Giáo án môn Tin học 10 - Tiết 17 - Bài 5: Ngôn ngữ lập trình

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n: Tin häc 10. =================. Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung Ngµy so¹n: 22/10/2008. TiÕt 17:. Bµi 5: Ng«n ng÷ lËp tr×nh. I- Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Thấy được Ngôn ngữ lập trình là phương tiện dùng để diễn đạt cho máy tính hiểu thuật toán mà con người muốn máy tính thực hiện, để từ INPUT của bài toán tìm được OUTPUT cần tìm. - Nắm được ưu điểm, nhược điểm cơ bản của các loại ngôn ngữ lập trình: Ngôn ngữ máy, ngôn ngữ hợp ng÷, ng«n ng÷ bËc cao. 2. KÜ n¨ng: - Ph©n lo¹i ®­îc mét sè ng«n ng÷ lËp tr×nh th«ng dông 3. Thái độ: - Thấy được sự phong phú của các loại ngôn ngữ lập trình, từ đó xác định được ý thức học tập nghiêm tóc, tÝnh cÇn cï vµ ham thÝch t×m hiÓu. II- ChuÈn bÞ: - Mét vµ bµi tËp vÝ dô ®­îc lËp tr×nh b»ng ng«n ng÷ Pascal. - M¸y chiÕu projector hoÆc tranh ve nÕu cã. III- Hoạt động dạy học: Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. 1. ổn định lớp: B¸o c¸o sÜ sè 2. Bµi cò: ? Khi cÇn dïng m¸y tÝnh gi¶i bµi to¸n:  Suy nghÜ vµ tr¶ lêi. A- Ta cần xác định Input, Output B- Ta chỉ cần xác định Input C- Ta cần xác định Output D- C¶ 3 ý trªn Hãy chọn phương án ghép đúng. 3. Bµi míi:  Nếu thuật toán chỉ được diễn tả bằng phương  Suy nghĩ và trả lời: pháp liệt kê và sơ đồ khối thì máy tính có thể hiểu - Máy tính không hiểu và thực hiện được thuật toán và thực hiện được để giải quyết bài toán hay dưới dạng như vậy vì đó chỉ là các cách mô tả cho kh«ng? V× sao? con người. Trong máy tính chỉ có các thông tin ®­îc m· ho¸ thµnh c¸c d·y bÝt.  Tõ ph¸t biÓu trªn cña häc sinh: Gi¸o viªn ph©n tÝch vµ kÕt luËn: - Muèn m¸y tÝnh hiÓu vµ thùc hiÖn th× thuËt to¸n ph¶i ®­îc diÔn t¶ b»ng ng«n ng÷ mµ m¸y cã thÓ  L¾ng nghe gi¸o viªn gi¶ng bµi vµ ghi nhí. hiểu được và ngôn ngữ đó được gọi là ngôn ngữ lập trình, các chương trình và phân loại ngôn ngữ lập  Thảo luận và trả lời. 54 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n: Tin häc 10. =================. Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. tr×nh. - C¸c c©u lÖnh  Em hiÓu ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ g×? - C¸c quy t¾c vÒ có ph¸p Trên cơ sở đó giáo viên tổng hợp lại như sau: Nghe gi¶ng vµ ghi bµi - Ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ hÖ thèng mét bé c¸c c©u lệnh và bộ quy tắc về cú pháp từ đó có thể lập được  Thảo luận rồi trình bày. Ng«n ng÷ lËp tr×nh cã 3 lo¹i: các chương trình biểu diễn thuật toán xác định ? VËy ng«n ng÷ lËp tr×nh ®­îc ph©n lµm mÊy lo¹i? - Ng«n ng÷ m¸y - Ng«n ng÷ Hîp ng÷ Gi¸o viªn chèt l¹i kiÕn thøc: - Ng«n ng÷ bËc cao Ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm 2 lo¹i c¬ b¶n: - Ng«n ng÷ m¸y  Th¶o luËn råi tr×nh bµy. - Ng«n ng÷ bËc cao - Chương trình viết trên ngôn ngữ bậc cao thì gọi là ? Chương trình viết trên 2 loại ngôn ngữ này có tên chương trình nguồn - Chương trình viết trên ngôn ngữ máy gọi là gäi nh­ thÕ nµo? chương trình đích..  