Đề thi chọn đội tuyển văn lớp 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

KÌ THI CHỌN ĐỘI DỰ TUYỂN HỌC SINH GIỎI TỈNH NĂM HỌC 2020 -2021

MÔN THI: NGỮ VĂN - LỚP 9

<b>Thời gian làm bài: 120 phút</b>

<b>C</b>

<b>âu 1( 8đ): “</b>

<i>Giữa một vùng sỏi đá khơ cằn, có những loài cây vẫn mọc lên và nở</i>

<i>những chùm hoa thật đẹp” </i>

Em hãy viết một bài văn (khoảng 1 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ về ý

nghĩa câu nói trên.

<b>Câu 2 (12đ): </b>

Bàn về thiên chức của người cầm bút, tác giả Nguyễn Minh Châu đã

từng thốt lên tâm đắc:

<i> “Nhà văn phải là người đi tìm những hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con</i>

<i>người”</i>

Qua truyện ngắn “Lão Hạc” của nhà văn Nam Cao em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên

<b> TRƯỜNG THCS XUÂN DIỆU</b>

<b>C</b>

<b>âu 1:(8đ) </b>

<b>*Yêu cầu chung:</b>

- Học sinh làm đúng kiểu bài nghị luận xã hội

- Bài viết khoảng 1 trang giấy thi, bố cục hợp lí, lập luận mạch lạc, chặt chẽ

<b>* Yêu cầu cụ thể:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>* Dẫn dắt và nêu được vấn đề nghị luận: (0,5đ) </b>

- Ý chí và nghị lực của con người trong những hồn cảnh khó khăn, thử thách.

<b>* Giải thích: (2đ)</b>

- Trong môi trường sống khắc nghiệt, nơi sự sống khó sinh sơi, nảy nở vẫn có

những lồi cây bề bỉ, chắt chiu nhựa sống để tồn tại, phát triển và nở hoa làm đẹp

cho đời...

<b>(1đ)</b>

- Hiện tượng đó gợi liên tưởng đến hình ảnh những con người vươn lên làm chủ

và chiến thắng hồn cảnh khó khăn bằng ý chí, nghị lực, bản lĩnh phi thường....

<b>(1đ)</b>

<b>* Phân tích, chứng minh: (3đ)</b>

- Cuộc sống con người luôn chứa đựng những bất ngờ, biến cố với bao khó khăn

thử thách...

<b>(0, 5đ)</b>

- Đã có biết bao người kiên cường đối mặt, vượt qua hoàn cảnh khó khăn để sống,

để khẳng định mình, để thực hiện ước mơ, lí tưởng cao đẹp và có những đóng góp,

cống hiến mang lại nhiều điều tốt đẹp cho cuộc sống con người, cho xã hội, đất

nước..

<b>(2đ)</b>

( HS lấy các dẫn chứng cụ thể để chứng minh)

- Họ là biểu tượng cho sức mạnh ý chí, nghị lực, trí thơng minh, sức sáng tạo kì

diệu của con người. Họ xứng đáng được ngợi ca, tôn vinh và là những tấm gương

sáng ngời để chúng ta học tập, noi theo..

<b>(0,5 đ)</b>

<b>* Đánh giá, bàn luận, mở rộng vấn đề: (2, 5đ)</b>

- Câu văn mượn hiện tượng thiên nhiên để gửi gắm những suy ngẫm sâu sắc về

sức mạnh ý chí, nghị lực của con người trong gian khó...

<b>(1đ)</b>

- Khơng đồng tình với những người khi mới gặp hồn cảnh khó khăn thử thách đã

chán nản, bng xi hoặc những người sống trong môi trường, điều kiện thuận

lợi nhưng không biết tận dụng cơ hội để phát huy mà chỉ biết dựa dẫm, ỷ lại ..

<b>(0, 5đ)</b>

- Mỗi người phải tự rèn luyện ý chí, nghị lực, luôn lạc quan, tin yêu cuộc đời..để

vươn lên sống đẹp, sống có ích trong mọi hồn cảnh. Đồng thời cần có sự đồng

cảm, sẻ chia ,động viên, khích lệ, có tình u và niềm tin đối với những người gặp

hồn cảnh khó khăn...

<b>( 1đ)</b>

<b>Câu 2: (12 điểm)</b>
<b>*Yêu cầu chung:</b>

- Học sinh làm đúng kiểu bài nghị luận chứng minh

- Lập luận chặt chẽ, diễn đạt chính xác, mạch lạc ; hành văn trong sáng, giàu cảm xúc.
<b>* Yêu cầu cụ thể:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>* Giải thích ý kiến: (2,5đ) </b>

<b>- </b><i>những hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người: </i>Những vẻ đẹp phẩm chất, giá trị cao
đẹp trong tâm hồn con người mà không phải ai cũng dễ dàng nhận ravà trân trọng.

- Câu nói đầy tâm huyết của nhà văn Nguyễn Minh Châu mang ngha hm ẩn : nhà văn l ngi
phi biết trăn trở đi tìm, phỏt hin, khỏm phỏ nhng v p, phẩm chất, giá trị - những “hạt
ngọc” ẩn sâu trong tâm hồn con người và thể hiện điều đó trong tác phẩm của mình với niềm tin

yêu mãnh liệt, chan cha, thm đẫm niềm cảm phục, ngỡng mộ

- Khẳng định đó là ý kiến đúng đắn, sâu sắc, đề cao thiên chức nhiệm vụ cao cả của các nhà văn
chân chính và đó cũng là một khía cạnh quan trọng trong giá trị nhân đạo của tác phẩm văn học
<b>* Chứng minh ý kiến qua tác phẩm “Lão Hạc” của Nam Cao (8đ) </b>

- Nhà văn Nam Cao là người suốt đời đi tìm những “hạt ngọc” ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con
người nhất là khi họ rơi vào tình cảnh éo le bi kịch và thể hiện điều đó trong rất nhiều tác phẩm
của mình, tiêu biểu là truyện ngắn “Lão Hạc” <b>(0,5đ) </b>

