Phương pháp giảng dạy Âm nhạc tiểu học

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Môc lôc Phần I : Một số vấn đề chung 1. Vai trò của âm nhạc đối với học sinh tiểu học 2. §Æc ®iÓm, kh¶ n¨ng ©m nh¹c cña häc sinh TiÓu häc. 3. Giới thiệu chương trình SGK âm nhạc ở trường Tiểu học. a. Về chương trình . §Æc ®iÓm : . Nội dung chương trình âm nhạc ở Tiểu học . Nội dung chương trình của từng lớp. b. VÒ SGK : 4. Cấu trúc bài học, tiết học ở trường Tiểu học a. bµi häc ©m nh¹c b. TiÕt häc ©m nh¹c. c. Nh÷ng yªu cÇu khi so¹n kÕ ho¹ch bµi häc. d. Mét sè g¬i ý vÒ c¸ch ph©n chia thêi gian cho néi dung vµ mét sè tiÕt d¹y. e. Cách gõ đệm cơ bản thường dùng khi học hát và tập đọc nhạc. f. Một số nguyên tắc đặt hợp âm cho bài hát. g. Gîi ý mét sè cÊu tróc KÕ ho¹ch bµi d¹y cho tiÕt häc ©m nh¹c. Phần II : Phương pháp dạy học hát 1. NhiÖm vô cña d¹y h¸t 2. Các bước dạy hát 3. Sử dụng các phương tiện và các hoạt động kết hợp trong dạy học hát. a. Về phương tiện b. Những hoạt động để ôn tập bài hát c. Vận động theo nhạc. 4. Thùc hµnh so¹n gi¶ng. Phần III : Phương pháp dạy nghe nhạc 1. 2. 3. 4. 5.. NhiÖm vô cña d¹y nghe nh¹c. Các bước dạy nghe nhạc Sử dụng các phương tiện trong dạy học sinh nghe nhạc Lùa chän néi dung cho d¹ng bµi d¹y nghe nh¹c. Thùc hµnh so¹n gi¶ng.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Phần IV : Phương pháp dạy Tập đọc nhạc 1. 2. 3. 4.. NhiÖm vô cña d¹y T§N Các bước dạy TĐN Sử dụng các phương tiện và các hoạt động kết hợp trong dạy TĐN. Thùc hµnh so¹n gi¶ng.. Phần V : Phương pháp dạy Kể chuyện âm nhạc 1. 2. 3. nh¹c. 4.. NhiÖm vô cña d¹y kÓ chuyÖn ©m nh¹c Các bước dạy kể chuyện âm nhạc Sử dụng các phương tiện và các hoạt động kết hợp trong dạy kể chuyện âm Thùc hµnh so¹n gi¶ng.. PhÇn Vi : Thùc hµnh so¹n gi¸o ¸n d¹y häc ©m nh¹c ë TiÓu häc. 1. So¹n gi¸o ¸n d¹y häc ©m nh¹c ë TiÓu häc. 2. C¸ch tr×nh bµy gi¸o ¸n 3. Thùc hµnh tËp gi¶ng.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> PHẦN THỨ NHẤT Một số vấn đề chung I. Vai trò của âm nhạc đối với HS tiểu học. Âm nhạc có một vị trí to lớn trong nhà trường, góp phần giáo dục tình cảm đạo đức, hình thành nhân cách trẻ em . Ngoài ra, qua các giờ học hát nghe nhạc và hoạt động ngoại khoá, âm nhạc mang cho c¸c em tÝnh l¹c quan, tÝch cùc, sù ho¹t b¸t , lanh lîi, ý thøc tæ chøc kû luËt, tinh thần tập thể đặc biệt thông qua các yếu tố cơ bản của ngôn ngữ âm nhạc ( giai điệu, tiết tấu, hoà âm cường độ, âm sắc, nhịp độ .... ) học sinh được bồi dưỡng về khả năng trí tuệ, tính nhạy cảm, trí thông minh sáng tạo, khả năng tư duy trừu tượng , trí nhớ, sự tưởng tượng, tính chính xác khoa học. MÆt kh¸c ©m nh¹c cßn hç trî viÖc häc tËp c¸c m«n häc kh¸c ®­îc tèt h¬n vµ qua các hoạt động âm nhạc trong phổ thông, tạo điều kiện cho các HS có năng khiếu nổi trội được phát hiện và bồi dưỡng phát triển bước đầu tạo nguồn cho các trường đào tạo chuyên nghiệp để có những nghệ sĩ tài năng cho đất nước. II. Mục tiêu của giảng dạy âm nhạc ở trường Tiểu học. Dạy môn âm nhạc không nhằm đào tạo các em thành những người hành nghề âm nhạc mà mục đích chính là thông qua môn học để tác động vào đời sống tinh thần của các em góp phần cùng các môn học khác thực hiện mục tiêu của nhà trường phổ thông vµ môc tiªu cÊp häc. H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc c¶m thô cña häc sinh, t¹o cho c¸c em mét tr×nh độ văn hoá âm nhạc nhất định góp phần giáo dục toàn diện và hài hoà nhân cách. Rèn luyện một số kỹ năng đơn giản về ca hát và tập đọc nhạc, bước đầu biết hát diÔn c¶m. Khích lệ HS hăng hái tham gia hoạt động âm nhạc. Làm cho đời sống tinh thần phong phó lµnh m¹nh t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c em béc lé râ vµ ph¸t triÓn n¨ng khiÕu. III. §Æc ®iÓm kh¶ n¨ng ©m nh¹c cña häc sinh TiÓu häc. Nhìn chung học sinh tiểu học ham thích hoạt động âm nhạc, vui chơi, ham hiểu biÕt. Tuy vËt høng thó tù nhiªn cña c¸c em cßn thiÕu bÒn v÷ng, chãng ch¸n. Sù thay đổi các dạng hoạt động trong tiết học, các bài tập, tìm tòi sáng tạo để nắm vững kiến thức, kỹ năng hoạt động âm nhạc quy định trong chương trình là rất cần thiết.