Quẳng gánh lo đi và vui sống

QUẲNGGÁNHLOĐIVÀVUISỐNG


Nguyêntác:Howtostopworryingandstartliving
Tácgiả:DaleCarnegie
Ngườidịch:NguyễnHiếnLê
Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com


MỤCLỤC:
Vàilờithưatrước
TỰA
I.NHỮNGPHƯƠNGPHÁPCĂNBẢNĐỂDIỆTLO
1.Đắcnhấtnhậtqnhấtnhật
2.Mộtcáchthầnhiệuđểgiảiquyếtnhữngvấnđềrắcrối
3.Giếttabằngcáiưusầu
Quytắc1
Quytắc2
Quytắc3
II.NHỮNGTHUẬTCĂNBẢNĐỂPHÂNTÍCHNHỮNGVẤNĐỀRẮCRỐI
4.Làmsaophântíchvàgiảiquyếtnhữngvấnđềrắcrối
5.Làmsaotrừđược50%lolắngvềcơngviệclàmăncủachúngta?
TĨMTẮTPHẦNII
Quytắc1
Quytắc2
Quytắc3
Quytắc4
Chínlờikhunđểđọccuốnsáchnàychocólợinhiềuhơn
Tómtắt
III.DIỆTTẬTƯUPHIỀNĐIĐỪNGĐỂNĨDIỆTTA

6.Khunaichớcóngồirồi
7.Đờingườingắnlắmaiơi!
8.Mộtđịnhlệdiệtđượcnhiềulolắng
9.Đãkhơngtránhđượcthìnhậnđi
10."Tốp"lolại
11.Đừngmấtcơngcưavụnmạtcưa
IV.BẢYCÁCHLUYỆNTINHTHẦNĐỂĐƯỢCTHẢNHTHƠIVÀHOANHỈ
12.Mộtcâuđủthayđổiđờibạn
13.Hiềmthùrấttaihạivàbắttatrảmộtgiárấtđắt
14.Nếubạnlàmđúngtheođâythìsẽkhơngbaogiờcịnbuồnvìlịngbạcbẽocủangườiđời
15.BạncóchịuđổicáibạncóđểlấymộttriệuMỹkimkhơng?
16.Talàai?
17.Địnhmệnhchỉchotamộttráichanhhãylàmthànhmộtlynướcchanhngonngọt
18.Làmsaotrịđượcbệnhuuấttronghaituần
TĨMTẮTPHẦNIV
Quytắc1
Quytắc2
Quytắc3
Quytắc4
Quytắc5
Quytắc6
Quytắc7
V.HỒNGKIMQUITẮCĐỂTHẮNGƯUTƯ
19.Songthântơiđãthắngưutưcácnào?
20.Khơngaiđáđồchóchếtcả
21.Hãygácnhữnglờichỉtríchrangồitai
22.Nhữngsailầmcủatơi
TĨMTẮTPHẦNV
Làmsaokhỏibuồnbựcvềnhữnglờichỉtrích
VI.SÁUCÁCHTRÁNHMỆTVÀƯUTƯĐỂBẢOTỒNNGHỊLỰCVÀCANĐẢM

23.Ảnhhưởngtaihạicủasựmệtmỏi
24.Tạisaotamệtvàlàmsaochohếtmệt
25.Cácbànộitrợhãytránhmệtmỏiđểđượctrẻmãi
1)Đừngbớimóctínhxấucủangười
2)Nênsănsócđếnngườilánggiềng
3)Trướckhiđingủ,hãylậpchươngtrìnhlàmviệchơmsau
4)Saucùngnêntránhmệtnhọcvàbựcdọc
26.Bốntậpqngiúpbạnkhỏimệtvàkhỏiưuphiềnkhilàmviệc
Tập qn 1: Đừng để trên bàn một thứ giấy tờ gì hết, trừ những giấy tờ liên quan tới vấn đề bạn
đươngxét


Tậpqn2:Việcquantrọngvàgấpthìlàmtrước
Tậpqn3:Khigặpmộtvấnđề,nếucóđủsựkiệngiảiquyếtrồithìphảigiảiquyếtngayđi,đừnghẹn
tớimai
Tậpqn4:Họctổchức,traobớtquyềnhànhchongườidướiđểcóthìgiờchỉhuy,kiểmsốt
27.Làmsaodiệtnỗibuồnchánlàmtamệtnhọc,ưutưvàuấthận
28.Bạnkhơngngủđượcư?Đừngkhổtrívìvậy!
TĨMTẮTPHẦNVI
Quytắc1:Phảinghỉtrướckhimệt
Quytắc2:Tậpxảhơingaytrongkhilàmviệc
Quytắc3:Nếubạnlàmộtngườinộitrợthìtậpcáchnghỉngơiởnhàđểgiữgìnsứckhỏevàvẻtrẻ
đẹp
Quytắc4:Tậpbốnthóiquensaunàytrongkhilàmviệc
Quytắc5:Hăngháilàmviệcthìsẽkhơngthấylolắngvàmệtnhọcnữa
Quytắc6:Nhớrằngkhơngcóngườinàochếtvìthiếungủhết.Sựlolắngvềmấtngủlàmhạisức
khỏehơnlàsựmấtngủ
VII.LỰANGHỀNÀOTHÀNHCƠNGVÀMÃNNGUYỆN
29.Mộtquyếtđịnhquantrọngnhấttrongđờibạn
VIII.LÀMSAOBỚTLOVỀTÀICHÁNH

30.Bảychụcphầntrămnỗilocủata...
Quytắc1:Ghinhữngchitiêuvàosổ
Quytắc2:Lậpngânsáchthiệtđúngvớinhữngnhucầucủabạn,nhưquầnáophảicắtkhítvớithân
thểbạnvậy
Quytắc3:Tiêutiềnmộtcáchkhơnngoan
Quytắc4:Đừngđểchochứngnhứcđầutăngtheolợitức
Quytắc5:Nếuphảivaythìráncócáigìđểđảmbảo
Quytắc6:Bảohiểmvềbệnhtật,hoảhoạnvàtainạnbấtthườngkhác
Quytắc7:Đừngchovợconlãnhtộtmộtlầnsốtiềnbảohiểmsinhmạngcủabạn
Quytắc8:Dạychoconbiếtgiátrịcủađồngtiền
Quytắc9:Nếucần,bạnnênlàmthêmđểkiếmphụbổng
Quytắc10:Đừngbaogiờđánhbạchết
Quytắc11:Nếukhơnglàmsaochotàichánhkháhơnđượcthìthơi,cũngcứvuivẻđi,đừngđầyđoạ
tấmthânmàuấtứcvềmộttìnhcảnhkhơngthểthayđổiđược


Vàilờithưatrước


TrongphầncuốibàiTựacủadịchgiảNguyễnHiếnLêcóđoạn:
"Nếu đời người quả là bể thảm thì cuốn sách này chính là là ngọn gió
thầnđưathuyềntatớicõiNátbàn,mộtcõiNátbànởngaytrầnthế.
Chúngtơitrântrọngtặngnóchohếtthảynhữngbạnđươngbịconsâuưu
tư làm cho khổ sở trằn trọc canh khuya, tan nát cõi lòng. Ngay từ những
chươngđầu,bạnsẽthấytưtưởngsâuthẳmcủabạntiêutannhưsươngmù
gặpnắngxnvàbạnsẽmỉmcườinhậnrằngđờiquảđángsống.Kìa,đơ
đốcByrdđãnói:"Chúngtakhơngcơđộctrênthếgiớinàyđâu,cócảvậtvơ
trinhưmặttrăng,mặttrời,cũngcứđềuđều,đúngngày,đúnggiờlạichiếu
sángchúngta,lạichotacảnhrựcrỡcủabìnhminhhoặccảnhêmđềmcủa
đêmlặng".