- Trong truyện ngắn “ Lão Hạc” vẻ đẹp tâm hồn con người được nhà văn tìm tòi, khám phá tập
trung thể hiện rõ nhất ở nhân vật lão Hạc - một lão nông khốn khổ bất hạnh sống trong xã hội
thực dân nửa phong kiến thối nát, bất công: (5đ)

+ Cảnh ngộ của lão Hạc

+ Quá trình tìm tòi, khám phá những vẻ đẹp ẩn trong vẻ bề ngồi có vẻ gàn dở, lẩm cẩm và
cuộc sống khốn khổ, đầy bi kịch của Lão Hạc

+ Phát hiện, trân trọng và diễn tả chân thực, sâu sắc, xúc động những “hạt ngọc” lung linh
ngời sáng trong tâm hồn lão Hạc: một trái tim nhân hậu, chan chứa, tình yêu thương, giàu đức hi
sinh, giàu lòng tự trọng, lương thiện...

- Trong truyện ngắn “ Lão Hạc” nhà văn cịn tìm tịi, thấu hiểu và trân trong lòng hiếu thảo ở con
trai lão Hạc; tấm lòng nhân hậu, hiêu đời, hiểu người của nhân vật ơng giáo- người trí thức tiểu
tư sản chân chính... <b>(2đ) </b>

<b>* Đánh giá, mở rộng vấn đề: (2đ)</b>

- Khẳng định lại sự đúng đắn sâu sắc trong nhận định của nhà văn Nguyễn Minh Châu về thiên

chức của người cầm bút

- Khẳng định truyện ngắn “Lão Hạc” góp phần thể hiện tấm lịng nhân đạo cao cả, cách nhìn tiến
bộ về người nơng dân, chuyển tải triêt lí nhân sinh sâu sắc, niềm tin mãnh liệt về vẻ đẹp phẩm
chất, giá trị con người...của nhà văn Nam Cao. Đồng thời truyện cũng thể hiện bút pháp tự sự
đặc sắc của ông...

- Suy nghĩ về vai trị của nhà văn chân chính và sức sống, sự tác động sâu sắc các tác phẩm văn
học có giá trị đối với người đọc, người nghe trong quá trình tiếp nhận, đánh giá...

<b>* Lưu ý: </b><i>Trên cơ sở hướng dẫn chấm, giám khảo có thể chủ động, linh hoạt trong quá trình</i>
<i>đánh giá, cho điểm bài làm của học sinh</i>

<b>18x Đề 14: Nhà văn Noóc-man Ku- sin nêu lên giả định: Phải chăng </b><i><b>“</b><b> Cái chết không phải là</b></i>
<i><b>điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời. Sự mất mát lớn nhất là bạn để cho tâm hồn tàn lụi ngay</b></i>
<i><b>khi còn sống?</b><b>”</b></i>

<i> ( Trích theo Những vịng tay âu yếm- Nhà xuất bản trẻ - H. 2003)</i>
Em hãy nêu suy nghĩ của mình về vấn đề trên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

"Tơi đã khóc khi khơng có giày để đi cho đến khi tơi nhìn thấy một ngời khơng có chân để
<i>đi giày"</i>

(Helen Killer)
Suy nghÜ cña em về câu nói trên.

trên?

<i><b>22x 7: </b><b></b><b>Trờn bc ng thành cơng, khơng có dấu chân của kẻ lời biếng</b><b>”</b><b>.</b></i>
<i><b>Lỗ Tấn.</b></i>

Anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận có độ dài 400/600 từ để bàn luận về vấn đề
trên?

<b>Đề 14: Nhà văn Noóc-man Ku- sin nêu lên giả định: Phải chăng </b><i><b>“</b><b> Cái chết không phải</b></i>
<i><b>là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời. Sự mất mát lớn nhất là bạn để cho tâm hồn tàn lụi</b></i>
<i><b>ngay khi còn sống?</b><b>”</b></i>

<i> ( Trích theo Những vịng tay âu yếm- Nhà xuất bản trẻ - H. 2003)</i>
Em hãy nêu suy nghĩ của mình về vấn đề trên.

<i>a. Gi¶i thÝch:</i>

- Một tâm hồn tàn lụi là tâm hồn khơng cịn hứng thú với cuộc đời, thờ ơ với mọi
chuyện, khơng quan tâm những gì diễn ra xung quanh và có khi quên cả bản thân. Tâm hồn tàn
lụi khơng cịn hy vọng, khơng thiết tha, khơng ớc muốn nên phó mặc, bng xi hoặc quay lng
với cuộc sống hoặc trốn tránh, tìm cho mình một nơi nào lặng lẽ ẩn dật hoặc tiêu cực sa ngã vào
tệ nạn cờ bạc, rợu chè, ma túy… Một tâm hồn lụi tàn cũng có thể mất hết lịng tin, ln bi quan,
chán nản và sống trong buồn khổ, tuyệt vọng, bi kịch âm thầm dai dẳng.

- Những biểu hiện của tâm hồn tàn lụi có thể là sự chán nản, bi quan khơng tự tin vào
cơng việc hay bản thân; có thể là suy nghĩ tiêu cực về cuộc sống, về lí tởng, về tình yêu dẫn đến
những thái cực nhìn nhận đánh giá thiếu lịng tin; có thể là sự thờ ơ vơ trách nhiệm với cuộc đời
và bản thân; có thể gọi đó là những con ngời đã chết ngay khi đang còn sống.

- Tại sao khi đang sống để tâm hồn tàn lụi lại là mất mát lớn nhất, hơn cả cái chết? Vì đó
khơng cịn là cuộc sống, cuộc sống có ý nghĩa đích thực. Ngời đang sống để tâm hồn tàn lụi thì
chỉ là một thực thể tồn tại mà thơi; điều đó có nghĩa là anh ta đã chết (chết ngay khi cịn đang
sống). Có lẽ vì lẽ này mà nhà thơ Xuân Diệu đã từng viết: “ Thà một phút huy hoàng rồi chợt tắt /
Cịn hơn buồn le lói suốt trăm năm”, phải chăng đó cũng là một lời kêu gọi cho một triết lý sống
mạnh mẽ, đầy khát khao, uớc vọng và hơn tất cả là niềm tin vào cuộc sống tơi đẹp.

