Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (581.37 KB, 11 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b> BẤT PHƯƠNG TRÌNH – HỆ BẤT PHƯƠNG TRÌNH </b>
<i><b>GVBM</b></i> :<b>ĐOÀN NGỌC DŨNG</b>
<b>C. BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI – HỆ BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI </b>
<i><b>BÀI 20 : Giải các bất phương trình sau : </b></i>
<b>1) –5x</b>2<sub> + 4x + 12 < 0 </sub> <b><sub>2) 16x</sub></b>2<sub> + 40x + 25 < 0 </sub> <b><sub>3) 3x</sub></b>2<sub> – 4x + 4 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub> <b><sub>4) x</sub></b>2<sub> – x – 6 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub>
<b>5)</b> 0
4
x
5
x
14
x
9
x
2
2
<sub> </sub> <b><sub>6) </sub></b>
1
10
x
3
x
7
x
7
x
2
2
2
<b><sub>7) </sub></b>
0
)
30
x
( 2 <b>8) x</b>4 – 3x2 0
ÑS : 1) x < –6/5 x > 2; 2) x ; 3) x R; 4) –2 ≤ x ≤ 3; 5) (x < 1) (2 < x < 4) (x > 7); 6) (x < –2) (1
≤ x ≤ 3) (x > 5); 7) (–6 ≤ x ≤ –1/2) (x ≥ 5); 8) 3x 3;
<i><b>BÀI 21 : Giải các bất phương trình sau : </b></i>
<b>1) </b> 0
6
x
5
x
x
x
2
2
4
<sub>S</sub><sub></sub>
<b> 2) </b><sub>x</sub>2 <sub></sub>1<sub>5</sub><sub>x</sub><sub></sub><sub>4</sub> <sub>x</sub>2 <sub></sub><sub>7</sub>1<sub>x</sub><sub></sub><sub>10</sub> S
x x
ÑS : S = ( ; 3] [1 ; 0) (0 ; 1] [3 ; )
<i><b>BAØI 22 : Tìm tập xác định của mỗi hàm số sau : </b></i>
<b>1) </b>y
1
x
3
x
2
4
x
5
x
y <sub>2</sub>
2
<b>3) </b>y x2 3x4 x8
<b>4) </b>
2
x
1
x
2
1
x
x
y
2
<b>5) </b>
5
x
2
x
1
5
x
7
x
1
y <sub>2</sub> <sub>2</sub>
<b> 6) </b>y x25x14x3
ÑS : 1) D = [–5/2 ;–2] ; 2) D = (– ; –4] [–1/2 ; +); 3) D = R ; 4) D = (– ; –1/3) (3 ; +) ;
5) <sub></sub>
;0
2
29
7
2
29
7
;
0
D ; 6) D = (– ;–2] [23 ; +)
<i><b>BÀI 23 : Tìm a sao cho với mọi x, ta ln có : </b></i> 7
2
a
x
5
x
1 <sub>2</sub>
2
<sub>ĐS : </sub> a 1
3
5
<i><b>BÀI 24 : Giải các hệ bất phương trình sau : </b></i>
<b>1)</b>
0
6
x
x
0
7
x
9
x
2
2
2
<b> 2)</b>
0
10
x
3
x
0
4
x
5
x
2
2
2
<b> 3)</b>
0
6
x
x
0
7
x
9
x
2
2
<b>4)</b>
0
)
4
x
7
x
3
)(
1
x
(
0
9
2
2
ÑS : 1)–1 < x < 2; 2) <sub></sub>
;2
4
57
57
5
;
5
S ; 3) <sub></sub>
;2
4
137
9
S ; 4) ; 1
3
4
S
<sub></sub> <sub></sub>
<i><b>BAØI 25 : Tìm m để hệ bất phương trình sau có nghiệm : </b></i>
3
x
)
1
m
(
0
15
x
<sub>ĐS : </sub> m 0
5
8
m
<b>D. DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI </b>
<i><b>BÀI 26 : Tìm các giá trị của m để mỗi biểu thức sau luôn dương với mọi x </b></i> R :
<b>1) (m</b>2<sub> + 2)x</sub>2<sub> – 2(m + 1)x + 1 </sub> <sub>ÑS : m < </sub>
2
1<sub> </sub>
<b>2) f(x) = (m + 4)x</b>2<sub> – (3m + 1)x + 3m + 1 ÑS : </sub>
3
1
m
<i><b>BÀI 27 : Tìm các giá trị của m để mỗi biểu thức sau luôn âm với mọi x </b></i> R :
<b>1) –x</b>2<sub> +</sub>