BàiTựanày,cụNguyễnHiếnLêviếttừnăm1951,lúccụdạyhọcởLong
Xun.Nửathếkỷsau,trongbảninnăm2001củaNXbVănhóa(tạmgọilà
bản2001),vàđoạntríchởtrênđượcinởbìasau.
Nhắc lại việc "dịch Dale Carnegie và viết sách học làm người", cụ
NguyễnHiếnLêviếttrongHồikínhưsau:
"Để học tiếng Anh, tơi tập địch sách tiếng Anh ra tiếng Việt cũng như
trướckiađểhọcbạchthoại,tơidịchHồThích.
Thậtmaymắn,ơngP.HiếugiớithiệuchotơihaicuốnHowtowinfriends
andinfluencepeoplevàHowtostopworrying [1]đềucủaDaleCarnegievà
kiếmchotơiđượccảngunbảntiếngMĩvớibảndịchratiếngPháp.
Haicuốnđócựckìhấpdẫn,tơisaymêđọc,biếtđượcmộtlốiviếtmới,
mộtlốidạyhọcmới,tồnbằngthuậtkểtruyện.Mỗichươngdài10tới20
trangchỉđưaramộtchânlíhaymộtlờikhun;vàđểngườiđọctinchânlí,
lờikhunđó,Carnegiekểcảchụccâuchuyệncóthực,doơngnghethấy,
hoặc đọc được trong sách báo, nhiều khi là kinh nghiệm của bản thân của
ơngnữa,kểbằngmộtgiọngrấtcódun,chonênđọcthíchhơntiểuthuyết,
màlạidễnhớ.
TiếngAnhcủatơihồiđócịnnonlắm-thựcsựthìchỉkểnhưmớihọc
đượcsáutháng-nênnhiềuchỗtơiphảidựavàobảndịchtiếnPháp.Vàdịch
cuốnHowtowinfriendsxong,tơiđưaơngHiếucoilại,sửachữa.Dođómà
chúngtơikítênchungvớinhau[2].TơiđặtnhanđềlàĐắcnhântâm.
Chủtrươngcủatơilàdịchsách"Họclàmngười"nhưhaicuốnđóthìchỉ


nên dịch thốt, có thể cắt bớt, tóm tắt, sửa đổi một chút cho thích hợp với
ngườimìnhmiễnlàkhơngphảnýtácgiả;nhờvậymàbảndịchcủachúng
tơirấtlưulốt,khơngcó"dấuvếtdịch",độcgiảrấtthích.
(...)Quitắcđắcnhântâmgồmtrongcâu"kỉsởbấtdụcvậtthiưnhân",
màtấtcảtriếtgiathờithượngcổtừThíchCa,KhổngTử,KiTơ...đềuđãdạy
nhânloai,nhưngtrìnhbàynhưDaleCarnegiethìhơicótínhcáchvịlợi,và

tơinghĩtrongđờicũngcómộtđơikhichúngtacầnphảitỏtháiđộmộtcách
cươngquyếtchứkhơngthểlúcnàocũnggiữnụcườitrênmơiđược.Chonên
tơithíchcuốnHowtostopworringmàchúngtơidịchlàQuẳnggánhlođi
hơn.
ĐúngnhưĐồnNhưKhnói:
...Thuyềnaingượcgióaixigió,
Coilạicùngtrongbểthảmthơi.
Dù sang hèn, giàu nghèo, ai cũng có ưu tư, phiền muộn; chỉ hạng đạt
quan, triết nhân, quân tử mới "thản đãng đãng" (thản nhiên, vui vẻ) được,
nhưKhổngTửnói(Luậnngữ-Thuậtnhi-36).Nhưnglàmsaocóthểthản
nhiên,vuivẻthìKhổngTửkhơngchỉchotabiết.Carnegiebỏrabảynăm
nghiêncứuhếtcáctriếtgiacổkim,đơngtây,đọchàngtrămtiểusử,phỏng
vấnhàngtrămđồngbàocủaơngđểviếtcuốnQuẳnggánhlođi.
TơibắtđầuđaubaotửtừkhiphicơPhápbắnliênthanhxuốngmiềnTân
Thạnh(1946),nămsauquaLongXun,đểqntìnhcảnhnướcvànhàtơi
phảitrốnvàotrongsáchvở,nhưngviếtvàđọcsuốtngàythìbệnhbaotửlại
nặngthêm,màbácsĩkhơngbiết,cứcholàganyếu,uốngthuốcTây,thuốc
Bắc,thuốcNamđềukhơnghết.
Rồi khi đọc cuốn Quẳng gánh lo đi, tơi thấy hết ưu tư, nhẹ hẳn người.
Suốtthờigiandịchvàtrongnămsáuthángsaunữa,tơicócảmgiác"đãng
đãng"đó.Vìvậymàtơirấtmangơntácgiả,viếtmộtbàiTựatơilấylàmđắc
ýđểgiớithiệuvớiđộcgiả,vàcuốibài,đề:
"LongXun,mộtngàyđẹptrong365ngàyđẹpnăm1951"
NhiềuđộcgiảđồngývớitơilàcuốnđóhayhơnĐắcnhântâm,vàngay
từ chương đầu đã trút được một phần nỗi lo rồi, cho nên chép nhan đề
chươngđó"Đắcnhấtnhậtqnhấtnhật"đểtrướcmặt,trênbànviết.
Mớiđây,mộtđộcgiả,bácsĩ,bảotừhồiđihọc,đọcxongchươngđó,thì
đổichữkí,khơngkítênthậtnữamàkílà"Today"(Hơmnay).Tơicịngiữ
mộtbảncủachữkíđócủaơngta".
"Mới đây", theo như lời cụ Nguyễn Hiến Lê thuật lại ở trên, cách nay

khoảngbamươinămrồi.Và"mớiđây",cáchnaykhoảnghaitháng,tôithấy
trên một tờ nhật báo nọ, vị bác sĩ phụ trách chun mục tư vấn sức khỏe
khunđộcgiả"bệnhnhân"rằng,ngồithuốcmenvànghỉngơitịnhdưỡng,
nênđọctìmcuốnQuẳnggánhlođivàvuisống. Lời khun của vị bác sĩ
này,chotathấyrằng,nhữngquitắcđểdiệtlo do Dale Carnegie nêu ra từ
năm1948,dùcáchnay60nămrồi,vẫncịnhữuích.
TơimuađượccuốnQuẳnggánhlođivàvuisống(vàhaicuốnkhácnữa)
hồiđầuthángtámtừmộtngườibánhàngdạo,giábìaghi34.000đồng [3],
nhưngchỉphảitrả24.000đồngnhờđượcbớt30%.Tơidùngcuốnnàyđểbổ
sungphầnthiếusóttrongebookcùngtêndobácVvnthựchiện(tạmgọilà
bảnVvn)trướcđây.Nhưcácbạnđãbiết,ebookđóđượcthựchiệntừbản
nguồn thiếu bài Tựa, chương XIX và XX; ngoài ra, các chương cịn lại,
chươngnàocũngbịcắtbớtmộtvàiđoạn.Tronglúcbổsung,tơicũngsửalại
cáctừtrongbảnVvnnhưsanh,đườngsí,diễngiả,(cây)đờn...thànhsinh,
tiểuđường,diễnviên,(cây)đàn...
Trước đây tơi đã gõ bài Tựa (và đã đăng trên TVE), lần này tôi chỉ tốn
cônggõkhoảng 40trang thơi-khoảng 12%cuốn sách;sốcịn lạichép từ
bảnVvn.Tơicũngdùngbảnnàyđểchúthíchvàichỗtrongbản2001.Nếu
khơngcóebookcủabácVvnđóchắctơikhơngđủkiênnhẫnđểgõcảcuốn.
Xin chân thành cám ơn bác Vvn và xin gởi phiên bản mới đến các bạn
khối...vơsựtiểuthầntiên.
Goldfish
QUẲNGGÁNHLOĐI&VUISỐNG
Qntửthảnđãngđãng
Tiểunhânthườngthíchthích.[4]
KhổngTử.

