Tải bản đầy đủ (.pdf) (11 trang)

2020

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (581.37 KB, 11 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b> BẤT PHƯƠNG TRÌNH – HỆ BẤT PHƯƠNG TRÌNH </b>
<i><b>GVBM</b></i> :<b>ĐOÀN NGỌC DŨNG</b>


<b>C. BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI – HỆ BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI </b>


<i><b>BÀI 20 : Giải các bất phương trình sau : </b></i>


<b>1) –5x</b>2<sub> + 4x + 12 < 0 </sub> <b><sub>2) 16x</sub></b>2<sub> + 40x + 25 < 0 </sub> <b><sub>3) 3x</sub></b>2<sub> – 4x + 4 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub> <b><sub>4) x</sub></b>2<sub> – x – 6 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub>


<b>5)</b> 0


4
x
5
x


14
x
9
x


2
2








 <sub> </sub> <b><sub>6) </sub></b>



1
10
x
3
x


7
x
7
x
2


2
2










 <b><sub>7) </sub></b>


0
)
30
x


x
)(
1
x
2


(  2   <b>8) x</b>4 – 3x2 0
ÑS : 1) x < –6/5  x > 2; 2) x ; 3) x  R; 4) –2 ≤ x ≤ 3; 5) (x < 1)  (2 < x < 4)  (x > 7); 6) (x < –2)  (1
≤ x ≤ 3)  (x > 5); 7) (–6 ≤ x ≤ –1/2)  (x ≥ 5); 8)  3x 3;


<i><b>BÀI 21 : Giải các bất phương trình sau : </b></i>


<b>1) </b> 0


6
x
5
x


x
x
2


2
4







 <sub>S</sub><sub></sub>

<sub></sub>

<sub></sub><sub>3</sub><sub>;</sub><sub></sub><sub>2</sub>

<sub></sub>

<sub></sub>

<sub></sub>

<sub></sub><sub>1</sub><sub>;</sub><sub>1</sub>

<sub></sub>



<b> 2) </b><sub>x</sub>2 <sub></sub>1<sub>5</sub><sub>x</sub><sub></sub><sub>4</sub>  <sub>x</sub>2 <sub></sub><sub>7</sub>1<sub>x</sub><sub></sub><sub>10</sub> S

    

1;2  3;4  5;


3) 2 x2 3 x4 6x<sub>2</sub>2 9


x x


  


  ÑS : S = ( ; 3]  [1 ; 0)  (0 ; 1]  [3 ; )


<i><b>BAØI 22 : Tìm tập xác định của mỗi hàm số sau : </b></i>
<b>1) </b>y

2x5



12x

<b>2) </b>


1
x
3
x
2


4
x
5
x


y <sub>2</sub>


2









 <b>3) </b>y x2 3x4 x8


<b>4) </b>


2
x
1
x
2


1
x
x
y


2









 <b>5) </b>



5
x
2
x


1
5


x
7
x


1


y <sub>2</sub> <sub>2</sub>








 <b> 6) </b>y x25x14x3


ÑS : 1) D = [–5/2 ;–2] ; 2) D = (– ; –4]  [–1/2 ; +); 3) D = R ; 4) D = (– ; –1/3)  (3 ; +) ;


5) <sub></sub>









 







 


 ;0


2
29
7
2


29
7
;
0


D ; 6) D = (– ;–2]  [23 ; +)


<i><b>BÀI 23 : Tìm a sao cho với mọi x, ta ln có : </b></i> 7
2


x
3
x
2


a
x
5
x


1 <sub>2</sub>


2










 <sub>ĐS : </sub> a 1


3
5







<i><b>BÀI 24 : Giải các hệ bất phương trình sau : </b></i>
<b>1)</b>














0
6
x
x


0
7
x
9
x
2


2
2



<b> 2)</b>
















0
10
x
3
x


0
4
x
5
x
2



2
2


<b> 3)</b>














0
6
x
x


0
7
x
9
x
2


2


2


<b>4)</b>














0
)
4
x
7
x
3
)(
1
x
(


0
9


x


2
2




ÑS : 1)–1 < x < 2; 2) <sub></sub>








 








  


 ;2


4
57


5
4


57
5
;
5


S ; 3) <sub></sub>








 


 ;2


4
137
9


S ; 4) ; 1

1;3



3
4


S 








<sub></sub> <sub></sub>


<i><b>BAØI 25 : Tìm m để hệ bất phương trình sau có nghiệm : </b></i>













3
x
)
1
m
(


0
15
x


2
x2


<sub>ĐS : </sub> m 0


5
8


m  


<b>D. DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI </b>


<i><b>BÀI 26 : Tìm các giá trị của m để mỗi biểu thức sau luôn dương với mọi x </b></i> R :


<b>1) (m</b>2<sub> + 2)x</sub>2<sub> – 2(m + 1)x + 1 </sub> <sub>ÑS : m < </sub>


2
1<sub> </sub>


<b>2) f(x) = (m + 4)x</b>2<sub> – (3m + 1)x + 3m + 1 ÑS : </sub>


3
1
m 


<i><b>BÀI 27 : Tìm các giá trị của m để mỗi biểu thức sau luôn âm với mọi x </b></i> R :


