Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 53-54: Tiếng gà trưa (Tiết 1)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NS: NG:. TiÕt: 53-54. TiÕng gµ tr­a (TiÕt1). - Xu©n Quúnh -. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Giúp H cảm nhận được vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm của những kỉ niệm về tuổi thơ và t×nh c¶m bµ ch¸u ®­îc thÓ hiÖn trong bµi th¬. -ThÊy ®­îc nghÖ thuËt biÓu hiÖn t×nh c¶m, c¶m xóc cña t¸c gi¶ qua nh÷ng chi tiÕt tù nhiªn, b×nh dÞ. 2. KÜ n¨ng: - Củng cố cách đọc sáng tạo thể thơ 5 tiếng ( ở lớp 6, Đêm nay Bác không ngủ). Phân tÝch thÓ th¬ 5 tiÕng 3. Thái độ: Yêu quý nhà thơ nữ xuất sắc của Việt Nam B. chuÈn bÞ: - Đồ dùng: ảnh chân dung Xuân Quỳnh; tranh phóng to hình ảnh từ sách, thơ và đời Xu©n Quúnh C. phương pháp: - Phương pháp: giảng bình, phát vấn, phân tích, tổng hợp D. TiÕn tr×nh giê d¹y. I. ổn định: KTSS: -7B............. II. KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m bµi th¬ C¶nh khuya, phiªn ©m ch÷ H¸n vµ b¶n dÞch th¬ R»m th¸ng riªng cña Hå ChÝ Minh? Nªu mét vµi nÐt kh¸i qu¸t vÒ Chñ tÞch HCM? H: §äc thuéc hai bµi th¬..... Nªu ®­îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ HCM ( n¨m sinh, mÊt, quª qu¸n, ....). III. Bµi míi: G: Trong nền thơ ca hiện đại VN, Xuân Quỳnh là nhà thơ nữ xuất sắc, thơ Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày...Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu một bài thơ viết về những tình cảm gần gũi đó.. Hoạt động của Thầy ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ th¬ Xu©n Quúnh? G: - Th¬ Xu©n Quúnh nh­ c¸nh chuån chuån trong gi«ng b·o, m¶nh mai mµ trong suốt, mà kiên cường. Xuân Quỳnh thường viết về. Trß. Néi dung. H: NguyÔn Xu©n Quúnh (1942 – 1988), quª ë La Khª, thÞ x· Hµ §«ng, tØnh Hµ T©y. Lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ n÷ rÊt næi tiếng ở nước ta thời chống mÜ.. I. T¸c gi¶ vµ t¸c phÈm: 1. T¸c gi¶: - NguyÔn Xu©n Quúnh (1942 – 1988), quª ë La Khª, thÞ x· Hµ §«ng, tØnh Hµ T©y. Lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ n÷ rÊt næi tiếng ở nước ta thời chống MÜ.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> nh÷ng t×nh c¶m gÇn gòi, b×nh dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày, biểu lé nh÷ng rung c¶m vµ kh¸t väng cña mét tr¸i tim phô n÷ chân thành, tha thiết và đằm th¾m. ? Hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬? GV: Yêu cầu đọc, rõ ràng, diễn cảm, đúng nhịp. G: đọc mẫu  H đọc. G: Hướng dẫn H tìm hiểu chú thÝch. ? Bµi th¬ ®­îc viÕt theo thÓ th¬ g×? ? Bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Gi¬i