TỰA


Mộtbuổitrưahè,chúngtơiđươngđàmđạotạinhàanhĐ.,bỗngmộtbạn
tơingừngcâunóidở,chỉrangồicửabảo:-Cácbạncoikìa,nữbácsĩlái
xeđichíchthuốc.
Chúngtơinhìnra.Mộtngườiđànbàcịntrẻ,tócbùxù,mặtlemluốc,cặp
mắt láo liêng, miệng cười toe tt, vừa đi vừa vịng hai tay ra phía trước,
xoayđixoaylạinhưngườiláixehơi,thỉnhthoảngngừngchân,taynhưcầm
vậtgìnhỏ,đưalênđưaxuống.
Anh Đ. giảng: "Nữ bác sĩ đi chích thuốc đấy. Ngày nào cũng vậy, mưa
cũngnhưnắng,điđủbalần,quađủbốn,nămconđườngquanhđây...Nhiều
thânchủ,dữta!"
Rồianhvộisầmnétmặt:"Tơinghiệp,nhàkhágiả,lạiconmột,mànhư
vậy...!"
Ngừngmộtchút,anhtiếp:"Nhưngnghĩkỹ,chịtacóthấykhổđâu?Trái
lại mỗi khi lái xe, tin mình là bác sĩ, chắc sung sướng lắm... Sướng hơn
chúngmìnhnhiều!Chínhchúngtamớiđángthương!".
Ainấyđangvui,bỗngbuồnbã,lẳnglặnggậtđầu.Chaoơi,trongsốanh
emngồiđó,phầnnhiềuđềuđượcthiênhạkhensangvàgiàu,biếtbaonhiêu
ngườikhaokhátđịavị,màchínhhọtựthấykhổhơnmộtmụđiên!
"Chínhchúngtamớiđángthương!"
NếuvậyđờiquảlàbểkhổmàbốncâuthơnàycủaĐồnNhưKhthiệt
thâmthvơcùng:
Bểthảmmênhmơngsónglụttrời!
Kháchtrầnchèomộtláthuyềnchơi,
Thuyềnaingượcgióaixigió,
Coilạicùngtrongbểthảmthơi.
"Chínhchúngtamớiđángthương!".
Nhưvậythìcáibềngồivuitươikiachỉlàcáivỏcủamộttâmhồnchán

nản,bịphiềnmuộn,ưutư,ganhghét,hờnốndàyvị!Mặtbiểnlặng,phản
chiếumàutrờirựcrỡđấy,nhưngdướiđáycónhữnglượnsóngngầmđủsức
cuốn cát và lay đá. Cánh đồng tươi thắm cười đón gió xn đấy, nhưng
tronghoa,sâuđãlẳnglặngđụcnhuỵvàhútnhựakhơngngừng.
Phảingănnhữngđợtsóngốnhờnấylại,diệtconsâuưutưđóđi,nếu


khơng,nósẽdiệttamất,chẳngsớmthìchầy,tasẽsinhracáukỉnh,chán
chường,đautim,đaubaotử,mấtngủ,mấtăn,mắcbệnhthầnkinhvàloạn
óc.
DaleCarnegieviếtcuốnQuẳnggánhlođi...vàvuisốngnàychínhđểchỉ
cho ta cái cách diệt những kẻ thù vơ hình ấy. Ta thiệt khó thắng vì chúng
ngự trị ngay trong thâm tâm ta, nhưng ta phải thắng, vì thắng mới có thể
SỐNGđược.
ĐọcbàitựacuốnĐắcnhântâm:bíquyếtcủathànhcơng,bạnđãđược
biết qua về lối sống, mới đầu long đong, sau thành công rực rỡ của Dale
Carnegie; ở đây chúng ta không nhắc lại nữa, chỉ kể cách ông viết cuốn
Quẳnggánhlođi...vàvuisốngnày.
HồimớibắtđầudạymơnnóitrướccơngchúngtạihộiThanhniêntheo
ThiênChúagiáoởNữuƯớc,ơngthấycầnphảichỉchohọcsinhcủaơnghầuhếtlànhữngngườicóđịavịquantrọngtrongđủcácngànhhoạtđộng
xã hội - cách thắng ưu tư và phiền muộn. Ơng bèn tìm trong thư viện lớn
nhấtởNữuƯớchếtthảynhữngcuốnsáchbànvềvấnđềấyvàơngchỉthấy
vỏnvẹncó25cuốn,cịnsáchnghiêncứuvề...lồirùathìcótới190!
Thiệtlạlùng!Đốivớimộtvấnđềhệtrọngchocảnhânloạinhưvấnđề
diệtnỗilolắngđểchobểthảmvơibớtđi,đờingườiđượcvuitươihơn,mà
lồingườithờơnhưvậy?Tráchchinhữngngườibịbệnhthầnkinhchiếm
hếtphânnửasốgiườngtrongcácdưỡngđườngÂuMỹ.Tráchchihếtthảy
chúngtadùsanghèn,giàunghèo,đềuphảiphànnànrằngchínhnhữngkẻ
điênmớilàhạngngườisungsướngtrênđời!
Đọchết25cuốnsáchấy,khơngthấycuốnnàođầyđủ,khảdĩdùngđểdạy

học được, ơng đành bỏ ra 7 năm để nghiên cứu hết các triết gia cổ, kim,
đông, tây, đọc hàng trăm tiểu sử, từ tiểu sử của Khổng Tử tới đời tư của
Churchill,rồilạiphỏngvấnhàngchụccácdanhnhânđươngthờivàhàng
trămđồngbàocủaơngtronghạngtrunglưu.Nhờvậysáchơngđượcđặc
điểmlàđầyđủnhữngtruyệnthiệtmàbấtkỳaicũngcóthểkiểmsát.
Nhữngđiềuthuthậpđượctrongsáchvàđờisốnghàngngàyấy,ơngsắp
đặtlại,chialàm30chươngđểchỉchotabiết:

Nhữngảnhhưởngcủaưutưtaihạichotinhthần,cơthểrasao?
Cáchphântíchcácưutư.


Cáchdiệtchứngưutư.
Cáchluyệnchocómộttháiđộbìnhtĩnh,vuivẻ,thảnnhiên.
Cáchdiệt3ngunnhânchínhsinhraưutưlàsựmỏimệt-sựchán
nảnvềnghềnghiệp-sựtúngthiếu.[5]
Vậyơngđã"thuậtnhibấttác"đúngnhưlờiđứcKhổngTử,mànhậnrằng
trongsáchcủamìnhkhơngcóchimớihết.Tồnlànhữngquitắcmàaicũng
biếtvànếuchịuápdụngthìkhơngmộtnỗiưuphiềnnàolàkhơngdiệtđược,
từ những ưu tư về gia đình, tài sản, tình dun, đến những lo lắng về tính
mệnh,cơngdanh,bệnhtậtliênmiên[6].Nhưngtiếcrằngrấtítngườiápdụng
nó,chonênơngphảiviếtcuốnnày,đểgõcửatừngnhà-nhưlờiơngnóikhunchúngtađềphịngbệnhưuuất,làmchocứmườingườithìcómột
ngườibịbệnhthầnkinh,cứhaiphútlạicóngườihốđiên,vàgiếthạilồi
người một vạn lần hơn bệnh đậu mùa! Tóm lại, ơng chỉ có cơng nhắc lại
nhữngquytắcrấtthơngthườngvàcố"nhồinóvàoócta"đểtathihànhthơi.
Tuynhiêntácgiảđãnhồivàoóctamộtcáchtuyệtkhéo,nhờlờivăncó
duncủaơng.Từtrangđầuđếntrangcuối,tồnlànhữngchuyệnthiệt,cổ
kim,đơngtây,cũngnhưtrongcuốnĐắcnhântâm:bíquyếtcủathànhcơng.
Nếuxétkỹ,tathấyvănơngcóchỗđiệpý,lạicóđoạnýtứrờirạc,nhưng
chínhvìvậymàlờirấttựnhiên,độtngột,khiếnđọclêntatưởngtượngnhư