<b>1) –x</b>2<sub> +</sub>


x


2
m


2 – 2m2 – 1 ÑS : m  R


<b>2) (m – 2)x</b>2<sub> – 2(m – 3)x + m – 1 ĐS : m </sub><sub></sub><sub></sub>


<i><b>BÀI 28 : Tìm các giá trị của m để mỗi phương trình sau có nghiệm : </b></i>
<b>1) (m – 5)x</b>2<sub> – 4mx + m – 2 = 0 </sub> <sub> </sub>


</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>3) x</b>2<sub> + (m – 2)x – 2m + 3 = 0 </sub>


ÑS : m 1


3
10


m   ; 2)


2
17
1
m
2


17


1 <sub></sub> <sub></sub>  


 <sub> ; 3) </sub>




3
1
2
m
3
1
2


m    


<i><b>BAØI 29 : Chứng minh rằng các phương trình sau vơ nghiệm dù m lấy bất kỳ giá trị nào : </b></i>
<b>1) x</b>2<sub> – 2(m + 1)x + 2m</sub>2<sub> + m + 3 = 0 </sub> <sub> </sub>


<b>2) (m</b>2<sub> + 1)x</sub>2<sub> + 2(m + 2)x + 6 = 0 </sub>


<i><b>BÀI 30 : Tìm tất cả các giá trị của m để biểu thức : </b></i>


1) f(x) = (m – 1)x2<sub></sub><sub> (m </sub><sub></sub><sub> 1)x + 2m + 1 luôn không âm với mọi x </sub><sub></sub><sub> R. </sub> <sub>ĐS : m </sub><sub></sub><sub> 1 </sub>


2) f(x) = (m – 2)x2<sub> + 2(m – 2)x – 6 luôn không dương với mọi x </sub><sub></sub><sub> R </sub> <sub>ĐS : </sub><sub></sub><sub>4 </sub><sub></sub><sub> m </sub><sub></sub><sub> 2 </sub>


<i><b>BAØI 31 : Cho f(x) = (m + 2)x</b></i>2


– 2mx + 3m
a) Tìm để bất phương trình f(x)  0 vơ nghiệm.
b) Tìm để bất phương trình f(x) > 0 có nghiệm.


<i><b>BÀI 32 : Tìm tất cả các giá trị m làm cho bất phương trình : </b></i>



<b>1) (m – 1)x</b>2<sub> – 2(m + 1)x + 3(m – 2) > 0 nghiệm đúng với mọi x </sub><sub></sub><sub> R. </sub> <sub>ĐS : m > 5 </sub>


2) mx2<sub> + 6mx + 8m – 10 </sub><sub></sub><sub> 0 vô nghiệm. </sub> <sub>ĐS : –10 < m </sub><sub></sub><sub> 0 </sub>


3) (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 2m – 3 < 0 có nghiệm. </sub> <sub>ĐS : m < 1 </sub>


4) (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 3m – 3 </sub><sub></sub><sub> 0 có nghiệm. </sub> <sub>ĐS : m </sub><sub></sub><sub></sub><sub>2 </sub>


<b>HẾT PHẦN 1 </b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>HƯỚNG DẪN GIẢI </b>
<b>C. BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI </b>


<i><b>BÀI 20 : Giải các bất phương trình sau : </b></i>


<b>1) –5x</b>2<sub> + 4x + 12 < 0 </sub> <b><sub>2) 16x</sub></b>2<sub> + 40x + 25 < 0 </sub> <b><sub>3) 3x</sub></b>2<sub> – 4x + 4 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub> <b><sub>4) x</sub></b>2<sub> – x – 6 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub>


<b>5)</b> 0


4
x
5
x


14
x
9
x


2


2








 <sub> </sub> <b><sub>6) </sub></b>


1
10
x
3
x


7
x
7
x
2


2
2











 <b><sub>7) </sub></b>


0
)
30
x
x
)(
1
x
2


(  2   <b>8) x</b>4 – 3x2 0
ÑS : 1) x < –6/5  x > 2; 2) x ; 3) x  R; 4) –2 ≤ x ≤ 3; 5) (x < 1)  (2 < x < 4)  (x > 7); 6) (x < –2)  (1
≤ x ≤ 3)  (x > 5); 7) (–6 ≤ x ≤ –1/2)  (x ≥ 5); 8)  3x 3;


 Hướng dẫn :


<i><b>1)</b></i>

<sub></sub>5x2 <sub></sub>4x<sub></sub>12<sub></sub>0 <sub></sub>


5
6


x hoặc x2


Tập nghiệm của bất phương trình là : 












<sub></sub><sub></sub> <sub></sub>


 2;


5
6
;


S .


<i><b>2)</b></i>

16x2<sub></sub>40x<sub></sub>25<sub></sub>0<sub></sub>

4x<sub></sub>5

2 <sub></sub>0<sub> : vô nghiệm </sub>
Tập nghiệm của bất phương trình là : S.


<i><b>3)</b></i>

3x2<sub></sub>4x<sub></sub>4<sub></sub>0<sub> nghiệm đúng với mọi </sub> <sub>x</sub><sub></sub><sub>R</sub><sub> vì tam thức bậc hai </sub><sub>3</sub><sub>x</sub>2<sub></sub><sub>4</sub><sub>x</sub><sub></sub><sub>4</sub><sub> có </sub><sub></sub><sub>'</sub><sub></sub><sub>4</sub><sub></sub><sub>12</sub><sub></sub><sub>0</sub><sub> và </sub>
0


3


a  . Tập nghiệm của bất phương trình là SR.