<i>b. Bµn ln:</i>

- Thí sinh phải bình luận đợc ý kiến vừa nêu ở trên có đúng khơng? Đúng ở chỗ nào? Vì
sao? Vấn đề đó có ý nghiã nh thế nào?

- Thí sinh cần phải khẳng định đợc đây là ý kiến đúng. Trớc hết cái đau khổ, mất mát,
thậm chí cả hy sinh lớn nhất của cuộc đời mỗi con ngời khơng phải thiếu thốn, đói nghèo… mà
cái đau khổ, mất mát lớn nhất của cuộc đời mỗi con ngời chính là sự mất niềm tin vào chính bản
thân mình, vào cuộc sống vào tơng lai, vơ vọng, vơ trách nhiệm với chính bản thân mình, với
ng-ời thân với cuộc đng-ời. Đây cũng là một triết lý sống hết sức hàm súc và có giá trị cho nhận thức
cho mỗi con ngời chúng ta đặc biệt là những ngời trẻ tuổi (thế hệ trẻ) trong cuộc sống đầy biến
động.

<i>c . Ph©n tÝch chøng minh</i>

- Nhận xét đợc vấn đề bình luận thể hiện nh thế nào trong cuộc sống và văn học nh thế
nào? (Thí sinh có thể chọn một vài dẫn chứng tiêu biểu cả trong cuộc sống và trong văn học
phân tích làm rõ vấn đề).

- Bài học cho bản thân: nhận thức và hành động tránh bi quan, chán nản hoặc thất vọng,
ln tìm cho mình niềm vui và hy vọng, nghị lực phấn đấu và vơn lên ngay cả những lúc khó
khăn nhất trong cuc sng.

<b>Câu 2 (3 điểm)</b>

"Tụi ó khúc khi khụng có giày để đi cho đến khi tơi nhìn thấy một ngời khơng có chân để
<i>đi giày"</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>C©u 2 (3 điểm)</b>

<b>1. Yêu cầu</b>
<i>a. Về hình thức</i>

- Bit cỏch làm kiểu bài nghị luận xã hội.
- Bố cục rõ ràng; luận điểm đúng đắn, sáng tỏ.
- Diễn đạt lu loỏt.

<i>b. Về nội dung</i>

Bài viết có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhng cần có các ý cơ bản sau:
<i><b>- Giải thích ý nghĩa câu nói</b></i>

+ Khụng có giày để đi: những bất hạnh, những khó khăn, những thất bại mà con ngời gặp phải
trên đờng đời.

+ Khơng có chân để đi giày: Những bất hạnh, khó khăn thất bại của ngời khác cịn lớn hơn những
gì mình gặp phải.

+ Câu nói là thơng điệp muốn gửi gắm đến mọi ngời: không bao giờ đợc cúi đầu tuyệt vọng trớc
<i>những bất hạnh, chông gai trong cuộc sống.</i>

<i><b>- Bàn luận, mở rộng vấn đề</b></i>

+ Cuộc sống không phải lúc nào cũng bằng phẳng, thuận lợi mà đôi khi con ngời phải đối mặt với
nhiều chông gai, thử thách, thậm chí là cả thất bại.

+ Có những mảnh đời cịn bất hạnh hơn nhiều những khó khăn mà ta gặp phải.
+ Nhiều khi thử thách, chông gai lại làm con ngời trởng thành hơn.

+ Những ngời gặp phải hồn cảnh khơng may mắn cần có nghị lực để vợt lên hồn cảnh đó.

+ Phải biết trân trọng những gì mình đang có và cố gắng hết sức mình để đạt sự thành cơng trong
cuộc sống. Tơng lai của mỗi ngời phụ thuộc phần lớn vào sự nỗ lực của bản thân.

<i><b>- Liªn hƯ, rót ra bài học cho bản thân.</b></i>

<b>: Ng Ngc Kớ ó tng nói „ </b><i><b>Khơng sợ những khiếm khuyết trên cơ thể, chỉ sợ</b></i>
<i><b>khiếm khuyết trong tâm hồn“ Suy nghĩ của em về câu nói trên</b></i>

Cần nêu được những ý sau:

- Khiếm khuyết là sự thiếu hụt, là sự ko hoàn hảo, ko hoàn thiện. Người dị tật, khuyết
tật...là những người khiếm khuyết trên cơ thể. Khiếm khuyết trên cơ thể dễ nhìn thấy và
có thể sửa chữa bằng sự can thiệp của y học hoặc vượt qua bằng ý chí, nghị lực...Nó ko
đáng sợ. Những người tình cảm lệch lạc, hẹp hòi, hời hợt, tâm hồn đen tối, tù túng, yếu
duối...là những người khiếm khuyết tâm hồn. Khiếm khuyết tâm hồn vơ hình nên khó sửa
chữa và dễ dẫn con người đến hành vi xấu xa, tàn bạo, độc ác...Nó là mầm tai họa nên vơ
cùng đáng sợ.

- Bằng cách so sánh khiếm khuyết trên cơ thể với khiếm khuyết trong tâm hồn--> đề cao
vai trò của đời sống tâm hồn đối vs con người.

- Suy nghĩ về vai trò , ý nghĩa của đời sống tâm hồn : Tâm hồn trong sáng, cao đẹp, lành
mạnh...có tác động tích cực đến việc hình thành và khẳng định nhân cách con người, góp
phần xây dựng xã hội thân thiện, nhân ái, ưu việt....Khiếm khuyết trong tâm hồn sẽ làm
đời sống mỗi con người nghèo nàn , lệch lạc, ...sự đố kị , tính đa nghi , cố chấp, thói ích
kỉ, bệnh vô cảm và các hành vi bất nhân, tội ác dễ dàng hình thành. Mất tâm hồn sẽ mất
nhân cách...