h¹n vµ néi dung tõng phÇn?. ? Theo em néi dung nµo ®­îc ph¶n ¸nh ch©n thùc vµ xóc động nhất? ? TiÕng gµ tr­a väng vµo t©m trÝ cña t¸c gi¶ trong thêi ®iÓm cô thÓ nµo? ? T¹i sao trong thêi ®iÓm v« vµn ©m thanh lµng quª t©m trÝ tg chØ bÞ ¸m ¶nh bëi tiÕng gµ tr­a. ? Với người ra trận, tiếng gà tr­a gîi nh÷ng c¶m gi¸c g×? Nh÷ng tõ nµo ®­îc lÆp l¹i ? ? T¹i sao tiÕng gµ tr­a l¹i gîi cảm giác đó ở con người?. 2. T¸c phÈm: H: TiÕng gµ tr­a lµ bµi th¬ - TiÕng gµ tr­a lµ bµi th¬ ®­îc viÕt thêi k× ®Çu cña ®­îc viÕt thêi k× ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng mÜ cuéc kh¸ng chiÕn chèng mÜ H: 2 hs đọc 3. §äc - T×m hiÓu chó thÝch. II. Ph©n tÝch: H: Ngò ng«n: 1.ThÓ lo¹i- bè côc: H: 3 PhÇn: P1: tõ ®Çu  tuæi th¬.( - Ngò ng«n. TiÕng gµ tr­a gîi vÒ kÝ øc - Bè côc: 3 phÇn: tuæi th¬ cña anh chiÕn sÜ trÎ trªn ®­êng hµnh qu©n). P2: TiÕp  Sét so¹t. ( Nh÷ng kØ niÖm tuæi trÎ: + Nh÷ng con gµ m¸i. + VÒ bµ ). P3: phÇn cßn l¹i. ( Suy nghÜ tõ tiÕng gµ tr­a, m¬ ­íc tuæi th¬ vµ m¬ ­íc hiÖn t¹i của người cháu – người chiÕn sÜ trÎ). H: néi dung nãi vÒ nh÷ng kỉ niệm thân thương tuổi 2. Phân tích: th¬ g¾n liÒn víi tiÕng gµ a/ TiÕng gµ tr­a thøc dËy tr­a. t×nh c¶m lµng quª: H: §äc to khæ th¬ ®Çu: H: lµ ©m thanh lµng quª. Lµ tiếng gà nhảy ổ để có nh÷ng qu¶ trøng hång t¹o thành niềm vui cho người n«ng d©n cÇn cï ch¾t chiu. - Lµ ©m thanh dù b¸o ®iÒu tốt lành, do đó tiếng gà trưa dÔ t¹o thµnh nh÷ng kØ nÞªm khó quên của con người. H: Sự xao động của không - Nghe xao động nắng tr­a. gian vµ t©m hån nhµ th¬. H: Tiếng gà trưa có thể làm - Nghe bàn chân đỡ mỏi khua động cả không gian - Nghe gọi về tuổi thơ. ban tr­a – kho¶ng thêi  Sö dông ®iÖp tõ nghe Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> gian ë lµng quª rÊt yªn tÜnh. - TiÕng gµ quª ®em l¹i niềm vui cho con người, có thể giúp con người vơi đi nçi vÊt v¶. - TiÕng gµ gîi vÒ nh÷ng kØ niÖm tèt lµnh thuë Êu th¬: nh÷ng qu¶ trøng hång, bé quÇn ¸o míi vµ t×nh bµ ? Vậy con người ở đây có tình cháu thân thương.... cảm ntn đối với làng quê? H:T×nh lµng quª th¾m thiÕt, G: con người ở đây không sâu nặng. chØ nghe tiÕng gµ b»ng thÝnh H: §äc ®o¹n thø hai. gi¸c, mµ cßn nghe c¶ b»ng cảm xúc tâm hồn đó là một t×nh c¶m yªu tha thiÕt vµ s©u nÆng lµng quª cña m×nh. ? Tiếng gà trưa đã khơi dậy những hình ảnh thân thương H: - Hình ảnh những con gà m¸i. nµo trong ®o¹n th¬ thø 2? - Hình ảnh người bà với ? H×nh ¶nh ®Çu tiªn mµ nhµ nh÷ng lo toan. th¬ nhí l¹i lµ g×? nã ®­îc H:- æ r¬m hång nh÷ng trøng. miªu t¶ ntn? - Khắp mình hoa đốm ? Nh÷ng s¾c mµu cña gµ vµ trứng đã gợi vẻ đẹp riêng nào