Giáo án Vật lí 10 Tiết 29 Bài 18: Cân bằng của một vật có trục quay cố định - Momen lực

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THPT Phan Đình Phùng. Năm học 2015 -2016. TUẦN 15 TIẾT 29. NGÀY SOẠN: 29/11/2015 NGÀY DẠY: 01/12/2015. Bài 18: CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH MOMEN LỰC I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức : -Phát biểu được định nghĩa, viết được công thức tính momen của lực và nêu được đơn vị đo momen của lực. -Phát biểu được điều kiện cân bằng của một vật rắn có trục quay cố định. 2. Kyõ naêng và năng lực : a. Kĩ năng: -Vận dụng quy tắc momen lực để giải được các bài toán về điều kiện cân bằng của vật rắn có trục quay cố định khi chịu tác dụng của hai lực. b. Năng lực: - Kiến thức : K3,K4 - Phương pháp: P2, P3, P5 -Trao đổi thông tin: X5,X6, X8 - Cá thể: C1 3. Troïng taâm : - Quy tắc momen lực, và công thức tính momen lực 4. Thái độ : -Nghiêm túc học tập và nghiên cứu II. CHUẨN BỊ GV: Bộ TN nghiên cứu tác dụng làm quay của lực như hình 18.1 SGK. HS: Ôn tập về đòn bẩy. III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC - Phương pháp tìm tòi,điều tra, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề, dạy học tương tác IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp.(2 phút) 2. Kiểm tra bài cũ.(5 phút) - Cho biết trọng tâm của một số vật đồng chất và có dạng hình học đối xứng? Phát biểu quy tắc tổng hợp 2 lực đồng quy? - Điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của 3 lực không song song là gì? 3. Bài mới. Đặt vấn đề: Khi có một lực tác dụng lên một vật có trục quay cố định thì vật sẽ chuyển động như thế nào? Lực tác dụng thế nào thì vật sẽ đứng yên? Hoạt động 1: Tìm hiểu thí nghiệm cân bằng của một vật có trục quay cố định. (10 phút) Các năng lực Hoạt động của GV Hoạt động của Nội dung cần đặt HS P2: mô tả được - Dùng bộ thí nghiệm giới - Chú ý GV giới I. Cân bằng của một vật có trục quay cố các hiện tượng thiệu đĩa mômen. Đĩa có thiệu thể quay quanh trục cố định. Momen lực Giáo án vật lý 10. GV: Nguyễn Thị Hà Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THPT Phan Đình Phùng. Năm học 2015 -2016. tự nhiên bằng ngôn ngữ vật lí và chỉ ra các quy luật vật lí trong hiện tượng đó→để nhận xét về vị trí trục quay của đĩa mômen.. định. - Có nhận xét gì về vị trí - Trục quay đi qua trục quay của đĩa mômen? trọng tâm của đĩa. - Xét một vị trí cân bằng - Trọng lực cân bất kì của đĩa, các em hãy bằng với phản lực chỉ ra các lực tác dụng lên của trục quay. đĩa và liên hệ giữa các lực đó? - Trọng lực và phản lực của trục quay đĩa luôn cân bằng ở mọi vị trí. P3: Thu thập, - Các lực khác tác dụng đánh giá, lựa chọn và xử lí vào đĩa sẽ gây ra kết quả - HS quan sát như thế nào? thông tin từ - Tiến hành TN - HS trả lời các nguồn - Khi có 1 lực tác dụng khác nhau để giải quyết vấn lên 1 vật có trục quay cố định thì vật sẽ chuyển - Lực có giá đi đề trong học qua trục quay. tập vật lí→ để động như thế nào? + Lực tác dụng thế nào thì chỉ ra các lực vật sẽ đứng yên? tác dụng lên - Ta có thể tác dụng đồng đĩa và liên hệ   thời vào đĩa 2 lực F1 , F2 - HS trả lời giữa các lực nằm trong mặt phẳng của đó. đĩa, sao cho đĩa vẫn đứng X5: Ghi lại yên được không? Khi đó được các kết giải thích sự cân bằng của quả từ các hoạt đĩa như thế nào? động học tập vật lí của mình (nghe giảng, tìm kiếm thông tin, thí nghiệm, làm việc nhóm… )→để quan sát thí nghiệm sau đó trả lời và giải thích cáccâu hỏi. Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm mômen lực(15 phút) Các năng lực Hoạt động của GV Hoạt động của cần đặt HS. 1. Thí nghiệm. K3: Sử dụng được kiến thức vật lí để thực. 2. Momen lực. . . -Nhận xét độ lớn của lực - Lực F1 và F2   F1 và F2 ? có độ lớn khác - Xác định khoảng cách từ nhau. Nhận. Giáo án vật lý 10.  