTP luoân xaûy ra khoâng caàn ñieàu kieän veà chieát suaát E.khi ánh sáng truyền vào môi trường chieát quang keùm hôn Caâu 2:Theo Ñònh luaät khuùc xaï aùnh saùng thì : A.Tia khúc xạ và tia tới luôn vuông góc với nhau B.Tia khúc xạ và tia tới luôn đối xứng nhau qua pháp tuyến tại điểm tới C.Góc khúc xạ và góc tới luôn bằng nhau D.Tia khúc xạ và tia tới luôn nằm trong cùng một mặt phẳng và ở về hai phía so với pháp tuyến tại điểm tới. Câu 3:Hiện tượng phản xạ toàn phần chỉ coù theå xaûy ra khi: A.Ánh sáng truyền từ môi trường có chiết suất nhỏ sang môi trường có chiết suất lớn B.Ánh sáng truyền từ môi trường có chiết suất lớn sang môi trường có chiết suaát nhoû hôn C.Aùnh sáng truyền trong các môi trường có chiết suất lớn D.Aùnh sáng truyền trong các môi trường coù chieát suaát nhoû. -tương tự,gọi 2 nhóm khác, cho ñieåm. Tương tự, gọi 2 nhóm nếu còn thời gian. Nhaän xeùt cho ñieåm HV traû lời đúng. Hoạt động 5: (2’) Dặn dò -OÂn laïi baøi -Laøm caùc BT coøn laïi trong SGK -Xem trước bài mới: Lăng kính IV. RUÙT KINH NGHIEÄM:. GV: Nguyeãn Thò Ngoïc Hieáu. Trang 5. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>