- Suy nghĩ về việc nuôi dưỡng , bồi dưỡng ngọn lửa tâm hồn cho con người, nhất là thế
hệ trẻ hiện nay. Thời đại cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa dễ làm thanh niên thờ ơ, mắc

bệnh vô cảm, sao nhãng việc bồi dưỡng đời sống tâm hồn. Hậu quả là làm xuất hiện trong
đời sống lối sống lệch lạc, bệnh hoạn, những hành vi tội ác, những con người thiếu nhân
cách...Bồi dưỡng, nuôi dưỡng ngọn lửa tâm hồn là việc làm cần thiết của mỗi cá nhân.
của từng gia đình và của tồn xã hội.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

tâm hồn, đó là mầm tai họa, còn bất cứ khiếm khuyết nào trên cơ thể cũng không đáng sợ
nếu ta dũng cảm đối diện và vượt qua để trở thành người không khiếm khuyết" (Báo Văn
nghệ Trẻ ngày 16/11/2008)

- Rút ra bài học: Rèn luyện tu dưỡng hướng tới sự phát triển hoàn thiện: khỏe mạnh về
thể chất, phong phú, cao đẹp về tâm hồn là việc làm cần thiết của tuổi trẻ ngày nay.

<i><b>Câu 6:</b></i>

“<b>Hãy hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngả về sau bạn” (Danh ngôn Nam Phi-dẫn theo </b>
<b>quà tặng cuộc sống-NXB Thanh Niên, năm 2006)</b>

<b>Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về câu danh ngơn trên.</b>

<i><b>b.1.Giải thích quan niệm</b></i>

:

<i><b>Khi ta nhìn về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngã, khuất sau lưng ta.</b></i>

- Mượn hiện tượng đó, Whitman muốn thể hiện một ý tưởng mang tính triết lí:

+

<i><b>Mặt trời</b></i>

tượng trưng cho sự sống, sức sống, vẻ đẹp rực rỡ. Cịn khái niệm

<i><b>bóng </b></i>

<i><b>tối</b></i>

trong câu nói nổi tiếng trên không dừng lại ở cách hiểu vấn đề bóng tối trong vật lí

mà được hiểu là những gì u ám, ảm đạm, khó khăn.

+ Nhìn về ánh mặt trời là nhìn về ánh sáng của sự sống, sức sống, vẻ đẹp rực rỡ - nhìn

và hướng đến những điều tốt đẹp, rạng rỡ, tích cực. Khi ta nhìn và hướng đến những

điều tốt đẹp, tích cực - chắc chắn bóng tối, khó khăn, u tối, ảm đạm, sẽ khuất, rớt lại

sau lưng ta.

<i><b>b.2.Suy nghĩ về quan niệm</b></i>

<i>:</i>

-Quan niệm của Whitman là lời khuyên về việc cần thiết phải có một thái độ sống tích

cực, lạc quan trong cuộc đời. Khi hướng đến những điều tốt đẹp và tích cực, bản thân

mỗi người có thêm động lực, niềm vui, niềm tin, sức mạnh để hồn thành cơng việc, ý

nguyện. Những suy nghĩ ảm đạm, tiêu cực thậm chí cả sự thất bại sẽ bị đẩy lùi, khơng

cịn trở thành một thế lực cản trở ta trên con đường tiến lên phía trước.

-Hướng về điều tốt đẹp, tích cực khơng đồng nghĩa với nhìn mọi vấn đề một cách hời

hợt, dễ dãi, chỉ thấy sự thuận lợi mà khơng thấy hết khó khăn.

-Cách suy nghĩ, cách sống chỉ nhìn về phía bóng tối, phía u ám, phía bi quan của sự

việc và cuộc đời chỉ dễ làm con người nản lịng, hồi nghi, ủ dột, khơng dám tiến

bước về phía “mặt trời”.

<i><b>b.3.Nêu ý nghĩa, bài học nhận thức và hành động:</b></i>

-Lời khuyên của Whitman mang tính đúng đắn, hàm chứa một triết lí sống, một quan

niệm sống tích cực và yêu đời.

- Cần phải biết nhìn mọi việc đang diễn ra dưới góc độ lạc quan, tích cực nhất thì

chúng ta sẽ vượt qua tất cả trở ngại, hoặc đau buồn…

<b>“Hãy hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngả về sau bạn” (Danh ngôn Nam Phi-dẫn theo </b>
<b>quà tặng cuộc sống-NXB Thanh Niên, năm 2006)</b>

<b>Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về câu danh ngôn trên.</b>
<b>Gợi ý làm bài:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Bố cục hợp lý, lập luận chặt chẽ, chữ viết rõ ràng, không mắc lỗi diễn đạt dùng từ, ngữ
pháp.

<b>2. Yêu cầu về kiến thức:</b> HS cần đáp ứng được một số ý chính sau:

- Mặt trời: ánh sáng rực rỡ, vẻ đẹp; hướng về phía mặt trời: hướng về những điều tốt đẹp.
- Hãy hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngả về sau bạn: khi hướng về những điều tốt
đẹp, những gì xấu xa, u ám, khó khăn (bóng tối) sẽ lùi lại phía sau.

- Lời khuyên về thái độ sống tích cực, lạc quan.
<b>Chứng minh:</b>

- Mỗi chúng ta luôn mong muốn cuộc sống tốt đẹp, trọn vẹn. Chúng ta có lý
tưởng, có ước mơ, hồi bảo... về một gia đình êm ấm, một cơng việc thích hợp,
một mức lương khá khẩm hay là một tình yêu sâu sắc, những người bạn chân
thành.

- Thế nhưng cuộc sống không là một đường thẳng tắp. Trong cuộc đời mỗi người
hẳn phải đi qua những khúc quẹo, những thăng trầm, va vấp. Có đôi lúc, chúng
ta tưởng chừng như cả thế giới đã quay lưng lại với chính mình, mọi thứ tồi tệ
đến mức bạn khơng tìm được một điều gì để bám víu. Bạn thấy mình vơ cùng cơ
đơn.