x
2 – 2m2 – 1 ÑS : m R
<b>2) (m – 2)x</b>2<sub> – 2(m – 3)x + m – 1 ĐS : m </sub><sub></sub><sub></sub>
<i><b>BÀI 28 : Tìm các giá trị của m để mỗi phương trình sau có nghiệm : </b></i>
<b>1) (m – 5)x</b>2<sub> – 4mx + m – 2 = 0 </sub> <sub> </sub>
<b>3) x</b>2<sub> + (m – 2)x – 2m + 3 = 0 </sub>
ÑS : m 1
3
10
m ; 2)
2
17
1
m
2
17
1 <sub></sub> <sub></sub>
<sub> ; 3) </sub>
3
1
2
m
3
1
2
m
<i><b>BAØI 29 : Chứng minh rằng các phương trình sau vơ nghiệm dù m lấy bất kỳ giá trị nào : </b></i>
<b>1) x</b>2<sub> – 2(m + 1)x + 2m</sub>2<sub> + m + 3 = 0 </sub> <sub> </sub>
<b>2) (m</b>2<sub> + 1)x</sub>2<sub> + 2(m + 2)x + 6 = 0 </sub>
<i><b>BÀI 30 : Tìm tất cả các giá trị của m để biểu thức : </b></i>
1) f(x) = (m – 1)x2<sub></sub><sub> (m </sub><sub></sub><sub> 1)x + 2m + 1 luôn không âm với mọi x </sub><sub></sub><sub> R. </sub> <sub>ĐS : m </sub><sub></sub><sub> 1 </sub>
2) f(x) = (m – 2)x2<sub> + 2(m – 2)x – 6 luôn không dương với mọi x </sub><sub></sub><sub> R </sub> <sub>ĐS : </sub><sub></sub><sub>4 </sub><sub></sub><sub> m </sub><sub></sub><sub> 2 </sub>
<i><b>BAØI 31 : Cho f(x) = (m + 2)x</b></i>2
– 2mx + 3m
a) Tìm để bất phương trình f(x) 0 vơ nghiệm.
b) Tìm để bất phương trình f(x) > 0 có nghiệm.
<i><b>BÀI 32 : Tìm tất cả các giá trị m làm cho bất phương trình : </b></i>
<b>1) (m – 1)x</b>2<sub> – 2(m + 1)x + 3(m – 2) > 0 nghiệm đúng với mọi x </sub><sub></sub><sub> R. </sub> <sub>ĐS : m > 5 </sub>
2) mx2<sub> + 6mx + 8m – 10 </sub><sub></sub><sub> 0 vô nghiệm. </sub> <sub>ĐS : –10 < m </sub><sub></sub><sub> 0 </sub>
3) (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 2m – 3 < 0 có nghiệm. </sub> <sub>ĐS : m < 1 </sub>
4) (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 3m – 3 </sub><sub></sub><sub> 0 có nghiệm. </sub> <sub>ĐS : m </sub><sub></sub><sub></sub><sub>2 </sub>
<b>HƯỚNG DẪN GIẢI </b>
<b>C. BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI </b>
<i><b>BÀI 20 : Giải các bất phương trình sau : </b></i>
<b>1) –5x</b>2<sub> + 4x + 12 < 0 </sub> <b><sub>2) 16x</sub></b>2<sub> + 40x + 25 < 0 </sub> <b><sub>3) 3x</sub></b>2<sub> – 4x + 4 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub> <b><sub>4) x</sub></b>2<sub> – x – 6 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub>
<b>5)</b> 0
4
x
5
x
14
x
9
x
2
<sub> </sub> <b><sub>6) </sub></b>
1
10
x
3
x
7
x
7
x
2
2
2
<b><sub>7) </sub></b>
0
)
30
x
x
)(
1
x
2
( 2 <b>8) x</b>4 – 3x2 0
ÑS : 1) x < –6/5 x > 2; 2) x ; 3) x R; 4) –2 ≤ x ≤ 3; 5) (x < 1) (2 < x < 4) (x > 7); 6) (x < –2) (1
≤ x ≤ 3) (x > 5); 7) (–6 ≤ x ≤ –1/2) (x ≥ 5); 8) 3x 3;
Hướng dẫn :
5
6
x hoặc x2
Tập nghiệm của bất phương trình là :
<sub></sub><sub></sub> <sub></sub>
2;
5
6
;
S .
