Sửa đổi hành vi của trẻ Những hành vi nào là những hành vi bình thường ở trẻ nhỏ

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Sửa đổi hành vi của trẻ</b>

<b>Những hành vi nào là những hành vi bình thường ở trẻ nhỏ</b>

Hành vi của trẻ thay đổi theo độ tuổi và thường do tính cách, sự phát triển tâm sinh
lý quy định. Tuy nhiên, những hành vi không phù hợp của trẻ khiến cha mẹ thất
vọng hoặc các hành vi được bộc lộ theo hướng tiêu cực sẽ trở thành một vấn đề gây
trở ngại rất nhiều trong việc tiến hành các biện pháp giáo dục. Một hành vi được
đánh giá là bình thường dựa trên mức độ phù hợp của cách cư xử đó với hồn cảnh
xã hội, văn hóa và độ tuổi của trẻ. Vì vậy, hiểu rõ hành vi có thể có ở mỗi lứa tuổi
sẽ giúp bạn có thể xác định được hành vi của trẻ có bình thường hay khơng?

<b>Bạn có thể làm gì để tác động tới hành vi của trẻ?</b>

Trẻ thường có xu hướng tiếp tục lặp lại những hành động mà chúng nhận được sự
khen thưởng, động viên ngay lúc đó và dừng những hành động không gây được sự
chú ý cho người khác. Vì vậy, việc giữ phản ứng nhất quán đối với mỗi hành vi của
trẻ là rất cần thiết bởi vì khen thưởng và xử phạt cùng một hành vi của trẻ ở những
thời điểm khác nhau sẽ làm trẻ có cảm giác lầm lẫn. Khi trẻ có những hành vi khó
hiểu hay khơng phù hợp với lứa tuổi, bạn có thể:

 Xem hành vi đó của trẻ khơng có vấn đề gì vì nó hồn tồn phù hợp với
độ tuổi và từng giai đoạn phát triển của trẻ

 Cố gắng ngăn chặn trẻ lặp lại hành vi đó bằng cách không chú ý tới
hoặc xử phạt trẻ

 Giới thiệu cho trẻ những hành vi mới phù hợp hơn và củng cố hành vi
mới đó bằng cách động viên và khen thưởng cho con bạn kịp thời

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Cách tốt nhất để ngăn chặn hành vi không mong muốn của trẻ là bỏ qua nó. Điều

này ln là cách tốt nhất trong mọi tình huống. Khi bạn muốn ngăn chặn ngay lập
tức một hành vi nào đó của trẻ, bạn có thể yêu cầu trẻ ở cố định một chỗ và giữ im
lặng.

<b>Để áp dụng tốt phương pháp này, bạn nên:</b>

Ra quyết định có thời hạn đối với các hành vi mà sẽ cho kết quả trong một thời
gian xử phạt (thường áp dụng đối với việc trẻ cáu kỉnh hoặc có hành vi hung hăng,
nguy hiểm). Chọn một nơi xử phạt trẻ mà không làm cho trẻ thấy hứng thú và cũng
không khiến cho trẻ sợ hãi, chẳng hạn như một góc khuất, trên ghế hoặc xe đẩy.
Khi bạn đang vắng nhà, bạn có thể sử dụng một chiếc xe hơi hay một khu vực gần
chỗ ngồi như là một nơi để xử phạt và yêu cầu trẻ giữ n lặng.

Khi trẻ có những hành vi khơng phù hợp, nói với trẻ rằng hành vi này là khơng
đúng và đưa ra cảnh báo rằng trẻ sẽ bị phạt nếu khơng dừng hành vi này. Hãy giữ
bình tĩnh và không thể hiện rằng bạn đang tức giận. Và nếu như trẻ tiếp tục hành vi
khơng phù hợp đó, bạn hãy lặng lẽ đem trẻ đến nơi yên tĩnh như một hình thức xử
phạt.