<i><b>4)</b></i>

x2<sub></sub>x<sub></sub>6<sub></sub>0<sub></sub><sub></sub>2<sub></sub>x<sub></sub>3


Vậy tập nghiệm của bất phương trình là : S

2;3

.


<i><b>5)</b></i>

0


4
x
5
x


14
x
9
x


2
2









x  1 2 4 7 +


14
x
9


x2<sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub>


4


x
5


x2<sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub>


 

x


f   0   0 


Vậy tập nghiệm của bất phương trình là S

;1

 

 2;4

 

 7;

.


<i><b>6)</b></i>

0


10
x
3
x


3
x
4
x
0


1
10
x
3
x



7
x
7
x
2
1


10
x
3
x


7
x
7
x
2


2
2
2


2
2


2





























x  2 1 3 5 


3
x
4
x



4 2<sub></sub> <sub></sub>


   0  0  


10
x
3


x2<sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub>


10
x
3
x


3
x
4
x
2


2










  0  0  


Vaäy taäp nghiệm của bất phương trình là S

;2

  

1;3  5;

.

<i><b>7)</b></i>

(2x1)(x2x30)0. Ta coù : f

  

x  2x1

x2 x30

0


x  6


2
1


 5 


1
x


2    0  


30
x


x2<sub></sub> <sub></sub> <sub> </sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub>


 

x


f  0  0  0 


Vaäy tập nghiệm của bất phương trình là <sub></sub>  <sub></sub>

5;



2
1


;
6


S .


</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Ta coù : x4 <sub></sub>3x2 <sub></sub>0<sub></sub>x2

x2<sub></sub>3

<sub></sub>0<sub></sub>x2 <sub></sub>3<sub></sub>0<sub></sub> x <sub></sub> 3<sub></sub>x<sub></sub>

<sub></sub> 3; 3

<sub>. Vaäy </sub><sub>S</sub><sub></sub>

<sub></sub> <sub>3</sub><sub>;</sub> <sub>3</sub>

<sub>. </sub>


<i><b>BÀI 21 : Giải các bất phương trình sau : </b></i>


<b>1) </b> 0


6
x
5
x


x
x
2


2
4






 <sub>S</sub><sub></sub>

<sub></sub>

<sub></sub><sub>3</sub><sub>;</sub><sub></sub><sub>2</sub>

<sub></sub>

<sub></sub>

<sub></sub>

<sub></sub><sub>1</sub><sub>;</sub><sub>1</sub>

<sub></sub>



<b> 2) </b><sub>x</sub>2 <sub></sub>1<sub>5</sub><sub>x</sub><sub></sub><sub>4</sub>  <sub>x</sub>2 <sub></sub><sub>7</sub>1<sub>x</sub><sub></sub><sub>10</sub> S

    

1;2  3;4  5;



3) 2 x2 3 x4 6x<sub>2</sub>2 9


x x


  


  ĐS : S = ( ; 3]  [1 ; 0)  (0 ; 1]  [3 ; )
 Hướng dẫn :


<i><b>1)</b></i>

0


6
x
5
x


x
x
2


2
4






 <sub>. </sub>


Ta coù :

0


6
x
5
x


1
x
0


6
x
5
x


1
x
x
0
6
x
5
x


x
x


2
2
2



2
2
2


2
4




















<sub></sub>

<sub>vì</sub><sub>x</sub>2 <sub></sub><sub>0</sub>

<sub></sub>

 

<sub>1 </sub>


Xét dấu f

 

x (vế trái của bất phương trình (1))



x  3 2 1 1 


1


x2<sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub>


6
x
5


x2<sub></sub> <sub></sub> <sub> </sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub>


 

x


f    0  0 


Tập nghiệm của bất phương trình là S

3;2

1;1

.

<i><b>2)</b></i>



10
x
7
x


1
4


x
5
x



1


2


2 <sub></sub> <sub></sub>  <sub></sub> <sub></sub> S

    

1;2  3;4  5;



Ta coù :

<sub></sub>

<sub></sub>

<sub></sub>

0


10
x
7
x
4
x
5
x


6
x
2
0


10
x
7
x


1
4



x
5
x


1
10


x
7
x


1
4


x
5
x


1


2
2


2
2


2


2 <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> 



















 

i


* Xét dấu f

 

x (vế trái của bất phương trình (i))


x  1 2 3 4 5 


6
x


2 


    0   



4
x
5


x2<sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub>


10
x
7


x2 <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub>0 </sub> <sub></sub>


 

x


f    0   


Tập nghiệm của bất phương trình là S

  

1;2  3;4

 

 5;

.

<i><b>3)</b></i>

2 x2 3 x4 6x<sub>2</sub>2 9


x x


  


  ÑS : S = ( ; 3]  [1 ; 0)  (0 ; 1]  [3 ; )


Đặt 0


x
3
x



t 2   . Ta được : (4)  2 + t  t2<sub></sub><sub> t</sub>2<sub> – t – 2 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub><sub></sub><sub> t </sub><sub></sub><sub></sub><sub>1 (loại) hay t </sub><sub></sub><sub> 2 (nhận) </sub>

















































3
x


1
x
0


0
x
1



3
x
9


x


1
x
0
0
9
x
6
x


0
x
4
x


9
x
6
x
2
x


3
x



2
2
2


4
2


2
4
2


Tập nghiệm của bất phương trình là : S = ( ; 3]  [1 ; 0)  (0 ; 1]  [3 ; ).


