Giáo trình thuyết lượng tử về nguyên tử và phân tử (Trọn bộ 2 tập, dùng trong các trường đại học sư phạm). Tập 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 27/10/2008 Ngµy gi¶ng: 29/10/2008 TiÕt 14: B¹ch cÇu – miÔn dÞch I. môc tiªu.. - HS n¾m ®­îc 3 hµng rµo b¶o vÖ c¬ thÓ khái t¸c nh©n g©y nhiÔm. - Tr×nh bµy ®­îc kh¸i niÖm miÔn dÞch. - Ph©n biÖt ®­îc miÔn dÞch tù nhiªn vµ miÔn dÞch nh©n t¹o. - Cã ý thøc tiªm phßng bÖnh dÞch. II. chuÈn bÞ.. - Tranh phóng to các hình 14.1 đến 14.4 SGK. III. TiÕn tr×nh lªn líp. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Thành phần cấu tạo của máu? Nêu chức năng của huyết tương và hồng cầu? - M¸u gåm: + Huyết tương 55%. + TÕ bµo m¸u: 45% gåm hång cÇu, b¹ch cÇu, tiÓu cÇu. - Trong huyết tương có nước (90%), các chất dinh dưỡng, hoocmon, kháng thể, muèi kho¸ng, c¸c chÊt th¶i... - Huyết tương có chức năng: - Hồng cầu có Hb có khả năng kết hợp với O2 và CO2 để vận chuyển O2 từ phổi về tim tới tế bàovà vận chuyển CO2 từ tế bào đến tim và tới phổi. 3. Bµi míi Hoạt động 1: Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - HS liên hệ đến kiến bài trước và nêu - Cã mÊy lo¹i b¹ch cÇu ? - GV giíi thiÖu 1 sè kiÕn thøc vÒ cÊu 5 lo¹i b¹ch cÇu. t¹o vµ c¸c lo¹i b¹ch cÇu : 2 nhãm + Nhóm 1 :Bạch cầu không hạt, đơn nhân (limpho bào, bạch cầu mô nô, đại thùc bµo). + Nhãm 2 : B¹ch cÇu cã h¹t, ®a nh©n, đa thuỳ. Căn cứ vào sự bắt màu người ta chia ra thµnh : B¹ch cÇu trung tÝnh, - HS quan s¸t kÜ H 14.1 ; 14.3 vµ 14.4 b¹chcÇu ­a axit, ­a kiÒm - Vi khuẩn, virut xâm nhập vào cơ thể, kết hợp đọc thông tin SGK, trao đổi nhóm để trả lời câu hỏi của GV. b¹ch cÇu t¹o mÊy hµng rµo b¶o vÖ ? + Khi vi khuÈn, virut x©m nhËp vµo c¬ - Sù thùc bµo lµ g× ?. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Nh÷ng lo¹i b¹ch cÇu nµo tham gia thÓ, c¸c b¹ch cÇu t¹o 3 hµng rµo b¶o vÖ. vµo thùc bµo ? + Thực bào là hiện tượng các bạch cầu h×nh thµnh ch©n gi¶ b¾t vµ nuèt c¸c vi khuÈn vµo tÕ bµo råi tiªu ho¸ chóng. - Yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời + Bạch cầu trung tính và đại thực bào. c©u hái : - Tế bào B đã chống lại các kháng nguyªn b»ng c¸ch nµo ? - ThÕ nµo lµ kh¸ng nguyªn, kh¸ng thÓ ; sự tương tác giữa kháng nguyên và kh¸ng thÓ theo c¬ chÕ nµo ? - Tế bào T đã phá huỷ các tế bào cơ thÓ nhiÔm vi khuÈn, virut b»ng c¸ch nµo ? - Yªu cÇu HS liªn hÖ thùc tÕ : Gi¶i - HS nªu ®­îc : thích hiện tượng mụn ở tay sưng tấy rồi + Do hoạt động của bạch cầu : dồn đến khái ? chỗ vết thương để tiêu diệt vi khuẩn. ?-Hiện tượng nổi hạch khi bị viêm ? KÕt luËn: - Khi vi khuÈn, virut x©m nhËp vµo c¬ thÓ, c¸c b¹ch cÇu b¶o vÖ c¬ thÓ b»ng c¸ch t¹o nªn 3 hµng rµo b¶o vÖ : + Sự thực bào : bạch cầu trung tính và bạch cầu mô nô (đại thực bào) bắt và nuốt các vi khuÈn, virut vµo trong tÕ bµo råi tiªu ho¸ chóng. + Limpho B tiÕt ra kh¸ng thÓ v« hiÖu ho¸ kh¸ng nguyªn. + Limpho T ph¸ huû c¸c tÕ bµo c¬ thÓ bÞ nhiÔm vi khuÈn, virut b»ng c¸ch tiÕt ra c¸c prôtêin đặc hiệu (kháng thể) làm tan màng tế bào bị nhiễm để vô hiệu hoá kháng nguyªn. - L­u ý : b¹ch cÇu ­a axit vµ ­a kiÒm còng tham gia vµo v« hiÖu ho¸ vi khuÈn, virut nhưng với mức độ ít hơn. Hoạt động 2: Miễn dịch - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và trả - HS dựa vào thông tin SGK để trả lời, sau đó rút ra kết luận. lêi c©u hái : - MiÔn dÞch lµ g× ? - Cã mÊy lo¹i miÔn dÞch ? - Nªu sù kh¸c nhau cña miÔn dÞch tù - HS liªn hÖ thùc tÕ vµ tr¶ lêi. nhiªn vµ miÔn dÞch nh©n t¹o ?. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Hiện nay trẻ em đã được tiêm phòng bÖnh nµo ?HiÖu qu¶ ra sao ? KÕt luËn: - Miễn dịch là khả năng cơ thể không bị mắc 1 bệnh nào đó mặc dù sống ở môi trường có vi khuẩn, virut gây bệnh. - Cã 2 lo¹i miÔn dÞch : + MiÔn dÞch tù nhiªn : Tù c¬ thÓ cã kh¶ n¨ng kh«ng m¾c 1 sè bÖnh (miÔn dÞch bÈm sinh) hoÆc sau 1 lÇn m¾c bÖnh Êy (miÔn dÞch tËp nhiÔm). + Miễn dịch nhân tạo : do con người tạo ra cho cơ thể bằng tiêm chủng phòng bệnh hoÆc tiªm huyÕt thanh. 4. Kiểm tra đánh giá Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng : C©u 1 : H·y chän 2 lo¹i b¹ch cÇu tham gia vµo qu¸ tr×nh thùc bµo : a. B¹ch cÇu trung tÝnh. b. B¹ch cÇu ­a axit. c. B¹ch cÇu ­a kiÒm. d. Bạch cầu đơn nhân. e. Limpho bµo. Câu 2 : Hoạt động nào của limpho B. a. TiÕt kh¸ng thÓ v« hiÖu ho¸ kh¸ng nguyªn. b. Thùc bµo b¶o vÖ c¬ thÓ. c. Tù tiÕt kh¸ng thÓ b¶o vÖ c¬ thÓ. C©u 3 ; TÕ bµo limpho T ph¸ huû tÕ bµo c¬ thÓ bÞ nhiÔm bÖnh b»ng c¸ch nµo ? a. TiÕt men ph¸ huû mµng. b. Dùng phân tử prôtêin đặc hiệu. c. Dïng ch©n gi¶ tiªu diÖt. 5. Hướng dẫn về nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” vÒ Héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch. Rót kinh nghiÖm: ....................................................................... ........................................................................ ........................................................................ ......................................................................... Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>