Giáo án môn Ngữ văn lớp 10 (cơ bản) - Phong cách ngôn ngữ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 06/01/2007 TiÕt theo PPCT: 69 Ký duyÖt: TiÕng viÖt: phong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹t A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Cã nh÷ng hiÓu biÕt kh¸i qu¸t vÒ phong c¸ch NN sinh ho¹t. - Biết vận dụng kiến thức trên vào việc đọc - hiểu VB và làm văn. - Thùc hµnh lµm c¸ bµi tËp B. phương tiện thực hiện - SGK, SGV - ThiÕt kÕ bµi häc. C. C¸CH THøC TIÕN HµNH GV tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo , gợi tìm , kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. D. tiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra bµi cò 2. Giíi thiÖu bµi míi : Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt được toàn dân sử dụng trong đời sống hằng ngày: Giao tiếp trong gia đình, giao tiếp giữa bạn bè,...Đề tài là những việc cụ thể, lắm khi vụn vặt, nảy sinh trong cuộc sống thường nhật. Mục đích là để bày tỏ ý nghĩ, tình cảm với nhau. Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt là cách nói dân dã, khác hẳn với lối diễn đạt theo quy cách sách vở, lối diễn đạt bác học. Để hiểu hơn về vấn đề này, chúng ta cùng tìm hiểu bài: Phong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹t.. Hoạt động của GV và HS I. Kh¸i qu¸t vÒ phong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹t. 1. VÝ dô: XÐt Vd sau vµ nhËn xÐt c¸ch diÔn. Yêu cầu cần đạt * VD1: Câu chuỵên tâm sự giữa đôi bạn thân: - Cái Nhím xinh lắm mày ạ. Bố nó không cho đi đội thuỷ lợi ®©u.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> đạt của đoạn văn?. ( Yªu cÇu HS lÊy VD minh ho¹ ). - T¹i sao thÕ nhØ? - Biết đâu đấy. Con chim đẹp người ta muốn nhốt trong lång th× sao? * NhËn xÐt: - Đoạn đối thoại thuộc phong cách sinh hoạt tự nhiên - §Æc ®iÓm ng«n ng÷ :Giµu mµu s¾c biÓu c¶m, c¶m xóc + Tiểu từ " ạ "- Biểu thị thái độ người nói ( thân mật) + TiÓu tõ " nhØ "- T¹o d¹ng cho c©u nghi vÊn " T¹i sao thÕ nhØ " ( Sù th©n mËt ) + " Con chim đẹp ... nhốt trong lồng thì sao" - Bày tỏ ý châm biếm, hài hước. * VD2: +CËu b«n qu¸ + Chóng t«i ®i nhí nhÊt c©u ni. 2. C¸c d¹ng cña phong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹t - Chủ yếu ở dạng nói ( đối thoại, độc thoại ) Phong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹t - Cã khi ë d¹ng viÕt ( NhËt kÝ, håi kÝ, th­ tõ ) ®­îc biÓu hiÖn ë nh÷ng d¹ng nµo? - Cßn cã d¹ng t¸i hiÖn ( Lêi tho¹i cña c¸c nh©n vËt trong t¸c phẩm VH mô phỏng, bắt chước lời nói tự nhiên ). VD: SGK - 219 3. §Æc tr­ng cña phong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹t: - §Æc tr­ng: Phong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹t cã + TÝnh c¸ thÓ ( nÐt riªng thuéc vÒ c¸ch ph¸t ©m, giäng nãi, những đặc trưng gì? cách dùng từ, đặt câu của người tham gia giao tiếp.) + Tính sinh động, cụ thể ( Lối nóia giàu âm thanh, màu sắc, mang dÊu Ên râ rÖt cña nh÷ng t×nh huèng giao tiÕp hµng ngày, đẽ gây ấn tượng ) + TÝnh c¶m xóc ( g¾n víi ng÷ ®iÖu vµ c¸c hµnh vi ®i kÌm nh­ vÎ mÆt, cö chØ, ®iÖu bé ...) 4. Kh¸i niÖm vÒ phong c¸ch ng«n - Kh¸i niÖm: Phong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹t lµ phong c¸ch ng÷ sinh ho¹t? Phong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹t lµ ng«n ng÷ dïng trong giao tiÕp hµng ngµy, mang mµu s¾c tù nhiên, thoải mái và sinh động, giàu cảm xúc, ít trau chuốt. g×? LuyÖn tËp 1.Bµi tËp 1: Chỉ ra những đặc điểm chung của PCNN-SH được thể hiện qua lời đối đáp của các nhân vật trong đoạn trÝch sau? ( xem xÐt lêi nãi cña mçi nh©n vËt theo 3 đặc điểm:Tính cá thể, tính sinh động, cụ thể và túnh cảm xúc). - B¸c Ph« g¸i + Gäi «ng lÝ lµ thÇy, x­ng con +Dïng c¸c tõ ng÷ c¾t c¬n, m¾ng chöi, quyÒn phÐp trong tay thÇy, tha, b¾t, ch¶ ai d¸m kªu, ph¶i l¹i th× oan gia,... -> B¸c Ph« g¸i dÞu dµng, nhòn nhÆn - ¤ng LÝ + Nãi træng hoÆc x­ng ®©y. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> + Dùng các từ ngữ chuyện đàn bà của các chị, đá bãng cho chã xem,... -> ¤ng lÝ l¹nh lïng, cã pha chót h¸ch dÞch. 2. Bµi tËp 2: ( GV hướng dẫn HS làm bài tập theo - Những câu mà nhà văn Tô Hoài ghi được là thuộc phong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹t, lèi nãi n¨ng cña n«ng d©n ë n«ng yªu cÇu cña SGK ) th«n - Tõ ng÷ mang tÝnh cô thÓ, giµu tÝnh biÒu c¶m, c¶m xóc. - Nếu không theo PCNNSH, mỗi câu được diễn đạt bằng nhiÒu c¸ch . VD + Nóng qúa, mồ hôi ướt đẫm cả người Nóng quá, người ướt đẫm mồ hôi + Gió to làm đổ mất nhiều lúa quá §iÒu chÝnh, bæ sung:. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>