Nội dung ôn tập Môn Ngữ văn 9 trên Đài truyền hình Khánh Hòa (KTV)

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>ÔN TẬP TÁC PHẨM THƠ VÀ </b>

<b>TRUYỆN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM </b>

<b>(SGK Ngữ văn 9, tập một)</b>

<b>Giáo viên: ĐỖ THỊ MINH TÂM</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>Văn học hiện đại </b>
<b>Việt Nam</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>PHẦN I- NỘI DUNG ÔN TẬP</b>

<b>I.THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>I.1.Sắp xếp các bài thơ hiện đại Việt Nam theo từng giai </b></i>
<i><b>đoạn lịch sử:</b></i>

* <b>1945 -1954</b> : “Đồng chí” (1948)

* <b>1954 - 1964</b> : “Đoàn thuyền đánh cá” ( 1958), “Bếp lửa”
(1963)

* <b>1964 - 1975</b> : “Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính” (1969),
“Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” (1971)

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i><b>I.2.Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt:</b></i>
<b>I.THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

- Thể thơ tự do: “Đồng chí”, “Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính”
-Thể thơ năm chữ: “Ánh trăng”

-Thể thơ bảy chữ: “Đoàn thuyền đánh cá”

-Thể thơ tám chữ: “Bếp lửa”, “Khúc hát ru những em bé lớn
trên lưng mẹ”

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>I.THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>I.3. Xác định nhân vật trữ tình:</b></i>

-“Đồng chí” <i>( anh lính cụ Hồ thời chống Pháp)</i>

-“Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính” <i>(người chiến sĩ lái xe </i>
<i>Trường Sơn)</i>

-“Đoàn thuyền đánh cá” <i>( ngư dân trên đoàn thuyền ra khơi </i>
<i>đánh cá )</i>

-“Bếp lửa” <i> (người cháu</i>)
-“Ánh trăng” ( <i>người lính</i>)

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>I.THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>I.4. Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc:</b></i>

<b>I.4.a. “Đồng chí” (</b><i><b>Chính Hữu</b></i><b>)</b>

-Tình đồng chí của những người lính thời kháng chiến chống
Pháp tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người lính cách
mạng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>I.THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>I.4. Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc:</b></i>

<b>I.4.b. “Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính” (</b><i><b>Phạm Tiến Duật</b></i><b>)</b>

- Hình ảnh những người lính lái xeTrường Sơn trong thời kì
kháng chiến chống Mĩ: tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan, dũng
cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm và ý chí chiến đấu giải phóng
miền Nam.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>I.THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>I.4. Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc:</b></i>

<b>I.4.c. “Đoàn thuyền đánh cá” (Huy Cận) </b>

- Nhiều hình ảnh đẹp, tráng lệ, thể hiện sự hài hòa giữa thiên
nhiên và con người lao động, bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của
nhà thơ trước đất nước và cuộc sống mới.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>I.THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>I.4. Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc:</b></i>

<b>I.4.d. “Bếp lửa” (</b><i><b>Bằng Việt</b></i><b>) </b>

- Những kỉ niệm đầy xúc động về người bà và tình bà cháu;thể
hiện lịng kính u, trân trọng và biết ơn bà và cũng là đối với gia
đình, quê hương, đất nước.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>I.THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>I.4. Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc:</b></i>

<b>I.4.đ</b> . “<b>Ánh trăng” (</b><i>Nguyễn Duy)</i>

- Gợi nhắc, củng cố thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”, ân
nghĩa thuỷ chung cùng quá khứ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>I.THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>I.4. Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc:</b></i>

<b>I.4.e. “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” (</b><i><b>Nguyễn Khoa Điềm</b></i><b>)</b>

-Tình yêu thương con của người mẹ dân tộc Tà-ơi gắn liền với
lịng u nước, với tinh thần chiến đấu và khát vọng về tương lai
của đất nước.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>I.THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>I.5. Những điểm nổi bật của các tác phẩm thơ hiện đại </b></i>
<i><b>Việt Nam:</b></i>

<b>I.5.a. Về nội dung</b>

<b>:</b>

- Tái hiện cuộc sống đất nước và con người Việt Nam trong hai
cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ:

+Nhiều gian khổ, hi sinh nhưng rất anh hùng.

+ Công cuộc lao động, xây dựng đất nước vất vả mà tràn đầy lạc
quan, niềm tin.

-Thể hiện chân thực, cảm động đời sống tình cảm của con người
Việt Nam:

+Tình đồng chí, sự gắn bó với cách mạng, lịng kính u Bác Hồ.
+Tình cảm gần gũi và bền chặt của con người: tình mẹ con, bà
cháu trong sự thống nhất với tình cảm chung rộng lớn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>I.THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>I.5. Những điểm nổi bật của các tác phẩm thơ hiện đại </b></i>
<i><b>Việt Nam:</b></i>

<b>I.5.b. Về nghệ thuật:</b>

-Đa dạng về bút pháp:

+Bút pháp hiện thực

<i>+</i>Bút pháp tượng trưng, phóng đại<i> </i>
<i>+</i>Bút pháp gợi tả<i> </i>

<i>-</i>Đa dạng về hình ảnh thơ sáng tạo độc đáo:

+Hình ảnh đẹp, giàu ý nghĩa biểu tượng nhưng thực.