<i><b>BÀI 22 : Tìm tập xác định của mỗi hàm số sau : </b></i>


<i><b>1)</b></i>

y

2x5



12x

xác định khi và chỉ khi : (2x + 5)(1 – 2x)  0 


2
1
x
2


5 <sub></sub> <sub></sub>


 . Vậy txđ <sub></sub> <sub></sub>


</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i><b>2)</b></i>


1
x
3

x
2
4
x
5
x


y 2<sub>2</sub>








 xác định khi và chæ khi :







2x 1 0


4
x
0
1
x
2
1
x
4
x
1


x
0
1
x
3
x
2
4
x
5
x
2
2















 <sub> vaø x </sub><sub></sub><sub></sub><sub>1 </sub>



 x 4 hay


2
1
x


Vậy tập xác định là :






<sub></sub> <sub></sub><sub></sub>




 ;
2
1
4
;
D .


<i><b>3)</b></i>

y x2 3x4 x8


Điều kiện xác định của hàm số là : x2 <sub></sub>3x<sub></sub>4 <sub></sub>x<sub></sub>8<sub></sub>0<sub></sub> x2<sub></sub>3x<sub></sub>4 <sub></sub>x<sub></sub>8
* Xét dấu x2 <sub></sub>3x<sub></sub>4


x



4

1






4
x
3


x2<sub></sub> <sub></sub>

<sub></sub>

<sub>0 </sub>

<sub></sub>

<sub>0 </sub>

<sub></sub>
























0
4
x


2
x
1
x
hoặc
4
x
8
x
4
x
3
x
1
x
hoặc
4
x
2


2  x4 hoặc x1 xD1 

;4

 

1;



 4 x 1 x D

4;1



2
x
6
1
x
4


0
12
x
4
x
1
x
4
8
x
4
x
3
x
1
x
4
2
2


2       



































<i><b>Kết luận : Tập xác định của hàm số là </b></i>DD<sub>1</sub>D<sub>2</sub> R.

<i><b>4)</b></i>


2
x
1
x

2
1
x
x
y
2







Điều kiện xác định của hàm số là 0
2
x
1
x
2
1
x
x2






<sub> </sub>

<sub>1 </sub>



Mà x2<sub></sub>x<sub></sub>1<sub></sub>0<sub>, </sub><sub></sub><sub>x</sub><sub></sub><sub>R</sub><sub> (vì </sub><sub>x</sub>2<sub></sub><sub>x</sub><sub></sub><sub>1</sub><sub> có </sub><sub></sub><sub></sub><sub>0</sub><sub> và </sub><sub>a</sub><sub></sub><sub>0</sub><sub>) </sub>


Nên bất phương trình

 

1  2x1x20  2x1x2

 

2


 x 3


3
x 2
1
x
2
x
1
x
2 2
1
x



















3
1
x
3
1
x
2
1
x
2
x
1
x
2 2
1
x
























Vậy hàm số xác định 


3
1


x hoặc x3.


Tập xác định của hàm số là 











<sub></sub><sub></sub> <sub></sub>



 3;


3
1
;


D .


<i><b>5)</b></i>

Hàm số


5
x
2
x
1
5
x
7
x
1


y <sub>2</sub> <sub>2</sub>









 được xác định khi và chỉ khi : 0


5
x
2
x
1
5
x
7
x
1
2


2 <sub></sub> <sub></sub>  <sub></sub> <sub></sub> 




x 7x 5



x 2x 5

0


x
9
0
5
x
2
x
5
x
7
x
5


x
7
x
5
x
2
x
2
2
2
2
2
2
















 

2
29
7
x


0   hay


2
29
7
x 


Vậy tập xác định là : <sub></sub>
















 
 ;


2
29
7
2
29
7
;
0
D .


<i><b>6)</b></i>

y x2 5x14x3


Điều kiện xác định của hàm số là : x2<sub></sub>5x<sub></sub>14<sub></sub>x<sub></sub>3<sub></sub>0<sub></sub> x2 <sub></sub>5x<sub></sub>14 <sub></sub>x<sub></sub>3

 

<sub>1 </sub>


<b>x </b>  <sub>2</sub>1 


1
x


</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

x



2

3

7





14
x
5


x2<sub></sub> <sub></sub>

<sub></sub>

<sub>0</sub>

<sub></sub>

<sub></sub>

<sub>0 </sub>

<sub></sub>



3


x

<sub></sub>

<sub></sub>

<sub>0 </sub>

<sub></sub>

<sub></sub>




 Khi x2 thì

 

1 đúng.
 Khi x7 thì

 



x 23 x 23


7
x
3
x
14
x
5
x
7
x


1 <sub>2</sub> <sub>2</sub>  



















Vậy tập xác định của hàm số là D

;2

 

 23;

.