- Tuy nhiên, nếu bạn đủ mạnh mẽ và dũng khí để "đi xun qua nó", bạn sẽ thấy
cuộc sống ln là một bữa tiệc dành riêng cho những người mạnh mẽ. Bạn đủ
dũng khí để đối diện, đủ mạnh để đương đầu. Khi bạn suy nghĩ lạc quan hơn,
tích cực hơn, bạn hướng mình về những điều tốt đẹp, bạn có động lực, mục đích
cũng như là sự phấn chấn, cùng niềm tin mãnh liệt, đẩy lùi sự sợ hãi, tuyệt
vọng...

- Những điều tốt đẹp: lý tưởng, ước mơ, mục đích, việc làm hướng thiện,…

- Khi hướng về phía những điều tốt đẹp: con người có động lực, có mục đích, sự phấn
chấn, niềm tin,…đó là sức mạnh giúp họ mau đi đến thành công, đôi khi là sự sợ hãi, nản lịng,
tuyệt vọng,…

Bác Hồ…

Điển hình là anh Nick Vujicic – một con người tràn đầy nghị lực phi thường. Nick sinh ra
đã khơng có tứ chi, phải đối mặt với sự chế giễu của những người xung quanh, anh rơi vào trầm
cảm và có ý định từ bỏ cuộc sống. Thế rồi anh nhận ra rằng, trên thế giới này, còn rất nhiều
người khác chịu thiệt thịi giống mình, anh dần chấp nhận khuyết tật của bản thân và có suy nghĩ
vơ cùng tích cực rằng: “Chúa tạo ra tơi ắt phải có dụng ý nào đó và sẽ khơng để tơi mãi mãi trở
nên vơ dụng”,…” tơi được sinh ra khơng phải vì sự trừng phạt của Chúa mà vì sự sáng tạo của
Người để hiện lộ những công việc đặc biệt của Người qua tơi”. Nhờ suy nghĩ tích cực, Nick đã
tốt nghiệp đại học với tấm bằng kép và trở thành nhà diễn thuyết, tuyên truyền động lực và đại sứ
truyền cảm hứng sống nổi tiếng trên thế giới.

- Dẫn chứng

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

+ Tôi biết một Donald Trump - một nhà tỷ phú nổi tiếng từng phá sản bốn lần.
Thế nhưng, ông đã thành công khi vực dậy công ty mình dẫu có lúc tưởng chừng
như vơ vọng. Nếu khơng hướng về những điều tích cực, khát khao, ước mơ tốt
đẹp mà chỉ trượt dài trong nỗi thất vọng, thì liệu ơng có thành cơng gây dựng lại
sự nghiệp của chính mình?

+ Chị Phạm Thị Huệ - anh hùng Châu Á - một trong những người bị nhiễm HIV
dám cơng khai thân phận của mình. Với dũng khí và một nghị lực mạnh mẽ, ý
chí kiên định cùng sự lạc quan, chị Huệ luôn hướng về phía mặt trời - nơi tồn tại
những hồi bão cao đẹp và tươi sáng nhất. Người phụ nữ được tạp chí Time của

Mỹ bình chọn là "anh hùng Châu Á" này khiến mọi người phải cảm thấy cảm
phục trước tinh thần lạc quan của chị. Sự lạc quan của vị "anh hùng" này không
chỉ giúp chị đẩy lùi bóng tối đeo bám mình mà cịn tiếp sức, soi sáng cho nhiều
hoàn cảnh khác cùng cảnh ngộ ...

- Liên hệ thực tế để chứng minh.

<i>Khẳng định, đánh giá, bàn bạc mở rộng, rút ra bài học cho bản thân:</i>

- Câu danh ngôn bao hàm một triết lý, một quan niệm nhân sinh tích cực, một lời khuyên
đúng đắn: phải lạc quan, luôn tinh tưởng ở tương lai, ở mục đích sống tốt đẹp.

- Trong thực tế, có người thiếu niềm tin, khơng dám bước tới để hướng về phía mặt
trời-những điều tốt đẹp. Họ dễ bị nhấn chìm trong bóng đêm của sự thất vọng, sợ hãi, trì trệ,…

- Cần rèn luyện cho mình ý chí, niềm tin, kiến thức,…để có thể ln hướng về phía mặt
trời.

<b>. Mở bài:</b>

- Dẫn dắt vấn đề nghị luận: Trích dẫn câu danh ngơn "<i>Hãy hướng về phía mặt </i>
<i>trời bóng tối sẽ ngả về sau bạn</i>"

<b>II. Thân bài:</b>
<b>1. Giải thích:</b>

- Mặt trời: tượng trưng cho sự sống, ánh sáng mang một vẻ đẹp rực rỡ, ấm áp,
hạnh phúc.

- Hướng về phía mặt trời: hướng về sự sống tràn ngập niềm vui, ánh sáng, nơi

tồn tại những điều tốt đẹp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

=> Đây là lời khuyên mọi người nên có một thái độ sống tích cực, một cái nhìn
lạc quan, niềm tin vào tương lai, biết hy vọng và tạo cho mình hy vọng.

<b>2. Bàn luận</b>

- Mỗi chúng ta luôn mong muốn cuộc sống tốt đẹp, trọn vẹn. Chúng ta có lý
tưởng, có ước mơ, hồi bảo... về một gia đình êm ấm, một cơng việc thích hợp,
một mức lương khá khẩm hay là một tình yêu sâu sắc, những người bạn chân
thành.

- Thế nhưng cuộc sống không là một đường thẳng tắp. Trong cuộc đời mỗi người
hẳn phải đi qua những khúc quẹo, những thăng trầm, va vấp. Có đơi lúc, chúng
ta tưởng chừng như cả thế giới đã quay lưng lại với chính mình, mọi thứ tồi tệ
đến mức bạn khơng tìm được một điều gì để bám víu. Bạn thấy mình vơ cùng cơ
đơn.