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TÇm c÷ giäng cßn hÑp n»m trong kho¶ng qu·ng 6, 7 tèi ®a lµ qu·ng t¸m. ¢m s¾c ch­a cã sù ph©n chia giíi tÝnh. Số đông học sinh hiếu động, nghịch ngợm, hồn nhiên. Nhưng lại có những em rụt rè, ít cởi mở, thiếu tự tin. Tìm hiểu phân lọai học sinh để xây dung các thủ pháp giúp các em thêm chủ động. Trong quá trình dạy học động viên và khen ngợi các em đúng lúc luôn là điều rất cần thiết. Cần tạo được không khí hoạt động nghệ thuật chung cho cả lớp, kích thíc các em thêm tự tin, tích cực tham gia các hoạt động. Giờ học âm nhạc trong nhà trường nói chung, ở Tiểu học nói riêng đặc trưng bởi kh«ng khÝ tù nhiªn, ph¶i b»ng chÝng ng«n ng÷ t×nh c¶m cña ©m nh¹c lµm cho trÎ xóc động, gơi cho trẻ những tâm trạng nhất định. Häc sinh TiÓu häc cã thÓ tiÕp thu mét c¸ch nghiªm tóc nhøng kiÕn thøc, kü n¨ng âm nhạc, những xúc cảm về cái đẹp trong nghệ thuật. Trong quá trình tiếp xúc với âm nhạc các em sẽ thêm hiểu về cái đẹp của cuộc sống xung quanh, khơi gợi niềm tin vào c¸i tèt vµ sù c«ng b»ng. §Æc ®iÓm giäng h¸t cña häc sinh TiÓu häc : Chia lµm 4 giai ®o¹n - Giai ®o¹n 1 : C¸c em ë nhµ trÎ, mÉu gi¸o. Giäng h¸t c¸c em cßn thanh m¶nh. Khi hát thanh đới chỉ rung ở phần ngoài, không rung toàn phần cho nên âm thanh nhỏ, yÕu, c¸c c¬ b¾p h« hÊp ch­a ph¸t triÓn. - Giai đọan 2 : Trước lúc vỡ giọng ( từ 7 – 13 tuổi ) Bộ máy phát âm phát triển chậmcho đến 10 tuổi, dung lượng khí trong phổi các em nam n÷ lµ nh­ nhau. H¬i thë ngµy cµng s©u h¬n nh­ng ©m vùc cña nam vµ n÷ vÉn gièng nhau. - Giai ®o¹n 3 : Giai ®o¹n vì giäng ( kho¶ng tõ 13 – 15 tuæi ) Các bộ phận của máy phát âm đã phát triển nhưng không đồng đều. Từ 14 tuổi dung lượng khío trong phổi của các em trai lớn hơn em gái. Thanh quản cảu các em trai vµo thêi kú nµy ph¸t triÓn nhanh h¬n c¸c em g¸i. Nh÷ng bé phËn kh¸c cña m¸y ph¸t thanh ( phæi, khÝ qu¶n, vßm måm, vßm mòi vµ c¸c xoang ë mòi, tr¸n.. ) còng dÇn phát triển những khó nhận thấy. Vào giai đoạn này nếu được hướng dẫn một cách chu đáo sẽ giúp phát triển hài hoà bộ máy phát thanh. - Giai đọan 4 : sau vữ giọng Giọng hát của các em dần yếu đi, bộ mấy phát thanh dễ bị tổn thương cho đến khi nào tất cả các bộ phận của nó đạt đến mức phát triển đều cả về hình thức lẫn chức năng, sự tương quan giữa các bộ phận tức là cho đến khi bước vào tuổi vị thành niên.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giäng h¸t cña c¸c em häc sinh TiÓu häc ®­îc xÕp vµo giai ®o¹n 2 vµ chia lµm hai lo¹i c¬ b¶n - Giäng thÊp. - Giäng cao. VÒ phÈm chÊt giäng cã thÓ chia thµnh c¸c lo¹i sau : - Giäng vang, s¸ng, khoÎ. - Giäng vang, ªm nhÑ, cã nh¹c c¶m, s©u s¾c. - Giäng tèi, mê nhá hay rung. - Giäng rÌ, khµn, kÐm chuÈn x¸c. Lọai đầu nếu được rèn luyện tốt có thể trở thành đơn ca, lĩnh xướng các loại sau phï hîp víi yªu cÇu h¸t tËp thÓ. Riªng giäng thø t­ lµ khã kh¨ntuú t×nh h×nh mµ cã hướng dẫn sát hơn để có thể hoà vào việc giáo dục thẩm mỹ. Một nhược điểm chung là trước khi các em bước vào trường còn chưa biết hát là gì và nếu có hát thì hoàn toàn theo bản năng nên nhiều em hát bằng giọng mũi, cổ do đó dẫn đến sự sai lệch cần phải ®­îc quan t©m söa ch÷a. TÇm c÷ giäng cña c¸c em : TÇm c÷ chung lµ :. Giäng cao :. Giäng thÊp :. Giäng c¸c em HS líp 1,2 :. Giäng c¸c em líp 3,4,5.