<b>BÀI 23 : Tìm các giá trị của a sao cho với mọi x, ta ln có </b> 7
2
x
3
x
2
a
x
5
x


1 2<sub>2</sub> 









 (1), x  R


Tam thức 2x2<sub> – 3x + 2 có </sub>











0
2
a
7


neân 2x2<sub> – 3x + 2 > 0, </sub><sub></sub><sub>x </sub><sub></sub><sub> R </sub>


Do đó : (1) 2x2<sub> + 3x – 2 </sub><sub></sub><sub> x</sub>2<sub> + 5x + a < 14x</sub>2<sub> – 21x + 14, </sub><sub></sub><sub>x </sub><sub></sub><sub> R </sub>


 


 
















b
0
14
a
x
26
x
13
a
0
2
a
x
2
x
3
2
2


, x  R

 

<sub> </sub>

<sub></sub>

<sub></sub>

a 1


3
5
1
a
3
5


a
0
a
14
13
169
b
'
0
2
a
3
1
a
'



























 . Vậy a 1


3
5<sub></sub> <sub></sub>




<i><b>BÀI 24 : Giải các hệ bất phương trình sau : </b></i>
<b>1)</b>









0


6
x
x
0
7
x
9
x
2
2
2
<b> 2)</b>











0
10
x
3
x
0
4

x
5
x
2
2
2
<b> 3)</b>









0
6
x
x
0
7
x
9
x
2
2
2
<b>4)</b>










0
)
4
x
7
x
3
)(
1
x
(
0
9
x
2
2


ÑS : 1)–1 < x < 2; 2) <sub></sub>







<sub></sub> <sub></sub>






 <sub></sub> <sub></sub>


 ;2


4
57
5
4
57
5
;
5


S ; 3) <sub></sub>









<sub></sub> <sub></sub>


 ;2


4
137
9


S ; 4) ; 1

1;3



3
4
S 



<sub></sub> <sub></sub>


 Hướng dẫn :


Giải từng bất phương trình của hệ rồi tìm phần giao của hai tập nghiệm của hai bất phương trình thuộc hệ.


<i><b>1)</b></i>

1 x 2


2
x
3
1
x


hoặc
2
7
x
0
6
x
x
0
7
x
9
x
2
2
2




























Vậy tập nghiệm của hệ bất phương trình là S

1;2

.

<i><b>2)</b></i>


2
1
x
4
3
2
5
x
hoặc
2
1
x
2
x
4

3
0
5
x
12
x
4
0
6
x
5
x
4
2
2





























Vậy tập nghiệm của hệ bất phương trình là 





2
1
;
4
3
S .


<i><b>3)</b></i>

x 2


4
137


9
2
x
3 4
137
9
x
hay
4
137
9
x
0
6
x
x
0
7
x
9
x
2
2
2































. Vaäy <sub></sub>








<sub></sub> <sub></sub>


 ;2


4
137
9


S


<i><b>4)</b></i>

 



 












2
0
4
x
7
x

3
1
x
1
0
9
x
2
2


 Giải x2 – 9 < 0. Bằng cách lập các bảng xét dấu, ta được : x2 – 9 < 0 3 < x < 3
 Giải (x – 1)(3x2 + 7x + 4)  0  x 1


3


4 <sub></sub> <sub></sub><sub></sub>


 hay x  1


Do đó, ta có: x 1hay1 x 3


3
4
1
x
hay
1
x
3
4


3
x
3




















. Vậy ; 1

1;3


3


4


</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>BÀI 25 : Tìm các giá trị của m để hệ bất phương trình sau có nghiệm : </b>

<sub></sub>

<sub></sub>















3
x
1
m


0
15
x
2
x2


.
 Hướng dẫn :


 Giaûi BPT : x2 + 2x – 15 < 0 5 < x < 3
 Ta coù : (m + 1)x  3


 Nếu m = 1 thì (m + 1)x  3  0x  3 : vô nghiệm  hệ vô nghiệm, nên loại m = 1.



 Nếu m > 1 thì



1
m


3
x
3
x
1
m








 Hệ có nghiệm 3 m 0


1
m


3 <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub>




 (thỏa m > 1)


 Nếu m 1 thì




1
m


3
x
3
x
1
m








 Hệ có nghiệm


5
8
m
5
m
5
3
5
1
m



3 <sub></sub><sub></sub> <sub></sub> <sub></sub><sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub><sub></sub>




 (thỏa m < 1)


Tóm lại hệ có nghiệm khi và chỉ khi :


5
8


m hay m > 0


<b>D. DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI </b>


<i><b>BÀI 26 : Tìm các giá trị của m để mỗi biểu thức sau luôn dương với mọi x </b></i> R :


<b>1) (m</b>2<sub> + 2)x</sub>2<sub> – 2(m + 1)x + 1 </sub> <sub>ÑS : m < </sub>


2
1<sub> </sub>


<b>2) f(x) = (m + 4)x</b>2<sub> – (3m + 1)x + 3m + 1 ÑS : </sub>


3
1
m


 Hướng dẫn :



<i><b>Nhớ : </b></i>ax2 <sub></sub>bx<sub></sub>c<sub></sub>0<sub>, </sub>













0
a


0
R


x


<i><b>1)</b></i>

Đặt f(x) =

m2<sub></sub>2

x2<sub></sub>2

m<sub></sub>1

x<sub></sub>1<sub></sub>0<sub>,</sub><sub></sub><sub>x</sub><sub></sub><sub>R</sub> <sub></sub>



2
1
m
0
1
m
2


2
m
1
m


'<sub></sub> <sub></sub> 2 <sub></sub> 2 <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub> <sub></sub>



<i><b>2)</b></i>

Đặt f(x) = (m + 4)x2<sub> – (3m + 1)x + 3m + 1 </sub>


 TH1 : a = m + 4 = 0  m =  4


Khi đó : f(x) = 11x – 11 > 0  x > 1  x > 1 (không thỏa với mọi x)  m =  4 (loại)


 TH2 : a  0  m  4


f(x) > 0, x  R 




<sub></sub>



 































0
15
m
1
m
3


4
m
0


4
m


1
m
3
4
1
m
3


0
4
m
0


0
a


2


3
1
m
3
1
m
15
m


4
m























Vậy m thỏa yêu cầu bài toán 


3
1
m  .