- Tuy nhiên, nếu bạn đủ mạnh mẽ và dũng khí để "đi xun qua nó", bạn sẽ thấy
cuộc sống ln là một bữa tiệc dành riêng cho những người mạnh mẽ. Bạn đủ
dũng khí để đối diện, đủ mạnh để đương đầu. Khi bạn suy nghĩ lạc quan hơn,
tích cực hơn, bạn hướng mình về những điều tốt đẹp, bạn có động lực, mục đích
cũng như là sự phấn chấn, cùng niềm tin mãnh liệt, đẩy lùi sự sợ hãi, tuyệt
vọng...

- Dẫn chứng

+ Tôi biết một Donald Trump - một nhà tỷ phú nổi tiếng từng phá sản bốn lần.
Thế nhưng, ông đã thành công khi vực dậy cơng ty mình dẫu có lúc tưởng chừng
như vơ vọng. Nếu khơng hướng về những điều tích cực, khát khao, ước mơ tốt

đẹp mà chỉ trượt dài trong nỗi thất vọng, thì liệu ơng có thành cơng gây dựng lại
sự nghiệp của chính mình?

+ Chị Phạm Thị Huệ - anh hùng Châu Á - một trong những người bị nhiễm HIV
dám công khai thân phận của mình. Với dũng khí và một nghị lực mạnh mẽ, ý
chí kiên định cùng sự lạc quan, chị Huệ ln hướng về phía mặt trời - nơi tồn tại
những hoài bão cao đẹp và tươi sáng nhất. Người phụ nữ được tạp chí Time của
Mỹ bình chọn là "anh hùng Châu Á" này khiến mọi người phải cảm thấy cảm
phục trước tinh thần lạc quan của chị. Sự lạc quan của vị "anh hùng" này khơng
chỉ giúp chị đẩy lùi bóng tối đeo bám mình mà cịn tiếp sức, soi sáng cho nhiều
hồn cảnh khác cùng cảnh ngộ ...

<b>3. Bàn luận mở rộng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

thẳng, u ám và tối tăm. Họ quên rằng khi "hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ
ngã về sau". Vì thế, họ đánh mất đi những ngày hạnh phúc và cơ hội để vượt lên
một tầm cao mới.

<b>4. Bài học nhận thức và hành động</b>

- Câu danh ngôn là một hành trang cần thiết cho mỗi chúng ta, là một lời
khuyên đúng đắn: phải luôn lạc quan và tin tưởng.

- Chúng ta cần suy nghĩ lạc quan hơn, sống tích cực và trân trọng từng giây phút
được sống, nhất là tuổi trẻ. Mỗi chúng ta cần rèn luyện cho mình một "tinh thần
thép", cố gắng vượt qua những giới hạn. Mỗi người đều cần có ước mơ, hồi bão,
lý tưởng sống đúng đắn và kiên định theo đuổi, làm động lực để vượt qua gian
nan, thử thách.

<b>III. Kết bài:</b>

- Tổng kết lại ý nghĩa và sự đúng đắn của câu danh ngôn

<b>4x.Câu 2 ( 6,0 điểm)</b>

Trong buổi giao lưu, trò chuyện với các thủ khoa tốt nghiệp xuất sắc của các trường đại học,
học viện tại Hà Nội, Giáo sư Ngô Bảo Châu đã chia sẻ: <i>“<b>Tơi ln tin rằng, trong mỗi thất bại</b></i>
<i><b>ln có mầm mống của sự thành cơng”</b></i>.

Trình bày suy nghĩ của em về quan niệm trên.
<b>Câu 2 ( 6 điểm):</b>

<b>Về kĩ năng</b>: - Học sinh phải xác định được đây là một bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng
đạo lí

- Bố cục rõ ràng, kết hợp nhiều thao tác như giải thích, chứng minh, bình luận
- Văn viết trôi chảy, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục, hạn chế lỗi chính tả
<b>Về kiến thức</b>: Học sinh phải đạt được những yêu cầu sau:

<i><b>1. Giới thiệu vấn đề: </b></i><b>0,5 điểm</b>
<i><b> a/ Giải thích được vấn đề cần bàn luận.</b></i> <b>1,0 điểm</b>

+ Con người trước mỗi thất bại không nên thất vọng mà phải nhận ra được bài học để rồi đi
đến thành công .

+ Thất bại nghĩa là không đạt được kết quả, mục đích như dự định

+ Mầm mống nghĩa ở đây là nguyên nhân, là bài học bổ ích mà ta nhận ra được từ sự thất bại
đó.

+ Thành cơng là đạt được kết quả, mục đích như dự định

<b>b/ K</b><i><b>hẳng định vấn đề trên là đúng: </b></i><b>2,5 điểm</b>

+ Trong cuộc sống, con người phải có niềm tin và nó chính là nền tảng để đi đến thành cơng.
+ Thiếu niềm tin và nghị lực thì cuộc sống sẽ mất hết ý nghĩa.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

+ Điều quan trọng là phải biết chấp nhận thất bại bằng cách rút kinh nghiệm và xem đó là cơ
hội để ta giàu thêm ý chí, nghị lực để vươn lên ( <i>Ai chiến thắng mà không hề chiến bại. Ai nên </i>
<i>khôn mà chẳng dại đôi lần)</i>

+ Gục ngã ,buông xuôi trước một thất bại là kẻ yếu mềm, thiếu ý chí khơng chiến
thắng được bản thân thì khơng thể thành cơng trong cơng việc.

( <i>Khơng có viêc gì khó…ắt làm nên. - Đường đi khó , khơng khó vì ngăn sơng cách núi….e </i>
<i>sông)</i>

<b>c/</b> <i><b>Mở rộng, bàn bạc</b></i> : <b>1,0 điểm</b>
+ Con người cần có những thành cơng cho mình và cho cộng đồng
+ Xem sự thất bại là mẹ đẻ của thành công

+ Phê phán những người thiếu niềm tin, thiếu động lực vươn lên sau mỗi lần thất
bại.

