Bài soạn Kẻ chuyện bác Hồ

Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ , biết học hành là ngoan.
Chẳng may vận nước gian nan
Trẻ em ta phải cơ hàn, xót xa.
( Hồ Chí Minh)
*Giới thiệu : Kính thưa ban giám khảo ! kính thưa các thầy cô giáo !
Chúng ta vừa thưởng thức một bản nhạc ngợi ca Bác Hồ ,vị cố chủ tịch muôn
vàn kính yêu của dân tộc Việt Nam , người thầy vĩ đại của cách mạng Việt
Nam , một danh nhân văn hoá thế giới, một chiến sĩ cộng sản lỗi lạc trong
1
phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới .Bác Hồ kính yêu của chúng ta
không còn nữa , nhưng cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Người thì mãi mãi
sống trong lòng mỗi người dân Việt Nam , tư tưởng đạo đức sáng ngời của Bác
mãi mãi là bài học muôn đời cho con cháu .Một trong những điểm sáng của tư
tưởng ấy chính là công tác bồi dưỡng giáo dục thế hệ trẻ .
1 / Xuất xứ : Về vấn đề này, Bác Hồ đã từng dạy " Vì lợi ích mười năm trồng
cây ,vì lợi ích trăm năm trồng người ". Và , ngay sau ngày cách mạng tháng Tám
thành công, Bác đã giành trọn niềm tin yêu đồng thời giao nhiệm vụ cho thế hệ
trẻ trong bức thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt
Nam độc lập. Bức thư có đoạn viết :
" Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không , dân tộc Việt Nam có
bước tới đài vinh quang sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không
, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu ." Hơn thế nữa , trong
sự nghiệp "trồng người"lớn lao ấy , Bác lại quan tâm sâu sắc nhất đến những trẻ
em có hoàn cảnh đặc biệt. Việc " Bác Hồ đến thăm trại mồ côi Kim Đồng" đã
chứng tỏ tình cảm sâu sắc đó của Người. Câu chuyện được trích từ cuốn " Hoa
râm bụt " của tác giả Sơn Tùng -Nhà xuất bản thanh niên - năm 1999 . Sau đây
là nội dung câu chuyện :
2 / Nội dung : Một sáng đẹp trời , Bác Hồ đến thăm trại mồ côi Kim Đồng .Vừa
đến cổng trại, nhìn thấy hàng rào dây thép gai , đôi mắt Bác đã hiện lên vẻ nhức
nhối . Bác hỏi cán bộ phụ trách bằng giọng nhẹ nhàng mà thấm thía :

- Đây là nơi nuôi dưỡng các cháu mồ côi , được mang tên liệt sĩ Kim Đồng ,
sao các cô các chú lại rào dây thép gai giống nhà tù thế này ?
Chú Thuận thưa :
- Dạ thưa Bác, cơ ngơi của chế độ cũ để lại đấy ạ .
Bác lắc đầu :
- Các cô các chú phải tháo dây thép gai ngay . Chế độ cũ nhóm các cháu vào
đây , chúng ta phải tiếp tục nuôi dạy vì tương lai của các cháu . Rồi Bác đi vào
từng căn phòng ở , phòng ăn ,phòng học , nơi vui chơi của các cháu , Bác khen :
- Được cái gọn gàng , sạch sẽ , nhưng còn ...Còn thế nào ? Các cô các chú có
biết không ?
Ai nấy đếu lúng túng . Chú Thuận mạnh dạn thưa :
- Thưa Bác , các cháu ở trại còn chật chội ạ !
Bác mỉm cười :
- Chú nói chỉ đúng một phần nhỏ thôi . Đối với các cháu mồ côi , điều lớn nhất
là phải bù đắp tình thương . Các cháu đã không còn cha mẹ , thì các cô các chú ở
đây phải là cha mẹ của các cháu , phải đem cả tấm lòng của người mẹ , người
cha mà nuôi dưỡng, mà săn sóc , mà dạy bảo . Bác thấy ở đây còn cái vẻ của trại
lính , thiếu cái ấm cúng của gia đình . Dạy cho các cháu vào khuôn phép, sống
có kỉ luật là tốt. Nhưng đừng để các cháu làm mất cái vẻ hồn nhiên, vui tươi,
thoải mái, đừng biến các cháu thành những "ông cụ non". Phải làm cho các cháu
thấy trại Kim Đồng là nhà của các cháu, đi các cháu nhớ, ở các cháu vui . Được
2
như vậy thì cần gì phải rào dây thép gai , phải canh phòng nghiêm ngặt đối với
các cháu nữa .
Bác lại hỏi có nhiều cháu kém không . Đồng chí phụ trách nói là còn nhiều nhưng
khi Bác hỏi còn bao nhiêu cháu kém thì đồng chí lại hơi bối rối . Bác nói ngay:
- Quản lý các cháu thì phải nắm rõ cụ thể từng cháu một , phải biết được cái hay
cái dở của mỗi đứa , có như vậy thì việc dạy dỗ mới có kết quả tốt được .
Bác bảo chú Thuận cho Bác gặp cháu nào kém nhất trại .
Được chú Thuận gọi , em Quốc chạy đến đứng khoanh tay trước mặt Bác . Bác