3
a . Tập nghiệm của bất phương trình là SR.
Vậy tập nghiệm của bất phương trình là : S
4
x
5
x
14
x
9
x
2
2
x 1 2 4 7 +
14
x
9
x2<sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub>
4
x2<sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub>
f 0 0
Vậy tập nghiệm của bất phương trình là S
10
x
3
x
3
x
4
x
0
1
10
x
3
x
7
x
7
x
2
1
10
x
3
x
7
x
7
x
2
2
2
2
2
2
2
x 2 1 3 5
3
x
4
x
4 2<sub></sub> <sub></sub>
0 0
10
x
3
x2<sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub>
10
x
3
x
3
x
4
x
2
2
0 0
Vaäy taäp nghiệm của bất phương trình là S
x 6
2
1
5
1
x
2 0
30
x
x2<sub></sub> <sub></sub> <sub> </sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub>
f 0 0 0
Vaäy tập nghiệm của bất phương trình là <sub></sub> <sub></sub>
2
1
S .
Ta coù : x4 <sub></sub>3x2 <sub></sub>0<sub></sub>x2
<i><b>BÀI 21 : Giải các bất phương trình sau : </b></i>
<b>1) </b> 0
6
x
5
x
x
x
2
2
4
<sub>S</sub><sub></sub>
<b> 2) </b><sub>x</sub>2 <sub></sub>1<sub>5</sub><sub>x</sub><sub></sub><sub>4</sub> <sub>x</sub>2 <sub></sub><sub>7</sub>1<sub>x</sub><sub></sub><sub>10</sub> S
x x
ĐS : S = ( ; 3] [1 ; 0) (0 ; 1] [3 ; )
Hướng dẫn :
6
x
5
x
x
x
2
2
4
<sub>. </sub>
Ta coù :
6
x
5
x
1
x
0
6
x
5
x
1
x
x
0
6
x
5
x
x
x
2
2
2
2
2
2
2
4
Xét dấu f
x 3 2 1 1
1
x2<sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub>
6
x
5
x2<sub></sub> <sub></sub> <sub> </sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub>
f 0 0
Tập nghiệm của bất phương trình là S
10
x
7
x
1
4
x
5
x
1
2
2 <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> S
Ta coù :
10
x
7
x
4
x
5
x
6
x
2
0
10
x
7
x
1
4
x
5
x
1
10
x
7
x
1
4
x
5
x
1
2
2
2
2
2
2 <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub>
* Xét dấu f
x 1 2 3 4 5
6
x
2
0
4
x
5
x2<sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub>
10
x
7
x2 <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub>
f 0
Tập nghiệm của bất phương trình là S
x x
ÑS : S = ( ; 3] [1 ; 0) (0 ; 1] [3 ; )
Đặt 0
x
3
x
t 2 . Ta được : (4) 2 + t t2<sub></sub><sub> t</sub>2<sub> – t – 2 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub><sub></sub><sub> t </sub><sub></sub><sub></sub><sub>1 (loại) hay t </sub><sub></sub><sub> 2 (nhận) </sub>
3
x
1
x
0
0
x
1
3
x
9
x
1
x
0
0
9
x
6
x
0
x
4
x
9
x
6
x
2
x
3
x
2
2
2
4
2
2
4
2
Tập nghiệm của bất phương trình là : S = ( ; 3] [1 ; 0) (0 ; 1] [3 ; ).
