Giáo án Vật lý lớp 11 - Tiết 1 đến tiết 49

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. - Tieát:1. Phaàn moät: CÔ HOÏC Chương 1: ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM Bài 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ I.Muïc tieâu: 1.Về kiến thức: - Nắm được khái niệm về: chất điểm, động cơ và quỹ đạo của chuyển động - Nêu được ví dụ về: chất điểm, chuyển động, vật mốc, mốc thời gian - Phân biệt hệ toạ độ và hệ quy chiếu, thời điểm và thời gian 2. Veà kyõ naêng: - Xác định được vị trí của 1 điểm trên 1 quỹ đạo cong hoặc thẳng - Làm các bài toán về hệ quy chiếu, đổi mốc thời gian. II. Chuaån bò: Giaùo vieân: - Một số ví dụ thực tế về cach xác đinh vị trí của điểm nào đó - Một số bài toán về đổi móc thời gian III. Tieán trình giaûng daïy: .Hoạt động 1: Nhắc lại khái niệm chuyển động, tìm hiểu khái niệm chất điểm, quỹ đạo của chất điểm. Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Noäi dung Yeâu caàu hs nhaéc laïi khaùi niệm chuyển động cơ học đã học ở lớp 8. Gợi ý: GV đi qua lại trên I. Chuyển động cơ. Chất điểm: Đó là sự thay đổi vị trí bục giảngvà hỏi cách nhận biết 1.Chuyển động cơ: moät vaät CÑ theo thời gian Chuyển động của một vật là sự thay đổi vị trí của vật đó so với các vật khác theo thời gian. 2.Chaát ñieåm: Chất điểm là vật có kích thước rất nhỏ so với độ dài đường đi (hoặc so Đọc sách để phân tích với những khoang cach mà ta đề cập khaùi nieäm chaát ñieåm đến) .Khi naøo moät vaät CÑ được coi là chất điểm ? .HS neâu ví duï. .Neâu moät vaøi ví duï veà một vật CĐ được coi là chất điểm và không được coi là chất .Hoàn thành yêu cầu C1 điểm .Hoàn thành yêu cầu C1 2*150 000 000 km = 300 000 000 km Đường kính quỹ đạo của TÑ quanh MT laø bao nhieâu? .Gọi d, d' là đường 1. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. kính TÑ vaø MT. d d' 15   12000 1400000 300000000 => d=0,0006 cm d'= 0,07 cm .Coù theå coi TÑ laø chaát ñieåm. .Hãy đặt tên cho đại lượng cần tìm?. AÙp duïng tæ leä xích. .Hãy so sánh kích thước TĐ với độ dài đường đi ?. 3.Quỹ đạo: Ghi nhaän khaùi nieäm quyõ Khi chuyển động, chất điểm Ví dụ: quỹ đạo của giọt đạo. vạch ra một đường trong không gian gọi nước mưa. là quỹ đạo. . Hoạt động 2: Tìm hiểu cách xác định vị trí của một vật trong không gian II. Caùch xaùc ñònh vò trí cuûa vaät trong Quan saùt hình 1.1 vaø chæ ra Yeâu caàu HS chæ vaät moác khoâng gian: vaät laøm moác trong hình 1.1 1.Vật làm mốc và thước đo: .Haõy neâu taùc duïng cuûa Muoán xaùc ñònh vò trí cuûa moät vaät ta vaät laøm moác ? caàn choïn: Ghi nhaän caùch xaùc ñònh vò Laøm theá naøo xaùc ñònh vò trí - Vaät laøm moác trí của vật và vận dụng trả của vật nếu biết quỹ đạo ? - Chieàu döông lời câu C2 .Hoàn thành yêu cầu C2 - Thước đo 2.Hệ toạ độ: Đọc sách . Xaùc ñònh vò trícuûa moät y ñieåm trong maët phaúng ? M Trả lời câu C3 . Hoàn thành yêu cầu C3 I O x  OH. H. x. y  OI. Hoạt động 3: Tìm hiểu cách xác định thời gian trong chuyển động III. Cách xác định thời gian trong Hãy nêu cách xác định chuyển động: khoảng thời gian đi từ nhà Để xác định thời gian chuyển đến trường? động ta cần chọn một mốc thời gian( hay gốc thời gian) và dùng một đồng hồ để đo thời gian. .Hoàn thành yêu cầu C4 2. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. . Bảng giờ tàu cho biết Phân biệt thời điểm và điều gì? thời gian và hoàn thành câu C4 Xác định thời điểm và thời gian tàu chạy từ Hà Nội đến Saøi Goøn Thaûo luaän IV. Heä quy chieáu: Lấy hiệu số thời gian đến Heä quy chieáu goàm: với thời gian bắt đầu đi. - Vaät laøm moác - Hệ toạ độ gắn trên vật làm mốc Ghi nhaän heä quy chieáu - Mốc thời gian và đồng hồ .Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò: - Chất điểm là gì? Quỹ đạo là gì? - Caùch xaùc ñònh vò trí cuûa vaät trong khoâng gian - Cách xác đinh thời gian trong chuyển động - Làm các bài tập trong sách giáo khoa và chuẩn bị bài "Chuyển động thẳng đều". 3. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. - Tieát: 2. Bài 2: CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU I.Muïc tieâu: 1.Kiến thức: - Nêu được đn đầy đủ hơn về chuyển động thẳng đều. - Phân biệt các khái niệm; tốc độ, vận tốc. - Nêu được các đặc điểm của chuyển động thẳng đều như: tốc độ, phương trình chuyển động, đồ thị toạ độ - thời gian. - Vận dụng các công thức vào việc giải các bài toán cụ thể. - Nêu được ví dụ về cđtđ trong thực tế 2.Kó naêng: - Vận dỵng linh hoạt các công thức trong các bài toán khác nhau. - Viết được ptcđ của cđtđ - Vẽ được đồ thị toạ độ - thời gian. - Biết cách xử lý thông tin thu thập từ đồ thị. - Nhận biết được cđtđ trong thực tế nếu gặp phải II.Chuaån bò: 1.Giaùo vieân: - Duïng cuï TN cuûa baøi. - Hình veõ 2.2, 2.3 phoùng to 2.Hoïc sinh: - Ôn lại kiến thức về chuyển động ở lớp 8. - Các kiến thức về hệ toạ độ, hệ quy chiếu. III.Tieán trình daïy - hoïc: 1.OÅn ñònh: 2.Kieåm tra: 3.Hoạt động dạy học: .Hoạt động 1: Ôn tập kiến thức về chuyển động thẳng đều. Hoạt động của HS Hoạt động của GV Nhắc lại công thức vận tốc và Vận tốc TB của cđ cho biết điều gì quãng đường đã học ở lớp 8 ? Công thức ? Đơn vị ? Đổi đơn vị : km/h  m/s .Hoạt động 2: Ghi nhận các khái niệm: Vận tốc TB, chuyển độngt hẳng đều: Đường đi: s = x2 - x1 s Vaän toác TB: v tb  t. Noäi dung. Mô tả sự thay đổi vị trí của 1 I.Chuyển động thẳng đều: chaát ñieåm, yeâu caàu HS xaùc ñònh 1.Tốc độ trung bình: s đường đi của chất điểm v tb  .Tính vaän toác TB ? t Noùi roõ yù nghóa vaän toác TB, phaân Tốc độ trung bình của một biệt vận tốc Tb và tốc độ TB chuyển động cho biết mức đọ Nếu vật chuyển động theo chiều âm nhanh chậmcủa chuyển động. thì vaän toác TB coù giaù trò aâm  vtb Đơn vị: m/s hoặc km/h có giá trị đại số. Khi không nói đến chiều chuyển 4. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. động mà chỉ muốn nói đến độ lớn của vận tốc thì ta dùng kn tốc độ TB. Như vậy tốc độ TB là giá trị số hoïc cuûa vaän toác TB. .Ñònh nghóa vaän toác TB ? 2)Chuyển động thẳng đều: CĐTĐ là chuyển động có quỹ đạo là đường thẳng và có tốc độ trung bình như nhau trên mọi quãng đường. s = vt .Hoạt động 3:Xây dựng phương trình chuyển động thẳng đều: HS đọc SGK để hiểu Yêu cầu HS đọc SGK để tìm cách xây dựng phương trình hiểu phương trình của chuyển chuyển động của chuyển động thẳng đều. động thẳng đều. .Hoạt động 4:Tìm hiểu về đồ thị toạ độ - thời gian: Làm viêïc nhóm để vẽ đồ thị toạ độ - thời gian HS lập bảng giá trị và vẽ đồ thò. Nhận xét dạng đồ thị. Nhaéc laïi dạïng:y = ax + b Töông ñöông: x = vt + x0 Đồ thị có dạng gì ? Cách veõ ? Yeâu caàu laäp baûng giaù trò (x,t) và vẽ đồ thị.. II.Phương trình chuyển động và đồ thị toạ độ - thời gian của cđtđ 1)Phöông trình cuûa cñtñ: x = x0 +vt. 2) Đồ thị toạ độ - thời gian cuûa cñtñ: Vẽ đồ thị pt: x = 5 + 10t Baûng giaù trò: t(h) 0 1 2 3 4 5 6 x(km) 5 15 25 35 45 55 65. .Hoạt động 5: Củng cố , dặn dò: - Nhắc lại khái niệmchuyển động thẳng đều, đường đi, đồ thị toạ đọ - thời gian của chuyển động thẳng đều. - Baøi taäp veà nhaø: SGK vaø SBT - Xem trước bài : "Chuyển động thẳng biến đổi đều". 5. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. Tieát 3 -. Bài 3: CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU I.Muïc tieâu: 1.Kiến thức: - Nắm được khái niệm vận tốc tức thời: định nghĩa, công thức, ý nghĩa các đại lượng. - Nêu được định nghĩa CĐTBĐĐ, CĐTNDĐ, CĐTCDĐ. - Nắm được các khái niệm gia tốc về mặt ý nghĩa của khái niệm, công thức tính, đơn vị đo. Đặc ñieåm cuûa gia toác trong CÑTNDÑ - Viết được phương trình vận tốc, vẽ được đò thị vận tốc - thời gian trong CĐTNDĐ 2.Kó naêng: - Vẽ được vectơ biểu diễn vận tốc tức thời. - Bước đầu giải được bài toán đơn giản về CĐTNDĐ - Biết cách viết biểu thức vận tốc từ đồ thị vận tốc - thời gian và ngược lại. II.Chuaån bò: 1.Giaùo vieân: - Các kiến thức về phương pháp dạy học một đại lượng vật lý 2.Học sinh: Ôn kiến thức về chuyển