Giáo án môn Ngữ văn 11 - Hai đứa trẻ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THPT Tam Quan. Ngày soạn: 15/ 10 /2009. Năm học 2009 - 2010. Đọc văn :. Tieát : 37-38-39 (Thaïch Lam) I. MUÏC TIEÂU 1. Về kiến thức: Giúp học sinh : - Tình cảm thương xót của Thạch Lam đối với những người phải sống nghèo khổ, quẩn quanh và sự cảm thông, trân trọng của nhà văn trước mong ước của họ veà moät cuoäc soáng töôi saùng. 2. Về kĩ năng - Nét độc đáo trong bút pháp nghệ thuật củaThạch Lam qua truyện ngắn trữ tình “Hai đứa treû” 3. Về thái độ: -Giúp học sinh đồng cảm với những soá phaän “thaáp coå beù hoïng” -Giáo dục lòng yêu thương đối với con người nói chung với những con ngườinghèo khổ trong xã hội nói riêng -Hình thành cho học sinh ý niệm về số phận con người, phải làm gì để cuộc sống con người ngày càng tốt đẹp hơn, văn minh hơn trong xã hội mới. II. CHUAÅN BÒ 1.Chuaån bò cuûa giaùo vieân - Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế bài giảng Ngữ văn 11, Ôn tập Ngữ văn 11. Soạn giáo án - Phương án tổ chức lớp học : Đọc diễn cảm, gợi mở, thảo luận, bình giảng 2. Chuẩn bị của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn sách GK. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, sĩ số, tác phong học sinh. 2. Kieåm tra baøi cuõ : (5 phuùt) Trình bày những thành tựu chủ yếu của văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám 1945? 3. Giảng bài mới: - Giới thiệu bài : (2 phút) Trong văn học hiện đại Việt Nam giai đoạn 1930-1945, Thạch Lam giữ một địa vị khá quan trọng. Ông là một trong những cây bút đặc sắc, đại diện cho dòng văn học lãng mạn. Muốn hiểu rõ hơn tác giả Thạch Lam, hôm nay, chúng ta cùng nghiên cứu tiểu sử tác giả và tác phẩm Hai đứa trẻ của ông. - Tieán trình baøi daïy: THỜI GIAN. 15’. HOẠT ĐỘNG CỦA GIAÙO VIEÂN. HOẠT ĐỘNG CỦA HOÏC SINH. NỘI DUNG KIẾN THỨC. Hoạt động 1: Hoạt động 1: I. Tìm hieåu chung Giáo viên hướng Học sinh Tìm hiểu 1. T¸c gi¶: Thạch Lam (1910-1942) daãn hoïc sinh tìm hieåu chung:. Ngữ văn 11 Cơ bản. -1Lop11.com. Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THPT Tam Quan. 20’. Năm học 2009 - 2010. chung veà taùc giaû, taùc Tác giả: Thạch Lam -Laø thaønh vieân cuûa phaåm nhóm Tự lực văn đoàn. -Nhà văn, nổi tiếng về truyện ngắn. Viết xúc động về người nghèo, những em bé nhà nghèo. Văn nhẹ nhàng, Gv nhaän xeùt, choát yù. tinh tế với tấm lòng xót thương, nhân hậu. Chất thơ man mác trong văn xuôi -Tác phẩm: Các tập truyện ngắn: Gió đầu mùa (1937), Nắng trong vườn (1938), Sợi tóc (1942), Tập tuỳ bút Hà Nội 36 phố phường… Hoạt động 2: Hoạt động 2: Đọc –hiểu văn bản Đọc –hiểu văn bản -Giải thích từ khó: 1. Đọc và giải thích từ + Xa xỉ: Đồ vật không khó: thiết trong cuộc sống -Đọc : Đọc với giọng nhưng lại rất đắt tiền. nhẹ nhàng, truyền cảm. + Bác xẩm: là người a. Bức tranh phố nghèo kiếm sống bằng huyện: cách hát để mọi người *Cảnh ngày tàn, chợ cho tiền. tàn: + Đèn hoa kì: loại -Tiếng trống thu không: đèn nhỏ , thắp bằng thứ âm thanh chất chứa dầu lửa. nỗi niềm của con người + Thảo: sống rộng rãi, -> tiếng trống vang xa dễ chịu. gọi chiều về và gợi cả nỗi niềm xao xác -> Khung cảnh của điểm nhịp cho cuộc truyện được mở ra sống nặng nề trôi. vào thời gian nào?. -Làm nền cho tiếng Thời gian ấy nói lên trống là "bản nhạc dân điều gì?. Hãy nhận xét dã" quen thuộc, buồn về cách thể hiện thời bã, rên rĩ của côn trùng, gian của Thạch Lam ếch nhái, muỗi, tiếng trong truyện? đàn bầu rời rạc => không đủ sức khuấy Không gian hiện thực động không khí lặng lẽ, trong truyện? Ý tù đọng của phố huyện. nghĩa? * Thời gian: "Chiều, chiều rồi. Một chiều êm. Ngữ văn 11 Cơ bản. -2Lop11.com. a.Cuộc đời:Tên thật là Nguyễn Tường Vinh (sau đổi là Nguyễn Tường Lân). Sinh vaø maát taïi Haø Noäi 2/ Vài nét về tác phẩm: Hai đứa trẻ -Xuất xứ: Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” rút trong tập “Nắng trong vườn” (1938) -Chủ đề: Tác phẩm nói lên lòng xót thương đối với những kỷ niệm và ước mơ bình dị, cảm động của những em bé nơi phố huyện nghèo trước Cách mạng tháng Tám. 1945.. II.Đọc hiểu 1.Bức tranh phố huyện ngheøo chuyeån daàn veà ñeâm khuya - Thời gian:mở đầu bằng tiếng trống thu không để gọi buoåi chieàu vaø keát thuùc baèng đêm khuya, con người đi ngủ, cả phố huyện yên tĩnh và đầy bóng tối. Chọn thời điểm chieàu taø chuyeån veà ñeâm taïo cho người đọc cảm giác bâng khuaâng man maùc - Không gian:Tác giả sử duïng raát taøi hoa ngoøi buùt mieâu taû caûnh thieân nhieân buoåi chieàu taø vaø ñeâm khuya moät ngaøy heø nôi phoá huyeän … Coù aâm thanh aùnh saùng, coù con đường mấp mô, có các cửa hàng hai dãy phố có vòm trời thăm thẳm. Trong đó tiêu bieåu nhaát laø aâm thanh vaø aùnh saùng. Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THPT Tam Quan. H/d học sinh tìm hiểu chi tiết. Cảm nhận của em về âm thanh trong truyện? GV tham gia bình, liên hệ câu thơ của Hồ Xuân Hương "Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn" -> tăng cái yên tĩnh, quanh vắng -> con người cô đơn, trơ trọi hơn.. Năm học 2009 - 2010. ả như ru..." , "bóng tối ngập dần.... giờ khắc ngày tàn" - "Trời nhá nhem tối", "Trời bắt đầu đêm ..."," Đêm tối". -> Tác giả miêu tả bước đi của thời gian rất cụ thể, tỉ mỉ, chi li -> thời gian có sự vận động: chậm rãi, lặng lẽ > nhịp sống buồn bã, tẻ nhạt của phố huyện từ chiều tàn đi dần vào đêm khuya. *Không gian: thu hẹp dần:quang cảnh phố huyện nhỏ bé, một phiên chợ tàn, góc chợ đơn sơ, quán hàng lụp xụp-> yên tĩnh, tù túng, chật hẹp.. Để miêu tả khung cảnh phố huyện, Thạch Lam đã dựng công miêu tả bóng tối và ánh sáng. Em hãy tìm các chi tiết miêu tả bóng tối? Nhận xét? Tìm những chi tiết miêu tả ánh sáng? Trong các chi tiết, hình ảnh ấy, hình ảnh nào ám ảnh em nhất? Ngữ văn 11 Cơ bản. -3Lop11.com. + Aâm thanh: Tác giả mở đầu baèng aâm thanh tieáng troáng thu không để gọi buổi chiều . Tiếng trống vang lên gợi cảm giaùc buoàn man maùc. Tieáng trống gọi thời gian, gọi buổi chiều, tiếng uể oải, tù đọng meät nhoïc.Tieáp theo laø vaêng vaúng tieáng eách nhaùi keâu ran ngoài ruộng theo gió nhẹ đưa vào. Muỗi bắt đầu vo