trắng. - L«ng ãng nh­ mµu cña cuéc sèng lµng quª? n¾ng. ? ë khæ th¬ nµy tõ nµo ®­îc lÆp l¹i? sù lÆp l¹i cã t¸c dông H: Tõ “nµy” lÆp l¹i nh­ sù giíi thiÖu ®Çy hå hëi, vui g×? sướng, khiến người đọc như ®ang nh×n thÊy, hiÓn hiÖn ra trước mắt mình những con gµ m¸i m¬, con gµ m¸i vµng ®ang côc ta côc t¸c sau khi lµm xong c¸i viÖc thiêng liêng và đau đớn: đẻ ra nh÷ng qu¶ trøng hång gi­a buæi tr­a n¾ng löa. H: §äc tõ “TiÕng gµ tr­a, cã tiÕng bµ vÉn m¾ng  sét so¹t. ? Em thÊy tiÕp theo trong khæ th¬ 2 h×nh ¶nh nµo ®­îc nhí lại? Hình ảnh đó đã gắn với cö chØ ng©y th¬ nµo? ? T¹i sao ©m thanh nhí l¹i ®Çu tiªn l¹i lµ tiÕng bµ? Lop7.net.  diễn tả sự xao động kh«ng gian ( lµm lung linh n¾ng tr­a) vµ t©m hån nhµ th¬..  T×nh lµng quª th¾m thiÕt, s©u nÆng. TiÕt 54 b/ TiÕng gµ tr­a kh¬i dËy nh÷ng kØ niÖm Êu th¬: */ H×nh ¶nh nh÷ng con gµ m¸i víi nh÷ng qu¶ trøng hång: ... hång nh÷ng trøng Khắp mình hoa đốm trắng L«ng ãng nh­ mµu n¾ng.  vẻ đẹp tươi sáng, đầm Êm hiÒn hoµ, b×nh dÞ.. */ Hình ảnh người bà với nh÷ng lo toan. - Lêi bµ m¾ng - Bµ ch¨m chót tõng qu¶.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Chi tiÕt bµ m¾ng ch¸u gîi cho em nh÷ng suy nghÜ g× vÒ t×nh bµ ch¸u? ? §ã lµ lêi m¾ng ntn? V× sao bà lại mắng? điều đó chứng tỏ tình cảm của bà đối với cháu ntn? ? ë c¸c khæ tiÕp theo, h×nh ảnh người bà hiên lên ntn? ? T¹i sao khi nhí l¹i qu¸ tr×nh gà ấp trứng, đẻ trứng, nuôi con, gµ con lín  ®em b¸n mua v¶i may quÇn ¸o l¹i kh«ng kÓ trùc tiÕp mµ l¹i qua h×nh ¶nh cña bµ? ? Cảm nghĩ của em về người bà, từ hình ảnh người bà chắt chiu tõng qu¶ trøng trªn tay? ? Nçi lo cña bµ trong ®o¹n th¬ nµy gîi cho em nh÷ng c¶m nghÜ g×?. H: §ã lµ lêi m¾ng yªu thương, vì bà muốn sau này cháu mình xinh đẹp, hạnh phóc  t×nh c¶m gi¶n dÞ mµ s©u s¾c cña bµ dµnh cho ch¸u.. trøng - nçi lo cña bµ. - niÒm vui cña ch¸u.. H người bà thôn quê chịu thương chịu khó chắt chiu tõng niÒm vui nhá trong cuéc sèng cßn nhiÒu vÊt v¶ lo toan. H: - Lµ nçi lo v× niÒm vui cña ch¸u. - Lµ nçi lo ch©n thËt cña người bà nơi quê trong cuộc sèng cßn nhiÒu khã kh¨n. - Nçi lo Êy biÓu hiÖn t×nh yêu thương giản dị, thầm lặng của những người bà  Nghèo nhưng giàu lòng yêu thương. Hết lòng vì quê hương. H;  Nghèo nhưng giàu con cháu, giàu đức hi sinh. lòng yêu thương. Hết lòng vì con cháu, giàu đức hi sinh.. ? nh­ thÕ trong kØ niÖm tuæi th¬ cña ch¸u, h×nh ¶nh bµ hiện lên với những đức tính cao quý nµo? G: tuổi thơ của mỗi con người lu«n g¾n liÒn víi niÒm vui bÐ nhỏ, trong lành ở gia đình và lµng quª. Nh©n vËt ch¸u ë ®©y vui v× cã quÇn ¸o míi, nh­ng cßn vui h¬n n÷a v× t×nh cảm ấm áp của người