Giáo án môn Tin học 10 - Bài 4: Bài toán và thuật toán

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. ======. TuÇn 7: TiÕt 13:. Gi¸o ¸n: Tin häc 10 Ngµy so¹n: 10/10/2007. Bµi 4: Bµi to¸n vµ thuËt to¸n I- Môc tiªu: 1. VÒ kiÕn thøc: - Biết cách diễn tả thuật toán bằng một trong hai phương pháp: Liệt kê và sơ đồ khối. - Nắm dược các tính chất cơ bản của thuật toán. 2. VÒ kÜ n¨ng: - Diễn tả được thuật toán theo cách liệt kê hoặc bước đầu thể hiện được thuật toán bằng sơ đồ khối. - HiÓu vµ diÔn t¶ ®­îc mét sè bµi to¸n c¬ b¶n. 3. Về thái độ: RÌn luyÖn lßng say mª nghiªn cøu t×m hiÓu vµ t­ duy khoa häc. Tác phong làm việc độc lập sáng tạo, nâng cao lòng say mê học tập bộ môn. II- ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Chuẩn bị tranh vẽ, máy tính và một số bài toán áp dụng để rèn luyện kỹ năng biểu diễn thuật toán. 2. Häc sinh: - S¸ch gi¸o khoa vµ c¸c vÝ dô trong s¸ch gi¸o khoa. III- Hoạt động dạy học: Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. 1. ổn định lớp:. HS b¸o c¸o sÜ sè,. 2. Bµi cò: ? ThuËt to¸n lµ g×? Nªu c¸c tÝnh chÊt cña  Suy nghÜ vµ tr¶ lêi. thuËt to¸n? ? Hãy diễn tả thuật toán liệt kê đối với bài to¸n kiÓm tra N cã ph¶i lµ sè nguyªn tè hay kh«ng? 3. Bµi míi:. Hoạt động 1 Giới thiệu và hướng dẫncho học sinh mô Ví dụ: Tìm giá trị lớn nhất của một dãy số nguyên. t¶ thuËt to¸n cña mét sè bµi to¸n ®iÓn h×nh- bµi to¸n s¾p xÕp..  Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ th¶o luËn, suy nghÜ vµ.  Trong cuộc sống ta thường gặp những trả lời: việc liên quan đến sắp xếp như xếp các học  Số nguyên tố là một số nguyên lớn hơn  sinh theo thứ tự từ thấp đến cao, xếp điểm. vµ chØ cã hai ­íc 1 vµ chÝnh nã.. trung b×nh cña häc sinh theo thø tù tõ cao. a) Xác định bài toán:. đến thấp. Nói một cách tổng quát cho một - INPUT: Dãy A gồm N số nguyên a1, a2,…, aN. dãy đối tượng, cần sắp xếp lại vị trí các đối - OUTPUT: Dãy A được sắp xếp thành dãy không tượng theo một tiêu chí nào đó. Sau đây ta giảm. Lop10.com. 39.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. ======. Gi¸o ¸n: Tin häc 10. chỉ xét bài toán sắp xếp dạng đơn giản. Bµi to¸n: Cho d·y A gåm N sè nguyªn a1,  Th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi: a2, …, an. Cần sắp xếp các số hạng để dãy b) ý tưởng bài toán: A trë thµnh d·y kh«ng gi¶m (tøc lµ sè h¹ng trước không lớn hơn số hạng sau). ? Hãy xác định bài toán?  