cóơngngồibêncạnh,ngótabằngcặpmắtsâusắc,mỉmcườimộtcáchhóm
hỉnh,màgiảnggiảichota,nóichuyệnvớitavậy.
Sởdĩơngcólốivănvơcùnghấpdẫnấy-từtrướcchúngtachưađược
đọcmộttácgiảnàobànvềtâmlýmàvuinhương-cólẽnhờhồncảnhtạo
nên.
Có hồi ơng bán xe cam nhơng, thất bại thê thảm vì tính ghét máy móc
lắm, ơng bèn xin dạy khoa "nói trước cơng chúng" trong hội "Thanh niên
ThiênChúagiáo".Hộibằnglịngnhận,nhưngkhơngtintàicủaơng,khơng
chịutrảmỗitối5Mỹkim,màchỉchoơngchialờithơi-nếucólời.Họcsinh
thìtồnlànhữngngườicótuổi,cócơngănviệclàm,muốnhọcsaochocó
kếtquảngayvàhọcgiờnàomớitrảtiềngiờấy.Ơngphảiđemhếttâmlực
ravàsoạnbàisaovừavuivừabổíchthìmớihịnggiữhọlâuvàmìnhcóđủ
tiền độ nhật. Vì vậy ơng khơng thể dùng những sách khơ khan của nhà
trườngđểdạy,đànhphảikiếmnhiềuthídụthựctếkểchohọcsinhđểchohọ
mê man nghe từ đầu giờ đến cuối giờ. Nhờ đó ơng luyện được lối văn tự
nhiênrõràng,códun,hấpdẫnmộtcáchlạlùng.


Chúng tôi tưởng lối văn ấy phải là lối văn của thế kỷ thứ 20 này. Đọc
nhữngsáchtriếtlýviếttừthếkỷ17,tathấythiệtchán:văntrừutượngq,
nghiêmq,gọnq,bắttaphảisuynghĩnhiềuq.Takhơngđượcrãng
rangnhưhồixưa-mỗituầntaphảiđọcmộthaicuốnsách,chín,mườisố
báo-lạiquenvớilốivăntiểuthuyếtvàphóngsựnênlốivănnghiêmnghị
của những thế kỷ trước khơng cịn hợp với phần đơng chúng ta. Một ngày
kia, trừ một số sách viết cho các nhà chuyên mơn, có lẽ hết thảy các sách
phảiviếtbằnglốivăntựanhưphóngsự,mớimongcóngườiđọc,dầusách
họcchongườilớnhaytrẻem.
ƠngDaleCarnegieđãmởđườngtrongcơngviệcviếtsáchchongườilớn
bằng lối văn ấy. Vì sách của ơng khơng khác chi những tập phóng sự cả.
Ơngđãthànhcơngrựcrỡ,sáchơngbánrấtchạy.CuốnQuẳnggánhlođi...

vàvuisốngnàychỉtrong3năm(1948-1950)đãtáibảntớilầnthứtư.
Riêngchúngtơi,từkhivìdunmayđượcđọccuốnấy,đãthấytâmhồn
nhẹnhàng,khốngđạthơntrướcnhiều.Vàmỗilầncóđiềugìthắcmắc,mở
sáchra,làthấyngaycáchgiảiquyết,chẳngkhácTơnTẩnkhixưamỗilúc
lâmnguymởcẩmnangcủathầyra,tìmphươngthốtnạn.
Nếuđờingườiquảlàbểthảmthìcuốnsáchnàychínhlàlàngọngióthần
đưathuyềntatớicõiNátbàn,mộtcõiNátbànởngaytrầnthế.
Chúngtơitrântrọngtặngnóchohếtthảynhữngbạnđươngbịconsâuưu
tư làm cho khổ sở trằn trọc canh khuya, tan nát cõi lịng. Ngay từ những
chươngđầu,bạnsẽthấytưtưởngsâuthẳmcủabạntiêutannhưsươngmù
gặpnắngxnvàbạnsẽmỉmcườinhậnrằngđờiquảđángsống.Kìa,đơ
đốcByrdđãnói:"Chúngtakhơngcơđộctrênthếgiớinàyđâu,cócảvậtvơ
trinhưmặttrăng,mặttrời,cũngcứđềuđều,đúngngày,đúnggiờlạichiếu
sángchúngta,lạichotacảnhrựcrỡcủabìnhminhhoặccảnhêmđềmcủa
đêmlặng".
LongXun,
Mộtngàyđẹptrong365ngàyđẹp
Năm1951.


PHẦNI.NHỮNGPHƯƠNGPHÁPCĂNBẢNĐỂDIỆTLO




Chương1.Đắcnhấtnhậtquánhấtnhật


Mùaxuânnăm1871,mộtthànhniênmaymắnđọcđượcmộtcâuvănảnh
hưởng sâu xa tới tương lai của chàng. Hồi ấy cịn là sinh viên y khoa ở

trườngMontreal,chànglođủthứ:lothirachođậu,đậurồisẽlàmgì,làmở
đâu,saochocóđủthânchủ,kiếmchođủăn?
NhờcâuvănđọcđượctrongsáchcủaThomasCarlylemàchàngtrởnên
mộtysĩcódanhnhấtthờiđó.ChínhchàngđãtổchứctrườngykhoaJohn
Hoplins hiện nổi tiếng khắp hoàn cầu, rồi làm khoa trưởng ban y khoa tại
ĐạihọcOxford,mộtdanhdựcaonhấttrongygiớiAnh.Vềsauchànglại
được Anh hoàng phong tước và khi mất người ta viết hai cuốn sách dày
1.466trangđểkểlạithuởsinhbình.
TênchànglàWilliamOsler.Cịncâuvănmàchàngđọcđượcmùaxn
năm 1871, câu văn đã giúp chàng quẳng được gánh lo trong đời chàng là:
"Nhữngcơngviệcởngàytrướcmặttaphảicoilàquantrọngnhất,vàđừng
bậntâmtớinhữngcơngviệccịnmờmờtừxa".
Bốnmươihainămsau,mộtđêmxnấmáp,trongkhitrămbơngđuanở
giữasântrường,WilliamOslerdiễnthuyếttrướcsinhviênĐạihọcYaleđã
nói rằng, thiên hạ đã lầm khi bảo một người như ông, làm giáo sư tại bốn
trường Đại học và viết một cuốn sách nổi danh, tất phải có "bộ óc dị
thường".Vìnhữngngườithâncủaơngbiếtrõ"ócơngvàohạngtầmthường
nhất".
Vậythìbíquyếtthànhcơngcủaơngởđâu?Ơngđáplạibíquyếtđóởchỗ
ơng biết "chia đời sống ra từng ngăn, cách biệt hẳn nhau, mỗi ngăn một
ngày".Ýơngmuốnnóigìvậy?VàithángtrướcbuổidiễnthuyếtởYale,ơng
đãđápmộtchiếctàubiểnlớn,vượtĐạiTâyDương.Trênchiếctàuđó,ơng
thấy người thuyền trưởng, đứng ở cầu thang, chỉ nhấn vào một cái nút mà
làmchạymộtcáimáy,tứcthìngănthiệtkínnhữngbộphậnchínhtrongtàu,
khơngchophầnnàythơngquaphầnkhác,vídụvìtainạnnướccótrànvào
cũngkhơngđắmtàuđược.Rồiơngnóitiếpvớicácsinhviên:"Cơthểchúng
talàmộtbộmáykỳdịhơnchiếctàuđónữa.Tơikhuncácanhtậpcách
điềukhiểnbộmáyđóđểsốngngàynàoriêngbiệtngàyấy:đólàcáchchắc
chắnnhấtđểnổntrongcuộcviễnhành.Nhậnmộtnútđirồinghe,trong
mỗiđoạnđời,chiếccửasắtsậplại,ngănhiệntạivớiqkhứ.Qkhứđã