động thẳng đều. III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh: 2.Kieåm tra: khoâng 3.Hoạt động dạy - học: Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm vận tốc tức thời: Hoạt động của HS. Trợ giúp của GV Noäi dung Xét 1 xe chuyển động không đều trên một đường thẳng, chiều chuyển động là chiều döông. .Muoán bieát taïi M xe chuyeån động nhanh hay chậm ta phải Tìm xem trong khoảng thời làm gì ? gian rất ngắn t kể từ lúc ở M, .Tại sao cần xét quãng đường xe dời được 1 đoạn đường s rất đi trong khoảng thời gian rất ngaén baèng bao nhieâu ngắn ? Đó chính là vận tốc tức I.Vận tốc tức thời. Chuyển Vì đó là xem như CĐTĐ thời của xe tại M, kí hiệu là v động thẳng biến đổi đều" .Tại M xe chuyển động nhanh 1)Độ lớn cảu vận tốc tức .Độ lớn của vận tốc tức thời thời: dần đều cho ta bieát ñieàu gì ? .Hoàn thành yêu cầu C1 s v v= 36km/h = 10m/s .Hoàn thành yêu cầu C1 t .Vận tốc tức thời có phụ thuộc vaøo vieäc choïn chieàu döông cuûa hệ toạ độ không ? Yêu cầu HS đọc mục 1.2 và trả lời câu hỏi: tại sao nói vận tốc .Hoàn thành yêu cầu C2 là một đại lượng vectơ ? 6. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. 3 v2 4 xe tải đi theo hướng Tây - Đông. v1 =. .Hoàn thành yêu cầu C2. .Ta đã được tìm hiểu về chuyển động thẳng đều, nhưng thực tế các chuyển động thường không đều, điều này có thể biết bằng cách đo vận tốc tức thời ở các thời điểm khác nhau trên quỹ đạo ta thấy chúng luôn biến đổi. Loại chuyển động đơn giản nhaát laø CÑTBÑÑ. . Theá naøo laø CÑTBÑÑ ? - Quỹ đạo ? - Tốc của vật thay đổi ntn ? - Coù theå phaân thaønh caùc daïng naøo?. 2)Vectơ vận tốc tưc thời: Vectơ vận tốc tức thời cuûa moät vaät taïi 1 ñieåm coù: Gốc tại vật chuyển động Hướng của chuyển động Đồ dài: Tỉ lệ với độ lớn vận tốc tức thời theo một tỉ lệ xích nào đó.. 3)Chuyển động thẳng biến đổi đều: Là chuyển động trên đường thẳng có độ lớn của vận tốc tức thời tăng đều hoặc giảm đều theo thời gian Taêng  NDÑ Giaûm  CDÑ. .Hoạt động2: Nghiên cứu khái niệm gia tốc trong CĐTNDĐ. Ta đã biết để mô tả tính chất nhanh hay chaäm cuûa chuyeån động thẳng đều thì chúng ta duøng khaùi nieäm vaän toác. Nhưng đối với các CĐTBĐ thì không dùng nó được vì nó luôn thay đổi. Để biểu thị cho tính chất II.Chuyển động thẳng nhanh mới này, người ta dùng khái dần đều: niệm gia tốc để đặc trưng cho sự 1)Gia toác trong chuyeån biến thiên nhanh hay chậm của động thẳng nhanh dần đều: vaän toác. v a  .Gia tốc được tính bằng công t thức gì ? Định nghĩa: Gia tốc là đại lượng xác định bằng thương số giữa độ biến thiên vận tốc v và khoảng thời gian vận tốc bieán thieân t Yeâu caàu HS thaûo luaän tìm ñôn Ñôn vò: m/s2 7. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. vò cuûa gia toác. Chuù yù: trong CÑTNDÑ a = hsoá Vì vận tốc là đại lượng vec tơ b)Vectơ gia tốc: nên gia tốc cũng là đại lượng v  v 0 v a  vectô. t  t0 t So saùnh phöôg vaø chieàu cuûa a so với v 0 , v , v .Hoạt động 4: Nghiên cứu khái niệmvận tốc trong CĐTNDĐ Từ công thức: a . v  v 0 v  t  t0 t. Neáu choïn t0 = 0 thì t = t vaø v = ?. 2)Vaän toác cuûa CÑTNDÑ a)Công thức tính vận tốc: v = v0 + at b) Đồ thị vận tốc - thời gian:. v (m/s). v0 O. t(s). .Hoạt động 5: Củng cố, dặn dò: - Nhắc lại kiến thức về chuyển động thẳng nhanh dần đều, gia tốc và vận tốc của chuyển động thẳng nhanh dàn đều. - Baøi taäp veà nhaø: 10, 11, 12 SGK - Xem trước phần bài còn lại. 8. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. Tieát :4. Bài 3: CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU (tiết 2) I.Muïc tieâu: 1)Về kiến thức: Viết được công thức tính quãng đường đi trong chuyển động thẳng nhanh dần đều; mối quan hệ giữa gia tốc và quãng đường đi được; phương trình chuyển động của chuyển động nhanh dần đều. Nắm được đặc điểm của chuyển động thẳng chậm dần đều về gia tốc, vận tốc, quãng đường đi được và phương trình chuyển động. Nêu được ý nghĩa vật lý của các đại lượng trong công thức đó. 2)Veà kó naêng: Giải được bài toán đơn giản về chuyển động thẳng biến đổi đều. II.Chuaån bò: Học sinh: ôn lại kiến thức chuyển động thẳng đều. III.Tieán trình daïy - hoïc: 1.OÅn ñònh: 2.Kieåm tra: 3.Phöông aùn daïy - hoïc: Hoạt động 1: Xây dựng công thức của CĐTNDĐ Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Noäi dung Từng HS suy nghĩ trả 3.Công thức tính quãng đường .Nhắc lại công thức tính tốc độ TB đi được của CĐTNDĐ: lời : cuûa CÑ ? s v tb  .