Bài 39: BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.1 MB, 24 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
Thận
phải
ống dẫn
nước
tiểu
Bóng
đái
ống đái
Thận trái
<b>38</b>
<b>KHỞI ĐỘNG</b>
<b>QUAN SÁT HÌNH BÊN</b>
<b>Hãy kể tên các bộ phận </b>
<b>của cơ quan bài tiết </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
<b>Hệ bài tiết </b>
<b>nước tiểu có </b>
<b>cấu tạo như </b>
<b>thế nào?</b>
<b>- Hệ bài tiết nước </b>
<b>tiểu gồm: Thận, </b>
<b>ống dẫn nước tiểu, </b>
<b>bóng đái và ống </b>
<b>đái</b>
<b>- Thận gồm 2 quả </b>
<b>với 2 triệu đơn vị </b>
<b>chức năng để lọc </b>
<b>máu và hình thành </b>
<b>nước tiểu</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
<b>Mình chưa biết nước tiểu </b>
<b>được hình thành từ đâu và </b>
<b> thải ra ngồi như thế </b>
<b>nào?</b>
<b>GIÚP MÌNH VỚI!</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
<b>Tiết 41</b>
-
<b>Bài 39</b>
<b>:</b>
BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
<b>QUÁ TRÌNH </b>
<b>LỌC MÁU</b>
<b>QUÁ TRÌNH </b>
<b>HẤP THỤ LẠI</b>
<b>QUÁ TRÌNH BÀI </b>
<b>TIẾT TIẾP</b>
<b>I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>
Bài 39
BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
<b> HẤP THỤ LẠI</b>
<b>- </b> <b>Có sử dụng năng </b>
<b>lượng ATP</b>
- Các chất được hấp
<b>thụ lại:</b>
<b> + Chất dinh dưỡng</b>
<b> + Nước</b>
<b> + Các ion Na+<sub>, Cl</sub>-<sub> ...</sub></b>
<b>BÀI TIẾT TIẾP</b>
<b>- Có sử dụng năng </b>
<b>lượng ATP</b>
<b>- Các chất được bài </b>
<b>tiết tiếp:</b>
<b> + axit uric, creatin…</b>
<b> + Các chất thuốc</b>
<b> + ion thừa: H+<sub>, K</sub>+<sub>…</sub></b>
<b>I. TẠOTHÀNH NƯỚC TIỂU</b>
<b> LỌC MÁU</b>
<b>- Màng lọc là vách </b>
<b>mao mạch với các lỗ </b>
<b>nhỏ 30 - 40A</b>
- Sự chênh lệch áp
<b>suất tạo ra lực đẩy</b>
-<b> Các tế bào máu và </b>
<b>protein lớn hơn nên </b>
<b>vẫn ở lại trong máu </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
Bài 39 <b>BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU</b>
<b>Thảo luận nhóm</b>
<b>I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU</b>
1. Sự tạo thành nước tiểu gồm những
quá trình nào? Chúng diễn ra ở đâu?
2. Thành phần nước tiểu đầu khác với
máu ở chỗ nào?
3. Nước tiểu chính thức khác với nước
tiểu đầu ở chỗ nào?
<b>3 v</b>
<b>ấn đề</b></div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>
Bài 39 <b>BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU</b>
<b>Thảo luận nhóm</b>
<b>I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU</b>
1. Sự tạo thành nước tiểu gồm những
quá trình nào? Chúng diễn ra ở đâu?
Sự tạo thành nước tiểu gồm 3 quá trình
+ Lọc máu ở nang cầu thận
Tạo nước tiểu đầu
+ Hấp thụ lại
</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>
Bài 39 <b>BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU</b>
<b>Thảo luận nhóm</b>
<b>I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU</b>
2. Thành phần nước tiểu đầu khác với
máu ở chỗ nào?
<b>NƯỚC TIỂU ĐẦU</b>
<b>MÁU</b>
Khơng có các tế bào
máu và prơtêin
Có các tế bào máu
và prơtêin
</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>
Bài 39 <b>BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU</b>
<b>Thảo luận nhóm</b>
<b>I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU</b>
3. Nước tiểu chính thức khác với nước
tiểu đầu ở chỗ nào?