<i><b>BÀI 27 : Tìm các giá trị của m để mỗi biểu thức sau luôn âm với mọi x </b></i> R :


<b>1) –x</b>2<sub> +</sub>


x


2
m


2 – 2m2 – 1 ÑS : m  R


<b>2) (m – 2)x</b>2<sub> – 2(m – 3)x + m – 1 ÑS : m </sub><sub></sub><sub></sub>


 Hướng dẫn :

<i><b>1)</b></i>

Đặt f(x) = –x2<sub> +</sub>


x
2
m


2 – 2m2 – 1, ta coù : f(x) < 0


</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<i><b>2)</b></i>

Đặt f(x) =

m<sub></sub>2

x2<sub></sub>2

m<sub></sub>3

x<sub></sub>m<sub></sub>1<sub></sub>0<sub>, </sub><sub></sub><sub>x</sub><sub></sub><sub>R</sub>


 TH1 : a = m – 2 = 0  m = 2


Khi đó : f(x) = –10x + 1 < 0  x > 1/10  m =  4 (loại do không thỏa với mọi x)


 TH2 : a  0  m  4


f(x) < 0, x  R

 













































2


m 3


7
m
2


m


0
7
m
3
1
m
2
m
3
m
'
0


2
m



0


' 2


: vơ lí
Vậy khơng có bất kì giá trị nào của m để đề bài thỏa mãn.


<i><b>BAØI 28 : Tìm các giá trị của m để mỗi phương trình sau có nghiệm : </b></i>
<b>1) (m – 5)x</b>2<sub> – 4mx + m – 2 = 0 </sub> <sub> </sub>


<b>2) (m + 1)x</b>2<sub> + 2(m – 1)x + 2m – 3 = 0 </sub>


<b>3) x</b>2<sub> + (m – 2)x – 2m + 3 = 0 </sub>


ÑS : m 1


3
10


m   ; 2)


2
17
1
m
2


17


1 <sub></sub> <sub></sub>  



 <sub> ; 3) </sub>



3
1
2
m
3
1
2


m    


 Hướng dẫn :


<i><b>1)</b></i>

(m – 5)x2<sub> – 4mx + m – 2 = 0 </sub> <sub>(1) </sub>


 m – 5 = 0  m = 5 : phương trình (1) trở thành 20x + 3 = 0 


20
3


x tức là phương trình (1) có nghiệm,


nên nhận m = 5 (a)


 m – 5  0 : phương trình (1) có ’ = (2m)2 – (m – 5)(m – 2) = 3m2 + 7m – 10


(1) có nghiệm ’  0  3m2<sub> + 7m – 10 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub><sub></sub>



3
10


m hay m  1 (m  5) (b)
(a) và (b) cho : phương trình (1) có nghiệm khi


3
10


m hay m  1.

<i><b>2)</b></i>

(m + 1)x2<sub> + 2(m – 1)x + 2m – 3 = 0 </sub> <sub>(1) </sub>


 m + 1 = 0  m = 1 : phương trình (1) trở thành 4x – 5 = 0 


4
5


x tức là phương trình (1) có nghiệm,


nên nhận m = 1 (a)


 m + 1  0  m 1 : phương trình (1) có ’ = (m – 1)2 – (m + 1)(2m – 3) = m2 – m + 4


(1) có nghiệm ’  0 m2<sub> – m + 4 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub><sub></sub>


2
17
1
m
2



17


1 <sub></sub> <sub></sub>  


 <sub> vaø m </sub><sub></sub><sub></sub><sub>1 </sub> <sub>(b) </sub>


(a) và (b) cho : phương trình (1) có nghiệm khi


2
17
1
m
2


17


1 <sub></sub> <sub></sub>  


 <sub>. </sub>


<i><b>3)</b></i>

x2<sub> + (m – 2)x – 2m + 3 = 0 </sub> <sub>(1) </sub>


Phương trình (1) có  = (m – 2)2<sub> – 4(–2m + 3) = m</sub>2<sub> + 4m – 8 </sub>


(1) có nghiệm  0  m2<sub> + 4m – 8 </sub><sub></sub><sub> 0 </sub><sub></sub>



3
1
2


m
3
1
2


m    


<i><b>BAØI 29 : Chứng minh rằng các phương trình sau vơ nghiệm dù m lấy bất kỳ giá trị nào : </b></i>
<b>1) x</b>2<sub> – 2(m + 1)x + 2m</sub>2<sub> + m + 3 = 0 </sub> <b><sub> 2) (m</sub></b>2<sub> + 1)x</sub>2<sub> + 2(m + 2)x + 6 = 0 </sub>


 Hướng dẫn :


<i><b>1)</b></i>

x2<sub> – 2(m + 1)x + 2m</sub>2<sub> + m + 3 = 0 </sub> <sub>(1) </sub> <sub> </sub>


’ = (m + 1)2<sub> – (2m</sub>2<sub> + m + 3) = </sub><sub></sub><sub>m</sub>2<sub> + m – 2 </sub>


Tam thức ’ có :


















0
1
a


0
7
8
1


nên ’ < 0, m


Vậy phương trình (1) vô nghiệm dù m lấy bất kì giá trị nào.