Nếu có thể, bạn hãy ghi lại thời gian con của bạn ở vị trí yên lặng đó trong bao lâu.
Đặt thời gian để con của bạn có thể biết khi nào thì hình phạt đó sẽ kết thúc.
Khoảng thời gian đó nên ngắn (thường là 1 phút tương ứng với một năm tuổi của
trẻ) và bắt đầu hết hình thức xử phạt ngay sau hết thời gian xử phạt hoặc ngay sau
khi trẻ bình tĩnh lại. Bạn cũng nên ở đủ gần để có thể nhìn thấy hoặc là nghe trẻ nói
nhưng đừng nói bất cứ điều gì với bé. Nếu trẻ tự ý rời khỏi vị trí mà bạn muốn trẻ
phải ngồi im lặng, hãy lặng lẽ đem trẻ quay trở lại vị trí đó và đặt lại thời gian. Khi
khoảng thời gian bị phạt của trẻ kết thúc, bạn hãy cho phép trẻ rời khỏi nơi đó.
Đừng thảo luận về hành vi khơng đúng đó của trẻ mà chỉ tìm kiếm các cách để
khen thưởng và động viên những hành vi tốt của trẻ sau này.

<b>Cách khen thưởng, động viên những hành vi mới của trẻ và hình thành những</b>
<b>hành vi mong muốn cho trẻ</b>

Một cách hiệu quả để có thể động viên những hành vi tốt của trẻ đó là sử dụng một
hệ thống khen thưởng hợp lý. Những đứa trẻ được khen thưởng khi xử sự đúng đắn
và bị xử phạt khi có những hành động sai trái sẽ giữ kỹ năng và thói quen này trong
suốt cuộc đời chúng, đặc biệt là trẻ lớn hơn 2 tuổi. Hãy luôn kiên nhẫn và giữ nhật
ký những hành vi của trẻ, điều này sẽ rất hữu ích cho các bậc phụ huynh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

lâu hơn nửa giờ, những đồ ăn nhẹ yêu thích của trẻ và đối với các trẻ lớn hơn, bạn
có thể tặng chúng cơ hội để có được những đồ chơi đặc biệt hoặc cho trẻ một số
tiền nho nhỏ.

Hãy khéo léo giải thích những hành vi tốt và mong muốn cũng như những phần
thưởng mà bạn chuẩn bị cho trẻ. Ví dụ như “Con yêu, nếu con thay bộ pijama và
<i>đánh răng trước khi chương trình TV kết thúc, con có thể thức khuya thêm nửa</i>
<i>giờ”. Yêu cầu về hành vi đó duy nhất một lần, nếu con của bạn làm theo yêu cầu</i>
đó, hãy tặng chúng phần thưởng mà bạn đã hứa. Bạn có thể giúp đỡ trẻ thực hiện
hành động đó như một sự khích lệ nhưng đừng làm cho trẻ quá nhiều thứ. Mọi sự
quan tâm và chú ý từ cha mẹ, dù là sự chú ý tích cực hay nghiêm khắc đều trở
thành sự động viên lớn đối với trẻ, vì đa số trẻ nhỏ ln muốn có được sự chú ý từ
cha mẹ thay vì phần thưởng. Những lời nhắc nhở như “Con sẽ chỉ được chơi thêm
<i>5 phút nữa” sẽ rất có ích nếu bạn đang dạy cho trẻ những hành vi tốt, vì cách này sẽ</i>
giúp tránh được sự đấu tranh tâm lý cho con của bạn. Tuy nhiên, trẻ sẽ không bị
phạt nếu trẻ chọn không tuân theo những đề nghị của bạn, chỉ đơn giản là trẻ sẽ
không nhận được phần thưởng mà thơi.

<b>Bạn nên chọn những hình thức khen thưởng nào cho bé?</b>

<b>Bấm giờ đồng hồ (một cách rất tốt đối với những đứa trẻ thường làm chậm </b>

<b>chạp)</b>

Yêu cầu trẻ thực hiện một nhiệm vụ nào đó và đặt thời gian. Nếu như nhiệm vụ đó
hồn thành trước thời gian quy định, trẻ sẽ nhận được khen thưởng. Để có thể xác
định được khoảng thời gian đó, hãy tìm hiểu khoảng thời gian tốt nhất mà con của
bạn có thể thực hiện hành động đó tốt nhất và cộng thêm 5 phút.

<b>Các trò chơi kèm theo các hành vi mong muốn (cách rất tốt để dạy trẻ những </b>
<b>hành vi mới)</b>

Bạn hãy viết một danh sách ngắn những hành động tốt của trẻ trong một bảng và
đánh dấu vào bảng đó bằng ký hiệu hình ngơi sao mỗi khi con của bạn có những
biểu hiện tốt. Khi trẻ có thể thực hiện nhiều hành động tốt và có một số lượng
những ngơi sao nhất định nào đó, hãy thưởng cho bé.