Đặc điểm của tốc độ trong CĐTNDĐ 1 2 t s  v t  at 0 ? 2 Độ lớn tốc độ tăng đều .Những đại lượng biến thiên đều thì theo thời gian. giá trị TB của đại lượng đó = TB cộng của các giá trị đầu và cuối.  Hãy viết CT tính tốc độ TB của CÑTNDÑ ? Giá trị đầu: v0 .Giá trị đầu, cuối của tốc độ trong Giaù trò cuoái: v CÑTNDÑ laø gì ? v0  v .Vieát CT tính vaän toác cuûa CÑTNDÑ ? v tb  2 .Hãy xây dựng biểu thức tính đường đi v = v0 + at trong CÑTNDÑ ? 1 Trả lời câu hỏi C5. s  v 0 t  at 2 GV nhaän xeùt. 2 4.Công thức liên hệ giữa gia Chia lớp thành 4 nhóm. Từng nhóm thảo luận, trình baøy keát quaû treân baûng. HS tìm ra:. v 2  v 20  2as. Từ CT: v = v0 + at vaø s  v 0 t . 1 2 at 2. (1) (2). tốc, vận tốc, và quãng đường đi được của CĐTNDĐ:. v 2  v 20  2as. Hãy tìm mối liên hệ giữa a, v, v0, s ? (Công thức không chứa t  thay t ở BT 1 vaøo BT 2) 9. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. 5.Phương trình chuyển động cuûa CÑTNDÑ:. (Toạ độ của chất điểm )-Phương trình chuyển động tổng quát cho các chuyển 1 2 x  x  v t  at 0 0 động là: x=x0 + s 2 Xây dựng ptcđ. Hãy xây dựng ptcđ của CĐTNDĐ ? Y/c HS đọc SGK. III. Chuyển động chậm dần đều: Chuù yù: HS đọc SGK. CÑTNDÑ: a cuøng daáu v0. Viết biểu thức tính gia tốc trong CĐTCDĐ: a ngược dấu v . 0 CĐTCDĐ ? Trong biểu thức a có dấu ntn ? Chieàu cuûa vectô gia toác coù ñaëc ñieåm gì ? Vận tốcvà đồ thị vận tốc - thời gian trong CÑTCDÑ coù gì gioáng vaø khaùc CÑTNDÑ ? Biểu thức và ptcd của CĐTCDĐ ? .Hoạt động 2: Củng cố, dặn dò: - Công thức tính đường đi, công thức liên hệ giữa vận tốc, gia tốc và quãng đường, phương trình chuyển động , dấu của gia tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều. - Baøi taäp veà nhaø: 13, 14, 15 SGK vaø baøi taäp trong saùch baøi taäp. 10. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. Tieát : 5. BAØI TAÄP I.Muïc tieâu: 1.Kiến thức: - Củng cố lại các công thức của CĐTBĐĐ. 2.Kó naêng: - Caùch choïn heä qui chieáu - Vận dụng, biến đổi các công thức của CĐTBĐĐ để giải các bài tập. - Xaùc ñònh daáu cuûa vaän toác, gia toác. II.Chuaån bò: Giáo viên: Giải trước các bài tập trong SGK và SBT. Hoïc sinh: Thuộc các công thức của CĐTBĐĐ. Giải các bài tập đã được giao ở tiết trước. III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh: 2.Kieåm tra: - Chọn hệ qui chiếu gồm những gì ? - Viết các công thức tính: vận tốc, gia tốc, đường đi, toạ độ, công thức liên hệ giữa vận tốc, gia tốc và đường đi của CĐTBĐĐ ? - Dấu của gia tốc được xác định như thế nào ? 3.Hoạt động dạy - học: Baøi taäp 12 trang 22 SGK: Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Noäi dung Đọc đề, tóm tắt đề Toùm taét: .Tàu rời ga thì vận CĐTNDĐ treân baûng. tốc ban đầu của tàu v0 = 0 t 1= 1 phuùt = 60s ntn ? . Đổi đơn vị ? v1 = 40km/h = 11,1m/s Lưu ý: Khi bài toán a). a = ? không liên quan đến b). s1 = ? vị trí vật (toạ độ x) thì c). v2 = 60 km/h = 16,7m/s coù theå khoâng caàn t = ? Nêu cách chọn hệ qui chọn gốc toạ độ. Giaûi Choïn chieàu döông: laø chieàu cñ chieáu. 1 HS viết công thức .Công thức tính gia Gốc thời gian: lúc tàu rời ga a). Gia toác cuûa taøu: thay soá vaøo tính ra keát toác ? v  v 0 11,1 2 quaû. a 1   0,185 (m/s ) t 60 . Coâ n g thứ c tính 1 1 HS viết công thức quaõ n g đườ n g ? (v = ?) b).Quaõ n g đườ ng tàu đi được trong 1 phút (60s). 0 thay soá vaøo tính ra keát 1 0,185.60 2 quaû. s  v t  at 2   333 (m) 1. 0 1. 2. 1. 