ve. Tieáng eách nhaùi, tieáng muoãi nao lòng quạnh hiu, gợi ra một cái gì đó vụn vặt xác xơ.Tiếng người nói năng trò chuyeän nhoû nheï . Vaøo ñeâm khuya tieáng troáng caàm canh đánh tung lên một tiếng ngắn khô khan . Liền sau đó khi đoàn tàu chạy qua phố huyện thì aâm thanh boãng doàn daäp “tieáng baùnh xe rít maïnh vaøo ghi, tiếng còi tàu rít lên, đoàn tàu rầm rộ đi tới” Cả phố huyện như bừng tỉnh náo nức sôi nổi, một niềm vui đón đợi. Nhưng trong chốc lát những âm thanh ấy lại nhỏ daàn nhoû daàn traû phoá huyeän trở về với tiếng trống cầm canh, tieáng choù suûa xa xa, yeân aéng, tónh mòch + Aùnh sáng : Phương Tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây hồng trước mặt đen lại. Aùnh sáng dường như dịu đi nhoè dần. Khoảnh khắc huy hoàng rực rỡ của ánh saùng baùo hieäu moät aùnh saùng ước vọng sẽ vút lên từ trên đêm tối. Tre làng trước mặt Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THPT Tam Quan. Năm học 2009 - 2010. Bình ngắn gọn về hình ảnh ấy?. ñen laïi thaám veû u toái xa vaéng đượm buồn. Màn đêm buông xuoáng, ñeâm muøa haï eâm nhö nhung. Đừơng phố và các ngõ chứa đầy bóng tối. Vòm trời hàng ngàn ngôi sao lấp lánh lẫn ánh sáng của những con đom đóm bay là là trên mặt đất. Dưới thấp toả mấy quaàng saùng thaân maät: caùi beáp lửa của bác phở Siêu và ngọn đèn của chị Tí. Đấy là ánh sáng của những cuộc đời nhỏ nhoi nhöng khoâng chòu taét. Đến nửa đêm khi đoàn tàu đi qua bừng lên những quầng sáng mới… nuôi dưỡng những hi vọng. Những chi tiết miêu taû khung caûnh phoá huyeän ñang luïi taøn, boùng toái vaø ñeâm đen đang dần dần ngự trị tất cả cảnh vật lẫn con người. => Bức tranh thiên nhiên phố huyeän yeân tónh thanh bình tuy buoàn nhöng thô moäng. Ngoøi bút của tác giả vừa hiện thực vừa lãng mạn. Đằng sau bức tranh aáy laø taám loøng thaám đẫm tình cảm dân tộc, Tổ quoác . 2. Hình aûnh cuoäc soáng cuûa con người: - Phố huyện chỉ là những con người nghèo khổ lay lắt. Đó là mấy đứa trẻ con nhà ngheøo ñi nhaët nhaïnh thanh nứa thanh tre hay bất kì cái gì có thể dùng được của người bán hàng để lại. - Đó là mẹ con chị Tí bán hàng nước cầu may. Cuộc. 20’. Những kiếp người tàn được miêu tả ntn trong truyện?. Toå 1: Giaùo veân ñöa ra những yêu cầu đối với học sinh: a)Coâng vieäc vaø cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa chò Ngữ văn 11 Cơ bản. *Những kiếp người tàn: + Mấy đứa trẻ nhặt rác bãi chợ. + Mẹ con chị Tí : ban ngày mò cua bắt tép, tối đến dọn hàng nước, thắp một ngọn đèn leo lét. Chiều nào chị cũng dọn hàng từ chập tối đến đêm nhưng "chả kiếm được bao nhiêu..." + Bóng bác phở Siêu chập chờn trong đêm. -4Lop11.com. Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THPT Tam Quan. b) Em coù nhaän xeùt gì về cửa hàng của chị? c) Cuộc đối thoại giữa chị Tí và Liên dieãn ra nhö theá naøo? Suy nghó cuûa em? d) Nhaän xeùt cuûa em về người phụ nữ ngheøo naøy? Toå 3: a)Hình aûnh baø cuï Thi được khắc hoạ qua những chi tiết nào? b) Em coù caûm nhaän nhö theá naøo veà soá phaän cuûa baø? Toå 2: Giaùo vieân yeâu caàu hoc sinh: a)Hình aûnh baùc Sieâu hieän ra nhö theá naøo trong taùc phaåm? b) Coâng vieäc vaø gaùnh hàng của bác được mieâu taû nhö theá naøo? c) Qua những chi tiết treân, em coù nhaän xeùt gì veà cuoäc soáng cuûa baùc? Toå 4: a)Hình aûnh veà gia ñình baùc Xaåm vaø cuoäc soáng cuûa baùc hieän ra nhö theá naøo? b) Em coù suy nghó gì veà cuoäc soáng aáy?. Ngữ văn 11 Cơ bản. Năm học 2009 - 2010. + V/c bác hát xẩm góp chuyện bằng mấy tiếng đàn bầu bật trong yên lặng. Thằng con bò ra ngoài manh chiếu, nghịch nhặt những rác bẩn. + Bà cụ Thi hơi điên lại nghiện rượu với tiếng cười khanh khách, ghê sợ + Chị em Liên với hàng tạp hoá nhỏ xíu => Nhịp sống cứ lặp lại một cách đơn điệu, quẩn quanh, tẻ nhạt, mỏi mòn, buồn chán...Tuy vậy, họ vẫn hi vọng- cho dù hi vọng đó rất mơ hồ: “Chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hằng ngày của họ”. Chính sự mong đợi mơ hồ này càng tô đậm thêm tình cảnh tội nghiệp của những nhân vật trong truyện. => Tất cả đều hiện ra trong cái nhìn xót xa, thương cảm của Thạch Lam, qua lời văn đều đều, chậm buồn và những chi tiết dường như khách quan.. -5Lop11.com. sống cơ cực mà vẫn còn mong chờ vào sự may rủi. Hình ảnh chị Tí trở đi trở lại trong tác phẩm gợi tả về những kiếp người nhỏ nhoi, lay laét trong ñeâm toái meânh mang của cuộc đời. - Đó là bà cụ Thi hơi điên có giọng cười khanh khách. Tiếng cười mỗi lúc một nhỏ dần. Bà cụ oan ức điều gì chaêng, buoàn khoå gì chaêng phải lấy rượu giải sầu. Nỗi saàu aáy taïo neân boùng toái bao phủ tâm hồn bà cụ, gợi lên bóng xế của cuộc đời. - Đó là bác phở Siêu bán phở - Đó là gia đình bác Xẩm naèm ngoài ngay treân chieáu raùch traûi ra. Thaèng con boø ra đất. Cái thau sắt chờ tiền thưởng vẫn trống trơ trước maët. Taát caû im lìm chæ coù mấy tiếng đàn bầu nổi lên baàn baät, run ray trong boùng ñeâm. Khoâng coù khaùch, hoï laên ra ngủ trên đất gợi lên kiếp sống vất vưởng lầm than. Những người phu xe… và chị em Lieân => Những con người nghèo khoå thaân phaän beù moïn heøn keùm. Cuoäc soáng cuûa hoï laø cuoäc möu sinh chaät vaät moøn mỏi. Sự sống chỉ còn như đốm lửa hắt ra yếu ớt. Dù cuoäc möu sinh buoàn teû bình laëng nhöng hoï vaãn soáng vaãn chụm lại với nhau chia sẻ những nỗi niềm để níu giữ laáy cuoäc soáng khaéc nghieät. Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THPT Tam Quan. 20’. H/d học sinh tiếp tục tìm hiểu chi tiết. Trong những con người đang sống âm thầm, vật vờ như những cái bóng ở nơi phố huyện, thì Liên là nhân vật được Thạch Lam khắc hoạ rõ nét nhất. Liên là đứa trẻ như thế nào?. Suy nghĩ, đưa ra những ý kiến khái quát về nhân vật Liên -> Có những ý chính cần làm rõ: - Là đứa trẻ nghèo. - Là đứa trẻ giàu tình thương. - Là đứa trẻ hiếu thảo, đảm đang. - Là đứa trẻ có tâm hồn và biết ước mơ. *GV: bình chi tiết đôi mắt Liên: không đặc tả kỷ nhưng cho thấy tâm trạng lắng đọng sâu xa. Chính đôi mắt ấy đã nhìn, thấu hiểu. Ngữ văn 11 Cơ bản. Năm học 2009 - 2010. Tình người ở đây cũng mộc maïc, baøng baïc khaép thieân truyện. Nhà văn đã miêu tả chân thực