chết,đừngchonósốnglạinữa.Nhậnmộtcáinútkhácvàđóngkíncửasắt
củatươnglailại,cáitươnglainóchưasinh.Nhưvậycácanhđượcnổnnổntrongngàyhơmnay!...Đóngqkhứlại!Đểchoqkhứđãchếtrồi


tựchơnnó...Đóngnhữnghơmqualại,chúngđãbướcmauvềcõichết.Để
chogánhnặngcủangàymaiđèthêmvàogánhnặnghơmquavàhơmnaythì
kẻ mạnh nhất cũng phải quỵ. Đóng chặt tương lai cũng như đóng chặt dĩ
vãnglại.Tươnglailàhơmnay...Khơngcóngàymai.Ngàyvinhquangcủa
talàngàyhơmnay.Sựphungphínănglực,nỗiưutưsẽlàmchotalảođảo,
nếutacứlolắngvềtươnglai...Vậyđóngkỹnhữngbứcváchtrướcvàsau
đi,vàluyệnlấytậpqn"Đắcnhấtnhậtqnhậtnhất".
Như vậy có phải bác sĩ Osler muốn khun ta đừng nên gắng sức một
chútnàođểsửasoạnngàymaikhơng?.Khơng.Khơngkhinào.Trongđoạn
cuốibàidiễnvănđó,ơngnóirằng,cáchhayhơnhếtvàđộcnhấtđểsửasoạn
ngàymailàđemtấtcảthơngminh,hăngháicủatatậptrungvàocơngviệc
hơmnay.
Ơnglạikhuncácsinhviênmỗibuổisáng,mớithứcvậy,đọckinh"Lạy
cha":
"...XinChachochúngconhàngngàydùngđủ..."
Các bạn nhớ trong câu kinh đó chỉ xin cơm cho đủ ngày một thôi, chứ
không phàn nàn về cơm ôi mà hơm qua đã phải nuốt đâu nhé. Mà cũng
khơngxin:"Chúathươngconvới.Mớirồiđãhạnhándữ,màcịncóthểhạn
hánđượcnữa-làmsaoconcógạoănmùathutớiđâyđược?-hoặcnếumất
việcthìconlàmsaocógạomàăn?".
Khơng,câukinhđóchỉcầuxinđượccơmănchođủtừngngàymàthơi.
Vìchỉcócơmhơmnaymớilàthứcơmtacóănđược.
Hồixưa,mộttriếtgia,túikhơngcómộtxu,thơthẩntrongmộtmiềnnúi
đámàdâncứsốngrấtvấtvả.Mộthơm,nhânthấymộtđámđơngqyquần
chungquanhmình,trênmộtngọnđồi,ơngbènđọcmộtdiễnvănmànhân
loạiđãtríchlụcnhiềuhơnhếttừtrướctớigiờ.Trongdiễnvăncócâunày

đượclưutruyềnmnthuở:
"Đừnglotớingàymaivìngàymaitaphảilotớicơngviệccủangàymai.
Tachỉlotớihơmnaythơicũngđủkhổrồi".
Tơixinnhắcbạn:Câuđókhunđừng"lo"tớingàymaichứkhơngphải
làđừng"nghĩ".Bạncứnghĩtớingàymai,cứcẩnthậnsuynghĩ,dựtính,sửa
soạnđi,nhưngđừnglolắnggìhết.
Trongchiếntranh vừarồi, cácnhàchỉ huytối caocủaqn độita ln
ln dự tính cho ngày mai và cả những ngày cịn xa hơn nữa, nhưng họ
khơngbaogiờvìvậymàưutưcả.ĐơđốcE.J.KingchỉhuyhảiqnHKỳ
nói:"Tơiđãđưanhữngkhígiớitốtnhấtchonhữngqntàicánnhấtvàđã


giaophósứmạngchohọtronglúctiệnnghinhất.Đó,tơichỉlàmđượccó
vậy thơi". Đơ đốc tiếp: "Một chiếc tàu bị đắm, tơi khơng thể trục nó lên
được.Dùngthìgiờcủatơiđểtínhcơngviệcsắptới,íchlợinhiềuhơnlàưu
phiềnvềnhữnglỗilầmhơmqua.Vảlạinếutơinghĩtớichuyệncũhồi,chắc
tơikhơngthểsốnglâu".
Trongthờiloạncũngnhưthờibình,khéosuyvớivụngsuychỉkhácnhau
ởchỗnày:Khéosuylànghĩkỹvềnhânquảrồihànhđộngmộtcáchhợplý,
hữu ích; cịn vụng suy chỉ làm cho thần kinh ta căng thẳng và suy nhược
thơi.
MớirồitơiđượccáihânhạnhphỏngvấnơngArthurSulzberger,chủbút
mộttờbáonổidanhnhấtthếgiới,tờ"Nữuướcnhậtbáo".Ơngnóivớitơi
rằngkhichiếntranhthứnhìbùnglênởÂuChâu,ơnggầnnhưchếtđiếng,lo
về tương lai đến nỗi mất ngủ. Nửa đêm ơng thường tỉnh giấc, nhìn bóng
tronggươngrồilấybút,sợntựvẽmặtơng.Ơngkhơngbiếtchútgìvềmơn
hộihoạhết,nhưngơngcứvẽcànchoóckhỏiphảilolắng.Mãiđếnkhiơng
dùng câu hát dưới đây làm châm ngơn, ơng mới thấy bình tĩnh trong tâm
hồn.CâuđótrongbàiThánhca:
"XinChúachỉđườngchoconbằngánhsángcủaChúa...".

"XinChúadắtconbước.Conchẳngmongđượctrơngcảnhxaxa.Chỉxin
Chúadắtcontừngbước...Vìtừngbướclàđủchoconrồi...".
Đồngthời,mộtthanhniênMỹđangtùngchinhbênChâuÂu,cũnghọc
đượcbàihọcnhưvậy.ChàngtênlàTedBengerminobịlolắnggiàyvịtới
nỗithầnkinhsuynhượcnặng.
Chàngviết:"Thángtưnăm1945,vìqlonghĩ,tơimắcmộtchứngbệnh
ruột,đauđớnvơcùng.Nếuchiếntranhkhơngkếtliễungaylúcđóthìchắclà
tơinguyrồi.Tơimỏimệtqlẽ.Lúcđótơilàmhạsĩquanởbộbinh,độithứ
94. Cơng việc của tôi là ghi tên những người tử trận, hoặc mất tích, hoặc
nằmnhàthương.Tơiphảithunhữngđồdùngcủahọđểgởivềchothânnhân
họ,vìngườitatrọngnhữngkỷniệmđólắm.Tơilnlnsợvìlúngtúng
màrồilẫnlộnđángtiếcchăng.Tơilolắngkhơngbiếtcólàmtrịnphậnsự
khơng,cósốngsótđểvềơmđứaconmộthaykhơng-đứaconmới6tháng
màtơichưađượcbiếtmặt.Tơilolắngmệtnhọcđếnmứcmất17kilơ.Tơi
hoảnghốtgầnhốđiên.Tơingótaytơichỉthấycịndavớixương.
Nghĩtớikhivềnhà,thânhìnhtiềntuỵmàsợ,khóclócnhưconnít.Tâm
hồnbịrungđộngqchừng,nênmỗikhingồimộtmìnhlànướcmắttrànra.
Cómộthồi,ítlâusautrậnBulge,tơikhócnhiềuq,khơngcịnhyvọnggì
tinhthầnsẽthưtháinhưxưanữa".