<b>8x. Suy nghĩ về ý kiến </b><i><b>Một con tim khôn ngoan và biết cảm thông không đáp trả nỗi đau bằng nỗi đau.</b></i>
<b>Yêu cầu về mặt kỹ năng</b>

- Biết làm một bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề tư tưởng, đạo lý, có bố cục mạch lạc, lơ-gic, lập luận
chặt chẽ, dẫn chứng xác thực, vận dụng linh hoạt các thao tác nghị luận: giải thích, chứng minh, phân tích,
bình luận…

- Diễn đạt trôi chảy, sáng rõ, linh hoạt; không mắc các lỗi viết câu, dùng từ, chính tả.
<b>Yêu cầu về mặt kiến thức</b>

<b>a. Giải thích ý kiến </b><i><b>(1,0 điểm)</b></i>

- <i>Về nội dung trực tiếp</i>: <i>Một trái tim khôn ngoan và biết cảm thơng</i> là hình ảnh ẩn dụ cho con người sống
sáng suốt, nhận thức sâu sắc về cuộc đời, biết sẻ chia, đồng cảm. Những con người đó sẽ không bao giờ gây
ra nỗi đau cho người khác để xoa dịu nỗi đau của mình, hoặc trả đũa kẻ gây ra nỗi đau cho mình bằng
những đau thương.

- <i>Thực chất, </i>ý kiến đề cập đến một quan niệm sống, một lối sống cao đẹp: sống bao dung, vị tha, biết đồng
cảm và sẻ chia.

<b>b. Bàn luận về quan niệm sống đặt ra trong ý kiến </b><i><b>(4,0 điểm)</b></i>

<i>- Biểu hiện của lẽ sống bao dung, vị tha và biết cảm thông:</i>

+ Nhận thức rõ về bản thân, về người khác, về mọi sự việc diễn ra trong đời sống, về bản chất của xã hội để
có cách ứng xử hợp lý, nhân văn.

+ Ln rộng lịng tha thứ cho lỗi lầm, gạt đi những đau thương, thù hận, tỵ hiềm; vượt lên suy nghĩ ích kỷ,
nhỏ nhen của cá nhân…

+ Biết lắng nghe, chia sẻ, đồng cảm với những nỗi đau, những mất mát của người khác; biết sống cho đi
những yêu thương, thậm chí quên đi nỗi đau của mình vì người khác.

<i>- Ý nghĩa của lẽ sống vị tha và biết cảm thông</i>:

+ Tạo ra mối quan hệ tốt đẹp, cái nhìn nhân ái giữa con người với con người; xoa dịu đau thương, mất mát;

đánh tan những hận thù, tạo nên cuộc sống hịa bình, thân thiện, tươi đẹp.

+ Bản thân người sống bao dung, biết đồng cảm sẽ luôn cảm thấy hạnh phúc, sẽ nhận được tình u
thương; đời sống tâm hồn phong phú, ln mở rộng lịng mình để đón nhận vẻ đẹp của cuộc đời và tình
người.

+ Sống vị tha, cảm thơng là biểu hiện của phẩm chất cao quý trong con người, của đạo lý tốt đẹp trong cộng
đồng. Nó góp phần hình thành lẽ sống nhân văn, tạo ra những giá trị tinh thần đích thực, có ý nghĩa sâu
bền.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

cảm trước nỗi đau của đồng loại.

<b>c. Bài học trong nhận thức và hành động </b><i><b>(1,0 điểm)</b></i>

- Nhận thức rõ <i>một trái tim khôn ngoan và biết cảm thông không đáp trả nỗi đau bằng nỗi đau</i>, thấy được
giá trị của khoan dung, nhân ái, của sự đồng cảm, sẻ chia, yêu thương trong cuộc sống.

- Luôn trau dồi tri thức và vốn hiểu biết, rèn luyện phẩm chất đạo đức, hình thành cho mình lẽ sống tình
thương, biết cảm thông, chia sẻ, biết bao dung, vị tha, biết sống cho đi những giá trị của mình; giúp đỡ kẻ
khác trên đơi vai của mình. Bản thân cần có suy nghĩ tích cực, lạc quan, khơng sống nhỏ nhen, hẹp hịi, ích
kỷ, nhìn cuộc sống và con người bằng một cái nhìn đa chiều.

<b>12x:"Danh dự là vàng ngọc vơ giá, đừng để ai chà đạp lên nó dù họ có là ai,dù họ có quyền </b>
<b>lực đến thế nào đi nữa"(Trích"Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm")</b>

<i><b>b. Danh d</b><b>ự</b></i>

<i>Danh dự là sự coi trọng, đánh giá cao của dư luận xã hội đối với một người dựa trên các giá </i>
<i>trịtinh thần, đạo đức của người đó</i>

+

<i><b>Danh dự </b></i>

là tiếng tăm tốt của một người là hình ảnh một người trong con mắt

của những người khác, là yếu tố để đánh giá nhân cách một con người.

Khicon người tạo ra được cho mình những giá trị tinh thần,đạo đức và những giá trị đó được xã
hội đánh giá, cơng nhận thì người đó códanh dự

<b>* Ph©n tÝch- Cm:</b>

- Danh dự có cơ sở từ những cống hiến thực tế của con ngườiđối với xã hội, với người khác.
Là con người, ai cũng đóng góp ít nhiều chocuộc sống, cho xã hội, do đó, ai cũng có danh
dự. Tuy nhiên, mỗi chúng ta phảiln giữ gìn và bảo vệ danh dự của mình và tơn trọng danh
dự của người khác.Khi chúng ta biết giữ gìn danh dự của mình, của các cá nhân có được một
sứcmạnh tinh thần để làm điều tốt, hướng chúng ta đến điều thiện và tránh xa các điều xấu.

Nhân phẩm và danh dự là hai pham trù đạo đứckhác nhau nhưng lại có quan hệ lẫn
nhau. Nhân phẩm là giá trị làmngười, còn danh dự là kết quả của quá trình xây dựng và bảo
vệnhân phẩm.

Mỗi con người có danh dự khơng chỉ biết giữgìn nhân phẩm của bản thân mà còn phải
biết làm nhân phẩm của mìnhđược xã hội cơng nhận thơng qua hành động cống hiến không
mệt mỏicá nhân cho xã hội.

Khi biết giữ gìn danh dự của mình, các cánhân có được một sức mạnh tinh thần để
làm điều tốt và khơng làmđiều xấu. Đó chính là ý nghĩa quan trọng của danh dự.