<i><b>BÀI 22 : Tìm tập xác định của mỗi hàm số sau : </b></i>
2
1
x
2
5 <sub></sub> <sub></sub>
. Vậy txđ <sub></sub> <sub></sub>
y 2<sub>2</sub>
xác định khi và chæ khi :
4
x
0
1
x
2
1
x
4
x
1
<sub> vaø x </sub><sub></sub><sub></sub><sub>1 </sub>
x 4 hay
2
1
x
Vậy tập xác định là :
<sub></sub> <sub></sub><sub></sub>
;
2
1
4
;
D .
Điều kiện xác định của hàm số là : x2 <sub></sub>3x<sub></sub>4 <sub></sub>x<sub></sub>8<sub></sub>0<sub></sub> x2<sub></sub>3x<sub></sub>4 <sub></sub>x<sub></sub>8
* Xét dấu x2 <sub></sub>3x<sub></sub>4
4
x
3
x2<sub></sub> <sub></sub>
0
4
x
2 x4 hoặc x1 xD1
4 x 1 x D
2
x
6
1
x
4
2
<i><b>Kết luận : Tập xác định của hàm số là </b></i>DD<sub>1</sub>D<sub>2</sub> R.
Điều kiện xác định của hàm số là 0
2
x
1
x
2
1
x
x2
Mà x2<sub></sub>x<sub></sub>1<sub></sub>0<sub>, </sub><sub></sub><sub>x</sub><sub></sub><sub>R</sub><sub> (vì </sub><sub>x</sub>2<sub></sub><sub>x</sub><sub></sub><sub>1</sub><sub> có </sub><sub></sub><sub></sub><sub>0</sub><sub> và </sub><sub>a</sub><sub></sub><sub>0</sub><sub>) </sub>
Nên bất phương trình
x 3
3
x 2
1
x
2
x
1
x
2 2
1
x
Vậy hàm số xác định
3
1
x hoặc x3.
Tập xác định của hàm số là
<sub></sub><sub></sub> <sub></sub>
3;
3
1
;
D .
5
x
2
x
1
5
x
7
x
1
y <sub>2</sub> <sub>2</sub>
được xác định khi và chỉ khi : 0
5
x
2
x
1
5
x
7
x
1
2
2 <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub>
x
9
0
5
x
2
x
5
x
7
x
5
0 hay
2
29
7
x
Vậy tập xác định là : <sub></sub>
;
Điều kiện xác định của hàm số là : x2<sub></sub>5x<sub></sub>14<sub></sub>x<sub></sub>3<sub></sub>0<sub></sub> x2 <sub></sub>5x<sub></sub>14 <sub></sub>x<sub></sub>3
<b>x </b> <sub>2</sub>1
1
x
14
x
5
x2<sub></sub> <sub></sub>
3
x
Khi x2 thì
7
x
3
x
14
x
5
x
7
x
1 <sub>2</sub> <sub>2</sub>
Vậy tập xác định của hàm số là D
<b>BÀI 23 : Tìm các giá trị của a sao cho với mọi x, ta ln có </b> 7
2
x
3
x
2
a
x
5
x
1 2<sub>2</sub>
(1), x R
Tam thức 2x2<sub> – 3x + 2 có </sub>
0
2
a
7
neân 2x2<sub> – 3x + 2 > 0, </sub><sub></sub><sub>x </sub><sub></sub><sub> R </sub>
Do đó : (1) 2x2<sub> + 3x – 2 </sub><sub></sub><sub> x</sub>2<sub> + 5x + a < 14x</sub>2<sub> – 21x + 14, </sub><sub></sub><sub>x </sub><sub></sub><sub> R </sub>
, x R
3
5
1
a
3
5
. Vậy a 1
3
5<sub></sub> <sub></sub>
<i><b>BÀI 24 : Giải các hệ bất phương trình sau : </b></i>
<b>1)</b>
0
ÑS : 1)–1 < x < 2; 2) <sub></sub>
;2
4
57
5
4
57
5
;
5
S ; 3) <sub></sub>
;2
4
137
9
S ; 4) ; 1
3
4
S
<sub></sub> <sub></sub>
Hướng dẫn :
Giải từng bất phương trình của hệ rồi tìm phần giao của hai tập nghiệm của hai bất phương trình thuộc hệ.