Saucùng,tơiphảivàonằmnhàthương.Vịbácsĩsănsóctơichỉkhun
cóvàilờimàthayđổihẳnđờitơi.Saukhiđãkhámkỹcơthểtơi,ơngnhận
rằngbệnhtơithuộcbệnhthầnkinh."NàyanhTed,anhnêncoiđờicủaanh
nhưcáiđồnghồcát.Anhbiếtrằngphầntrênđồnghồđócódựnghàngngàn
hộtcát.Vànhữnghộtcátấy,đềulầnlầnliêntiếpnhau,chuiquacáicổnhỏ
ở giữa để rớt xuống phần dưới. Khơng có cách gì cho nhiều hạt cát chui
cùngmộtlúcđược,trừphilàđậpđồnghồra,hếtthảybọnchúngtađềunhư
chiếcđồnghồấy.Buổisáng,thứcdậy,tacóhàngtrămcơngviệcphảilàm
trongnộingày.Nhưngnếuchúngtakhơnglàmtừngviệcmột,chậmchạp,

đềuđềunhưnhữnghộtcátchuiquacáicổđồnghồkiathìchắcchắnlàcơ
thểvàtinhthầntahưhạimất".
"Tơi đã theo triết lý đó từ ngày ấy. Mỗi lần chỉ có một hột cát xuống
thơi...Mỗilầnchỉlàmmộtviệcthơi.Lờikhunđóđãcứuthểchấtvàtinh
thầntơitronghồichiếntranh,màbâygiờcịngiúptơitrongcơngviệclàm
ăn nữa. Tơi là một viên kiểm sốt số hàng dự trữ của một cơng ty ở
Baltimore.Tơithấytrongnghềbncũngcónhữngkhókhănynhưtrong
hồi chiến tranh: Nào lo những tờ mới, lo tính tốn số dự trữ mới, nào lo
những thay đổi địa chỉ, lo mở thêm hoặc đóng bớt những chi nhánh v.v.
Nhưngtơikhơngnóngnẩyvàlnlnnhớlờikhuncủabácsĩ:"Mỗilần
chỉcómộthộtcátxuốngthơi.Mỗilầnchỉlàmmộtviệcthơi".Tơitựnhắcđi
nhắclạicâuđóvàlàmviệcmộtcáchrấthiệuquả,khơnghoảnghốthaycó
cảm giác ruột rối như tơ vị nó đã làm cho tơi chết dở ở mặt trận khi xưa
nữa".
Mộttrongnhữngtìnhtrạngghêgớmnhấtcủađờisốngbâygiờlàmộtnửa
sốbệnhnhânđiềutrịtạicácnhàthươnglànhữngngườimắcbệnhthầnkinh
hayloạnóc.Họbịđèbẹpdướisứcnặngcủanhữnglolắngvềqkhứlẫn
vớitươnglai.Màđạiđasốnhữngbệnhnhânđóđềucóthểkhoẻmạnh,đi
đứngnhưthường,ngaytừhơmnay,sốngmộtđờisungsướng,hayhơnnữa,
mộtđờihữuíchnếuhọchịunghelờiChúaGiê-Sudạy:"Conđừnglocho
ngày mai", hoặc lời khun của Wiliam Osler: "Chia đời sống thành từng
ngăn,cáchbiệthẳnnhau,mỗingănlàmộtngày".
Bạnvàtơi,ngaytronglúcnàyđây,chúngtađứngtạichỗhaicáivơtận
gặpnhau:cáidĩvãngmênhmơngcótừthờikhaithiênlậpđịavàcáitương
lainóbắtđầutừtiếngcuốicùngmàtơimớithốt.Chúngtakhơngthểsống
trongcảhaicáivơtậnđóđược,dùchỉlàtrongmộtphầngiây.Màhễrán
sốngtronghaithờigianthìtasẽlàmhaichotinhthầnvàthểchấtcủataliền.
Vậychúngtahãychịusốngtronghiệntạivìtachỉcóthểsốngđượctrong
hiệntạithơi.

RobertLouisStevensonnói:"Bấtkỳaicũngcóthểlàmcơngviệchàng
ngàycủamìnhđược,dùcơngviệcđónặngnhọctớibựcnàođinữa.Bấtkỳ
ai cũng có thể sống một cách êm đềm, trong sạch, kiên nhẫn, đầy tình
thươngchanchứatronglịng,từmặttrờimọcchotớikhimặttrờilặn.Đó,ý
nghĩcủacuộcđờinhưvậy".
Phải, đời chỉ địi hỏi ta có bấy nhiêu thơi. Nhưng bà E.K.Shields ở
Michigan lại thất vọng tới nỗi muốn tự tử, trước khi học được cách sống
từngngàymột.Bàkểvớitôi:"Năm1937nhàtôimất,tôiđauđớnthấtvọng
lắmvàgiatưgầnnhưkhánhkiệt.Tôiviếtthưxinviệcôngchủcũcủatôilà
ôngLeonRoachởCôngtyRoach-Fowlervàđượccửlàmlạiviệccũ.Hồi
xưa,tôiđãbánsáchchocáctrườngtỉnhvàtrườnglàngđểkiếmăn.Hainăm
trướctôibánchiếcxehơiđểlothuốcthangchonhàtôi.Nhưngtôicũngráng
thunhặttiềnnongđểmuadàihạnmộtchiếcxecũrồichởsáchđibán.
Tôitưởngtrởvềnghềcũnhưvậysẽbớtưuphiền,tinhthầnsẽphấnkhởi
lên được; song tôi gần như không chịu nổi cảnh thui thủi một mình trên
đườngvàtrongqntrọ.Miềntơibánsáchdântìnhnghèokhổ,ítngườimua
chonênsốlờikhơngđủđểtrảtiềnxe.
Mùaxnnăm1938,tơiđếnbánởgầnVersailles [7].Ởđâytrườnghọc
nghèo,đườngxấu;tơithấycơđơn,thấtvọngđếnnỗicólầnmuốntựtử,cho
rằngkhơngsaothànhcơngđượchết.Màcũngphải,làmsaođủsốngđược?
Mỗibuổisángkhitỉnhdậy,nghĩtớinỗiphấnđấuvớiđời,tơilosợđủthứ:
Sợkhơngtrảnổitiềnxe,sợkhơngtrảnỗitiềnphịng,khơngkiếmđủăn,sợ
rồisẽđauốmkhơngcótiềnuốngthuốc.Nhưngmaycóhaiđiềulàmchotơi
khơngtựtửlànếutơichếtthìcácemtơisẽkhổlắmvàtơikhơngcóđủtiền
đểlạichohọlàmmatơi.
Rồimộthơmngẫunhiêntơiđọcmộtbàibáonókéotơirakhỏicảnhthất
vọngvàkhiếntơiđủcanđảmđểsống.Tơisẽsuốtđờimangơntácgiảbài
đó,ngườiviếtcâunày:"Đốivớimộtđạtnhânthìmộtngàymớilàmộtđời
sốngmới".Tơiđánhmáylạicâuấyrồidánlêntấmkínhchemưatrongxe

tơi, để trong khi cầm lái, lúc nào tơi cũng phải ngó tới. Từ đó tơi thấy chỉ
sốngtừngngàymộtthìđờisốngkhơngkhókhăngìcả.Tơitậpqnđidĩ
vãngvàkhơngnghĩtớitươnglainữa.Mỗibuổisángtơitựnhủ:"Ngàyhơm
nay là một đời sống mới". Nhờ vậy tơi thắng được nỗi lo sợ cảnh cơ đơn,
hăngháivàuđời.Bâygiờtơibiếtrằngtachỉsốngđượcnộingàyhơmnay
thơi,khơngsốngđượcthờidĩvãngvàtươnglaivà"Đốivơímộtđạtnhânthì
mộtngàymớilàmộtđờisốngmới".
Bạncóbiếttácgỉacủanhữngcâuthơnàylàaikhơng?


