Lý thuyết cacbon (Có bài tập áp dụng)

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Truy cập vào: để học Tốn – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất! 1

CACBON

A. LÝ THUYẾT CẦN NHỚ

I. CÁC DẠNG THÙ HÌNH CỦA CACBON
1. Dạng thù hình là gì?

Các dạng thù hình của một nguyên tố hóa học là những đơn chất khác nhau do nguyên tố đó tạo
nên.

VD: nguyên tố oxi có 2 dạng thù hình là oxi O2 và ozon O3.
2. Cacbon có những dạng thù hình nào?

- Kim cương
- Than chì,

- Cacbon vơ định hình.
II. TÍNH CHẤT CỦA CACBON
1. Tính chất hấp phụ

- Than gỗ có tính hấp phụ chất màu tan trong dung dịch.

- Than gỗ có khả năng hấp phụ lên bề mặt của nó các chất khí, hơi, và chất tan trong dung dịch.
- Than gỗ, than xương, ... mới điều chế có tính hấp phụ cao gọi là than hoạt tính.

2. Tính chất hóa học
a) Tác dụng với oxi

Khi đốt cacbon cháy trong khơng khí, phản ứng tỏa nhiều nhiệt:

C+ O2 ⎯⎯ CO2

Ở nhiệt độ cao, cacbon lại khử được CO2 theo phản ứng:
CO2+ C ⎯⎯ CO

Do đó, sản phẩm khi đốt cacbon trong không khí, ngồi khí CO2 cịn có một ít khí CO.
Cacbon khơng tác dụng trực tiếp với clo, brom và iot.

b) Tác dụng với oxit kim loại
C + CuO → Cu + CO2
III. ỨNG DỤNG CỦA CACBON

- Kim cương được sử dụng làm đồ trang sức. Trong kĩ thuật, kim cương được dùng để chế tạo
mũi khoan, dao cắt thủy tinh và bột mài.

- Than chì được dùng làm điện cực; làm nồi, chén để nấu chảy các hợp kim chịu nhiệt; chế tạo
chất bôi trơn; làm bút chì đen.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Truy cập vào: để học Tốn – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất! 2
- Than gỗ được dùng để chế thuốc nổ đen, thuốc pháo, chất hấp thụ. Loại than có khả năng hấp
thụ mạnh được gọi là than hoạt tính. Than hoạt tính được dùng nhiều trong mặt nạ phịng độc, trong
cơng nghiệp hóa chất và trong y học.

- Than muội được dùng làm chất độn khi lưu hóa cao su, để sản xuất mực in, xi đánh giày,...
B. BÀI TẬP CỦNG CỐ

Bài 1. Dạng thù hình của ngun tố là gì ? Cho hai thí dụ.
Bài 2. Viết phương trình hố học của cacbon với các oxit sau:

a) CuO

b) PbO
c) CO2
d) FeO.

Hãy cho biết loại phản ứng ; vai trò của C trong các phản ứng ; ứng dụng của các phản ứng đó trong
sản xuất.

Bài 3. Hãy xác định cơng thức hố học thích hợp của A, B, C, D trong thí nghiệm ở hình vẽ 3.10. Nêu
hiện tượng thí nghiệm và viết phương trình hố học.

Bài 4. Tại sao sử dụng than để đun nấu, nung gạch ngói, nung vơi lại gây ô nhiễm môi trường. Hãy nêu
biện pháp chống ô nhiễm môi trường và giải thích.

Bài 5. Tính nhiệt lượng tỏa ra khi đốt cháy 5 kg than có chứa 90% cacbon. Biết 1 mol cacbon cháy tỏa
ra 394 kJ.

Câu 6.

Trong luyện kim, người ta sử dụng cacbon và hoá chất nào để điều chế kim loại ?
A. Một số oxit kim loại như PbO, ZnO, CuO, ...

B. Một số bazơ như NaOH, Ca(OH)2, Cu(OH)2, ...
C. Một số axit như HNO3; H2SO4; H3PO4, ....
D. Một số muối như NaCl, CaCl2, CuCl2, ...
Câu 7.

Để chứng minh sự có mặt của khí CO và CO2 trong hỗn hợp, người ta dẫn hỗn hợp khí qua (1), sau đó
dẫn khí cịn lại qua (2) thấy có kết tủa màu đỏ xuất hiện. Hoá chất đem sử dụng ở (1), (2) lần lượt là:

A. Nước vôi trong; đồng (II) oxit nung nóng.

B. Kali hiđroxit, đồng (II) oxit nung nóng.

C. Natri hiđroxit, đồng (II) oxit nung nóng.
Bài 8.

Khi mở các chai nước giải khát có ga thấy xuất hiện hiện tượng sủi bọt vì:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Truy cập vào: để học Tốn – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất! 3
B. Áp suất của khí CO2 trong chai nhỏ hơn áp suất của khí quyển, khi mở nút chai dưới áp suất
của khí quyển, độ tan giảm đi, khí CO2 trong dung dịch thốt ra.

C. Áp suất của khí CO2 trong chai bằng áp suất của khí quyển, khi mở nút chai dưới áp suất của
khí quyển, độ tan giảm đi, khí CO2 trong dung dịch thốt ra.

D. Áp suất của khí CO2 trong chai bằng áp suất của khí quyển, khi mở nút chai dưới áp suất của
khí

quyển, độ tan tăng lên, khí CO2 trong dung dịch thoát ra.
Câu 9. Cacbon gồm những dạng thù hình nào?

A. Kim cương, than chì, than gỗ.
B. Kim cương, than chì, cacbon vơ định hình .
C. Kim cương, than gỗ, than cốc.
D. Kim cương, than xương, than cốc.

ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN
Bài 2.

Các phương trình hóa học:

a) С + 2CuO ⎯⎯⎯ 2Cu + CO2
b) С + 2PbO ⎯⎯⎯ 2Pb + CO2
c) С + CO2

⎯⎯⎯ 2CO

d) С + 2FeO ⎯⎯⎯ 2Fe + CO2

Các phản ứng trên dều thuộc loại phản ứng oxi hóa - khử. Vai trò của с là chất khử. Các phản
ứng:

a), b) dùng điều chế kim loại.

c), d) xảy ra trong quá trình luyện gang, dùng luyện gang.
Bài 4.

Khi sử dụng than để đun nấu, nung gạch ngói, nung vơi đều sinh ra CO2, CO, SO2(vì trong than có cả
lưu huỳnh lẫn vào). Những khí này đều ảnh hưởng khơng tốt cho con người, gây độc, gây mưa axit,
gây hiệu ứng “nhà kính” làm biến đổi khí hậu...

Để giảm thiểu những tác hại đó nên xây lị nung vơi, gạch ngói ở nơi xa dân cư, đông thời trông cây
xanh đế hấp thụ khí CO2 và giải phóng khí oxi.

Bài 5.
C + O2

⎯⎯⎯ CO2

Trong 5 kg than có chứa 0,9.5 = 4,5 kg cacbon. Số mol C = 4,5/12 = 0,375 mol.
Như vậy, nhiệt lượng tỏa ra = 0,375.394 = 147,75 kJ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Truy cập vào: để học Tốn – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất! 4
Bài 8.

</div>

<!--links-->