ThuyÕt tr×nh: C¸c lo¹i ng«n ng÷ kh¸c muèn m¸y tÝnh hiÓu ®­îc vµ thùc hiÖn ph¶i ®­îc dÞch ra ng«n ngữ máy thông qua chương trình dịch. VËy ng«n ng÷ m¸y lµ g×? Hoạt động 1: Giới thiệu khái niệm và  Thảo luận rồi trình bày. - Ng«n ng÷ m¸y lµ tËp hîp h÷u h¹n c¸c d·y bÝt víi các đặc điểm của ngôn ngữ máy.  Thuyết trình: TA đã biết sự hoạt động của máy những quy tắc xác định. Các câu lệnh thường được tính dựa trên nguyên lí Phôn Nôi- Man, trong đó viết dưới dạng mã nhị phân hoặc mã hexa. mọi thông tin đưa vào máy tính đều biến đổi thành d·y bÝt nªn thuËt to¸n còng ®­îc biÓu diÔn b»ng  Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa th¶o luËn råi tr×nh d·y bit. bµy. ? VËy ng«n ng÷ m¸y lµ g×? ¦u ®iÓm: ? Hãy cho biết ưu điểm và nhược điểm của ngôn Là ngôn ngữ duy nhất máy tính có thể trực tiếp hiểu và thực hiện, cho phép khai thác triệt để và tèi ­u kh¶ n¨ng cña m¸y. Nhîc ®iÓm: Ng«n ng÷ phøc t¹p, phô thuéc nhiÒu vµo phÇn. ng÷ m¸y lµ g×?. cứng, chương trình viết mất nhiều công sức, cång kÒnh vµ khã hiÖu chØnh. V× vËy ng«n ng÷ nµy kh«ng thÝch hîp víi sè đông người lập trình. ? Với những ưu và nhược của mình ngôn ngữ máy có thích hợp với số đôg người lập trình không ? tại 57 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n: Tin häc 10. =================. Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. sao? Dẫn dắt vấn đề: Để khắc phục nhược điểm trên của ngôn ngữ máy, một số ngôn ngữ lập trình khác đã  Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa th¶o luËn råi tr×nh ®­îc ph¸t triÓn. Hoạt động 2: bµy. Giới thiệu khái niệm hợp ngữ và Sử dụng một số từ để thực hiện lệnh trên các thành chương trình hợp dịch. ? Hîp ng÷ lµ g×?. ghi ( thường từ viết tắt của tiếng Anh). VÝ dô:.  Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa th¶o luËn råi tr×nh. ADD. AX, BX; ( céng thanh ghi AX vµ BX bµy. ¦u ®iÓm: kết quả để ở thanh ghi AX). XOR CX, CX; Xo¸ s¹ch thanh ghi CX Lµ ng«n ng÷ kÕt hîp ng«n ng÷ m¸y víi ng«n ngữ tự nhiên của con ngời (thường là tiếng Anh) ? Hãy nêu ưu và nhược điểm của hợp ngữ so với để thể hiện các lệnh. Nhược điểm: ng«n ng÷ m¸y? Cßn phøc t¹p.  V× vËy ng«n ng÷ nµy chØ thÝch hîp víi c¸c nhµ lËp tr×nh chuyªn nghiÖp.  Không, máy tính chỉ hiểu được chươg trình viết b»ng ng«n ng÷ m¸y  Để chương trình viết bằng hợp ngữ thực hiện ? M¸y tÝnh cã thÓ hiÓu vµ thùc hiÖn trùc tiÕp ®­îc trªn m¸y tÝnh, nã cÇn ®­îc dÞch ra ng«n chu¬ng tr×nh viÕt b»n ng«n ng÷ m¸y hay kh«ng? ngữ máy bằng chương trình hợp dịch.  Là chương trình dịch các ngôn ngữ khác nhau ra ? Vậy để máy hiểu được chương trình viết bằng hợp ngôn ngữ máy trước khi có thể thực hiện được trên ng÷ ta lµm c¸ch nµo?. m¸y.  Do hu cµu th«ng dông cña ng«n ng÷ mµ mét lo¹i. ? Vậy chương trình hợp dịch là gì?. ngôn ngữ khác xuất hiện đó là ngôn ngữ bậc cao.. ? Vậy còn có ngôn ngữ nò khác mà nhiều người có  Nghe gi¶ng vµ ghi nhí thÓ sö dông ®­îc kh«ng? Hoạt động 3: Phân tích cho học sinh thÊy râ nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt cña ng«n ng÷ bËc cao. Giíi thiÖu mét sè ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao hiÖn nay.  Hợp ngữ là một ngôn ngữ đã thuân lợi hơn so 58 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n: Tin häc 10. =================. Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. víi ng«n ng÷ m¸y, nã thÝch hîp víi c¸c nhµ lËp  Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa th¶o luËn råi tr×nh tr×nh chuyªn nghiÖp nh­ng v·n ch­a thËt thÝch hîp bµy. với đông đảo người lập trình. Từ trên những nhược Ưu điểm: điểm của các ngôn ngữ trên người ta đã xây dựng Là ngôn ngữ ít phụ thuộc vào loại máy, chương tr×nh viÕt ng¾n gän, dÔ hiÓu, dÔ n©ng cÊp. nh÷ng ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao. ? Ng«n ng÷ bËc cao cã nh÷ng ­u ®iÓm nµo?  Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa th¶o luËn råi tr×nh bµy. - Ch­a, m¸y tÝnh chØ hiÓu khi dïng b¨ng ng«n ngữ máy. do đó cần có chương trình dịch để dịch những chương trình này sang ngôn ngữ máy. ? Chương trình viết bằng ngôn ngữ bậc cao máy tính đã hiểu được chưa? muốn máy tính hiểu ta cần  Một số ngôn ngữ bậc cao: Turbo Pascal, Visual Basic, Java, Delphi, C++... ph¶i lµm g×?. ? H·y kÓ tªn mét sè ng«n ng÷ bËc cao mµ em biÕt? IV- Cñng cè bµi: 1. Nhắc lại kiến thức chính đã học trong bài. - Ng«n ng÷ lËp tr×nh - Phân loại và ưu, nhược của các loại ngôn ngữ lập trình 2. Mét sè c©u hái tr¾c nghiÖm lµm t¹i líp. C©u 1: Ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ: A- Phương tiện để soạn thảo chương trình. B - PASCAL vµ C;. C - Ng«n ng÷ m« t¶ thuËt to¸n gi¶i bµi to¸n trªn m¸y tÝnh.. D - Phương tiện mô tả thuật toán.. Hãy chọn phương án ghép đúng nhất. C©u 2: Ng«n ng÷ m¸y lµ g×? A- Là bất cứ ngôn ngữ lập trình nào mà có thể mô tả thuật toán để giao cho máy thực hiện; B - Là ngôn ngữ để viết các chương trình mà mỗi chương trình là một dãy lệnh máy trong hệ nhị ph©n. C - Lµ c¸c ng«n ng÷ lËp tr×nh mµ sau khi dÞch sang hÖ nhÞ ph©n th× m¸y cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. D- B vµ C. C©u 3: Hîp ng÷ lµ ng«n ng÷: A- Mµ m¸y tÝnh cã thÓ thùc hiÖn ®­îc trùc tiÕp kh«ng cÇn dÞch. B - Có các lệnh được viết dưới dạng kí tự nhưng về cơ bản mỗi lệnh tương đương với một lệnh máy. §Ó thùc hiÖn ®­îc cÇn dÞch ra ng«n ng÷ m¸y. C - Mµ c¸c lÖnh kh«ng viÕt trùc tiÕp b»ng m· nhÞ ph©n. D - Kh«ng viÕt b»ng m· nhÞ ph©n, ®­îc thiÕt kÕ cho mét sè lo¹i m¸y cã thÓ hiÓu vµ thùc hiÖn trùc tiếp các câu lệnh dưới dạng kí tự. Hãy chọn phương án ghép hợp lí nhất. 59 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n: Tin häc 10. =================. Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. Câu 4: Trong các phát biểu sau, phát biểu nào đúng nhất về ngôn ngữ lập trình bậc cao? A - Là loại ngôn ngữ mô tả thuật toán dưới dạng văn bản theo những quy ước nào đó và hoàn toán kh«ng phô thuéc vµo c¸c m¸y tÝnh cô thÓ. B - Là loại ngôn ngữ mà máy tính không thực hiện trực tiếp được. Trước khi thực hiện phải dịch ra ng«n ng÷ m¸y. C - Lµ lo¹i ng«n ng÷ cã thÓ m« t¶ ®­îc mäi thuËt to¸n. D - Lµ ng«n ng÷ lËp tr×nh cã thÓ m« t¶ c¸c thuËt to¸n, cÊu tróc d÷ liÖu mét c¸ch dÔ hiÓu vµ hÇu nh­ kh«ng phô thuéc vµo mét hÖ m¸y cô thÓ. V- Rót kinh nghiÖm: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… 54 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n: Tin häc 10. =================. Gi¸o viªn: TrÇn ThÞ Kim Dung. 54 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>