2
x
3
1
x
Vậy tập nghiệm của hệ bất phương trình là S
Vậy tập nghiệm của hệ bất phương trình là
2
1
;
4
3
S .
4
137
. Vaäy <sub></sub>
;2
4
137
9
S
Giải x2 – 9 < 0. Bằng cách lập các bảng xét dấu, ta được : x2 – 9 < 0 3 < x < 3
Giải (x – 1)(3x2 + 7x + 4) 0 x 1
3
4 <sub></sub> <sub></sub><sub></sub>
hay x 1
Do đó, ta có: x 1hay1 x 3
3
4
1
x
hay
1
x
3
4
. Vậy ; 1
4
<b>BÀI 25 : Tìm các giá trị của m để hệ bất phương trình sau có nghiệm : </b>
3
x
1
m
0
15
x
2
x2
.
Hướng dẫn :
Giaûi BPT : x2 + 2x – 15 < 0 5 < x < 3
Ta coù : (m + 1)x 3
Nếu m = 1 thì (m + 1)x 3 0x 3 : vô nghiệm hệ vô nghiệm, nên loại m = 1.
Nếu m > 1 thì
1
m
3
x
3
x
1
m
Hệ có nghiệm 3 m 0
1
m
3 <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub>
(thỏa m > 1)
Nếu m 1 thì
1
m
3
x
3
x
1
m
Hệ có nghiệm
5
8
m
5
m
5
3
5
1
m
3 <sub></sub><sub></sub> <sub></sub> <sub></sub><sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub><sub></sub>
(thỏa m < 1)
Tóm lại hệ có nghiệm khi và chỉ khi :
5
8
m hay m > 0
<b>D. DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI </b>
<i><b>BÀI 26 : Tìm các giá trị của m để mỗi biểu thức sau luôn dương với mọi x </b></i> R :
<b>1) (m</b>2<sub> + 2)x</sub>2<sub> – 2(m + 1)x + 1 </sub> <sub>ÑS : m < </sub>
2
1<sub> </sub>
<b>2) f(x) = (m + 4)x</b>2<sub> – (3m + 1)x + 3m + 1 ÑS : </sub>
3
1
m
Hướng dẫn :
<i><b>Nhớ : </b></i>ax2 <sub></sub>bx<sub></sub>c<sub></sub>0<sub>, </sub>
0
a
0
R
x
2
1
m
0
1
m
2
'<sub></sub> <sub></sub> 2 <sub></sub> 2 <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub>
TH1 : a = m + 4 = 0 m = 4
Khi đó : f(x) = 11x – 11 > 0 x > 1 x > 1 (không thỏa với mọi x) m = 4 (loại)
TH2 : a 0 m 4
f(x) > 0, x R
0
15
m
1
m
3
4
m
0
4
m
0
4
m
0
0
a
2
3
1
m
3
1
m
15
m
4
m
Vậy m thỏa yêu cầu bài toán
3
1
m .