F2.  F1 d2. d1. . NX: Lực F1 có tác dụng làm đĩa quay theo chiều  kim đồng hồ; F2 có tác dụng làm đĩa quay ngược chiều kim đồng hồ. Đĩa đứng yên tác  dụng làm quay của F1 . lực cân bằng với lực F2. Nội dung. GV: Nguyễn Thị Hà Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THPT Phan Đình Phùng. hiện các nhiệm vụ học tập→để nhận xét định khoảng cách từ trục quay đến giá   của F1 và F2 ? K3-P5: Sử dụng được kiến thức vật lí để thực hiện các nhiệm vụ học tập và lựa chọn, sử dụng các công cụ toán học phù hợp trong học tập vật lí→để nêu định nghĩa và viết CT mômen lực? Đơn vị mômen lực là gì?. Năm học 2015 -2016 . thấy: trục quay đến giá của F1  F1 d 2 và F2 ?   F1d1  F2 d 2 F2 d1 - Thay đổi phương và độ  lớn của F1 để thấy được nếu vẫn giữ F1d1  F2 d 2 thì đĩa vẫn đứng yên. - Hiện tượng gì xảy ra khi - Đĩa quay theo Momen lực đối với một F1d1  F2 d 2 và ngược lại? chiều tác dụng trục quay là địa lượng làm quay lớn Làm TN kiểm chứng. đặc trưng cho tác dụng - Ta có thể nhận xét gì về hơn. làm quay của lực và - Tích F.d đặc ý nghĩa vật lý của tích được đo bằng tích của trưng cho tác F.d? lực với cánh tay đòn dụng làm quay - Tích F.d gọi là mômen của nó. M  F .d lực, kí hiệu là M. khoảng của lực - Đơn vị là N.m các d từ trục quay đến giá - Khoảng các d từ trục của lực gọi là cánh tay quay đến giá của lực đòn của lực. gọi là cánh tay đòn của - HS trả lời - Hãy nêu định nghĩa - Đơn vị là N.m lực. mômen lực? Đơn vị mômen lực là gì? Hoạt động 3: Tìm hiểu điều kiện cân bằng của một vật có trục quay cố định (10 phút) Các năng lực Hoạt động của GV Hoạt động của Nội dung cần đặt HS. X8-K4:tham gia hoạt động nhóm trong học tập vật lí.K4: Vận dụng (giải thích,dự đoán, tính toán, đề ra giảipháp, đánh giá giải pháp … ) kiến thức vật lí vào các tìnhhuống thực tiễn→để trả lời câu hỏi. X6: trình bày các kết quả từ các hoạt động học tập vật lí. - Hãy sử dụng khái niệm - TL nhóm rồi trả II. Điều kiện cân bằng momen lực để phát biểu lời. của một vật có trục điều kiện cân bằng của quay cố định (hay quy một vật có trục quay cố tắc momen lực) định? 1. Quy tắc - Quy tắc momen lực còn Muốn cho một vật có áp dụng cho cả trường trục quay cố định ở hợp vật không có trục trạng thái cân bằng, thì quay cố định mà có trục tổng các momen lực có quay tức thời. xu hướng làm vật quay - VD: kéo nghiêng chiếc theo chiều KĐH phải ghế và giữ nó ở tư thế đó. bằng tổng các momen lực có xu hướng làm vật Chỉ ra trục quay và giải quay ngược chiều KĐH. thích sự cân bằng của ghế? 2. Chú ý Quan sát VD, - Yêu cầu HS trả lời câu suy nghĩ rồi trả Quy tắc momen lực C1 (SGK - trang 102) còn áp dụng cho cả lời câu hỏi.. Giáo án vật lý 10. GV: Nguyễn Thị Hà Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THPT Phan Đình Phùng. của mình (nghe giảng, tìm kiếm thông tin, thí nghiệm, làm việc nhóm… ) một cách phù hợp→để quan sát VD, suy nghĩ rồi trả lời câu hỏi.. Năm học 2015 -2016. - HS trả lời. Hoạt động 4: (3 phút) Hướng dẫn về nhà, củng cố và dặn dò Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Các em đọc phần ghi nhớ, và - Ghi nhận và trả lời câu hỏi các câu hỏi phần sau của bài. của GV - Về nhà trả lời lại các câu hỏi, làm BT trong SGK và SBT và học bài cũ. - Chuẩn bị bài tiếp theo. - Ghi nhận nhiệm vụ về nhà. trường hợp vật không có trục quay cố định mà có trục quay tức thời.. Kết quả cần đạt. V. RÚT KINH NGHIỆM GIỜ DẠY …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………... Giáo án vật lý 10. GV: Nguyễn Thị Hà Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>