bà dành cho. - ¸o bµ s¾m cho lµ vËt b×nh thường nhưng không phải ai còng cã ®­îc nÕu kh«ng cã bµ  T×nh c¶m ch©n thËt, yêu thương vì vậy đây là niềm t×nh ruét thÞt. vui thËt thiªng liªng , kh«ng dÔ g× quªn ®­îc. H: Vì đó là tình cảm chân ? T×nh bµ ch¸u biÓu hiÖn Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> trong lêi nãi, cö chØ, c¶m xóc hết sức bình thường. Nhưng t¹i sao t×nh c¶m Êy l¹i thµnh kØ niÖm kh«ng phai trong t©m hồn người cháu? ? Vì sao con người có thể nghÜ r»ng: TiÕng gµ tr­a Mang bao nhiªu h¹nh phóc? G: §ã lµ ©m thanh b×nh dÞ của làng quê đêm lại những niềm yêu thương cho con người. ? Trong giÊc ngñ hång nh÷ng trøng m¬ ­íc nh÷ng ®iÒu g×? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tõ “VÒ” ®­îc lÆp l¹i liªn tiÕp ë c¸c c©u th¬? ? Vì sao người chiến sĩ có thể nghĩ rằng cuộc chiến đấu của m×nh cßn lµ V× tiÕng gµ côc t¸c. æ tróng hång tuæi th¬? ? Qua đó em thấy con người ở đây có một tình cảm ntn đối với quê hương, đất nước? ? Néi dung chÝnh cña bµi th¬ lµ g×? ? Những đặc sắc nghệ thuật cña bµi th¬? Yêu câu H đọc to, rõ mục ghi nhí SGK. G: Hướng dẫn H luyện tập. thËt, lµ t×nh ruét thÞt. - Đó là tình cảm gia đình, tình cảm quê hương, tình c¶m céi nguån kh«ng thÓ thiếu trong mỗi con người. H: đọc phần còn lại H: TiÕng gµ tr­a vµ nh÷ng æ trøng hång lµ h×nh ¶nh cña cuéc ch©n thËt, b×nh yªn, no Êm. - TiÕng gµ tr­a thøc dËy bao t×nh c¶m bµ ch¸u, gia đình quê hương H: Khẳng định những niềm tin ch©n thËt vµ ch¾c ch¾n của con người về mục đích chiến đấu hết sức cao cả( vì lßng yªu tæ quèc) nh­ng còng hÕt søc b×nh dÞ (v× tiÕng gµ côc t¸c. æ trøng hång tuæi th¬). H: æ trøng vµ tiÕng gµ lµ biểu tượng hạnh phúc ở mỗi miÒn quª. V× thÕ cuéc chiÕn đấu hôm nay còn có thêm ý nghÜa b¶o vÖ nh÷ng ®iÒu chân thật và quý giá đó. H: - T×nh yªu réng lín, s©u nÆng vµ cao c¶. H: T×nh c¶m thiªng liªng vµ cao c¶ cña bµ ch¸u.. */ Nh÷ng suy t­ gîi lªn tõ tiÕng gµ tr­a.. - M¬ nh÷ng ®iÒu tèt lµnh, nh÷ng ®iÒu vui vµ h¹nh phóc.. - T×nh yªu réng lín, s©u nÆng vµ cao c¶. IV. Tæng kÕt: 1. Néi dung 2. NghÖ thuËt: 3. Ghi nhí: SGK. V. LuyÖn tËp:. IV. Củng cố: Gv đọc cho học sinh nghe đoạn thơ trong bài Bếp Lửa của Bằng Việt V. Hướng dẫn về nhà: - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m ch¾c vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt. - So¹n bµi “ Mét thø quµ cña lóa non”. E. Rót kinh nghiÖm: .............................................................................................................................................. ........................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>