+Hình ảnh thực, bình dị nhưng mang ý nghĩa khái quát,
biểu tượng sâu sắc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>II.TRUYỆN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>II.TRUYỆN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>II.1.Sắp xếp các truyện hiện đại Việt Nam theo từng giai </b></i>
<i><b>đoạn lịch sử:</b></i>

* <b>1945 -1954</b> : “Làng” (1948)

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>II.TRUYỆN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>II.3.Xác định phương thức biểu đạt, ngơi kể, nhân vật chính:</b></i>

<i><b>*</b>Phương thức biểu đạt chính</i>: tự sự
* <i>Ngơi kể</i>:

-“Làng”: ngơi thứ ba

-“Lặng lẽ Sa Pa”: ngôi thứ ba
-“Chiếc lược ngà”: ngơi thứ nhất
* <i>Nhân vật chính</i>:

-“Làng”: ơng Hai

-“Lặng lẽ Sa Pa”: anh thanh niên

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>II.TRUYỆN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>II.4.Nhận xét về cốt truyện, tình huống truyện:</b></i>

<b> II.4. a.“Làng” ( Kim Lân):</b>

-Cốt truyện tâm lí.

-Tình huống gay cấn, bất ngờ .

<b> II.4. b.“Lặng lẽ Sa Pa” ( Nguyễn Thành Long):</b>

-Cốt truyện giàu chất thơ.

-Tình huống tự nhiên, hấp dẫn.

<b> II.4.c.“Chiếc lược ngà” ( Nguyễn Quang Sáng):</b>

-Cốt truyện viết về những éo le trong cảnh ngộ gia đình,
về tình cha con, tình đồng đội trong chiến tranh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>II.TRUYỆN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>II.5. Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc:</b></i>

<b>II.5.a. “Làng”</b> (<b>Kim Lân</b>) <b>:</b>

-Thể hiện chân thực, sâu sắc và cảm động tình yêu làng
quê và lòng yêu nước, tinh thần kháng chiến của người
nông dân phải rời làng đi tản cư trong kháng chiến chống
Pháp.

-Thành công trong việc xây dựng tình huống truyện, nghệ

thuật miêu tả tâm lí và ngôn ngữ nhân vật.

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<i><b>II.5. Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc:</b></i>

<b>II.5.b. “Lặng lẽ Sa Pa” ( Nguyễn Thành Long):</b>

-Khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa
của những cơng việc thầm lặng trong thời kì miền Bắc
xây dựng chủ nghĩa xã hội.

-Xây dựng tình huống hợp lí, cách kể chuyện tự nhiên,
kết hợp tự sự với trữ tình và bình luận.

Ngợi ca con người lao động mới cống hiến hết mình
cho nhân dân, đất nước; khẳng định ý nghĩa và niềm
vui của lao động tự giác, vì những mục đích chân
chính.

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>II.TRUYỆN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM</b>

<i><b>II.5. Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc:</b></i>

Khẳng định và ca ngợi tình cảm cha con thiêng liêng như một
giá trị nhân bản sâu sắc, và càng cao đẹp trong cảnh ngộ khó
khăn.

<b>II.5.c.“Chiếc lược ngà”</b> (<b>Nguyễn Quang Sáng</b>) <b>:</b>

-Thể hiện cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong
cảnh ngộ éo le của chiến tranh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b>III. GIÁ TRỊ CỦA THƠ VÀ TRUYỆN HIỆN ĐẠI ViỆT NAM</b>

III.1.Phản ánh phong phú cuộc sống của đất nước

và con người Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám,

trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế

quốc Mĩ-thời kì lịch sử đầy biến động, nhiều gian lao hi

sinh nhưng cũng rất hào hùng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

III.3. Nổi bật nét chung trong tư tưởng tình cảm của

các nhân vật:

-Lịng yêu nước, tinh thần cống hiến hết mình

cho sự nghiệp chung của dân tộc ( chiến đấu và lao

động).

-Sáng ngời những tình cảm đẹp đẽ khác: tình

gia đình, tình đồng đội, tình đồng bào…

III.4. Đóng góp nhiều thành tựu về nghệ thuật cho nền

văn học Việt Nam.

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

<b>PHẦN II- BÀI TẬP</b>

<b>Câu 2: Trình bày cảm nhận của em về một hình ảnh </b>
<b>thơ, một nhân vật mà em ấn tượng, yêu thích nhất </b>
<b>trong các văn bản hiện đại Việt Nam đã được học.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

<b> GỢI Ý</b>

<i><b>Hình ảnh người lính trong các bài thơ “Đồng chí”, “Bài </b></i>
<i><b>thơ về tiểu đội xe khơng kính”, “Ánh trăng” :</b></i>

•Nét riêng

•Nét chung:Ba bài thơ đều viết về người lính cách mạng với vẻ
đẹp tính cách và tâm hồn.

*Vẻ đẹp bình dị mà cao cả của người lính cách mạng:
-Lí tưởng cao đẹp, sẵn sàng hi sinh vì Tổ quốc.

-Dũng cảm, hiên ngang, bất chấp gian khổ.
-Lạc quan, yêu đời.

</div>

<!--links-->