khách quan mà đầy yù nghóa. Caûnh phoá huyeän laø những miền đời bị lãng quên, miền đất bị cuộc đòi bỏ quên ñang luïi taøn nhöng hoï vaãn hi vọng mong đợi một cái gì töôi saùng... Taám loøng cuûa nhaø văn nhạy cảm đã làm rung động trái tim ta. Ông không chỉ chia sẻ với những đau khổ của những con nguời mà còn đồng tình với họ, hi vọng đọi chờ một ngày mai tươi sáng đến với họ. Đó là giá trị nhân * Nhân vật Liên: đạo cao cả, buồn thương - Là đứa trẻ nghèo, cuộc nhöng khoâng beá taéc. sống cơm áo trói buộc 3.Nhaân vaät Lieân : coâ thieáu cô vào chõng hàng, cướp đi niềm vui và nữ tuy gia đình khó khăn quyền lợi của tuổi thơ. nhöng nhaân haäu Liên sống mịn mỏi đợi a.Cảnh ngộ của Liên: Từng chờ. coù cuoäc soáng tuoåi thô vui veû - Là đứa trẻ giàu tình haïnh phuùc nhöng gia ñình sa thương. suùt, boá Lieân maát vieäc, hai chò + Đối với những đứa trẻ em Lieân phaûi veà queâ cuøng nghèo nhặt rác "Liên meï. Meï laøm haøng xaùo, chò động lòng thương em Lieân troâng caùi haøng taïp nhưng chính chị cũng hoá nhỏ xíu, sống giữa phố không có tiền mà cho huyeän ngheøo thöa vaéng. chúng". b.Taâm traïng cuûa Lieân + Đối với mọi người: - Nhìn caûnh phoá huyeän veà luôn quan tâm, luôn đối chieàu, Lieân caûm thaáy loøng xử ân cần, lễ phép và đầy tình người (cụ Thi, buoàn man maùc. Nhöng coâ khoâng coâ ñôn tuyeät voïng, chị Tí, bác Xẩm). tâm hồn mở rộng quan sát để + Đối với em An: yêu thương chia sẻ với những Thương yêu, lo lắng, kiếp người nghèo. Tư thế của chăm sóc, ân cần lời mẹ, "chiếc xà tích... chị Lieân traàm tö tónh laëng ít noùi, là con gái lớn và đảm sống ở bề sâu của cảm xúc, -6Lop11.com. Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THPT Tam Quan. và cảm nhận "mùi riêng của đất" -> trữ tình hoá qua h/a đôi mắt. Trong số các nhân vật của phố huyện, ai là người đau khổ nhất? Tìm những chi tiết chứng minh rằng TL tập trung bút lực miêu tả một cách tỉ mỉ, kĩ lưỡng theo trình tự thời gian, qua tâm trạng chờ kong của Liên và An?. Ngữ văn 11 Cơ bản. Năm học 2009 - 2010. ña caûm, ña saàu. - Là đứa trẻ cĩ đời sống - Nhìn phiên chợ tan Liên tâm hồn và biết mơ ước thấy trên đất chỉ còn vỏ bưởi, -> làm nên chất thơ cho voû thò… Muøi aâm aåm boác leân truyện. cuûa ban ngaøy khieán Lieân nghó - Là người đau khổ nhất đến mùi riêng của đất => Là trong các nhân vật: tín hieäu cuûa tình queâ maùu thòt thaân thöông gaàn guõi. + Vì Liên đã biết thế nào là ánh sáng chốn thị - Đối với những người nghèo thành. nôi phoá huyeän, Lieân raát giaøu loøng caûm thoâng, thöông yeâu +Liên nhạy cảm trước nỗi đau con người. vaø traân troïng. Rót cho cụ Thi cúc rượu đầy. +Liên cảm nhận được cảnh tối tăm mà Liên và Trông thấy những đứa trẻ con những người xung nhà nghèo… động lòng quanh đang sống và là thöông người biết mơ ước, khát Nhìn hoï aâm thaàm kieám soáng, khao ánh sáng. Liên thầm nhủ “chừng ấy con => Hiện thực buồn tẻ, người trong bóng tối mong tù đọng của tác phẩm đợi một cái gì tươi sáng cho càng nặng nề vì Liên đã sự sốbg hằng ngày của họ”. ý thức được đầy đủ và Cái tôi