<i><b>BÀI 27 : Tìm các giá trị của m để mỗi biểu thức sau luôn âm với mọi x </b></i> R :
<b>1) –x</b>2<sub> +</sub>
x
2 – 2m2 – 1 ÑS : m R
<b>2) (m – 2)x</b>2<sub> – 2(m – 3)x + m – 1 ÑS : m </sub><sub></sub><sub></sub>
Hướng dẫn :
x
2
m
2 – 2m2 – 1, ta coù : f(x) < 0
TH1 : a = m – 2 = 0 m = 2
Khi đó : f(x) = –10x + 1 < 0 x > 1/10 m = 4 (loại do không thỏa với mọi x)
TH2 : a 0 m 4
f(x) < 0, x R
2
m 3
7
m
2
m
0
7
m
3
1
m
2
m
3
m
'
0
2
m
0
' 2
: vơ lí
Vậy khơng có bất kì giá trị nào của m để đề bài thỏa mãn.
<i><b>BAØI 28 : Tìm các giá trị của m để mỗi phương trình sau có nghiệm : </b></i>
<b>1) (m – 5)x</b>2<sub> – 4mx + m – 2 = 0 </sub> <sub> </sub>
<b>2) (m + 1)x</b>2<sub> + 2(m – 1)x + 2m – 3 = 0 </sub>
<b>3) x</b>2<sub> + (m – 2)x – 2m + 3 = 0 </sub>
ÑS : m 1
3
10
m ; 2)
2
17
1
m
2
17
1 <sub></sub> <sub></sub>
<sub> ; 3) </sub>
3
1
2
m
3
1
2
m
Hướng dẫn :
m – 5 = 0 m = 5 : phương trình (1) trở thành 20x + 3 = 0
20
3
x tức là phương trình (1) có nghiệm,
nên nhận m = 5 (a)
m – 5 0 : phương trình (1) có ’ = (2m)2 – (m – 5)(m – 2) = 3m2 + 7m – 10
(1) có nghiệm ’ 0 3m2<sub> + 7m – 10 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub><sub></sub>
3
10
m hay m 1 (m 5) (b)
(a) và (b) cho : phương trình (1) có nghiệm khi
3
10
m hay m 1.
m + 1 = 0 m = 1 : phương trình (1) trở thành 4x – 5 = 0
4
5
x tức là phương trình (1) có nghiệm,
nên nhận m = 1 (a)
m + 1 0 m 1 : phương trình (1) có ’ = (m – 1)2 – (m + 1)(2m – 3) = m2 – m + 4
(1) có nghiệm ’ 0 m2<sub> – m + 4 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub><sub></sub>
2
17
1
m
2
17
1 <sub></sub> <sub></sub>
<sub> vaø m </sub><sub></sub><sub></sub><sub>1 </sub> <sub>(b) </sub>
(a) và (b) cho : phương trình (1) có nghiệm khi
2
17
1
m
2
17
1 <sub></sub> <sub></sub>
<sub>. </sub>
Phương trình (1) có = (m – 2)2<sub> – 4(–2m + 3) = m</sub>2<sub> + 4m – 8 </sub>
(1) có nghiệm 0 m2<sub> + 4m – 8 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub><sub></sub>
3
1
2
m
<i><b>BAØI 29 : Chứng minh rằng các phương trình sau vơ nghiệm dù m lấy bất kỳ giá trị nào : </b></i>
<b>1) x</b>2<sub> – 2(m + 1)x + 2m</sub>2<sub> + m + 3 = 0 </sub> <b><sub> 2) (m</sub></b>2<sub> + 1)x</sub>2<sub> + 2(m + 2)x + 6 = 0 </sub>
Hướng dẫn :
’ = (m + 1)2<sub> – (2m</sub>2<sub> + m + 3) = </sub><sub></sub><sub>m</sub>2<sub> + m – 2 </sub>
Tam thức ’ có :
0
1
a
0
7
8
1
nên ’ < 0, m
Vậy phương trình (1) vô nghiệm dù m lấy bất kì giá trị nào.