2. Thảo luận trong 2 phút .Hãy tìm công thức b).Thời gian để tàu đạt vận tốc 60km/h (16,7 m/s) 1 HS viết công thức tính thời gian dựa vào tính từ lúc rời ga: thay số vào tính ra kết đại lượng đã biết là: 11. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. gia toác, vaän toác ? Từ : a  v 2  v 0 t2 .Thời gian tính từ v  v0 v 16,7 lúc tàu đạt vận tốc  t2  2  2   90(s) a a 0,185 HS tính 40km/h ? Thời gian tính từ lúc tàu đạt vận tốc 40km/h t = t2 - t1 = 90 - 60 = 30 (s) Baøi 3.19 trang 16 SBT: quaû.. HS đọc lại đề, tóm tắt.. Vẽ sơ đồ.. Toùm taét: O A. . Phöông trình Viết ptcđ dưới dạng chuyển động của toång quaùt. CÑTNDÑ ? HS trả lời, thay vào . Giá tị của từng đaị công thức. lượng, dấu ? .Tọa độ ban đầu của xe xuất phát từ B baèng bao nhieâu ?. Có cùng tọa độ, tức là: x1 = x2 HS giaûi pt taïi choã, leân baûng trình baøy.. 400m B. x. 2 xe chuyển động nhanh dần đều a1 = 2,5.10-2 m/s2 a2 = 2.10-2 m/s2 AB = 400m v01 = 0 v02 = 0 Giaûi a).Phương trình chuyển động của xe máy xuất phát từ A: 1 x1  x 01  v 01t  a1t 2 2 1 2,5.10 2 t 2 x1  a1t 2   1,25 2 t 2 2 2 Phương trình chuyển động của xe máy xuất phát từ B: 1 x 2  x 02  v 02 t  a 2 t 2 2 2 2 2.10 t x 2  400   400  10 2 t 2 2 b).Khi 2 xe maùy gaëp nhau thì x1 = x2, nghóa laø: 1,25.10-2t2 = 400 + 10-2t2 1,25.10-2t2 - 10-2t2= 400 0,2510-2t2 = 400 t = 400 (s) - 400 (s) loại Vậy thời điểm 2 xe đuổi kịp nhau kể từ lúc xuất phaùt laø: t = 400s = 6 phuùt 40 giaây.. .Khi 2 xe gaëp nhau thì toạ độ của chúng ntn ? .Thay 2 pt vaøo giaûi pt tìm t ? Chæ nhaän nghieäm .Nhaän xeùt nghieäm dương, vì thời gian ?(Có thể lấy cả 2 khoâng aâm. ngieäm khoâng ? Taïi sao ?) HS thảo luận đổi. .Đổi 400s ra phút, giaây. .Tính vaän toác cuûa 2 c).Taïi vò trí 2 xe ñuoåi kòp nhau: 1 HS tính vận tốc xe từ xe lúc đuổi kịp nhau. Xe xuất phát từ A có vận tốc: A, 1 HS tính vaän toác v1 = a1t = 2,5.10-2.400 = 10m/s xe từ B. Xe xuất phát từ B có vận tốc:. 12. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. v2 = a2t = 2.10-2.400 = 8m/s IV. Cuûng coá: - Choïn heä qui chieáu - Xaùc ñònh: x0, v0, daáu cuûa gia toác. V. Giao nhieäm vuï: - Laøm tieáp caùc baøi taäp coøn laïi. - Đọc bài "Sự rơi tự do". 13. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. Tieát 6 -. Bài 4: SỰ RƠI TỰ DO I.Muïc tieâu: 1.Kiến thức: - Trình bày, nêu ví dụ và phân tích được khái niệm về sự rơi tự do. - Phát biểu được định luật rơi tự do. 2.Kó naêng: - Giải được một số dạng bài tập đơn giản về sự rơi tự do. - Phân tích kết quả thí nghiệm để tìm ra được cái chung, cái bản chất, cái giống nhau trong các thí nghieäm. Tham gia vaøo vieäc giaûi thích caùc keát quaû thí nghieäm. - Chỉ ra các trường hợp trong thực tế có thể coi là rơi tự do. II.Chuaån bò: 1.Giaùo vieân: - Duïng cuï thí nghieäm: - Một vài hòn sỏi với nhiều kích cỡ - Một vài tờ giấy phẳng nhỏ, kích cỡ 15cm x 15cm - Một vài miếng bìa phẳng, tương đối dày, có khối lượng lớn hơn viên sỏi nhỏ. 2.Học sinh: Ôn lại bài chuyển động thẳng biến đổi đều. III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh: 2.Kieåm tra: khoâng 3.Hoạt động dạy - học: Hoạt động 1: (20 phút) Tìm hiểu sự rơi trong không khí: Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Noäi dung GV tạo tình huống học tập: I.Sự rơi trong không khí và sự rơi tự do: 1.Sự rơi của các vật trong khoâng khí. HS quan saùt TN, thaûo luaän, Tiến hành TN 1 ở phần I.1 a)Thí nghieäm: Yêu cầu dự đoán trước kết trả lời câu hỏi của GV.  TN1: Thả 1 hòn sỏi và 1 tờ .Hòn sỏi rơi xuống trước, quả. giấy (nặng hơn tờ giấy) vì hòn sỏi nặng hơn tờ giấy. .Vật nào rơi xuống trước ? Vì sao ? Đưa ra giả thuyết ban đầu: vaät naëng rôi nhanh hôn vaät  TN2: Như TN 1 nhưng tờ giấy .Caùc vaät rôi nhanh chaäm nheï. vo troøn vaø neùn chaët laïi. Tiến hành TN 2 ở phần I.1 khaùc nhau khoâng phaûi do naëng .Coù nhaän xeùt gì veà keát nheï khaùc nhau. quaû TN ? Caùc vaät rôi nhanh chaäm khaùc nhau coù phaûi do naëng nheï khaùc nhau khoâng ? .Vaäy nguyeân nhaân naøo khieán cho caùc vaät rôi nhanh .Rôi nhanh nhö nhau. chaäm khaùc nhau ? .Dự đoán 2 vật có khối  TN3: Thả 2 tờ giấy cùng kích 14. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. .Hai vật nặng như nhau lượng như nhau sẽ rơi ntn ? Tiến hành TN 3 ở phần I.1 rôi nhanh chaäm khaùc nhau. HS có thể trả lời: có hoặc .Nhaän xeùt keát quaû ? khoâng. .Coù khi naøo vaät nheï laïi . Vaät nheï rôi nhanh hôn rôi nhanh hôn vaät naëng khoâng ? Tiến hành TN 4 ở phần I.1 vaät naëng. Từng HS trả lời .Nhaän xeùt keát quaû ? .Trả lời câu hỏi C1. HS có thể trả lời: . Caùc vaät rôi nhanh chaäm khác nhau do sức cản của khoâng khí leân caùc vaät khaùc nhau. . Caùc vaät rôi nhanh chaäm khaùc nhau khoâng phaûi do naëng nheï khaùc nhau. HS thảo luận để trả lời câu hoûi cuûa GV vaø ñöa ra giaû thuyết mới.. thước, nhưng 1 tờ để phẳng, 1 tờ vo troøn laïi..  TN4: Thaû hoøn soûi nhoû vaø 1 taám bìa phaúng ñaët naèm ngang (naëng hôn hoøn soûi) b)Keát quaû:  TN1: Vaät naëng rôi nhanh hôn vaät nheï.  TN2: Hai vaät naëng nheï khaùc nhau laïi rôi nhanh nhö nhau.  TN3: Hai vaät naëng nhö nhau rôi nhanh chaäm khaùc nhau.  TN4: Vaät nheï rôi nhanh hôn vaät naëng.. .Sau khi nghiên cứu 1 số c).Nhaän xeùt: chuyển động trong không khí, Caùc vaät rôi nhanh hay chaäm ta thaáy keát quaû laø maâu thuaån khoâng phaûi do naëng nheï khaùc với giả thuyết ban đầu, không nhau. thể kết luận vật nặng bao giờ cuõng rôi nhanh hôn vaät nheï.. .Hãy chú ý đến hình dạng cuûa caùc vaät rôi nhanh hay chaäm coù ñaëc ñieåm gì chung ? . Vaäy yeáu toá naøo coù theå .Khoâng khí. ảnh hưởng đến sự rơi nhanh HS thaûo luaän. chaäm khaùc nhau cuûa caùc vaät .Loại bỏ không khí. trong khoâng khí ? .Caùc vaät rôi nhanh nhö .Làm cách nào để chứng nhau. minh được điều này ? .Dự đoán sự rơi của các vật khi không có ảnh hưởng cuûa khoâng khí ? Hoạt động 2: Tìm hiểu sự rơi trong chân không. Từng HS đọc SGK và trả lời Yêu cầu HS đọc phần mô tả 2. Sự rơi của các vật trong caâu hoûi cuûa GV. caùc TN cuûa Newton vaø Galileâ. chaân khoâng: Nhaán maïnh cho HS: ñaây laø caùc a)OÁng Newton: TN đóng vai trò kiểm tra tính Cho hoøn bi chì vaø caùi loâng đúng đắn của giả thuyết vừa chim rơi trong ống đã hút hết ñöa ra, neáu keát quaû khoâng maâu khoâng khí thì chuùng rôi nhanh nhö 15. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. thuẩn với giả thuyết thì giả thuyeát coù theå chaáp nhaän. .Nếu loại bỏ được sức cản .Coù nhaän xeùt gì veà keát của không khí (hoặc sức cản quả thu được từ các thì nghiệm của không khí không đáng kể) đó ? thì moïi vaät seõ rôi nhanh nhö .Sự rơi của các vật trong nhau. trường hợp này gọi là sự rơi tự do. Từng HS định nghĩa. Từng HS hoàn thành yêu .Định nghĩa sự rơi tự do ? caàu C2. .Yêu cầu học sinh trả lời caâu hoûi C2. Gợi ý: chỉ xét những sự rơi mà trong đó có thể bỏ qua yếu toá khoâng khí. Hoạt động 3:Củng cố, vận dụng:. nhau. b).Keát luaän: Nếu loại bỏ được ảnh hưởng cuûa khoâng khí thì moïi vaät seõ rôi nhanh nhö nhau. c)Định nghĩa sự rơi tự do: Sự rơi tự do là sự rơi chỉ dưới tác dụng của trọng lực. Từng HS trả lời. Yeâu caàu HS nhaéc laïi khaùi niệm về sự rơi tự do và một số trường hợp trong thực tế có thể coi là rơi tự do. .Hoàn thành bài tập 7 .Hoàn thành bài tập 7. .CM trong chuyển động HS nhaän nhieäm vuï hoïc taäp thẳng nhanh dần đều, hiệu 2 đoạn đường đi trong hai khoảng thời gian liên tiếp bằng nhau là một đại lượng không đổi. Gợi ý: Sử dụng công thức đường đi của CĐTNDĐ cho các khoảng thời gian bằng nhau t: từ thời điểm t đến thời điểm (t+t) và từ thời điểm (t+t) đến thời điểm (t+2t). Hoạt động 4: Giao nhiệm vụ về nhà: - Đọc lại các kiến thức về sự rơi tự do đã được học. - Hoàn thành câu hỏi và bài tập về nhà. - Xem lại kiến thức về chuyển động thẳng biến đổi đều.. 16. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. - Tieát: 7 -. Bài 4: SỰ RƠI TỰ DO (tt) I.Muïc tieâu: 1.Kiến thức: - Nêu được những đặc điểm của sự rơi tự do. 2.Kó naêng: - Phân tích hình ảnh hoạt nghiệm để rút ra đặc điểm của sự rơi tự do. - Giải được một số dạng bài tập đơn giản về sự rơi tự do. II.Chuaån bò: 1.Giaùo vieân: Một vài hòn sỏi, một sợi dây dọi. Hình ảnh hoạt nghiệm phóng to theo đúng tỉ lệ xích. 2.Hoïc sinh: Kiến thức về chuyển động thẳng biến đổi đều, đặc biệt là chuyển động thẳng nhanh dần đều. III.Tieán trình daïy - hoïc: 1.OÅn ñònh: 2.Kieåm tra: - Yếu tố nào ảnh hưởng đến sự rơi nhanh, chậm khác nhau của các vật trong không khí ? - Sự rơi tự do là gì ? Nêu ví dụ về sự rơi tự do. 3.Hoạt động dạy học: .Hoạt động 1: Nghiên cứu đặc điểm của chuyển động rơi tự do. Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Noäi dung HS thảo luận phương án .Làm thế nào để xác II.Nghiên cứu sự rơi tự do của các vật: thí nghiệm nghiên cứu định được phương và chiều 1.Những đặc điểm của chuyển động rơi tự phương và chiều của của chuyển động rơi tự do do: chuyển động rơi tự do. ? GV tieán haønh TN theo phöông aùn cuûa HS. Neáu khoâng thì nhaän xeùt vaø ñöa ra phöông aùn duøng daây doïi. (Cho một hòn sỏi hoặc một vòng kim loại rơi dọc theo Quan saùt TN, ñöa ra keát moät soïi daây doïi) a).Có phương thẳng đứng. quaû: phöông thaúng Yeâu caàu HS quan saùt, nhaän b).Có chiều từ trên xuống đứng, chiều từ trên xét kết quả. xuoáng. .Hoạt động 2: Chứng minh chuyển động rơi tự do là CĐTNDĐ. Giới thiệu ảnh hoạt nghiệm và kỹ thuật để thu được ảnh. .Sử dụng kiến thức .Chuyển động của viên CĐTĐ để phát hiện bi có phải là chuyển động chuyển động của viên thẳng đều không ?Tại sao ? 17. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. bi laø CÑTNDÑ. .Hiệu 2 quãng đường .Nếu chuyển động của đi trong 2 khoảng thời viên bi là CĐTNDĐ thì gian liên tiếp bằng nhau chuyển động đó phải thoả là 1 số không đổi. maõn ñieàu kieän gì ? .Dùng thước đo, sau . Làm cách nào xác định ? đó tính hiệu các quãng Lưu ý: Khi đo luôn chọn 1 đường. điểm trên viên bi để xác c).Là chuyển động thẳng nhanh dần đều. Từ kết quả thu được định vị trí. chứng tỏ kết luận trên là đúng. .Hoạt động 3:Thu nhận thông tin về các công thức tính vận tốc, đường đi và gia tốc rơi tự do. Từng cá nhân viết được: .Dùng kiến thức của d).Công thức tính vận tốc: (vật rơi không 1 2 CĐTNDĐ để viết công vận tốc đầu) v = gt vaø s  gt 2 thưc tính vận tốc, đường đi v = gt của chuyển động rơi tự do g: gia tốc rơi tự do không vận tốc đầu, với gia e).Công thức tính quãng đường: tốc rơi tự do là g ? 1 s  gt 2 .Cùng dấu với vận tốc . g có dấu ntn so với vận 2 vì chuyển động rơi tự do tốc ? Tại sao ? s: quãng đường đi được .Thoâng baùo caùc keát quaû laø CÑNDÑ t: thời gian rơi tự do đo gia tốc tự do. 2.Gia tốc rơi tự do: Tại một nơi nhất định trên Trái Đất và ở gần mặt đất, các vật đều rơi tự do với cùng moät gia toác. Gia tốc rơi tự do ở các nơi khác nhau trên Trái Đất thì khác nhau. Thường lấy g  9,8m/s2 hoặc g10m/s2 .Hoạt động 4: Củng cố, vận dụng, giao nhiệm vụ: 1 .Rơi tự do là gì ? Nêu đặc điểm Một vật rơi từ độ cao 20m v = gt; s  gt 2 ; v2 = 2gs 2 của sự rơi tự do. Định luật về gia xuống đất. Lấy g = 10m/s2. Thời gian vật rơi đến khi chạm đất: tốc rơi tự do. Các công thức ? Tìm Tính: 2s 2.20 công thức độc lập với t ? a)Thời gian bắt đầu rơi đến khi t   2s g 10 .Yêu cầu HS hoàn thành bài tập chạm đất b)Vaän toác cuûa vaät khi chaïm Vận tốc của vật khi chậm đất: v = gt = 10.2 = 20m đất. .Nhaän nhieäm vuï Giao nhieäm vuï: Baøi taäp veà nhaø:10, 11, 12 SGK vaø các BT ở SBT. Ôn lại kiến thức về chuyển động đều, vận tốc, gia tốc. Xem lại mối quan hệ giữa độ dài cung, bán kính đường tròn và góc ở tâm chắn cung.. 18. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. - Tieát: 8 –. Bài 5: CHUYỂN ĐỘNG TRÒN ĐỀU I.Muïc tieâu: 1.Kiến thức: - Phát biều được định nghĩa về chuyển động tròn đều. - Viết được công thức tính độ lớn của vận tốc dài và đặc điểm của vectơ vận tốc trong chuyển động tròn đều. Đặc biệt là hướng của vectơ vận tốc. - Phát biểu được định nghĩa, viết được công thức, đơn vị đo của tốc độ góc trong chuyển động tròn đều. Hiểu được tốc độ góc chỉ nói lên sự quay nhanh hay chậm của bán kính quỹ đạo quay. - Chỉ ra được mối quan hệ giữa tốc độ góc và vận tốc dài. - Phát biểu được định nghĩa, viết được công thức, đơn vị đo của hai đại lượng là chu kì và tần số 2.Kó naêng: - Nêu được một số ví dụ về chuyển động tròn đều. - Giải được một số dạng bài tập đơn giản xung quanh công thức tính vận tốc dài, tốc độ góc của chuyển động tròn đều. II.Chuaån bò: 1.Giaùo vieân: - Hình vẽ 5.5 trên giấy to dùng cho chứng minh. 2.Hoïc sinh: - Ôn lại các khái niệm vận tốc, gia tốc ở bài 3. - Xem lại mối quan hệ giữa độ dài cung, bán kính đường tròn và góc ở tâm chắn cung. III.Tieán trình daïy - hoïc: 1.OÅn ñònh: 2.Kieåm tra: 3.Hoạt động dạy học: .Hoạt động 1: Tìm hiểu chuyển động tròn, chuyển động tròn đều. Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Noäi dung HS đọc SGK Cho HS đọc SGK để thu I.Định nghĩa: thaäp thoâng tin. 1)Chuyển động tròn: . Có quỹ đạo là hình tròn .Chuyển động ntn gọi là Là chuyển động có quỹ đạo là chuyển động tròn ? một đường tròn Hs neâu .Nêu công thức tính tốc độ 2)Tốc độ trung bình: Độdàicungtròn trung bình ? Tốc độ TB = Thờigianchuyểnđộng Từng HS nêu định nghĩa. .Định nghĩa chuyển động 3)Chuyển động tròn đều: là chuyển tròn đều ? động có: - Quỹ đạo là 1 đường tròn. - Tốc độ trung bình trên mọi cung troøn laø nhö nhau. Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm vận tốc dài. .Trong chuyển động thẳng đều, ta dùng khái niệm tốc độ để chỉ mức độ nhanh chậm của. II.Tốc độ dài và tốc độ góc: 1)Tốc độ dài: 19. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Giaùo aùn: Vaät Lyù 10. Trường THPT Xuân Hưng. chuyển động: v . s trong đó s là đoạn thẳng và t. vectơ vận tốc có phương, chiều không đổi. Nhưng trong chuyển động tròn đều thì s là đường tròn, do đó vận tốc là đại lượng đặc trưng cho mức độ nhanh hay chaäm vaø phöông, chieàu cuûa chuyeån động, vì thế người ta đưa ra khái niệm vận tốc daøi.. s t Trong chuyển động tròn đều tốc độ dài của vật không đổi. v. .Chọn thời gian ngắn để quãng đường đi được .Để áp dụng công thức của chuyển coi nhö thaúng. động thẳng đều vào chuyển động tròn .Đưa ra công thức: đều thì cần phải làm thế nào ? (Điều s kiện gì để đoạn đường coi như thẳng ?) v . Độ lớn công thức tính vận tốc dài ? t 2)Vectô vaän toác trong .Hoàn thành yêu cầu C1 chuyển động tròn đều có: .Phương: tiếp tuyến .Đọc SGK mục II.2 - Phương : tiếp tuyến với .Vectơ vận tốc trong chuyển động tròn đường tròn quỹ đạo quỹ đạo s đều có phương, độ lớn ntn ? s .Độ lớn: v  - Độ lớn: v  t t .Hoạt động 3: Tìm hiểu các khái niệm tốc độ góc, chu kỳ, tần số Nghe GV phaân tích. .Quan saùt hình 5.4 nhaän thaáy khi M laø 3)Tốc độ góc. Chu kỳ. Tần vị trí tức thời của vật chuyển động được 1 số: cung tròn s thì bán kính OM quay được 1 goùc naøo ? . Biểu thức nào thể hiện được sự quay nhanh hay chaäm cuûa baùn kính OM ? Do đó bắt buộc phải đưa ra đại lượng mới có tên là tốc độ góc của chuyển động tròn đều, ký hiệu:  .Cho biết góc mà bán .Vận tốc dài cho biết quãng đường vật kính nối vật quay được đi được trong một đơn vị thời gian thì tốc trong 1 đv thời gian. độ góc cho ta biết điều gì ? Có thể tính  Trong t quay được  bằng công thức nào ? a)Tốc độ góc:   t Trong 1 đvtg quay được . đo bằng rad và t đo bằng s thì tốc   laø goùc maø baùn kính độ góc có đơn vị là gì ? 1 goùc :   nối từ tâm đến vật quét được t . rad/s trong thời gian t. .Hoàn thành yêu cầu C3 Ñôn vò: rad/s .Trong ví dụ trên, kim giây cứ quay 1 vòng mất hết 60s, người ta gọi 60s là chu kyø cuûa kim giaây. .Chu kỳ kim phút: .Tương tự thì chu kỳ của kim giờ, kim 3600s phuùt laø bao nhieâu ? .Chu kỳ kim giờ : b)Chu kỳ: là thời gian để 43200s .Chu kỳ của chuyển động tròn là gì ? vật đi được 1 vòng. .Là thời gian vật đi Có đơn vị gì ? heát 1 voøng, ñôn vò laø s 20. Đỗ Văn Toàn. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>