<b>Ghi điểm tốt/điểm xấu (đây là cách tốt nhất đối với các trẻ hiếu động)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

hành vi đó và sau này chỉ thưởng nếu như số lần trẻ có hành vi tốt nhiều hơn số lần
có những hành vi khơng tốt, nghĩa là khi số điểm cộng nhiều hơn số điểm trừ.
<b>Hình thành thời gian yên lặng</b>

Yêu cầu trẻ chơi yên lặng một mình hoặc với anh chị em của trẻ trong một thời
gian ngắn (có thể là khoảng 30 phút). Kiểm tra trẻ một cách thường xuyên (cứ mỗi
2-5 phút tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ) và thưởng cho trẻ sau mỗi lần trẻ chơi ngoan
ngỗn và giữ n lặng. Bạn có thể tăng dần khoảng thời gian kiểm tra hành động
của trẻ (ví dụ như bạn đến kiểm tra trẻ sau 30 phút thay vì sau 5 phút như trước
đây… ) nhưng vẫn tiếp tục khen thưởng nếu như trẻ có thể chơi và giữ n lặng
hoặc là ngoan ngỗn.

<b>Ngồi ra, tơi có thể làm gì để giúp con tơi ln có những hành động đúng đắn?</b>

Sửa đổi hành vi của trẻ

Bạn có thể lập một danh sách những nguyên tắc quan trọng và kiểm tra kỹ lưỡng
việc trẻ thực hiện những nguyên tắc đó. Bạn nên tránh dùng bạo lực, hiếu thắng
hoặc cực đoan. Khi bạn cảm thấy mình đang quá nghiêm khắc với trẻ, hãy dùng
cảm nhận bình thường để giải quyết các vấn đề thay vì các nguyên tắc, thậm chí là
bạn phải ln nhất qn với phương pháp khen thưởng và xử phạt của mình. Bạn
hãy tránh ở mức tối đa việc thay đổi nguyên tắc của mình vì nó sẽ rất dễ làm cho
trẻ bị lầm lẫn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

của trẻ là sai trái nhưng không nên đánh giá con người chúng là sai trái. Hai điều
này phải tuyệt đối được trẻ nhận thức rõ. Hãy luôn khen ngợi bất cứ khi nào trẻ
xứng đáng và để trẻ được đón nhận sự yêu mến và tin cậy của bạn thường xuyên.
Trẻ nhỏ luôn muốn và cần sự chú ý từ cha mẹ.

Hãy giúp trẻ hình thành những thói quen nhỏ hàng ngày ví dụ như thời gian đi ngủ
và ăn trưa hay ăn tối. Nhắc trẻ trước đó ví dụ “Chúng ta sẽ chuẩn bị ăn tối trong 5
<i>phút nữa”. Và ln cho phép trẻ có quyền lựa chọn bất cứ khi nào có thể. Ví dụ,</i>
bạn nên hỏi “Con muốn mặc bộ pijama màu đỏ hay màu xanh tối nay trước khi đi
<i>ngủ?”. Khi trẻ lớn hơn, chúng có thể thích tham gia vào việc xây dựng những</i>
nguyên tắc trong gia đình. Bạn nên cho phép trẻ tham gia và tôn trọng ý kiến cá
nhân của con bạn.

<b>Tại sao tơi khơng nên dùng các hình phạt về thể xác đối với trẻ?</b>

Một số bậc phụ huynh có thể lựa chọn các hình phạt về thể xác để dừng những
hành động không phù hợp của trẻ. Mặc dù phương pháp này có thể giúp dừng ngay
lập tức hành đơng xấu của trẻ nhưng có điểm yếu lớn nhất là trẻ không hề được dạy
cách để thay đổi hành động của mình. Việc giáo dục con của bạn thực ra chỉ là

hướng dẫn chúng cách để lựa chọn những hành động tốt thay vì làm những điều
khơng phù hợp. Vì vậy, nếu con của bạn chưa nhận thức được đâu là việc nên làm,
chúng sẽ có thể lại mắc những hành vi sai trái. Theo thời gian, hình phạt về thể xác
sẽ ngày càng trở nên kém hiệu quả và có thể dẫn đến việc trẻ sẽ trở nên ngang
bướng. Thay cho các hình phạt về thể xác, các biện pháp khác nên được ưu tiên áp
dụng bất cứ khi nào có thể.

</div>

<!--links-->