của nhà văn đã hoá sâu sắc về cuộc sống thaân vaøo caùi toâi cuûa nhaân vaät. đó. Những người phụ nữ đi vào trang vaên cuûa Thaïch Lam bao giờ cũng rõ ràng cốt cách Vieät Nam, taâm hoàn Vieät Nam, những tấm lòng thơm thaûo bieát saên soùc seû chia, hi sinh cả một đòi cho con người không giữ lại gì cho riêng mình . - Đối với gia đình và cậu em trai nhoû beù, Lieân toû roõ tö cách của một cô gái đảm đang, biết chăm sóc chu đáo, tình chị em đậm đà. “Chiếc chìa khoùa traùp tieàn… ñeo quaù sớm và dây xà tích đeo ở thắt lưng”. Nếu không từng sống những ngày thơ ấu vất vaû vaø naëng tróu yeâu thöông, đang".. -7Lop11.com. Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THPT Tam Quan. Năm học 2009 - 2010. Thaïch Lam khoâng theå vieát được những dòng văn đẹp về người chị dịu dàng , giàu yêu thương. Đó còn chính là tấm loøng traân troïng cuûa nhaø vaên đối với chị - AN: ngaây thô nhöng khoâng coù nghóa laø khoâng caûm nhaän rieâng. An cuõng mô hoà caûm nhận được cái bầu không khí của phố huyện. Trước lúc đi ngủ cũng dặn chị đánh thức khi tàu đến. An đợi tàu đợi aùnh saùng. Khi chò goïi daäy laäp tức nhỏm dậy dụi mắt tỉnh haún. An cuõng raát theøm ñoâng vui ồn ào sôi động, An cảm nhaän cuoäc soáng moøn moûi cũng muốn hướng tới cuộc soáng khaùc. - Tâm trạng chờ tàu của An vaø Lieân : + Khắc khoải thao thức, hồi hoäp mô moäng, baâng khuaâng, lưu luyến không phải vì đợi loäc maø vì con taøu seõ mang đến một thế giới khác, tưng bừng sang trọng, huyên náo vui veû. => Hình tượng nhân vật Liên tiêu biểu cho những thiếu nữ Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám tuy phải đối mặt với khó khăn tù đọng nhưng raát nhaân haäu, luoân khao khaùt về cuộc đời ngày mai töôisaùng. 4/ Ước mơ của Liên và An. + Lieân: - Là một đứa trẻ nhạy cảm với cuộc sống xung quanh. 20’. Ước mơ của Liên và An. Làm nổi bật sự khác biệt giữa Liên- An với những người dân ở phố huyện, làm nổi baät hình aûnh cuûa Liên và An- là những đứa trẻ biết ước mơ Ngữ văn 11 Cơ bản. -8Lop11.com. Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THPT Tam Quan. 15’. 15’. Năm học 2009 - 2010. vaø hy voïng. Liên và An được mieâu taû chieám moät phần lớn trong tác phaåm. Trước tiên là Liên, đó là một đứa trẻ như theá naøo? Liên và An có hoàn toàn sống với cuộc sống thực tại ở phố huyeän hay khoâng? Em thấy cuộc đời của Lieân vaø An coù gì giống và khác với những con người nơi ñaây? Vì sao?. mình. - Là đứa con có trách nhiệm với công việc mẹ giao. - Ý thức được mình là cô gái đã lớn. => coâ beù giaøu tình caûm -Liên và An còn sống với những kí ức của những ngày tươi sáng ở Hà Nội. - Moät vuøng aùnh saùng veà Haø * Hình ảnh đoàn tàu: Noäi vaãn toàn taïi nhö moät nieàm - Thạch Lam tập trung ao ước khó lặp lại thêm một bút lực miêu tả một lần nữa. cách tỉ mỉ, kĩ lưỡng theo 5/ Hình ảnh đoàn tàu: trình tự thời gian, qua Chuyeán taøu xuaát hieän: tâm trạng chờ kong của “Moät laøn khoùi traéng hieän leân Liên và An. ở đằng xa..” -Con tàu mang đến một + Tieáng coøi taøu rít leân thế giới khác: Đối