Đặc điểm
<b>Nước tiểu </b>
<b> đầu</b>
<b>chính thức</b>
<b>Nước tiểu </b>
Nồng độ các
chất hồ tan
Chất độc, chất
cặn bã
Chất dinh
dưỡng
Lỗng
Đậm đặc
Có ít
<sub>Có nhiều</sub>
</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>
<b>KẾT LUẬN</b>
Bài 39 <b>BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU</b>
<b>I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU</b>
<b>Sự tạo thành nước tiểu gồm 3 quá trình:</b>
<b>- Quá trình lọc máu (ở cầu thận) </b>
<b> tạo ra nước tiểu đầu.</b>
-
<b> Quá trình hấp thụ lại những chất cần thiết (ở ống thận).</b>
-
<b> Quá trình bài tiết tiếp chất thừa, chất thải (ở ống thận).</b>
<b> Tạo thành nước tiểu chính thức.</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>
EM CĨ BIẾT
<b> Hiện tượng gì sẽ xảy ra nếu màng lọc bị tổn thương?</b>
<b> </b>
<b> </b>
<b>Vi khuẩn thường làm các quản cầu bị thương </b>
<b>tổn và trở nên dễ thấm hơn làm cho prôtêin và </b>
<b>các tế bào máu nguyên vẹn cũng vào nước tiểu, </b>
<b>gây ra hiện tượng đái đường, đái ra máu…</b>
Bài 39 <b>BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>
EM CÓ BIẾT
<b>Cơ chế hoạt động của thận và của thận nhân tạo ?</b>
<b>Ở thận nhân tạo cơ chế </b>
<b>bị động do áp lực lọc</b>
Máu hấp thụ lại
và bài tiết tiếp qua
ống thận là chủ động,
</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>
Bài 39 <b>BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU</b>
<b>II. THẢI NƯỚC TIỂU</b>
<b>HÃY MÔ TẢ ĐƯỜNG ĐI CỦA NƯỚC </b>
<b>TIỂU CHÍNH THỨC</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>
a) ống thận
bể thận
ống góp
ống dẫn nước tiểu
bóng đái
b) ống góp
ống thận
bể thận
ống dẫn nước tiểu
bóng đái
c) ống thận
bể thận
ống góp
ống dẫn nước tiểu
bóng đái
d) ống thận
ống góp
bể thận
ống dẫn nước tiểu
bóng đái
<b>SAI</b>
a)
Ớng thận
bể thận
ống góp
ống dẫn nước tiểu
bóng đái
<b>SAI</b>
<b>SAI</b>
<b>ĐÚNG</b>
b)
Ớng góp
ống thận
bể thận
ống dẫn nước tiểu
bóng đái
c)
Ớng thận
bể thận
ống góp
ống dẫn nước tiểu
bóng đái
d)
Ớng thận
ống góp
bể thận
ống dẫn nước tiểu
bóng đái
</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>
<b>Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận, </b>
<b>qua ống dẫn nước tiểu </b>
<b> xuống tích trữ ở </b>
<b>bóng đái, </b>
<b> rồi được thải ra ngồi nhờ hoạt </b>
<b>động của cơ vịng ống đái, cơ bóng đái và </b>
<b>cơ bụng.</b>
<b>KẾT LUẬN</b>
Bài 39 <b>BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU</b>
<b>II. THẢI NƯỚC TIỂU</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>
Sự tạo
thành nước
tiểu diễn ra
liên tục
Nhưng sự
thải nước
tiểu ra khỏi
cơ thể chỉ
xảy ra vào
những lúc
nhất định
<i><b>Có sự khác </b></i>
<i><b>nhau đó là </b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>
CĨ SỰ KHÁC NHAU ĐĨ LÀ DO
+ Máu tuần hồn liên tục qua thận để lọc tạo thành
nước tiểu (không theo ý muốn)
+ Nước tiểu chính thức
được tích trữ trong bóng
đái khi lên tới 200ml, đủ áp lực để gây cảm giác
muốn đi tiểu. Nếu cơ vòng mở ra (có sự phối hợp
co của cơ bóng đái và cơ bụng)
nước tiểu mới
</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18></div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>
<b>Điền vào vào sơ đồ tóm tắt sự hình thành </b>
<b>nước tiểu dưới đây cho chính xác </b>
<b>( </b>
<i><b>Nước tiểu đầu, trừ tế bào máu và prôtêin, </b></i>
<i><b>các chất khơng cần thiết và chất có hại</b></i>
<b>)</b>
<b>Máu</b>
<b>Lọc máu qua </b>
<b>màng lọc</b>
<b>(………1…………)</b>
<b>Áp lực máu </b>
<b> (cơ chế khuyếch tán)</b>
<b>(……2…)</b>
<b>Hấp thụ lại</b>
<b>(chất dinh dưỡng, </b>
<b>nước, muối khoáng…)</b>
<b>Bài tiết tiếp</b>
<b>(…………3…………)</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>
Lọc máu qua
màng lọc
Máu
<i><b>(</b></i>
<i><b>(</b></i>
<i><b>trừ tế bào máu </b></i>
<i><b>trừ tế bào máu </b></i>
<i><b>và prôtein)</b></i>
<i><b>và prôtein)</b></i>
<b>Nước tiểu đầu</b>
<b>Nước tiểu đầu</b>
Nước tiểu
chính thức
<i>(</i>
<i>(</i>
<i><b>các chất khơng cần </b></i>
<i><b>các chất khơng cần </b></i>
<i><b>thiết và chất có hại)</b></i>
<i><b>thiết và chất có hại)</b></i>
Bài tiết tiếp
Hấp thụ lại
(chất dinh
dưỡng, nước,
muối
khoáng…)
Áp lực máu (cơ chế
khuyếch tán)
</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21></div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>
- Nước tiểu được tạo thành ở
………(
1
)………..
- Bao gồm quá trình: Lọc máu ở cầu thận
…...(
2
)..., quá trình hấp thụ lại các
chất cần thiết, quá trình bài tiết tiếp các chất độc và
chất không cần thiết ở ống thận để tạo nên
………(
3
)………
- Nước tiểu chính thức đổ vào ……(
4
)….
Qua ống……(
5
)……, xuống tích trữ ở……(
6
)……
rồi được thải ra ngồi nhờ hoạt động của cơ vịng
…(
7
)…, cơ bóng đái và cơ bụng
</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>
-
<b><sub> Ơn lại kiến thức đã học</sub></b>
-
<b><sub> Lµm bµi tập </sub></b>
-
<b><sub> Đọc tr ớc bài V</sub></b>
<sub></sub>
<b> sinh </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24></div>
<!--links-->
