Chương 2.
Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng trong thức ăn chăn nuôi
Chất béo trong dinh dưỡng động vật
Định nghĩa: Chất béo (hay cịn gọi lipid) là một nhóm chất
hữu cơ không đồng nhất, không tan trong nước và tan
trong các dung môi hữu cơ như Alcohol, Ether, Benzene,
Chloroform và Acetone.
Chất béo bao gồm các acid béo, Tryglycerides,
Phospholipids, Sphingolipids, Sterols, sáp ong,
Glycolipids và các Lipoproteins.
Chất béo thô trong thức ăn được xác định bằng phương
pháp chiết xuất ether (EE – ether extract)
TS. Ngô Hồng Phượng
Khoa Chăn Nuôi Thú Y
Chương 2.
Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng trong thức ăn chăn nuôi
TS. Ngô Hồng Phượng
Khoa Chăn Nuôi Thú Y
Chương 2.
Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng trong thức ăn chăn nuôi
Glyceride đơn giản
Glyceride glycerine + acid béo
Phân loại theo cấu trúc
Mạch C ngắn (C4 – C22) và mạch C dài (>C23)
Mạch C chẵn và mạch C le
Mạch C thẳng và mạch C phân nhánh
Phân chia theo giá trị sinh học
Acid béo không thiết yếu
Acid béo thiết yếu
Acid linoleic (C18:2): omega-6
Acid linolenic (C18:3): omega-3 (EPA, DHA, docosahexaenoic
acid)
Acid arachidonic
TS. Ngô Hồng Phượng
(C20:4): omega-6
Khoa Chăn Nuôi Thú Y
Chương 2.
Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng trong thức ăn chăn nuôi
Glyceride phức tạp
Glycerine + acid béo + các hợp chất khác
Glucolipid
Galactolipid
Phosphatide (phospholipid, phosphoglyceride)
cấu trúc màng tế bào
hợp chất vận chuyển lưỡng cực
lecithin
TS. Ngô Hồng Phượng
Khoa Chăn Nuôi Thú Y
Chương 2.
Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng trong thức ăn chăn nuôi
Lipid không chứa glycerine
Sphingomyelin
Cerebrosid
Sterol (cholesterol)
TS. Ngô Hồng Phượng
Sáp
Terpen
Prostaglandin
Khoa Chăn Nuôi Thú Y
Chương 2.
Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng trong thức ăn chăn nuôi
Vai trò chất béo trong dinh dưỡng
1.
Cung năng lượng
2.
Cung acid béo thiết ́u
3.
Dung mơi hịa tan các vitamin và sắc tố tan trong chất
béo
……
TS. Ngô Hồng Phượng
Khoa Chăn Nuôi Thú Y
Chương 2.
Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng trong thức ăn chăn nuôi
Sự oxy hóa chất béo
Quá trình oxy hóa chất béo
Acid béo chưa no gốc peroxide gốc aldehyde gốc
acid
Mùi hôi khé
Chỉ số acid
mg KOH – 100g mỡ
Chỉ số peroxide
ml thiosulfate 1N – 1g chất béo
dung dịch KI
TS. Ngô Hồng Phượng
Khoa Chăn Nuôi Thú Y
Chương 2.
Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng trong thức ăn chăn nuôi
Tác hại của chất béo khi bị oxy hóa
Giảm tính ngon miệng
Oxy hóa các vitamin nhạy cảm với oxy
Làm mất tác dụng của lysine
Peroxide oxy hóa thành tế bào hư hỏng mao
mạch
TS. Ngô Hồng Phượng
Khoa Chăn Nuôi Thú Y
Chương 2.
Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng trong thức ăn chăn nuôi
Phương pháp hạn chế/ngăn chặn sự oxy hóa
chất béo
Phương pháp vật ly
Tránh oxy tiếp xúc với thức ăn
Chất chống oxy hóa
Tự nhiên:
Nhân tạo:
EMQ
BHA
BHT
PG
Cung cấp đủ vit. E và Se cho thú
TS. Ngô Hồng Phượng
Khoa Chăn Nuôi Thú Y
Chương 2.
Các chất dinh dưỡng sinh năng lượng trong thức ăn chăn nuôi
Thiếu acid béo
Chậm lớn
Sinh sản kém
Kém phát triển hệ thần kinh, gan, thận,
da...
TS. Ngô Hồng Phượng
Khoa Chăn Nuôi Thú Y