<i><b> Chú ý : </b></i> m m 2 (m m 2) m 1 1 2 m 1 7 m 1 7 0, m


2
2


2
2


2   







 













 














</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<i><b>2)</b></i>

(m2<sub> + 1)x</sub>2<sub> + 2(m + 2)x + 6 = 0 </sub>


’ = (m + 2)2<sub> – 6(m</sub>2<sub> + 1) = </sub><sub></sub><sub>5m</sub>2<sub> + 4m – 2 </sub>


Tam thức ’ có :

















0
5
a


0
6
10
4
'



nên ’ < 0, m
Vậy phương trình (2) vô nghiệm dù m lấy bất kì giá trị nào.


<i><b>BÀI 30 : Tìm tất cả các giá trị của m để biểu thức : </b></i>


1) f(x) = (m – 1)x2<sub></sub><sub> (m </sub><sub></sub><sub> 1)x + 2m + 1 luôn không âm với mọi x </sub><sub></sub><sub> R. </sub> <sub>ĐS : m </sub><sub></sub><sub> 1 </sub>


2) f(x) = (m – 2)x2<sub> + 2(m – 2)x – 6 luôn không dương với mọi x </sub><sub></sub><sub> R </sub> <sub>ĐS : </sub><sub></sub><sub>4 </sub><sub></sub><sub> m </sub><sub></sub><sub> 2 </sub>


 Hướng dẫn :


<i><b>1)</b></i>

f(x) = (m – 1)x2<sub></sub><sub> (m </sub><sub></sub><sub> 1)x + 2m + 1 luôn không âm với mọi x </sub><sub></sub><sub> R. </sub> <sub>ĐS : m </sub><sub></sub><sub> 1 </sub>


 TH1 : a = 0  m = 1. Khi đó : f(x) = 3  0, x  m = 1 (nhận)
 TH2 : a  0  m  1


f(x)  0, x  R




<sub></sub>
















































1
m
7
5
m


1
m
0
5
x
2
m
7


1
m
0
1
m
2
1
m
4
1
m



1
m
0
0
a


2


2  m > 1


Vậy m thỏa yêu cầu bài toán  m  1.


<i><b>2)</b></i>

f(x) = (m – 2)x2<sub> + 2(m – 2)x – 6 luôn không dương với mọi x </sub><sub></sub><sub> R </sub> <sub>ĐS : </sub><sub></sub><sub>4 </sub><sub></sub><sub> m </sub><sub></sub><sub> 2 </sub>


 TH1 : a = 0  m = 2


Khi đó, f(x) = 0x – 6 < 0 x  R  m = 2 (nhận)


 TH2 : a  0  m  2


f(x)  0, x  R 




<sub></sub>  








































0
4
m


2
m
0


4
m
2
m


2
m
0


2
m
6
2
m


0
2
m
0


'


0
a


2 4  m < 2


Vậy m thỏa yêu cầu bài toán  4  m  2.


<i><b>BAØI 31 : Cho f(x) = (m + 2)x</b></i>2


– 2mx + 3m


a) Tìm để bất phương trình f(x)  0 vơ nghiệm. b) Tìm để bất phương trình f(x) > 0 cĩ nghiệm.
 Hướng dẫn :


a) Tìm để bất phương trình f(x)  0 vơ nghiệm.
Ta có f(x)  0 vô nghiệm  f(x) > 0, x  R


 TH1 : a = 0  m = –2 : (1)  4x – 6 > 0 


2
3


x  m = –2 không thỏa


 TH2 : a  0  m  –2 : f(x) > 0, x  R


m 0


3
m



0
m


2
m
0


m
3
m


2
m
0
m
6
m
2


2
m
0


2
m
m
3
m



0
2
m
0


'
0
a


2
2


2  

































































Vậy với m > 0 thì f(x)  vơ nghiệm.


b) Tìm để bất phương trình f(x) > 0 có nghiệm.
Ta có f(x) > 0 vô nghiệm  f(x)  0, x  R


 TH1 : a = 0  m = –2 : (1)  4x – 6  0 


2
3


x  m = –2 không thỏa


 TH2 : a  0  m  –2 : f(x)  0, x  R


m 3


3
m


0
m


2
m
0


m
3
m


2
m
0


2
m
m
3
m


0
2
m
0



'
0
a


2


2  




















































</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<i><b>BAØI 32 : Định m để bất phương trình : </b></i>


<b>1) (m – 1)x</b>2<sub> – 2(m + 1)x + 3(m – 2) > 0 nghiệm đúng với mọi x </sub><sub></sub><sub> R. </sub> <sub>ĐS : m > 5 </sub>



2) mx2<sub> + 6mx + 8m – 10 </sub><sub></sub><sub> 0 vô nghiệm. </sub> <sub>ĐS : –10 < m </sub><sub></sub><sub> 0 </sub>


3) (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 2m – 3 < 0 có nghiệm. </sub> <sub>ĐS : </sub>


2
17
1
m  


4) (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 3m – 3 </sub><sub></sub><sub> 0 có nghiệm. </sub> <sub>ĐS : m </sub><sub></sub><sub></sub><sub>2 </sub>


<i><b> Chú ý 1 : </b></i>


1) f(x) < 0 nghiệm đúng với mọi x  R 









0
0
a


2) f(x) > 0 nghiệm đúng với mọi x  R 










0
0
a
3) f(x) > 0 vô nghiệm  f(x)  0, x  R 4) f(x)  0 vô nghiệm  f(x) > 0, x  R
5) Tìm m để f(x) < 0 có nghiệm.