với cuộc sống + Những cửa kiếng sáng + Nó như con thoi ánh phố huyện, hình ảnh loáng sáng xuyên thủng màn đoàn tàu có ý nghĩa + Những toa hạng trên sang đêm phố huyện, đem lại gì?. trọng lố nhố những người. ánh sáng xa lạ, rực rỡ chốn thị thành, át đi ánh Chuyeán taøu hoâm aáy: sáng mờ ảo, yếu ớt của + Khoâng ñoâng nhö moïi khi phố huyện. + Thưa vắng người + Âm thanh của còi tàu, + Keùm saùng hôn bánh xe rít trên đường => Hoàn toàn không diễn ra ray và tiếng ồn ào của như sự mong đợi của họ. Nó hành khách át đi buồn chỉ thoáng qua trong chốc lát. tẻ, đơn điệu phố huyện. -Đối với chị Tí, bác Siêu, bác + Nó là thói quen, là niềm vui, là sự chờ đợi - Xẩm- đoàn tàu có thể giúp họ bán được một ít hàng hoá > trở thành nhu cầu thiết yếu như cơm ơn, -Đối với chị em Liên, đoàn nước uống hàng ngày taøu laø caû moät nieàm khaùt Vấn đề đặt ra cho đời sống tinh thần voïng. Phương pháp sử người dân phố huyện =>Nhưng đoàn tàu mà họ chờ - Chị em Liên đợi tàu duïng: mong dường như đang nghèo - Giáo viên trực tiếp khơng phải vì mục đích daàn. đưa ra vấn đề, do đó tầm thường là cĩ khách => Đoàn tàu ra đi mua hàng mà vì: GV sử dụng phương + Nhìn thấy cái gì đó => boùng toái laïi bao truøm. phaùp bình giaûng,vì khác cuộc sống hàng 6/ Vấn đề đặt ra: đây là những vấn đề ngày: mạnh mẽ, rực rỡ. Ngữ văn 11 Cơ bản. -9Lop11.com. Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THPT Tam Quan. mở rộng thêm, học sinh khoù naém baét. Qua phaàn vaên hoïc tổng quát đã học, em hieåu bieát gì veà xaõ hoäi 30-45? Laø moät taùc phẩm ra đời trong hoàn cảnh đó, em có suy nghó gì veà soá phận của con người trong xaõ hoäi 30- 45?. Năm học 2009 - 2010. ánh sáng, giàu sang. + Niềm say mê + Mang đến thế giới kỷ niệm về Hà Nội -> đánh thức kỷ niệm về Hà Nội đẹp đẽ thiết tha. + Nhìn tàu là hành động thỏa mãn thị giác, tư tưởng -> nhìn thấy rõ hơn, sâu hơn sự tù túng, ngưng đọng của cuộc sống. Hai đứa trẻ- bài ca về thiên nhiên, đất nước. - Bức tranh quê hương gần gũi mà không kém phần thơ mộng, đầy gợi cảm: “Chiều, chiều rồi....gió mát” - Các nhân vật luôn gắn bó với thôn dã: “tưởng là mùi riêng của đất, của quê hương này” - Hai đứa trẻ luôn luôn phát hiện những biến thái tinh tế của thiên nhiên: “Qua kẽ lá....” Có thể coi là đóng góp của Thạch Lam cho VH giai đoạn từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám 1945?. H/d hs tổng kết. Trình bày những nét đặc sắc về nghệ thuật? Ý nghĩa của truyện?.. Ngữ văn 11 Cơ bản. - 10 Lop11.com. -Xaõ hoäi 30- 45: + Xã hội thực dân phong kiến, kìm hãm sự vươn lên của con người * Nhö moät nguïc thaát giam cầm tâm hồn con người. -Số phận con người: + Sự nghèo khổ vây lấy họ, hoï haàu nhö khoâng tìm ra loái thoát nào. => Hình aûnh baø cuï Thi hay chính là số phận dự báo trước cho töông lai cuûa hoï. => Vấn đề con người được đặt ra khá nhức nhối trong taùc phaåm. Số phận của những đứa trẻ sẽ vượt qua cuộc sống tối taêm? Lại đi theo vết xe đổ của chòTí, cuï Thi..? * Ngheä thuaät - Truyeän khoâng coù coát truyeän, nhaø vaên chuû yeáu khai thác