Aikiasungsướngsuốtđời
Vữnglịngnóiđược"Củatơingàynày
Ngàymai,mặckệ:maingày
Vìtơiđãsốnghơmnay,đủrồi".
Ýthơcóvẻmớilắm,phảikhơngbạn?VậymàcâuđóthihàoHoraceđã
viết30nămtrướcThiênChúagiángsinhđấy.
Mộttrongnhữngđiềubiđátnhấtlàlồingườicótánhmuốnđẩybỏđời
sốnghiệntạiđi.Hếtthảychúngtađềumơmộngnhữngvườnhồngdiễmảo
ở chân trời thăm thẳm mà khơng chịu thưởng thức những bơng hoa nở kề
ngaybêncửasổ.
Tạisaochungtađiênnhưvậy?Điênmộtcáchthêthảmnhưvậy?Stephen
Leacokviết:"Lạlùngthaycáichuỗiđờicủata.Connítthìnói:"Ướcgìtơi
lớnthêmđượcvàituổinữa".Nhưngkhilờnvàituổirồithìsao?Thìlạinói:
"Ướcgìtơitớituổitrưởngthành".Vàkhitớituổitrưởngthànhlạinói:"Ước
gìtơilậpgiađìnhrồiởriêng".Nhưngkhithànhgiarồithìlàmsaonữa?Thì
lờiướclạiđổilàm:"Ướcgìtagiàđượcnghỉngơi".Vàkhiđượcnghỉngơi
rồithìlạithươngtiếcquảngđờiđãqua,vàthấynhưcócơngiólạnhthổiqua
quảng đời đó. Lúc ấy đã gần xuống lỗ rồi, cịn hưởng được gì nữa. Khi ta
biếtđượcrằngđờisốngởtronghiệntại,ởtrongtừngngàymột,thìđãtrễ
qrồimà".

ƠngEdwardS.Evansgầntựhuỷđờiơngchotớikhiơnghọcđượcrằng:
"Đờisốngởtronghiệntại,ởtrongngàyđangsống,tronggiờđangsống".
Sinh trong một gia đình nghèo, nghề đầu tiên của ơng là bán báo, rồi làm
cơngchomộttiệmtạphố.Sauơnggiúpviệctrongthưviện,đểnimột
giađình7người.Lươngítmàkhóngdámbỏsở.Sau8nămdodự,ơngmới
quyếtđịnhtạolạicuộcđời.Mớiravớisốvốnlà55mỹkimmượncủabạn,
ơngphátđạtngayvàmỗinămkiếmđược20.000mỹkim.Rồithìơnggặp
mộtchuyệnrủi,taihạiđếnnỗigiếtơngđược.Ơngchomộtngườibạncho
vaymộtsốtiềnlớnvàngườibạnđóvỡnợ.Rồihoạvơđơnchí:nhàngân
hàngơnggởitiềncũngvỡnợ.Sựnghiệptiêutanhết,ơngcịnmắcthêmmón
nợ16.000mỹkimnữa.Đauđơnq,ơngkhơngchịunổi.Ơngnói:"Tơiăn
khơngđược,ngủkhơngđược.Tơiđaumộtchứngkỳdịmàngunnhânchỉ
làưuphiênchứkhơngcóchikhác.Mộthơmđươngđi,tơitéxỉutrênlề.Từ
lúcđótơikhơngcấtchânđượcnữa.Tơiphảinằmliệtgiường,mụtmọcđầy
mình.Nhữngmụtđósưngmàkhơngvỡ,saucùngbácsĩnóivớitơirằngtơi
chỉsốngđượchaituầnnữathơi.Tơilosợlắm,viếtdichúcrồinằmđợichết.
Từlúcđó,tơihếtphảilolắng,phấnđấunữa.Tơibỏtuốtcả,nghỉngơirồithì
nchíđợichết,tơingủđược.Đãhàngtuầntrướcđây,chưabaogiờtơingủ


đượclnhaigiờ,nhưnglúcấybiếtchắcsẽgiũsạchnợđời,ngủlibìnhư
mộtembé.Hếtlothìthơitơicũnghếtmệt,ănđượcvàlêncân.
Vài tuần sau, tơi chống nạng đi được. Rồi sau sáu tuần tơi đi làm lại.
Trướckiatơikiếm20.000mỹkimmộtnăm,bâygiờkiếmđượcmỗituần30
mỹkimmàtơithấyhàilịng.
Tơiđãhọcđượcmộtbàihọcmới,khơngcịlolắng,khơngcịntiếcthời
phonglưutrước,khơnglovềtươnglainữa.Tơiđemhếtthờigiờ,nghịlực
vàhăngháiđểlàmnghềmớicủatơi".
ThếrồiơngEdwardS.Evanslạilênnhưdiều.Chỉtrongvàinămđượclàm
hộitrưởngCơngty.NhữngchứngkhốncủaCơngtyơng,đượcSởHốiđối

NữuƯớccholàcógiátrị.Chođếnnăm1945,ơngmấtthìđãlàmộttrong
nhữngnhàdoanhnghiệpmauphátđạtnhấtởMỹ.Nếubạnngồimáybaytới
Greenland, phi cơ của bạn có thể đáp xuống phi trường Evans, một phi
trườngmangtênơng.
Ta phải kết luận rằng: Chắc chắn không khi nào ông Edward S.Evens
đượchưởngcáithúthànhcơngnhưvậy,nếuơngkhơngbiếtđườngdiệtưu
tư,nếuơngđãkhơnghọcđượccáchchiađờisốngratừngngàymột,ngày
nầycáchbiệthẳnvớingàykhác.
NămtrămnămtrướckhiThiênChúagiángsinh,triếtgiaHylạpHeraclite
bảođệtửrằng:"Mọivậtđềuthayđổi.Cácđệtửkhơngthểtắmhailầntrên
một khúc sơng". Vì sơng mổi giây một thay đổi mà người tắm trên khúc
sơngđocũngvậy.Đờisốnglàmộtcuộcbiếnđổikhơngngừng.Chúngtachỉ
chắcchắnmộtđiềulàtađangsốngtronghiệntại.Thếthìtạisaolạinằngnặc
địigiảiquyếtnhữngvấnđềvềtươnglai,đểlàmphaimờcáiđẹpcủahiện
tại? Tương lai cịn bị bao phủ trong những biến dịch khơng ngừng, những
biếndịchmàkhơngaiđốntrướcđượckiamà!
NgườiLaMãhồixưacũngcómộttiếngđểdiễnýđó.Thiệtralàhaitiếng
"Carpediem"nghĩalà"Vuingàyhơmnayđi".Phảinắmlấyngàyhơmnay
vàtấnhưởngcáithúcủanóđi.
ĐócũnglàtriếtlýcủaơngLowellThomas.Mớirồitơilạichơinhàơng
vàingàyvànhậnthấyhaicâunàytrongThánhthi(PsaumeCXVIII)đóng
khungtreotrêntườngphịngđểơngđượcthườngthấynó.
"Ngày hơm nay là ngày Thượng Đế ban cho ta. Ta hãy vui vẽ và sung
sướnghưởngnóđi".
ƠngJohnRuskinđặttrênbàngiấycủaơngmộtphiếnđánhỏtrênđócó
khắchaichữ:"Hơmnay".Tơikhơngcóphiếnđãkiatrênbàn,nhưngtơicó


mộtbàithơdántrêntấmgươngtrongphịngtắmđểmỗibuổisángtơithấy
mộtlần,khicạorâu.BàithơđólànhàsoạnkịchtrứdanhởẤnĐộlàơng

KalidasalàmvàơngWilliamOslerchéplại,lnlnđểtrênbàngiấyơng:
CHÀOBÌNHMINH
"Hãychămchúvàongàyhơmnay,
Vìnólàđờisống,chínhlàsựsốngcủađờisống...
Nótuyngắnngủi
Nhưngchứatấtcảchânlývềđờita:
Sựsungsướngkhitiếnphát,
Sựvẻvangcủahànhđộng,
Sựrựcrỡcủathànhcơng.
Vìhơmquachỉlàmộtgiấcmộng,
Vìngàymaichỉlàmộtảotưởng.
Nhưnghơmnay,nếusốngđầyđủ,tasẽthấyhơmqualàmộtgiấcmộngêm
đềm,
Vàngàymailàhìnhảnhcủahyvọng.
Vậytahãychămchúkỹvàohơmnay!"
Lờichàobìnhminhcủatơilàvậyđó.
VậyphươngsáchthứnhấtđểtrịưuphiềnlàbắtchướcWilliamOsler:

1. Khố chặt dĩ vãng và tương lai lại để sống trong cái phịng kín của
ngày hơm nay. Tại sao bạn không tự hỏi những câu này và chép lại
nhữnglờibạntựgiảiđáp?
2. Tơicócái thóiqn hiệntạiđể lovề tươnglaihoặc mơmơng "một
khuvườnhồngdiễmảoởchântrờixaxăm"khơng?
3. Tơicóthườngnghĩtớiqkhứmàlàmchohiệntạihốrachuaxót
khơng?Qkhứđóđãquarồivàthiệtchếtrồi.
4. Sángdậytơicóquyết:"Nắmlấyngàyhơmnay"đểtậnhưởng24giờ
đókhơng?
5. Sốngtrong"cáiphịngkínmítcủangàyhơmnay"cólợichođờisống
khơng?
6. Vàbaogiờtôibắtđầusốngnhưvậy?Tuầnsau?...Ngàymai?...Hay

hômnay?