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> III. Giới thiệu chương trình SGK âm nhạc Tiểu học A. Chương trình : 1. Đặc điểm cơ bản của chương trình : 1.1. §Æc ®iÓm c¬ b¶n : - Líp 1,2,3 ©m nh¹c ®­îc coi lµ mét bé phËn trong m«n nghÖ thuËt ( ¢m nh¹c – Mü thuËt - Thñ c«ng ) trong sè 6 m«n häc b¾t buéc. - Lớp 4,5 môn âm nhạc được coi là độc lập trong số 9 môn bắt buộc ở tiểu học. M«n häc ®­îc thùc hiÖn mçi tuÇn 1 tiÕt / 35 tuÇn. 1.1.1. Mục tiêu môn học âm nhạc đối với 1,2,3. - Líp 1,2,3 chñ yÕu d¹y häc sinh häc h¸t. Qua c¸c bµi h¸t cung cÊp cho häc sinh một số tri thức về âm nhạc như : cao độ, trường độ, tiết tấu… Các em được rèn luyện một số kỹ năng ca hát đơn giản và bước đầu có ý thức về diễn cảm trong ca hát. Các em ph¶i hoµn thµnh bµi häc nghÜa lµ ph¶i thuéc lêi ca, thÓ hiÖn bµi h¸t b»ng n¨ng lùc của mình nhàm đạt hiệu quả tốt nhất. - Kết hợp một số bài hát với trò chơi để kích thích các em hoà hứng hoạt động qua đó giúp việc rèn luyện khả năng nghe nhạc và nhạy cảm với âm nhạc. - Qua học hát các em cảm nhận được những hình tượng âm nhạc thông qua nhạc điệu, và lời ca giúp cho việc nâng cao năng lực thẩm mỹ đồng thời có thể vận dụng vào sinh hoạt, hoạt động hành ngày. - Từ lời ca, nhạc điệu các em được phát huy óc tưởng tượng, mở rộng nhận thức trí tuệ, bồi dưỡng tình cảm, làm phong phú tâm hồn trẻ em. Lớp 1,2,3 với tư cách là phân môn trong môn nghệ thuật chương trình âm nhạc không dạy cho các em về nhạc lý, tập đọc nhạc mà chủ yếu thông qua một số hoạt động vui – học để các em tiếp xúc, làm quen với một vài ký hiệu ghi chép âm nhạc và tËp nhËn biÕt c¸c lo¹i nhÞp th«ng dông. 1.1.2. Môc tiªu m«n häc ©m nh¹c líp 4,5. - Tạo nên một trình độ văn hoá âm nhạc nhất định cho học sinh tiểu học. - Bước đầu hình thành cho các em một số kỹ năng cơ bản về ca hát, nghe nhạc giáo dục năng lực cảm thụ âm nhạc, kích thích tiềm năng nghệ thuật làm cho đời sống cña trÎ thªm phong phó. - Phát triển trí tuệ, bồi dưỡng tìng cảm trong sáng, lành mạnh, hướng tới cái tốt, cái đẹp. Góp phần làm thư giãn đầu óc của trẻ, làm cân bằng các nội dung học tập khác ở trường tiểu học. 1.2. Nội dung chương trình âm nhạc ở tiểu học : Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 1.2.1. CÊu tróc :. Chương trình âm nhạc tiểu học được xây dựng trên 3 phân môn : - Học hát : Quy định dạy và học 54 bài hát. - Tập đọc nhạc : Chỉ học ở lớp 4- 5. - Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nghe nh¹c. Các phân môn này gắn với nhau để hình thành cho các em những hiểu biết sơ đẳng về cái hay cái đẹp trong âm nhạc đồng thời trang bị cho các em một số kiến thức, kỹ năng về ca hát và tập đọc nhạc. 1.2.2. Néi dung : a. Chương trình học Hát : Phân môn học hát quy định dạy và học 54 bài hát. Dạy 1 tiết/ tuần. Cả năm 35 tiết/ 35 tuÇn. TiÓu häc 1 tiÕt = 35 ' - Chủ diểm : Các bài hát về quê hương, đất nước, hoà bình hữu nghị, truyền thống dân tộc gia đình, nhà trường, các sinh hoạt của tuổi học sinh, thiếu nhi. - ThÓ lo¹i : C¸c bµi h¸t gåm c¸c ca khóc thiÕu nhi ca khóc quÇn chóng, d©n ca ViÖt nam và ca khúc nước ngoài. - Hình thức : Các bài hát có một đoạn, hai đoạn, ba đoạn đơn. - Âm vực : Có âm vực phù hợp với độ tuổi. - Qua việc học tập rèn luyện cho các em những kỹ năng ca hát thông thường như : . Tư thế ngồi hát, đứng hát. . H¬i thë ( c¸ch lÊy h¬i ) . Ph¸t ©m nh¶ ch÷. . H¸t theo tay chØ huy cña gi¸o viªn. b. Chương trình Tập đọc nhạc : Chỉ học ở lớp 4- 5 ý nghÜa vµ nhiÖm cña viÖc d¹y T§N. - Giúp học sinh phát triển tai nghe hỗ trợ cho việc học hát chuẩn xác về cao độ, trường độ. - H×nh thµnh nh÷ng kh¸i niÖm ban ®Çu vÒ viÖc ghi chÐp vµ mét sè kü n¨ng gi¶i m· các ký hiệu âm nhạc ở mức độ đơn giản và thường gặp trong các bài hát thiếu nhi. - N©ng cao thÈm mü ©m nh¹c gióp cho viÖc nhËn thøc ®­îc tÝnh khoa häc, tÝnh nghÖ thuËt cña ©m nh¹c. - Góp phần phát triển trí tuệ, tình cảm, năng lực tư duy trừu tượng và óc phân tích tæng hîp biÕt gi¶i quyÕt t×nh huèng khi ph¶i xö lý c¸c ký hiÖu trªn giÊy biÕn thµnh ©m thanh vang lªn mét giai ®iÖu cô thÓ. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Giúp cho HS nhận biết và ghi nhớ các ký hiệu ghi chép âm nhạc thông thường như : Ký hiệu ghi trường độ, cao độ. Có hiểu biết về nhịp, phách, các loại nhịp, dấu hoá..... - Giúp HS tập đọc đúng cao độ, trường độ và biết đánh nhịp trên những bài TĐn đơn giản, dễ đọc thông qua những bài trong SGK. - Từ các bài đọc nhạc các em có thể ghép lời ca, hát đúng giai điệu. - Gióp tÝch luü thªm nh÷ng giai ®iÖu giµu tÝnh thÈm mü, lµm phong phó vèn liÕng âm nhạc và bồi dưỡng năng lực cảm thụ âm nhạc thêm nhạy bén, tinh tế. - Từ những bài TĐN được học và được dạy PP đọc nhảctong một chừng mực nhất định có thể vận dụng tìm hiểu sử dụng những bài hát ngắn gọn, đơn giản bằng nhạc cụ hoặc tự đọc nhạc. c. Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nghe nh¹c : Phát triển khả năng nghe nhạc quy định dạy những nội dung : Nghe một số bài hát, Đọc một số chuyện kể về âm nhạc với đời sống, Tập nhận biết hướng đi của âm thanh phân biệt âm thanh cao thấp dài ngắn với các tốc độ khác nhau. Nhận biết một số loại nhạc cụ dân tộc và phương tây phổ biến. 1.3. Néi dung cña tõng líp : 1.3.1. S¸ch gi¸o khoa líp 1 : a. TËp h¸t : Häc 12 bµi h¸t ng¾n gän, dÔ h¸t, dÔ nhí, c÷ giäng trong ph¹m vi mét qu·ng t¸m víi nhÞp 2/4 lµ chñ yÕu. Tập tư thế đứng hát, ngồi hát. Bước đầu tập hát đúng giọng, đúng cao độ, trường độ.Tập hát mạnh dạn, tự nhiên, nhẹ nhàng. Kết hợp hát với vận động phụ hoạ, múa đơn gi¶n hoÆc trß ch¬i ©m nh¹c. b. Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nghe nh¹c : Nghe mét sè bµi h¸t ( Quèc ca, d©n ca, bµi h¸t thiÕu nhi chän läc ) vµ mét sè trÝch ®o¹n nh¹c kh«ng lêi. Đọc một chuyện kể âm nhạc với đời sống Tập phân biệt âm thanh cao thấp, dài ngắn với tốc độ khác nhau. Tập nghe để nhận ra hướng đi của âm thanh : đi lên, xuống, ngang. Tập một vài nhạc cụ gõ với các tiết tấu đơn giản. Dùng nhạc cụ gõ đệm theo bài h¸t. 1.3. 2. S¸ch gi¸o khoa líp 2 : 2.1. TËp h¸t :. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Học 12 bài hát ngắn gọn trong đó có hai bài dân ca, 1- 2 bài hát nước ngoài. cữ giäng trong ph¹m vi mét qu·ng t¸m nhÞp 2/4 cã thÓ cã 1 -2 bµi nhÞp 3/4. Bước đầu tập các kỹ năng ca hát ( lấy hơi, bắt giọng, vào bài… ) tập hát nhẹ nhàng, h¸t râ lêi, tù nhiªn. Kết hợp hát với vận động phụ hoạ, múa đơn giản hoặc trò chơi âm nhạc. 2.2. Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nghe nh¹c : Nghe một số bài hát : Quốc ca, dân ca, bài hát thiếu nhi chọn lọc, trích đọan nhạc kh«ng lêi. Giíi thiÖu h×nh d¸ng mét vµi nh¹c cô gâ d©n téc. §äc 1- 2 chuyÖn kÓ ©m nh¹c. Tiếp tục nhận biết, phân biệt âm thanh cao thấp, dài ngắn, nhanh chậm, hướng đi cña ©m thanh. Tập gõ một vài nhạc cụ gõ đơn giản, ding nhạc cụ gõ đệm theo bài hát. \ 1.3.3. S¸ch gi¸o khoa líp 3 : 3.1. TËp h¸t : Học 10 bài hát ngắn gọn trong đó có hai bài dân ca, 1- 2 bài hát nước ngoài. cữ giäng kh«ng qu¸ qu·ng 9 . Tiếp tục tập các kỹ năng ca hát đã học. Tập hát ngân giọng, bước đầu tập hát diễn cảm theo tốc độ và sắc thái tình cảm của bài. Tập đấnh nhịp 2/4. Tiếp tục tập hát kết hợp với vận động phụ hoạ, múa đơn giản hoặc trò chơi âm nh¹c. 3.2. Ph¸t tiÓn kh¶ n¨ng nghe nh¹c : Giới thiệu hình dáng một vài nhạc ụ dân tộc : Đàn bầu, nguyện( đàn kìm ), thập lục, nghe ©m s¾c qua b¨ng trÝch ®o¹n ®­îc diÔn tÊu b»ng c¸c nh¹c cô nãi trªn. §äc 2 truyÖn kÓ ©m nh¹c. Tập nhận biết hình nốt nhạc : đen, trắng, móc đơn, móc kép và các dấu lặng đen, đơn. Tập nói tên các nốt nhạc trên khuông ( bao gồm tên nốt, hình nốt ). 1.3.4. S¸ch gi¸o khoa líp 4 : 4.1. TËp h¸t : Củng cố, ôn tập một số bài hát đã học ( Quốc ca, bài hát thiếu nhi). Học 10 bài hát ngắn trong đó chọn 1- 2 bài hát dân ca VN. 1 bài hát nước ngoài tầm cữ giọng không quá quãng 9 ( có thể lướt qua quãng 10 ) Tập hát rõ lời, phát âm gọn tiếng, rõ ràng. Tập giữ hơi để hát những câu hát dài lion mạch. Tập hát đúng những tiến ghát có dấu luyến 2, 3 âm. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TËp thÓ hiÖn tÝnh chÊt m¹nh mÏ, hïng tr¸ng víi nh÷ng bµi hµnh khóc. Tập hát diễn cảm đúng với tốc độ, sắc thái của bài hát. 4.2. Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nghe nh¹c : Giíi thiÖu vµ nghe 4 – 5 bµi gåm : d©n ca, bµi h¸t míi hoÆc nh¹c kh«ng lêi. Giíi thiÖu h×nh d¸ng mét vµi nh¹c cô. Nghe ©m s¾c qua b¨ng c¸c trÝch ®o¹n ®­îc diÔn tÊu b»ng c¸c läai nh¹c cô nµy. §äc 2 truyÖn kÓ vÒ ©m nh¹c. 4.3. Tập đọc nhạc : Làm quen với các bài tập đọc nhạc nhịp 2/4 gồm 5 nốt : Đô, rê, mi, son, la. Làm quen với các bài tập đọc nhạc gồm 7 nốt với các hình nốt và dẫu lặng. 1.3.5. S¸ch gi¸o khoa líp 5 : 5.1. TËp h¸t : Củng cố, ôn tập một số bài hát đã học ( Quốc ca, bài hát thiếu nhi). Học 10 bài hát ngắn trong đó chọn 1- 2 bài hát dân ca VN. 1 bài hát nước ngoài tầm cữ giọng không quá quãng 9 ( có thể lướt qua quãng 10 ) Cñng cè c¸c kü n¨ng nh­ : t­ thÕ, c¸ch thë, lÊy h¬i, gi÷ h¬i, tËp ph¸t ©m râ lêi, tËp hát diễn cảm giọng hát cá nhân hoà cùng giọng hát tập thể. Tập hát cá nhân để rèn tính m¹nh d¹n, tù tin. 5.2. Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nghe nh¹c : Giới thiệu hình dáng một vài nhạc cụ phương tây phổ biến. Giíi thiÖu vµ nghe 4- 5 bµi gåm d©n ca, ca khóc míi. Qua một số tác phẩm giới thiệu một số nhạc sĩ nổi tiếng trong nước và thế giới. §äc 2 truyÖn kÓ ©m nh¹c. 5.3. Tập đọc nhạc : Làm quen với các bài tập đọc nhạc nhịp 2/4, 4/4. Trong đó có sử dụng thêm hình nèt trßn, ®en chÊm d«i. Làm quen với các bài tập đọc nhạc nhịp 3/4 , tập đánh nhịp 3/4. Các bài tập đọc nhạc dùng 5 âm : Đồ, rê, mi, son, la, đố. Hoặc 7 âm : Đồ , rê, mi, pha, son, la, xi. IV. Cấu trúc một bài học tiết học ở trường Tiểu học 1. Bµi häc ©m nh¹c : Thông thường bài học âm nhạc ở trường Tiểu học được cấu trúc theo lối kết hợp, nghÜa lµ mét bµi häc gåm 2 hoÆc 3 néi dung. VÝ dô : H×nh thøc 1 + Néi dung 1 : D¹y bµi h¸t Nội dung 2 : Tập gõ đệm Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> H×nh thøc 2 : + Néi dung 1 : «n tËp bµi h¸t Néi dung 2 : TËp biÓu diÔn. Néi dung 3 : Nghe nh¹c H×nh thøc 3 : + Néi dung 1 : TËp h¸t Néi dung 2 : Trß ch¬i ©m nh¹c H×nh thøc 4 : + Néi dung 1 : tËp h¸t Néi dung 2 : KÓ chuyÖn ©m nh¹c §Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh GV cÇn chó ý : - §éng viªn tÊt c¶ häc sinh lµm viÖc - Tìm nhiều biện pháp để thu hút học sinh. - Häc ©m nh¹c víi tinh thÇn häc vui – vui häc. - Tận dụng triệt để âm thanh của tiếng đàn, giọng hát, chú trọng tổ chức cho häc sinh thùc hµnh. 2. Tiết học âm nhạc : Có 3 hình thức tiết học âm nhạc thường được sử dụng : Giảng dạy âm nhạc thường có 2 loại cấu trúc giáo án : - Giáo án chuyên đề : Chỉ dạy riêng một nội dung trong một tiết học. Ví dụ : Dạy riêng hát hoặc dạy riêng tập đọc nhạc. - Giáo án kết hợp : Là gắn hai nội dung trong một tiết học. Ví dụ : Hát + Tập đọc nh¹c hoÆc h¸t + Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nghe nh¹c. - TiÕt häc tæng hîp : H×nh thøc nµy gåm 3 néi dung kh¸c nhau. VÝ dô : Néi dung 1 : D¹y h¸t. Néi dung 2 : TËp biÓu diÔn. Néi dung 3 : Nghe nh¹c. 3. Nh÷ng yªu cÇu trong khi so¹n kÕ ho¹ch bµi häc - Ph¶i nghiªn cøu kü bµi hac trong SGK. - Xác định thật gọn, rõ, đầy đủ mục tiêu cần đạt và trọng tâm của tiết học. - Chọn PP dạy học âm nhạc thích hợp để vận dụng. - Cố gắng thuộc giáo án để khi lên lớp tránh lệ thuộc vào giáo án. - Tr×nh bµy gi¸o ¸n s¹ch sÏ, râ rµng, khoa häc. - Dự kiến thời gian ở mỗi nội dung để không bị cháy giáo án. 4. C¸ch ph©n chia thêi gian trong tiÕt häc Phân chia thời gian là một kỹ năng rất quan trọng đối với GVdạy âm nhạc ở Tiểu học bởi vì xác định thời giankhông đúng nghĩa là GV đã khôngh xác định đúng trọng tâm của tiết học. Dưới đây là một số gợi ý về cách chia thời gian :. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> TiÕt häc cã mét néi dung lµ d¹y h¸t th× ®­¬ng nhiªn GV dµnh c¶ tiÕt thùc hiÖn néi dung nµy. Tiết học ôn 2,3 bài hát thì GV chia thời gian đều nhau cho cả hai bài. Tiếtt học có hai nội dung là ôn tập bài hát và tập đọc nhạc nên dành thời gian ôn hát là 10 phút đọc nhạc là 20 phút. 5. Các cách gõ đệm cơ bản trong khi dạy và học âm nhạc a. Gõ đệm theo phách : b. Gâ theo nhÞp c. Gâ theo tiÕt tÊu lêi ca. 6. C¸ch thÓ hiÖn tiÕt tÊu cã dÊu lÆng ®en vµ nèt tr¾ng GV cÇn quy ­íc víi HS nh­ sau : - C¸ch thÓ hiÖn nèt tr¾ng : ph¸ch 1 vç hai tay, ph¸ch 2 xoÌ hai tay ngöa lªn cao. - C¸ch thÓ hiÖn tiÕt tÊu cã dÊu lÆng ®en : Ph¸ch mét gâ hoÆc vç, 2 xoÌ hai bµn tay xuống dưới. 7. Một số nguyên tắc đặt hợp âm cho bài hát §Æt hîp ©m cho bµi h¸t lµ mét kü n¨ng khã, phô thuéc vµo n¨ng lùc ©m nh¹c cña mỗi người. Cùng một bài hát có thể có nhiều cách đặt hợp âm khác nhau. Tuy nhiên giáo viên cần biêt một số nguyên tắc cơ bản, phổ thông để đặt hợp âm cho bài hát như sau : - Hợp âm cần đặt vào phách mạnh. - Hợp âm cần đặt vào nốt ngân dài. - Các hợp cần chuyển động linh hoạt, tạo nên sự chuyển động đa dạng mµu s¾c. - Hợp âm cần tôn vẻ đẹp của gia diệu, phù hợp với tính chất âm nhạc và c¶m nhËn cña tai nghe. Gîi ý cÊu tróc kÕ ho¹ch bµi häc Tªn bµi häc ……………… A. Mục tiêu cần đạt : - KiÕn thøc : - Kü n¨ng : - Thái độ : B. ChuÈn bÞ : - Gi¸o viªn Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - Häc sinh : C. Các hoạt động chủ yếu : 1. PhÇn më ®Çu : - ổn định tổ chức : - KiÓm tra bµi cò : PhÇn nµy kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh trø¬c khi vµo bµi míi. - Giíi thiÖu bµi míi : 2. Các hoạt động dạy học : TG …. ….. ….. Néi dung. H§ cña thµy. H§ cña trß. …. ..... ….. ….. ….. …... Néi dung 1 : - Hoạt động 1 : - Họat động 2 : Néi dung 2 ; - Hoạt động 1 : - Hoạt động 2 : Néi dung 3 ( nÕu cã ) - Hoạt động 1 : - Hoạt động 2 :. 3. PhÇn kÕt thóc : - Tãm t¾t bµi - DÆn dß : - ¤n tËp. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> PHẦN THỨ HAI PH¦¥NG PH¸P D¹Y HäC H¸T I . NhiÖm vô cña d¹y häc h¸t - Phải hình thành cho các em những kỹ năng cần thiết về ca hát để thể hiện bài h¸t víi sù truyÒn c¶m. - Ph¸t triÓn tai nghe ©m nh¹c va nh¹c c¶m trªn c¬ së rÌn luyÖn nh÷ng kü n»n ca hátở mức độ phổ thông qua từng kiểu hát, lọai bài hát. - Ph¸t triÓn giäng tù nhiªn , cñng cè vµ më réng ©m vùc cña giäng. - Giúp hoc sinh học thuộc và hát đúng biết cách trình bày một cách chủ động s¸ng t¹o. . Quá trình dạy hát cần đạt được 4 yêu cầu sau : - Hát đúng. - Hát đều. - H¸t diÔn c¶m. - H¸t râ lêi. Khi tiÕn hµnh d¹y h¸t cÇn trang bÞ cho häc sinh c¸c kü n¨ng ca h¸t phæ th«ng nh­ : - Tư thế ca hát : Khi đứng hát người thẳng đầu không nghiêng vai không so, hai tay buông dọc theo thân thả thoải mái, toàn bộ thân thể tựa đều vào hai chân. Khi ngồi hát đầu và thân cũng giống như khi đứng hát. hai tay đặt trên đầu gối, lưng thẳng không tựa vào ghế. Kh«ng v¾t ch©n nä lªn ch©n kia. - H¬i thë : . Biết cách hít vào một lượng hơi vừa đủ để hát hết một câu hát. . LÊy h¬i b»ng mòi kh«ng lÊy h¬i b»ng miÖng. . LÊy h¬i vµo ®Çu c¸c c©u h¸t kh«ng lÊy vµo gi÷a c¸c c©u h¸t. - Phát âm : Gọn gàng, khẩu hình tròn, đẹp không hát ê a, lè nhè hoặc âm thanh khô cøng. - Hát đồng đều, hoà giọng thống nhất hơi thở ở các chỗ có dấu hiệu chỉ huy của giáo viªn. - Hát diễn cảm, âm thanh tròn, đẹp tránh la hét. - Chú ý bảo vệ giọng hát của các em : Không hát quá to, trước gió lạnh, không khí ẩm ­ít. II. Tr×nh tù d¹y mét bµi h¸t : - Giíi thiÖu bµi h¸t : Gi¸o viªn cÇn giíi thiÖu nh÷ng néi dung sau :. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> . Giíi thiÖu vÒ néi dung bµi h¸t. . §Æc ®iÓm nghÖ thuËt. . ThÓ lo¹i cña bµi h¸t. . XuÊt sø cña bµi h¸t. . T¸c gi¶ cña bµi h¸t. - H¸t mÉu : . Bước " Hát mẫu "có thể được thực hiện bằng hai hình thức : . Cho nghe b¨ng mÉu. . GV tr×nh bµy. .Yªu cÇu : GV hát tốt nhiệt tình, giàu sức biểu hiện để gây được ấn tượng mạnh đối với các em . Sử dung nhạc cụ vừa đệm vừa hát sẽ giúp cho các em cảm thụ bài hát một cách đầy đủ, thó vÞ. - §äc lêi ca : Viết sẵn lời ca lên bảng hoặc bảng phụ cho học sinh đọc rõ ràng, đúng chính tả. Có thể cho đọc theo hình tiết tấu của bài. - LuyÖn thanh : Luyện trên một nguyên âm nào đó, hướng dẫn học sinh đọc từ thấp đến cao và ngược lại theo các nguyên âm : A, Ô, U. - D¹y h¸t tõng c©u : D¹y h¸t theo lèi mãc xÝch - ¤n luyÖn cñng cè : . Hát đúng nhịp độ quy định của bài, những chỗ cần hát nhanh dần, chậm dần, ngân tù do. . Ph¸t ©m râ c¸c ©m tiÕt , c¸c tõ cña lêi ca. . Lấy hơi và ngắt hơi đúng chỗ. . Hát đồng đều hoà giọng. Tập ngân dài giữ độ vang. . Hát kết hợp vỗ tay đệm theo nhịp. . Tập hát bè đơn giản. . Tập hát đối đáp, hát có lĩnh xướng và hát đồng ca. . Hát kết hợp vận động phụ hoạ. H¸t nhÑ nhµng, ph¸t ©m râ rµng, GV chó ý gi÷ nhÞp cho HS trong qu¸ tr×nh ca h¸t. Khi thuéc cã thÓ h¸t kÕt hîp vç tay theo c¸c h×nh tiÕt tÊu. III. ChuÈn bÞ d¹y mét bµi h¸t :. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - N¾m râ c÷ giäng vµ tÇm giäng cña c¸c em. - Thãi quen ca h¸t cña häc sinh. - ThÞ hiÕu c¸c h¸t. - Ph©n lo¹i kh¶ n¨ng ca h¸t cña häc sinh. - T×m hiÓu néi dung rÌn luyÖn kü n¨ng ca h¸t. - Xác định sắc thái của bài hát. - Dự kiến những chỗ khó của bài để tìm cách dạy. - Xác định những động tác múa hay động tác phụ trợ để kết hợp với hát nếu thấy cÇn thiÕt. IV. Sử dụng các phương tiện trong dạy hát - §µn phÝm lµ mét nh¹c cô th«ng dông vµ cã tÝnh n¨ng rÊt phong phó, thuËn lîi cho việc dạy học âm nhạc ở trường Tiểu học. Ngoài ra các nhạc cụ gõ như : kèn meledion, sáo… Các phương tiện nêu trên có thứ phải mua nhưng có những thứ GV và HS tù lµm ®­îc nh­ : Thanh ph¸ch, vo r chai chøa nh÷ng h¹t sái… - Sử dụng phương tiện dạy học gồm 3 nhóm : Nhãm 1 : C¸c nh¹c cô phæ th«ng : §µn organ, guitare, trèng con, mâ, sinh tiÒn, thanh ph¸ch, song loan,qu¶ xãc… Nhãm 2 : C¸c gi¸o cô trùc quan nh­ : tranh ¶nh, m« h×nh… Nhóm 3 : Các trang thiết hị khác : Băng, đĩa hình, tiếng, máy thu, phát, trang âm, loa đài…. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> PhÇn thø ba. Phương pháp dạy tập đọc nhạc. 1. NhiÖm vô cña m«n häc Giúp cho HS nhận biết và ghi nhớ các ký hiệu ghi chép âm nhạc thông thường như : Ký hiệu ghi trường độ, cao độ. Có hiểu biết về nhịp, phách, các loại nhịp, dấu hoá..... Giúp HS tập đọc đúng cao độ, trường độ và biết đánh nhịp trên những bài TĐN đơn giản, dễ đọc thông qua những bài trong SGK. Từ các bài đọc nhạc các em có thể ghép lời ca, hát đúng giai điệu. Gióp tÝch luü thªm nh÷ng giai ®iÖu giµu tÝnh thÈm mü, lµm phong phó vèn liÕng ©m nhạc và bồi dưỡng năng lực cảm thụ âm nhạc thêm nhạy bén, tinh tế. Từ những bài TĐN được học và được dạy PP đọc nhạc trong một chừng mực nhất định có thể vận dụng tìm hiểu sử dụng những bài hát ngắn gọn, đơn giản bằng nhạc cụ hoặc tự đọc nhạc. 2. Các bước dạy TĐN Bước 1 : Việc giới thiệu bài, nhận xét phân tích bài TĐN chỉ nên dành từ 1 - 2 phót. H§ GV H§HS - Giới thiệu bài TĐN có thể đạt câu hỏi - Ttr¶ lêi theo yªu cÇu cña GV. gîi më : Bµi viªt ë nhÞp g×, cã mÊy nhÞp, cã h×nh nèt g×, ©m cao nhÊt, thÊp nhÊt cña bµi ? Bước 2 : Tập nói tên nốt nhạc trên khuông. H§ GV H§HS - Yªu cÇu 1,2 HS nãi tªn nèt. - Ttr¶ lêi theo yªu cÇu cña GV. - GV chØ tõng nèt ë khu«ng tiÕp theo yªu cầu cả lớp nói đồng thanh. Bước 3 : GV rút ra âm hình tiết tấu chính của bài cho HS luyện tập. H§ GV - GV b¾t nhÞp c¶ líp cïng gâ tiÕt tÊu. H§HS - Thùc hiÖn theo yªu cÇu GV. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Bước 4 : Dạy đọc từng câu theo lối móc xích. H§ GV - Trước khi đọc GV đàn giai điệu từng câu sau đó HS đọc theo. Làm như vậy đến hết bài.. H§HS - Thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV.. Bước 5 : Luyện tập củng cố ghép lời. H§ GV - GV hướng dẫn HS đọc nhạc ghép lời kết hợp gõ phách hoặc đánh nhịp. - Hướng dẫn thể hiện cường độ phách m¹nh, nhÑ. - Chỉ định HS trình bày bài TĐN.. H§HS - Thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV.. 3. Các hoạt động để ôn nội dung TĐN - Nghe GV đàn giai điệu bài TĐN - GV chỉ định HS trình bày. - TĐN kết hợp múa và vận động phụ hoạ. - TĐN, hát lời với tốc độ : hơi chậm hơi nhanh, vừa phải. - TĐN, hát kết hợp gõ đệm theo tiết tấu lời ca, nhịp, phách - T§N kÕt hîp trß ch¬i. - TĐN kết hợp đặt lời mới.. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> PhÇn thø t­. Phương pháp dạy phát triển khả năng nghe nhạc 1. NhiÖm vô Trong m«n ©m nh¹c ë TiÓu häc nghe nh¹c võa lµ mét d¹ng bµi võa lµ mét ho¹t động nhằm tăng thêm sự hiểu biết và góp phần định hướngthẩm mỹ cho học sinh. Các em ®­îc nghe mét sè bµi d©n ca, ca khóc thiÕu nhi hoÆc trÝch ®o¹n b¨ng nh¹c chän lọc. Hoạt động nghe nhạc giúp học sinh : - Ph¸t huy thãi quen nghe tèt. - §¸nh thøc niÒm ®am mª ©m nh¹c. - Lµm quen víi nh÷ng t¸c phÈm ©m nh¹c. - Đào tạo HS là những người nghe thông minh. - Ph¸t triÓn trÝ nhí ©m nh¹c vµ tri thøc nghe. - ThÓ hiÖn c¶m nhËn ©m nh¹c th«ng qua tù biÓu hiÖn. - Ph¸t triÓn thÞ hiÕu ©m nh¹c th«ng qua nghe cã s¸ng t¹o. - Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng phª b×nh ©m nh¹c. - Phát triển nhạn thức về phương pháp biểu diễn. 2. Các bước dạy nghe nhạc : Bước 1 : Giới thiệu về bản là bước đầu tiên để hpcj sinh nắm được nhiệm vụ tiết học. Hoạt động có thể sử dụng là : H§ GV - GV giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. - GV quy định thời gian nghe.. H§HS - Theo dâi vµ thùc hiÖn theo yªu cÇu GV. Bước 2 : Nghe lần thứ nhất để học sinh làm quen với tác phẩm âm nhạc, có cảm nhËn ban ®Çu vÒ nã. H§ GV H§HS - GV tự trình bày hoặc mở băng đĩa nhạc. - HS nghe nhạc có thể kết hợp với các - KhuyÕn khÝch HS nghe vµ kÕt hîp víi hoạt động tự nhiênnhư gõ nhịp, vận động các hoạt động. theo nh¹c, vÏ tranh… Bước 3 : Trao đổi về bản nhạc giúp học sinh thấy được vẻ đẹp của tác phẩm. Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> H§ GV - GV khuyÕn khÝch häc sinh nãi c¶m nhËn cña m×nh vÒ t¸c phÈm. - GV đặt câu hoi như : . Giäng h¸t trong b¨ng… . H×nh thøc tr×nh bµy… . GV kÕt luËn vÒ näi dung, tÝnh chÊt cña b¶ nh¹c.. H§HS - HS nãi vÒ ¶m nhËn cña m×onh nh­ : Hay, s«i næi hay tha thiÕt….. Bước 4 : Giúp HS nhớ về giai điệu, nội dung của tác phẩm trên sự định hướng của GV đồng thời có thể phát biểu cảm nhận của mình về bản nhạc. 3. Lùa chän néi dung cho d¹ng bµi nghe nh¹c GV chän bµi cho HS nghe trong sè c¸c thÓ lo¹i sau : - Bµi h¸t thiÕu nhi. - Dân ca các vùng miền hoặc địa phương. - Nh¹c kh«ng lêi. 4. C«ng viÖc chuÈn bÞ cho tiÕt d¹y cã néi dung nghe nh¹c - Chọn danh mục : Phải chọn những tác phẩm hay để đưa các em thâm nhập vào lĩnh vùc ©m nh¹c thuÇn tuý víi nh÷ng kiÖt t¸c cña cña nh÷ng t¸c gi¶ tiªu biÓu. H·y lµm cho HS thích hát và nghe nhạc và sự thích hay không thích đều phụ thuộc vào sự dẫn dắt cña gi¸o viªn - ChuÈn bÞ b×nh luËn vÒ t¸c phÈm : GV ph¶i nghe nhiÒu vµ tiÕn tíi say mª nghe nh¹c để khả năng thưởng thức của mình có thể vượt được một số người chỉ chuyên thực hành máy móc trên nhạc cụ . Có như vậy, khi dạy mới chia sẻ được niềm vui sướng nghe nh¹c cña m×nh tíi HS ®­îc. Ph¶i nghe ®i nghe l¹i nhiÒu lÇn t¸c phÈm mµ m×nh sắp giới thiệu để bản nhạc thấm vào người, nhớ từng câu từng đoạn từng tiết tấu điển hình hay chủ đề dễ nhận ra ở bất kỳ chỗ nào. - Chuẩn bị đồ dùng trực quan : Có thể là tranh ảnh, hình vẽ để liên hệ tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào , thuộc thÕ kû nµo, cã liªn quan tíi nh÷ng sù kiÖn g×........ C¶ nh÷ng h×nh vÏ nh÷ng nh¹c cô được sở dụng trong tác phẩm đó. GV nhất thiết phải tập thuộc một vài câu nhạc để đàn lên khi cần thiết trong lúc bình luận , minh hoạ. Cần nhớ một vài tác phẩm khác để tiÖn liªn hÖ. III. C¸c nguyªn t¾c gi¶ng d¹y m«n ©m nh¹c Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>