Với mỗi cặp số hạng đứng liền kề trong dãy, nếu ? Từ input và output của bài toán em hãy số trớc lớn hơn số sau ta đổi vị trí chúng cho nhau. Việc đó được lặp lại cho đến khi không có sự đổi chỗ. nêu ý tưởng giải bài toán?. nµo x¶y ra n÷a.  nghÜa lµ ta lÊy a1 so s¸nh víi a2 nÕu a1>a2 thì ta tiến hành đổi chỗ hai vị trí này cho nhau, lần lượt so sánh cho đến khi  ThuËt to¸n d¹ng liÖt kª:. không còn có sự đổi chỗ xảy ra nữa.. ? Từ ý tưởng của bài toán em hãy viết thuật B1: Nhập N, các số hạng a1, a2,…, aN; B2: M  N;. to¸n d¹ng liÖt kª?. B3: Nếu M < 2 thì đa ra dãy A đã sắp xếp rồi kết  Sau mçi lÇn duyÖt gi¸ trÞ lín nhÊt cña thóc; d·y A sÏ ®­îc chuyÓn vÒ cuèi d·y sè vµ sau B4: M  M – 1; i  0; lượt sắp xếp thứ nhất thì giá trị lớn nhất B5: i  i +1; được xếp đúng vị trí là ở cuối dãy. Tương tự B6: Nếu i > M thì quay lại B3; như vậy cho các lượt tiếp theo. Tóm lại, sau B7: Nếu ai > ai+1 thì tráo đổi ai và ai+1 cho nhau; mçi lÇn duyÖt cã Ýt nhÊt mét sè h¹ng ®­îc B8: Quay l¹i B5. sắp xếp đúng vị trí và không còn tham gia vào quá trình đổi chỗ nữa, giống như các bọt nước từ đáy hồ đã lên mặt nước ( cuối d·y) råi tan biÕn. Cã thÓ v× thÕ mµ s¾p xÕp bằng tráo đổi còn có tên gọi là sắp xếp nổi bät. - Ghi chú: Qua nhận xét trên ta thấy quá trình so sánh và đổi chỗ sau mỗi lượt chỉ thực hiện với dãy đã bỏ bớt số hạng cuối dãy. Để thực hiện được điều đó trong thuật toán sử dụng biến nguyên M có giá trị khởi tạo là N, sau mỗi lần M giảm một đơn vị cho đến khi M < 2. - Trong thuật toán trên, i là biến chỉ số có giá trị nguyên thay đổi lần lượ từ 0 đến M +1. ? Từ thuật toán liệt kê, em hãy viết thuật toán bằng sơ đồ khối?  Häc sinh suy nghÜ, th¶o luËn vµ tr×nh bµy.. 40. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. ======. Gi¸o ¸n: Tin häc 10. NhËp N vµ a1, a2,..., aN. MN. § Đưa ra A đã sắp xÕp råi kÕt thóc. M<2?. S M  M - 1; i 0 ii+1. § i>M? Tráo đổi ai vµ ai+1. S. §. ai > ai+1 ?. S. Hoạt động 2: Mô phỏng thuật toán với N =6 dãy A gồm các số hạng sau: D·y A: 3 5 9 8 1 7  Lượt thứ nhất:. 3. 5. 9. 8. 3. 5. 8. 9. 1. 7. 3. 5. 8. 1. 9. 7. 3. 5. 8. 1. 7. 9. Lop10.com. 1. 7. 41.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. ======. Gi¸o ¸n: Tin häc 10.  Lượt thứ hai:. 3. 5. 8. 1. 7. 9. 3. 5. 1. 8. 7. 9. 3. 5. 1. 7. 8. 9.  Lượt thứ ba:. 3. 5. 1. 7. 8. 9. 3. 1. 5. 7. 8. 9. 1. 5. 7. 8. 9.  Lượt thứ tư:. 3.  Cuèi cïng ta ®­îc d·y sè: 1. 3. 5. 7. 8. 9. IV- §¸nh gi¸ cuèi bµi: 1. Nhắc lại những nội dung đã học: -. Kh¸i niÖm thuËt to¸n vµ c¸c tÝnh chÊt cña thuËt to¸n.. -. Cách biểu diễn thuật toán bằng liệt kê và bằng sơ đồ khối.. -. BiÕt c¸ch m« pháng thuËt to¸n th«ng qua vÝ dô cô thÓ. 2. Bµi tËp ¸p dông: C©u 1:. Cho một dãy A gồm N số nguyên dương a1, …, an. Hãy sắp xếp dãy số trên thanh. d·y kh«ng t¨ng. IV- Rót kinh nghiÖm:. 42. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. ======. Gi¸o ¸n: Tin häc 10. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………. Lop10.com. 43.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>