<i><b> Chú ý : </b></i> m m 2 (m m 2) m 1 1 2 m 1 7 m 1 7 0, m
2
2
2
2
2
’ = (m + 2)2<sub> – 6(m</sub>2<sub> + 1) = </sub><sub></sub><sub>5m</sub>2<sub> + 4m – 2 </sub>
Tam thức ’ có :
0
5
a
0
6
10
4
'
nên ’ < 0, m
Vậy phương trình (2) vô nghiệm dù m lấy bất kì giá trị nào.
<i><b>BÀI 30 : Tìm tất cả các giá trị của m để biểu thức : </b></i>
1) f(x) = (m – 1)x2<sub></sub><sub> (m </sub><sub></sub><sub> 1)x + 2m + 1 luôn không âm với mọi x </sub><sub></sub><sub> R. </sub> <sub>ĐS : m </sub><sub></sub><sub> 1 </sub>
2) f(x) = (m – 2)x2<sub> + 2(m – 2)x – 6 luôn không dương với mọi x </sub><sub></sub><sub> R </sub> <sub>ĐS : </sub><sub></sub><sub>4 </sub><sub></sub><sub> m </sub><sub></sub><sub> 2 </sub>
Hướng dẫn :
TH1 : a = 0 m = 1. Khi đó : f(x) = 3 0, x m = 1 (nhận)
TH2 : a 0 m 1
f(x) 0, x R
1
m
7
5
m
1
m
0
5
x
2
m
7
1
m
0
1
m
2
1
m
4
1
m
1
m
0
0
a
2
2 m > 1
Vậy m thỏa yêu cầu bài toán m 1.
TH1 : a = 0 m = 2
Khi đó, f(x) = 0x – 6 < 0 x R m = 2 (nhận)
TH2 : a 0 m 2
f(x) 0, x R
0
4
m
2
m
0
4
m
2
m
2
m
0
2
m
6
2
m
0
2
m
0
'
2 4 m < 2
Vậy m thỏa yêu cầu bài toán 4 m 2.
<i><b>BAØI 31 : Cho f(x) = (m + 2)x</b></i>2
– 2mx + 3m
a) Tìm để bất phương trình f(x) 0 vơ nghiệm. b) Tìm để bất phương trình f(x) > 0 cĩ nghiệm.
Hướng dẫn :
a) Tìm để bất phương trình f(x) 0 vơ nghiệm.
Ta có f(x) 0 vô nghiệm f(x) > 0, x R
TH1 : a = 0 m = –2 : (1) 4x – 6 > 0
2
3
x m = –2 không thỏa
TH2 : a 0 m –2 : f(x) > 0, x R
3
m
0
m
2
m
0
m
3
m
2
m
0
m
6
m
2
2
m
0
2
m
m
3
m
0
2
m
0
'
0
a
2
2
2
Vậy với m > 0 thì f(x) vơ nghiệm.
b) Tìm để bất phương trình f(x) > 0 có nghiệm.
Ta có f(x) > 0 vô nghiệm f(x) 0, x R
TH1 : a = 0 m = –2 : (1) 4x – 6 0
2
3
x m = –2 không thỏa
TH2 : a 0 m –2 : f(x) 0, x R
3
m
0
m
2
m
0
m
3
m
2
m
0
2
m
m
3
m
0
2
m
0
'
0
a
2
2
<i><b>BAØI 32 : Định m để bất phương trình : </b></i>
<b>1) (m – 1)x</b>2<sub> – 2(m + 1)x + 3(m – 2) > 0 nghiệm đúng với mọi x </sub><sub></sub><sub> R. </sub> <sub>ĐS : m > 5 </sub>
2) mx2<sub> + 6mx + 8m – 10 </sub><sub></sub><sub> 0 vô nghiệm. </sub> <sub>ĐS : –10 < m </sub><sub></sub><sub> 0 </sub>
3) (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 2m – 3 < 0 có nghiệm. </sub> <sub>ĐS : </sub>
2
17
1
m
4) (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 3m – 3 </sub><sub></sub><sub> 0 có nghiệm. </sub> <sub>ĐS : m </sub><sub></sub><sub></sub><sub>2 </sub>
<i><b> Chú ý 1 : </b></i>
1) f(x) < 0 nghiệm đúng với mọi x R
0
0
a
2) f(x) > 0 nghiệm đúng với mọi x R
0
0
a
3) f(x) > 0 vô nghiệm f(x) 0, x R 4) f(x) 0 vô nghiệm f(x) > 0, x R
5) Tìm m để f(x) < 0 có nghiệm.