Ta giải f(x) < 0 vô nghiệm  f(x)  0, x  R. Tìm được giá trị của m rồi kết luận ngược lại.
6) Tìm m để f(x)  0 có nghiệm


Ta giải f(x)  0 vô nghiệm  f(x) < 0, x  R. Tìm được giá trị của m rồi kết luận ngược lại.


<i><b> Chú ý 2 : khi hệ số a có chứa tham số thì cần xét hai trường hợp a = 0 và a </b></i> 0.


<i><b>1)</b></i>

(m – 1)x2<sub> + 2(m + 1)x + 3m – 6 > 0 nghiệm đúng với mọi x </sub><sub></sub><sub> R. </sub> <sub>ĐS : m > 5 </sub>


Đặt f(x) = (m – 1)x2<sub> + 2(m + 1)x + 3m – 6 </sub>


 TH1 : a = 0  m = 1 : (1)  4x – 3 > 0 


4
3



x  m = 1 không thỏa


 TH2 : a  0  m  1 : (1) nghiệm đúng với mọi x  R


 































0
6
m
3
1
m
1
m


0
1
m
0


'
0
a


2


5
m
5
m
2
1
m


1


m
0


5
m
11
m
2


1
m


2  


























Kết luận : (1) thỏa x  R  m > 5


<i><b>2)</b></i>

mx2<sub> + 6mx + 8m – 10 </sub><sub></sub><sub> 0 vô nghiệm. </sub> <sub>ĐS : –10 < m </sub><sub></sub><sub> 0 </sub>


Đặt f(x) = mx2<sub> + 6mx + 8m – 10, ta có f(x) </sub><sub></sub><sub> 0 vô nghiệm </sub><sub></sub><sub> f(x) < 0, </sub><sub></sub><sub>x </sub><sub></sub><sub> R </sub>


 TH1 : a = 0  m = 0 : f(x) = 10 < 0, x  R  m = 0 (thoûa)
 TH2 : a  0  m  0


f(x) < 0, x  R 10 m 0


0
m
10


0
m
0
m
10
m


0


m
0


)
10
m
8
(
m
m
9


0
m
0


'
0
a


2


2   













































Kết luận : m thỏa yêu cầu bài toán  –10 < m  0.


<i><b>3)</b></i>

(m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 2m – 3 < 0 có nghiệm. </sub> <sub>ĐS : </sub>


2
17
1
m  
Đặt f(x) = (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 2m – 3. Ta có f(x) < 0 vô nghieäm </sub><sub></sub><sub> f(x) </sub><sub></sub><sub> 0, </sub><sub></sub><sub>x </sub><sub></sub><sub> R </sub>


 TH1 : a = 0  m = 1 : f(x) = 4x – 5  0 


4
5


x  m = 1 (không thỏa)


 TH2 : a  0  m 1 : f(x)  0, x  R


 



<sub></sub>








































0
4
m
m


1
m
0
3
m
2
1
m
1
m


1
m
0
'


0
a


2
2


1,56




2
17
1
m
2


17
1
m
2


17
1
m


1
m




























Do đó


2
17
1


m  là điều kiện để f(x) < 0 vô nghiệm. Suy ra rằng f(x) < 0 có nghiệm khi


</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<i><b>4)</b></i>

(m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 3m – 3 </sub><sub></sub><sub> 0 có nghiệm. </sub> <sub>ĐS : m </sub><sub></sub><sub></sub><sub>2 </sub>


Đặt f(x) = (m + 1)x2<sub> – 2(m – 1)x + 3m – 3. Ta coù f(x) </sub><sub></sub><sub> 0 vô nghiệm </sub><sub></sub><sub> f(x) < 0, </sub><sub></sub><sub>x </sub><sub></sub><sub> R </sub>


 TH1 : a = 0  m = 1 : f(x) = 4x – 6 < 0 


2
3



x  m = 1 (không thỏa)


 TH2 : a  0  m 1 : f(x) < 0, x  R


 































0
3
m
3
1
m
1
m


1
m
0


'
0
a


2


2
m
1
m
2
m


1
m
0



2
m
m


1
m
0


4
m
2
m
2


1
m


2


2  










































Do đó m < –2 là điều kiện để f(x) ≥ 0 vơ nghiệm. Suy ra rằng f(x) ≥ 0 có nghiệm khi m ≥ –2.


<i><b>Ghi chú : Bài tập phần 2 sẽ đăng vào đầu tuần sau </b></i>



Các em xem và làm các ví dụ trước khi làm bài tập.


Sau đó hãy xem bài giải ở dưới.



</div>

<!--links-->

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

Tải bản đầy đủ ngay
×