thế giới nội tâm nhân vaät - Ngôn ngữ nghệ thuật tinh teá, ñieâu luyeän, khaû naêng dieãn tả chính xác thế giới nội tâm cuûa nhaân vaät - Gioïng vaên nheï nhaøng trong saùng. - Truyện thường có xung đột, kòch tính nhöng truyeän ngaén cuûa Thaïch Lam laïi nhö moät baøi thô eâm aùi nheï nhaøng, trong saùng, man maùc. OÂng luôn hướng về người nghèo, cảm thông với nỗi khổ đau cuûa hoï, nhöng khoâng taäp trung laø noåi baät maâu thuaãn Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THPT Tam Quan. Năm học 2009 - 2010. Hoạt động 3: LuyÖn tËp Hoạt động 3:. giai caáp. III.KEÁT LUAÄN Truyeän ngaén aám aùp tình người, đậm đà màu sắc dân tộc. Viết về những cuộc đời buoàn chaùn beá taéc, mieâu taû bức tranh thiên nhiên ,nhà vaên baøy toû tình yeâu queâ hương man mác, đồng thời baøy toû noãi xoùt thöông nieàm trân trọng đối với những con nguời Truyện ngắn thấm đẫm chất thơ, yêu tố hiện thực và lãng mạn kết hợp hài hoà, nhân vật được khắc hoạ tinh tế với những tình cảm phong phú, ngôn ngữ, chi tiết chon loïc Truyeän khoâng coù coát truyeän khoâng coù tình huoáng gay caán nhöng vaãn haáp daãn. IV. LuyÖn tËp. 4. Cuûng coá :(2 phuùt) - Ra baøi taäp veà nhaø: - Chuaån bò baøi : Ngữ cảnh IV. RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: Bóng tối Ánh sáng - Tối hết cả: đường phố, ngõ con... khe ánh sáng, vệt sáng, quầng sáng, - Trống cầm canh: ngắn, khô khan, chìm ngay chấm lửa, hột sáng, ngọn đèn con của chị Tí (7 lần) vào btối. -> bóng tối đang luồn lách, bám sát vào mọi -> lẻ loi, hiếm hoi, yếu ớt, không đủ xé cảnh vật, mọi hoạt động âm thầm của sinh vật, rách màn đêm, làm cho đêm tối mênh con người mông hơn. Câu 1: Truyện ngắn Thạch Lam thửờng xoay quanh đề tài nào? A. Cuéc sèng d©n nghÌo ngo¹i «, phè huyÖn. B. Cuéc sèng d©n nghÌo thµnh thÞ. C. Cuéc sèng d©n nghÌo th«n quª. D. Cuéc sèng trÝ thøc nghÌo phè huyÖn C©u2: Søc hÊp dÉn cña truyÖn Th¹ch Lam chñ yÕu to¸t ra tõ ®©u? A. T×nh huèng, sù kiÖn. B. TÝnh c¸ch sè phËn nh©n vËt. C. Các xung đột. D. ThÕ giíi néi t©m cña nh©n vËt. Câu 3: Nhận định nào đúng nhất về giá trị nhân đạo trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của nhµ v¨n Th¹ch Lam? Ngữ văn 11 Cơ bản. - 11 Lop11.com. Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THPT Tam Quan. Năm học 2009 - 2010. A. Thể hiện niềm thửơng xót đối với những kiếp ngời nhỏ bé, biểu lộ sự trân trọng đối với ửớc muốn đổi đời tuy còn mơ hồ của họ B. Đề cao quyền sống của con ngửời, đề cao mơ ửớc của tuổi thơ. C. Lên án gay gắt xã hội thực dân phong kiến thiếu nhân văn, nhân đạo khiến con ngửời ph¶i sèng kiÕp quÈn quanh c¬ cùc. D. Thể hiện sự thông cảm đối với những ngửời có hoàn cảnh khó khăn, đồng thời phác häa cho hä mét tö¬ng lai tö¬i s¸ng ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................   . Ngữ văn 11 Cơ bản. - 12 Lop11.com. Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THPT Tam Quan. Ngữ văn 11 Cơ bản. Năm học 2009 - 2010. - 13 Lop11.com. Nguyeãn Vaên Maïnh.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>