Giáo án môn Tin học 10 - Tiết 10 - Bài 4: Bài toán và thuật toán

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. ======. TiÕt 10:. Gi¸o ¸n: Tin häc 10. Ngµy so¹n: 24/09/2008. Bµi 4: Bµi to¸n vµ thuËt to¸n I- Môc tiªu: 1. VÒ kiÕn thøc: - Biết cách diễn tả thuật toán bằng một trong hai phương pháp: Liệt kê và sơ đồ khối. - Nắm dược các tính chất cơ bản của thuật toán. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Diễn tả được thuật toán theo cách liệt kê hoặc bước đầu thể hiện được thuật toán bằng sơ đồ khối. - HiÓu vµ diÔn t¶ ®­îc mét sè bµi to¸n c¬ b¶n. 3. Về thái độ: RÌn luyÖn lßng say mª nghiªn cøu t×m hiÓu vµ t­ duy khoa häc. Tác phong làm việc độc lập sáng tạo, nâng cao lòng say mê học tập bộ môn. II- ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Chuẩn bị tranh vẽ, máy tính và một số bài toán áp dụng để rèn luyện kỹ năng biểu diễn thuật toán. 2. Häc sinh: - S¸ch gi¸o khoa vµ c¸c vÝ dô trong s¸ch gi¸o khoa. III- Hoạt động dạy học: Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. HS b¸o c¸o sÜ sè, 1. ổn định lớp: 2. Bµi cò: ? ThuËt to¸n lµ g×? Nªu kh¸i niÖm bµi to¸n trong tin học cho ví dụ và xác định Input và output của  Suy nghĩ và trả lời bµi to¸n? 3. Bµi míi:. Hoạt động 1 T×m hiÓu c¸ch biÓu diÔn thuËt to¸n b»ng c¸ch liÖt kª: - Gi¸o viªn ®­a ra vÝ dô trong s¸ch gi¸o khoa, VÝ dô: T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña mét d·y sè yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu kü vµ tr¶ lêi c¸c c©u nguyªn. hái sau: ? Hãy xác định bài toán?  Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ th¶o luËn, suy nghÜ vµ tr¶ lêi: a) Xác định bài toán: - INPUT: số nguyên dương N và dãy N số nguyªn a1, a2, …, aN. - OUTPUT: Gi¸ trÞ lín nhÊt Max cña d·y sè. ? Tõ Input vµ output cña bµi to¸n, h·y tr×nh bµy  Th¶o luËn vµ tr¶ lêi: 32. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. ======. Gi¸o ¸n: Tin häc 10. ý tưởng của thuật toán để tìm output từ input đã b) ý tưởng bài toán: cho? - Khëi t¹o gi¸ trÞ Max = a1; - Lầ lượt với i từ 2 đến N so sánh giá trị số hạng ai víi gi¸ trÞ max nÕu ai > max th× max nhËn gi¸ trÞ míi lµ ai. ? Từ ý tưởng của thuật toán em hãy xây dựng  Thảo luận và trả lời: thuật toán dưới dạng liệt kê? c) ThuËt to¸n d¹ng liÖt kª: Bước 1: Nhập N và dãy số a1, a2,…, aN; Bước 2: Max  a1; i  2; Bước 3: Nếu i > N thì đưa ra giá trị Max rồi kết thóc; Bước 4: Bước 4.1: nếu ai > Max thì max  ai; Bước 4.2: i  i + 1 rồi quay lại bước 3  Ghi chó: - Trong thuËt to¸n trªn, i lµ biÕn chØ sè vµ cã gi¸ trị nguyên dương từ 2 đến N + 1. - : Trong thuËt to¸n trªn ®­îc hiÓu lµ g¸n gi¸ trÞ cña biÓu thøc bªn ph¶i cho biÕn ë bªn tr¸i mòi tªn.  Nghe gi¶ng vµ ghi bµi VÝ dô: i  i + 1 hiÓu lµ t¨ng i lªn mét gi¸ trÞ trước đó.  C¸ch x©y dùng thuËt to¸n nh­ trªn gäi lµ c¸ch liÖt kª. ThuyÕt tr×nh: Ngoµi c¸ch diÔn t¶ thuËt to¸n b»ng liệt kê, còn có cách khác để diễn tả thuật toán bằng trực quan đó là sử dụng sơ đồ khối.. Hoạt động 2: Tìm hiểu cách diễn tả thuật toán bằng sơ đồ khèi:  Một số quy ước dùng một số khối để diễn t¶ thuËt to¸n:    . H×nh thoi: : ThÓ hiÑn thao t¸c so s¸nh H×nh ch÷ nhËt: ThÓ hiÖn c¸c phÐp  Nghe gi¶ng vµ ghi bµi tÝnh to¸n H×nh Oval: thÓ hiÖn thao t¸c xuÊt, nhËp d÷ liÖu. C¸c mòi tªn: quy định trình tự thùc hiÖn c¸c thao t¸c.. Lop10.com. 33.