Ta giải f(x) < 0 vô nghiệm f(x) 0, x R. Tìm được giá trị của m rồi kết luận ngược lại.
6) Tìm m để f(x) 0 có nghiệm
Ta giải f(x) 0 vô nghiệm f(x) < 0, x R. Tìm được giá trị của m rồi kết luận ngược lại.
<i><b> Chú ý 2 : khi hệ số a có chứa tham số thì cần xét hai trường hợp a = 0 và a </b></i> 0.
Đặt f(x) = (m – 1)x2<sub> + 2(m + 1)x + 3m – 6 </sub>
TH1 : a = 0 m = 1 : (1) 4x – 3 > 0
4
3
x m = 1 không thỏa
TH2 : a 0 m 1 : (1) nghiệm đúng với mọi x R
0
6
m
3
1
m
1
m
0
1
m
0
'
0
a
2
5
m
5
m
2
1
m
1
5
m
11
m
2
1
m
2
Kết luận : (1) thỏa x R m > 5
Đặt f(x) = mx2<sub> + 6mx + 8m – 10, ta có f(x) </sub><sub></sub><sub> 0 vô nghiệm </sub><sub></sub><sub> f(x) < 0, </sub><sub></sub><sub>x </sub><sub></sub><sub> R </sub>
TH1 : a = 0 m = 0 : f(x) = 10 < 0, x R m = 0 (thoûa)
TH2 : a 0 m 0
f(x) < 0, x R 10 m 0
0
m
10
0
m
0
m
10
m
0
)
10
m
8
(
m
m
9
0
m
0
'
0
a
2
2
Kết luận : m thỏa yêu cầu bài toán –10 < m 0.
2
17
1
m
Đặt f(x) = (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 2m – 3. Ta có f(x) < 0 vô nghieäm </sub><sub></sub><sub> f(x) </sub><sub></sub><sub> 0, </sub><sub></sub><sub>x </sub><sub></sub><sub> R </sub>
TH1 : a = 0 m = 1 : f(x) = 4x – 5 0
4
5
x m = 1 (không thỏa)
TH2 : a 0 m 1 : f(x) 0, x R
0
4
m
m
1
m
0
3
m
2
1
m
1
m
1
m
0
'
0
a
2
2
2
17
1
m
2
17
1
m
2
17
1
m
1
m
Do đó
2
17
1
m là điều kiện để f(x) < 0 vô nghiệm. Suy ra rằng f(x) < 0 có nghiệm khi
Đặt f(x) = (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 3m – 3. Ta coù f(x) </sub><sub></sub><sub> 0 vô nghiệm </sub><sub></sub><sub> f(x) < 0, </sub><sub></sub><sub>x </sub><sub></sub><sub> R </sub>
TH1 : a = 0 m = 1 : f(x) = 4x – 6 < 0
2
3
x m = 1 (không thỏa)
TH2 : a 0 m 1 : f(x) < 0, x R
0
3
m
3
1
m
1
m
1
m
0
'
0
a
2
2
m
1
m
2
m
1
m
0
2
m
m
1
m
0
4
m
2
m
2
1
m
2
2
Do đó m < –2 là điều kiện để f(x) ≥ 0 vơ nghiệm. Suy ra rằng f(x) ≥ 0 có nghiệm khi m ≥ –2.