Chương2.Mộtcáchthầnhiệuđểgiảiquyếtnhữngvấnđềrắc
rối


Bạnmuốnbiếtmộtphươngphápchắcchắnđểgiảiquyếtnhữngtìnhthế
rắcrối-mộtthuậtmàbạncóthểdùngngaybâygiờ,trướckhiđọcnhững
chươngsau.
VậyxinbạnđểtơikểphươngphápmàơngWillisH.Carrierđãtìmđược.
Ơng là một kỹ sư, tiếng tăm lừng lẫy, đã sáng tạo ra kỹ nghệ điều hồ
khơngkhí[8]vàhiệnnayđứngđầunghiệpđồnCarrierởSyracuse.Phương
phápđólàmộttrongnhữngthuậtkhéonhấtmàtơiđượcbiết,đểgiảiquyết
nhữngvấnđềrắcrối.ChínhơngCarrierđãdạytơibữacơmtrưadùngvới
ơngtạiCâulạcbộkỹsưởNữuƯớc.
Ơng nói: "Cịn trẻ, tôi giúp việc Công ty luyện kim Buffal ở Nữu Ước.
Ngườitagiaochotơisángtạomộtmáylọchơidùngtrongmộtnhàmáylớn
CrystalCity,tạiMissouri.CơngviệcđótốnhàngvạnMỹkimcómụcđích
lọchơitronglịhếtchấtdơ,rồidùnghơiđóđểđốtthaythanmàkhơnghại
chomáy.Phươngpháplọchơiđócịnmớimẻ,từtrướcmớithínghiệmcó
mộtlầnvàtrongđiềukiệnkhơngthuậntiệnlắm.Khitơibắttayvàoviệcở
CrystalCitythìnhữngtrởlựcbấtngờmớihiệnra.Cáimáytơitạorachạy
cũngđược,nhưngkhơnghồnmỹđúngvớilờitơicamkết.
Khisựthấtbạiấyđãhiểnnhiên,tơichốngvánggầnnhưcókẻnàođạp
mạnhvàođầutơivậy.Baotửvàruộttơinhưquặnlại.Tơilolắngtớinỗimất
ngủtrongmộtthờigiandài.
Sau cùng lương tri nhắc tơi rằng lo lắng như vậy vơ ích, và tơi kiếm ra

mộtphươngphápđểgiảisựưutưđó.Phươngphápấyđãđemchotơimột
kếtquảthầndiệuvàtrên30nămnaytơidùngđểdiệtlo.Nógiảndịvơcùng
vàaicũngápdụngđược.Cóbagiaiđoạn:
Giaiđoạnthứnhất:Tơicanđảmphântíchtìnhthếmộtcáchngaythẳng
vàtựhỏinếuthấtbạithìkếtquảtaihạinhấtsẽrasao?
Khơngaibỏtùhoặcbắntơimàsợ.Điềuđóthìchắcchắn.Cólẽtơisẽmất
việc,vàcũngcólẽhãngsẽgỡbỏbộmáycủatơiđivànhưvậycáivốnhai
vạnmỹkimmàCơngtyđãbỏvàoviệcđósẽtanrakhói.
Giaiđoạnthứnhì:Saukhiđãnghĩtớinhữngkếtquảtaihạinhấtcóthể
xảrađượcđó,tơinhấtquyếtđànhlịngnhậnnó,nếucần
Tơitựnhủ:"Sựthấtbạiđólàmộtvốđậpvàodanhtiếngtavàcóthểlàm
chotamấtviệc.Nhưngdầuviệcnàymất,tavẫncóthểkiếmđượcviệckhác


thìđãlấygìlàmtaihạicholắm?Cịnvềphầncácơngchủcủatơi,thìhọsẽ
nhậnthấyrằngCơngtychỉlàđươngthínghiệmmộtphươngphápmớiđể
tẩyhơi.Thínghiệmấylàmtốnchohọ20.000Mỹkim,songhọcóthểchịu
đựngđượcsựlỗlãiđó.Họsẽtínhvàoquỹnghiêncứuvìđãnói,đâychỉlà
mộtcuộcthínghiệm".
Saukhiđãxétđượcnhữngkếtquảtaihạinhấtcóthểxảyra,vàđànhlịng
nhậnnó,nếucần,tơicảmthấymộtđiềucựckỳquantrọng:làtứcthìtinh
thầntơilạithảnhthơi,bìnhtĩnhnhưxưavậy.
Giaiđoạnthứba:Từlúcấy,tơibìnhtĩnhdùnghếtthờigiờvànghịlực
đểkiếmcáchgiảmbớtcáihạicủanhữngkếtquảmàtơiđãcamlịngchịu
nhận.
Tơirántímcáchchobớtlỗ.Thínghiệmnhiềulầnvàsaucùngthấychắc
chắnrằngnếuchịubỏthêmchừng5.000Mỹkimnữađểcảitạomộtbộphận
thìmáycủachúngtơisẽhồntồn.Chúngtơilàmđúngnhưvậy,và...hãng
chúngtơichẳngnhữngđãkhỏilỗhaivạnmỹkimmàcịnđượclờivạnrưỡi
Mỹkimlàkhác.

Tơitinchắcrằngkhơngbaogiờtơinghĩrađượccáchcảitạođónếutơi
cứrốirắmnhưtrước.Vìsựlolắngcócáikếtquảkhốchạilàlàmchotamất
khảnăngtậptrungtưtưởng.Khitalo,óctalnlnchuyểntừýnàyquaý
khác,vàcốnhiêntamấthẳnnănglựcquyếtđịnh.Tráilạikhichúngtacan
đảmnhìnthẳngvàonhữngkếtquảkhốchạivàđànhlịngchịunhậnnó,thì
lậptứctabỏngayđượchếtnhữngnỗilolắngtưởngtượngđểtựđặttavào
mộttìnhtrạngkháchquancóthểgiúptatậptrunghếttưtưởngvàovấnđề
màtađanggiảiquyết.
Chuyệntơivừakểxảyrađãlâurồi.Nhưngphươngphápấyđãcókếtquả
mỹmãntớinỗitừđấytớinaytơilnlndùngnóvànhờnómàđờitơi
gầnnhưkhơngcịnbiếtlolàgìnữa".
NayxétvềtâmlýthìvìđâumàphươngphápcủaơngH.Carrierlạiq
báuvàcókếtquảthầnhiệunhưvậy?
Cóphảichỉvìnókéotaquakhỏimộtđámsươngmùmàtrongđótađang
dịdẫm?Nóđặtchântatrênmộtkhuđấtvữngchắc.Tabiếtrõtahiệnđứng
đâu. Khi ta khơng có một căn bản chắc chắn, thì sao có thể hy vọng tính
tốn,suynghĩkỹvềmộtvấnđềđược?
GiáosưWilliamJames,ngườisánglậprakhoatâmlýthựchành,đãmất
từ 38 năm rồi, nhưng nếu bây giờ ơng cịn sống mà được nghe nói tới
phương pháp đó thì chắc ơng cũng nhiệt liệt hoan nghênh. Tại sao tôi biết