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. ======. Gi¸o ¸n: Tin häc 10.  Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: ? Dùa vµo thuËt to¸n liÖt kª trªn em h·y tr×nh  Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ th¶o luËn, suy bày lại dưới dạng sơ đồ khối? nghÜ vµ lªn b¶ng tr×nh bµy: NhËp N, d·y a1,…., an. Max  a1, i  2. §. * Dựa vào sơ đồ khối giáo viên mô phỏng thuật to¸n trªn víi d·y sè: N = 6 Ai. 3. i Max. 3. 8. 9. 7. 1. 10. 2. 3. 4. 5. 6. 8. 9. 9. 9. 10. i>N ?. ®­a ra max råi kt. S. 7. S ai >max?. §. Max  ai. i  i +1. ? H·y m« pháng thuËt to¸n b»ng d·y sè: N = 11 vµ d·y sè: 8, 5, 6 , 9, 3, 7, 6, 1, 4, 2, 11, 6 Gäi häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy..  Suy nghÜ vµ lªn b¶ng tr×nh bµy.. ? Qua ví dụ trên và định nghĩa của thuật toán, h·y cho biÕt c¸c tÝnh chÊt cña thuËt to¸n lµ g×?.  Th¶o luËn vµ tr¶ lêi: Trên cơ sở đó giáo viên chốt lại kiến thức: o Tính dừng: Thuật toán phải kết thúc sau - Tính xác định một số hữu hạn lần thực hiện các thao - Tính đúng đắn - TÝnh dõng sau h÷u h¹n thao t¸c. t¸c. o Tính xác định: Sau khi thực hiện một thao t¸c th× hoÆc lµ thuËt to¸n kÕt thóc hoặc là có đúng một thao tác xác định để  Nghe gi¶ng vµ ghi bµi. thùc hiÖn tiÕp theo. o Tính đúng đắn: Sau khi thuật toán kết thóc, ta ph¶i nhËn ®­îc output cÇn t×m..  ThuyÕt tr×nh: Víi thuËt to¸n t×m sè lín nhÊt của dãy số đã xét: 34. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. ======. Gi¸o ¸n: Tin häc 10.  TÝnh dõng: V× gi¸ trÞ i mçi lÇn t¨ng lªn mét  Nghe gi¶ng vµ ghi bµi.. đơn vị nên sau N lần thì i > N khi đó kết quả so sánh ở bước 3 xác định việc đưa ra giá trị Max råi kÕt thóc. Yêu cầu học sinh xác định hai tính chất còn lại?.  Th¶o luËn vµ tr¶ lêi: A Tính xác định: Thứ tự thực hiện các bước của thuật toán mặc định là tuần tự nên sau bước 1 sẽ là bước 2, sau bước 2 sẽ là bước 3. Kết quả so.  Giáo viên nhận xét và chốt lại kiến thức bài sánh ở bước 3 và bước 4 đều xác định duy nhất häc bước tiếp theo cần thực hiện  Tính đúng đắn: Vì thuật toán so sánh Max với tõng sè h¹ng cña d·y sè vµ thùc hiÖn Max  ai nÕu ai > Max nªn sau khi so s¸nh hÕt N sè h¹ng cña d·y sè th× Max lµ gi¸ trÞ lín nhÊt.. IV- §¸nh gi¸ cuèi bµi: 1. Nhắc lại những nội dung đã học: - Kh¸i niÖm thuËt to¸n vµ c¸c tÝnh chÊt cña thuËt to¸n. - Cách biểu diễn thuật toán bằng liệt kê và bằng sơ đồ khối. - BiÕt c¸ch m« pháng thuËt to¸n th«ng qua vÝ dô cô thÓ. 2. Bµi tËp ¸p dông: Câu 1: Tìm giá trị nhỏ nhất của dãy số nguyên N số, biểu diễn bằng sơ đồ khối và bằng cách liÖt kª. M« pháng thuËt to¸n víi N = 10. IV- Rót kinh nghiÖm: ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………. Lop10.com. 35.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. 36. ======. Lop10.com. Gi¸o ¸n: Tin häc 10.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>