cúi xuống, vuốt nhẹ tóc em và âu yếm hỏi :
- Tên cháu là gì ?
- Thưa Bác, tên cháu là Quốc lủi ạ .
Bác nhìn em, ái ngại hỏi :
- Ai đặt cho cháu cái tên ấy ?
- Dạ thưa, các bạn gọi cháu thế ạ .
- Vì sao các bạn gọi cháu là Quốc lủi ?
- Thưa Bác ...cháu ...cháu hay trốn trại . Cháu chui qua hàng rào, chạy vào các
ngõ phố ạ .
- Tại sao cháu phải trốn trại ?
- Thưa Bác, ở trong trại khổ cực lắm ạ.
- Khổ cực như thế nào ?
- Dạ chúng cháu bị gò bó đủ thứ ạ .
- Cháu nói rõ sự gò bó cho Bác nghe nào !
- Thưa Bác ... Quốc nhìn Bác, nước mắt trào ra, nghẹn ngào không nói nên lời .
Nhưng Bác đã hiểu. Bác xoa đầu em, nhẹ nhàng khuyên Quốc :
- Từ nay, cháu phải phấn đấu , bỏ cái tên " lủi" , chỉ giữ lại cái tên " Quốc " .
Nước mắt càng giàn giụa trên hai má Quốc. Bác Hồ nắm tay Quốc đi ra chỗ cả
trại đang tập hợp đón đợi Bác. Bác thân mật kể cho các em nghe một số gương
tốt của thiếu nhi trong kháng chiến chống Pháp, của thiếu nhi Liên Xô và của
các nước bạn . Các em không cầm được nước mắt khi nghe Bác kể thời niên
thiếu của Bác. Bác đã từng thèm một thứ đồ chơi , từng ước ao có một bộ quần
áo mới để mặc Tết. Bác đã mồ côi mẹ từ năm 9, 10 tuổi, phải ẵm em trèo trẹo
trên tay để đi xin sữa cho em sau khi mẹ qua đời . Rồi Bác căn dặn các em như
lời ông dặn cháu :
- Các cháu phải vâng lời các cô, các chú phụ trách. Thiếu nhi thì phải ngoan
ngoãn, thật thà, lễ phép với người lớn, kính trọng người già, giúp đỡ người tàn
tật, đau yếu . Các cháu ở trong tập thể phải biết thương yêu nhau như anh chị em
một nhà. Và phải dũng cảm sửa chữa những khuyết điểm, những thói hư, tật xấu
để lớn lên làm người chủ của đất nước, đừng để mình là gánh nặng của xã hội .

- Các cháu có hứa làm được lời Bác dặn không nào ?
Một tiếng " có " vang lên đều khắp và sôi nổi. Bác còn dặn thêm các cháu phải noi
gương dũng cảm của liệt sĩ Kim Đồng trong học tập và rèn luyện. Cháu nào đạt
thành tích xuất sắc, được ban phụ trách báo lên Bác, Bác sẽ gửi phần thưởng cho.
3
Bác thân mật hẹn :
- Nếu cả trại cùng tiến bộ vượt bậc, Bác sẽ còn về thăm các cháu nhiều lần.
Ngày hôm ấy, Bác để lại rất nhiều quà để chia cho các em. Nhận quà của Bác,
nhiều em đã không ăn, giữ lại làm kỉ niệm. Cũng từ hôm ấy, em Quốc không
trốn trại nữa, mà giữ gìn mình như giữ gìn những kỉ niệm của Bác trong tim.
3 / Ý nghĩa : Kính thưa ban giám khảo, kính thưa các thầy cô giáo!
Tình cảm của Bác Hồ đối với các cháu thiếu nhi trong câu chuyện kể trên khiến
chúng ta vô cùng xúc động. Bác quả là " người không con mà có triệu con". Mỗi
lời Bác dạy trong câu chuyện trên là một bài học quí giá trong công tác bồi
dưỡng giáo dục thế hệ trẻ: Dạy trẻ phải bằng tình yêu thương, sự dạy dỗ tận tình,
sự quan tâm sâu sắc và còn phải biết chia sẻ, cảm thông, bù đắp những mất mát
đớn đau của trẻ. Dạy trẻ phải tạo được một môi trường giáo dục thân thiện giúp
trẻ được phát triển tự nhiên, thoải mái và toàn diện. Tình cảm bao dung rộng lớn
của Bác thật xứng đáng với lời ngợi ca của nhà thơ Tố Hữu :
" Ôi lòng Bác vậy cứ thương ta
Thương cuộc đời chung thương cỏ hoa
Chỉ biết quên mình cho hết thảy
Như dòng sông chảy nặng phù sa ."
Vâng ! Dòng sông ấy tuy giờ đã ngừng trôi, nhưng phù sa thì đã ngấm sâu trong
lòng đất, nó mãi đắp bồi cho cây lá tốt tươi. Cũng như tư tưởng đạo đức sáng
ngời của Bác Hồ mãi mãi khắc sâu trong tâm khảm mỗi người con đất Việt.
Chúng ta thử nhớ lại xem, thưở sinh thời, Bác luôn giành sự quan tâm sâu sắc
đến trẻ thơ. Trung thu nào Bác cũng gửi thư chúc Tết thiếu nhi. Mở đầu bức thư
chúc tết trung thu năm 1951, Bác đã viết những lời thơ dạt dào tình thương nhớ :
" Trung thu trăng sáng như gương

Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng .
Sau đây Bác viết mấy dòng
Gửi cho các cháu tỏ lòng nhớ thương. "
Và, năm 1952, Bác lại kết thúc bức thư chúc Tết thiếu nhi bằng những lời dặn
dò chân tình, thân ái:
" Mong các cháu cố gắng
Thi đua học và hành
Tuổi nhỏ làm việc nhỏ
Tùy theo sức của mình
Đi tham gia kháng chiến
Để gìn giữ hoà bình
Các cháu hãy xứng đáng
Cháu Bác Hồ Chí Minh ".
Không chỉ làm thơ chúc Tết, Bác còn trực tiếp đến thăm các cháu thiếu nhi
nhân dịp Tết trung thu (đưa hình ảnh )
4/Liên hệ: Tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi quả là không giấy mực
nào có thể ghi hết được. Ngay cả khi đã tuổi cao sức yếu, trong những năm
4
tháng cuối cùng của cuộc đời mình, Bác vẫn giành sự quan tâm sâu sắc nhất đến
với thiếu nhi. Chúng ta hãy cùng tưởng nhớ, để tri ân tình cảm ấy của Người qua
đoạn phim sau ( chiếu phim )
Tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi là như vậy đó, quan điểm của Bác đối
với sự nghiệp "trồng người " là như vậy đó. Còn chúng ta ngày nay, noi gương
Bác, trường THCS Ngô Quyền nói riêng, toàn ngành giáo dục và cả xã hội nói
chung đã tích cực hưởng ứng chủ trương " xã hội hoá giáo dục ": Xây dựng "quĩ
khuyến học”, quĩ " tài năng trẻ ”, quĩ "bảo trợ trẻ em" và còn nhiều hoạt động
khác nhằm tiếp tục thực hiện mong muốn của Bác Hồ là " làm sao cho nước ta
được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có
cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành". Trong những năm gần đây, Liên đội
trường THCS Ngô Quyền chúng tôi duy trì phong trào "nuôi heo đất ” cũng

không ngoài mục đích" giúp bạn nghèo vượt khó vươn lên trong học tập"...
Riêng bản thân tôi, là một giáo viên chủ nhiệm, nhiều năm qua, đặc biệt từ
năm học này, tôi cùng đồng nghiệp sẽ tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa sự nghiệp
chăm sóc giáo dục trẻ thơ. Cụ thể là góp phần xây dựng "nhà trường thân thiện,
học sinh tích cực " mà ở đó "mỗi thầy cô giáo phải là một tấm gương đạo đức tự
học và sáng tạo” để học sinh noi theo. Phải tạo được một môi trường giáo dục
"an toàn, lành mạnh và hiệu quả " nhất. Phải làm sao mỗi trường học thực sự trở
thành một tổ ấm chan chứa tình nhân ái . Phải quan tâm hơn đến những học sinh
có hoàn cảnh đặc biệt : trẻ em nghèo, trẻ khuyết tật, trẻ mồ côi như chúng ta đã
từng làm ở những năm học trước. Câu chuyện cả tập thể lớp 6A và toàn thể các
thầy cô giáo bộ môn cùng giúp đỡ em Trịnh Ngọc Tiến, một học sinh tàn tật
vượt khó vươn lên trở thành học sinh giỏi là một ví dụ. Phải tiếp tục những việc
làm thiết thực như thế để giúp các em vượt qua mặc cảm, hoà nhập với cộng
đồng, tự hoàn thiện mình , trở thành những người có ích cho xã hội. Có như vậy,
chúng ta mới đào tạo thế hệ trẻ trở thành những người "vừa hồng vừa chuyên ",
góp phần xây dựng đất nước ta ngày một "đàng hoàng hơn, to đẹp hơn " như lời
Bác kính yêu hằng mong ước. Xin mượn lời của bài hát " Vì đàn em thân yêu "-
Nhạc và lời của Kim Ân và Nguyễn Duy để thể hiện quyết tâm ấy .
Người trình bày
Bùi Thị Bích Hồng

MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH MINH HỌA
5