Tiền, bạc mất đi có thể tìm lại được nhưng một khi chúng tađánh mất nhân phẩm và danh dự là
mất đi phẩm chất và giá trị làm người. Đó làyếu tố tạo nên giá trị của một con người. Vì vậy,
chúng ta hãy sống, học tập vàlàm việc cho thật tốt. Sống không có nghĩa là chỉ biết nghĩ cho
mình, mà hãy vìngười khác. Bỡi lẽ, chúng ta chỉ thật sự hạnh phúc khi biết đem lại niềm vui
vàhạnh phúc cho người khác. Đó mới là niềm vui là lẽ sống của cuộc đời.

<b>ĐỀ 2:Trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến sau:</b>

<i><b>“Một người đã đánh mất niềm tin vào bản thân thì chắc chắn sẽ cịn đánh mất thêm nhiều</b></i>
<i><b>thức quý giá khác nữa” </b></i><b>(Sách </b><i><b>Dám thành công</b></i><b>)</b>

<b>1. Mở bài:</b>- Một câu danh ngơn nổi tiếng đã nói; Mất tiền cịn có thể tìm lại được nhưng mất
niềm tin là mất tất cả.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>2. Thân bài:</b>

<b>a. Giải thích câu nói:</b>

- Niềm tin vào bản thân: Đó là niềm tin vào chính mình, tin vào năng lực, trí tuệ, phẩm chất,
giá trị của mình trong cuộc sống. Đó cịn là mình hiểu mình và tự đánh giá được vị trí, vai trị của
mình trong các mối quan hệ của cuộc sống.

- Câu nói là lời nhắc nhở mỗi chúng ta hãy có niềm tin vào bản thân. Đó cũng là bản lĩnh, là
phẩm chất, là năng lực của mỗi người, là nền tảng của niềm yêu sống và mọi thành công. Khi
đánh mất niềm tin là ta đánh mất tất cả.

<b>b. Phân tích, chứng minh ý nghĩa câu nói:</b>

Vì sao đánh mất niềm tin vào bản thân là sẽ đánh mất nhiều thứ quý giá khác?

- Bởi niềm tin vào bản thân là niềm tin cần thiết nhất trong mọi niềm tin. Nó khơng chỉ đem
lại niềm tin yêu cuộc sống, yêu con người, hi vọng vào những gì tốt đẹp mà cịn là nền tảng của
mọi thành cơng. Để đạt được điều đó, con người phải biết dựa vào chính bản thân mình chứ
khơng phải dựa vào ai khác, khách quan chỉ là điều kiện tác động, hỗ trợ chứ không phải là yếu
tố quyết định thành cơng.

<i>- </i>Đánh mất niềm tin hoặc khơng tin vào chính khả năng của mình thì con người sẽ khơng có ý
chí, nghị lực để vươn lên và tất nhiên<i>: “Thiếu tự tin là nguyên nhân của phần lớn thất bại”</i>
<i>(Bovee).</i>

- Cuộc sống muôn màu muôn vẻ, đầy những dư vị đắng cay, ngọt ngào, hạnh phúc và bất
hạnh, thành công và thất bại, và có những lúc sa ngã, yếu mềm… <i>Nếu con người khơng có ý chí,</i>
<i>nghị lực, niềm tin vào bản thân sẽ không đủ bản lĩnh để vượt qua</i>, khơng khẳng định được mình,
mất tự chủ, dần bng xi, rồi dẫn đến đánh mất chính mình. Khi đã đánh mất chính mình là
đánh mất tất cả, trong đó có những thứ q giá như: tình u, hạnh phúc, cơ hội… thậm chí cả sự
sống của mình. Vì vậy, con người biết tin yêu vào cuộc sống, tin vào sức mạnh, khả năng của
chính mình, biết đón nhận những thử thách để vượt qua, tất yếu sẽ đạt đến bến bờ của thành công
và hạnh phúc.

- Trong cuộc sống, có biết bao con người khơng may mắn, họ phải trải qua nhiều khó khăn,
thử thách, bất hạnh. Nhưng càng khó khăn, bản lĩnh của họ càng vững vàng. Họ tin vào ý chí,
nghị lực, khả năng của bản thân và họ đã vượt lên, chiến thắng tất cả.

<b>c. Đánh giá, bàn bạc:</b>

- Phê phán: Trong thực tế cuộc sống, có những người mới va vấp, thất bại lần đầu nhưng
khơng làm chủ được mình, khơng tin vào mình có thể gượng dậy mà từ đó dẫn đến thất bại:

+ Một học sinh nhút nhát, e sợ, không tin vào năng lực bản thân mình khi đi thi sẽ dẫn đến
làm bài khơng tốt. Cũng có những học sinh thi trượt, tỏ ra chán nản, khơng cịn niềm tin vào bản
thân nên sẽ dễ bỏ cuộc.

+ Một người khi làm việc, khơng tự tin vào mình, khơng có chính kiến của mình mà phải
thực hiện theo ý kiến tham khảo của nhiều người khác thì dẫn đến tình trạng <i>“đẽo cày giữa</i>
<i>đường”, “lắm thầy thối ma”.</i>

+ Có những người từ nhỏ được sống trong nhung lụa, mọi việc đều có người giúp việc hoặc
bố mẹ lo, khi gặp khó khăn họ có thể làm chủ được bản thân, tự mình độc lập để vượt qua?

- Khẳng định: Tuy nhiên, đừng quá tự tin vào bản thân mình mà dẫn đến chủ quan, đừng quá
tự tin mà bước sang ranh giới của tự kiêu, tự phụ sẽ thất bại. Tự tin, khiêm tốn, cẩn trọng là
những đức tính đáng quý của con người. Nó dẫn con người ta đến bến bờ thành công và được
mọi người quý trọng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

phải đi đôi với hành, dám nghĩ, dám làm, tự tin, yêu đời, yêu cuộc sống. Phải biết tránh xa các tệ
nạn xã hội, phải luôn làm chủ bản thân.

</div>

<!--links-->