Tuần: 3
Tiết: 3
Ngày soạn: 06/9/2008
Ngày dạy: 16/6/2008
Bài 2
liên xô và các nớc đông âu
từ giữa những năm 70 đầu những năm 90
của thế kỉ XX
a- mục tiêu:
1- Kiến thức:
Giúp học sinh nắm đợc:
- Nắm đợc những nét chính về sự khủng hoảng và tan rà của Liên bang Xô viết
(từ nửa sau những năm 70 đến 1991) và của các nớc XHCN ở Đông Âu.
- Hiểu đợc nguyên nhân của sự khủng hoảng và sụp đổ của các nớc này.
2- T tởng:
Cần nhận thức đúng về sự tan rà của Liên xô và các nớc XHCN ở Đông Âu là sự
sụp đổ của mô hình không phù hợp chứ không phải sự sụp đổ của lí tởng XHCN.
3- Kĩ năng:
Biết cách khai thác t liệu lịch sử để nắm chắc sự biến đổi của lịch sử.
b- phơng tiện:
- Bản đồ Liên Xô.
- Một số tranh ảnh về sự tan rà của Liên Xô và các nớc Đông Âu.
- Hớng dẫn sử dụng kênh hình trong SGK Lịch sử THCS.
- Tập bản đồ, tranh ảnh, bài tập Lịch sử 9.
- T liệu Lịch sử 9.
- Hỏi - Đáp Lịch sử 9.
- Bài tập Lịch sử 9.
c- Tiến trình:
1- Kiểm tra bài cũ:
? Để hoàn thành nhiệm vụ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân các nớc ĐÂ cần
phải tiến hành những công việc gì?
? Cơ sở hình thành hệ thống XHCN? Mục đích ra đời, thành tựu của SEV?
2- Giới thiệu bài mới:
Chế độ XHCN ở Liên Xô và các nớc Đông Âu đà đạt đợc những thành tựu
nhất định về mọi mặt. Tuy nhiên nó cũng bộc lộ những hạn chế, sai lầm. Cùng với
sự chống phá của các thế lực đế quốc bên ngoài, CNXH đà từng tồn tại và phát
triẻn hơn 70 năm đà khủng hoảng và tan rÃ. Để tìm hiểu nguyên nhân của sự tan
rà đó nh thế nào? Quá trình khủng hoảng tan rà ra sao? Chúng ta đi tìm hiểu bài
hôm nay.
3 - Bài mới:
I - Sự khủng hoảng và tan rà của Liên bang Xô viết.
? Tại sao từ nửa sau những năm 70 của thế kỉ
XX trở đi, LX dần dần lâm vào khủng hoảng
trầm trọng về mọi mặt?
- Học sinh trình bày, bổ sung.
- GV bổ sung hoàn thiện.
? Để đa đất nớc thoát khỏi tình trạng khủng
hoảng, Ban lÃnh đạo LX đà làm gì ? HÃy cho
biết mục đích, nội dung của công cuộc cải tổ và
hậu quả?
- GV giới thiệu khái quát về ông Gooc-ba-chốp.
- GV cần cho HS thấy rõ công cuộc cải tổ của
Gooc-ba-chốp là từ bỏ và phá vỡ CNXH, xa rời
CN Mác Lê nin... Vì vậy càng làm cho LX lún
sâu vào khủng hoảng.
- GV giới thiệu hình 3, 4 trong SGK.
- GV nêu thêm về sự kiện sụp đổ của Liên bang
xô viết.
* Hoàn cảnh:
- Kinh tế LX lâm vào khủng
hoảng.
- Chính trị mất ổn định, đời
sống nhân dân khó khăn, mất
niềm tin vào Đảng và nhà nớc.
* Công cuộc cải tổ:
- Tháng 3- 1985 Gooc ba chốp
đề ra đờng lối cải tổ.
- Mục đích: Sửa chữa những
thiếu sót, sai lầm, đa đất nớc ra
khỏi khủng hoảng.
- Nội dung cải tổ:
+ Về chính trị: thiết lập chế độ
tổng thống, đa nguyên, đa
đảng, xoá bỏ sự độc quyền
lÃnh đạo của ĐCS.
+ Về kinh tế: thực hiện nền
kinh tế thị trờng theo định hớng TBCN.
? Vậy nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của
CNXH ở LX là gì ?
- Học sinh trình bày, bổ sung.
- GV bổ sung, chèt vÊn ®Ị.
? Sù sơp ®ỉ CNXH ë LX ®· để lại những hậu
quả gì .
-- GV yêu cầu hs trình bày , bổ sung , GV chốt
lại ván đề , chuyển ý .
* Hậu quả:
- Đất nớc càng khủng hoảng,
rối loạn.
- Ngày 19/8/1991 đảo chính lật
đổ Gooc ba chốp thất bại, ĐCS
bị đình chỉ hoạt động. Liên
bang Xô viết tan rÃ.
- Ngày 25/12/1991 lá cờ búa
liềm trên nóc điện Krem li bị
hạ- chấm dứt chế độ XHCN ở
Liên Xô.
II. Cuộc khủng hoảng và tan rà của chế dộ XHCN ở các nớc Đông Âu.
* Hoàn cảnh:
? HÃy nêu những nét chính về tình hình các nớc - Kinh tế khủng hoảng gay gắt.
Đông Âu cuối những năm 70 - đầu những năm - Chính trị mất ổn định. Các
80 của thế kỷ XX?
- Học sinh trình bày, bổ sung .
- GV kết luận , chốt vấn đề .
nhà lÃnh đạo đất nớc quan liêu,
bảo thủ, tham nhũng, nhân dân
bất bình.
? Quá trình sụp đổ của CNXH ở các nớc Đ. * Quá trình sụp đổ:
diễn ra nh thế nào?
( SGK)
Học sinh trình bày theo sgk (diễn biến, hậu qu¶)
- GV bỉ sung, kÕt ln.
? Em cã nhËn xÐt nh thế nào về quá trình sụp đổ
đó?
Học sinh phát biĨu theo ý hiĨu .
+ GV cho HS th¶o ln nhóm (3):
-? Nguyên nhân sự sụp đổ của các nớc XHCN
Đông Âu là gì?
+ Đại diện các nhóm trình bày.
+ GV nhận xét và kết luận:
- Do những nguyên nhân khách quan và chủ
quan sự sụp đổ của LX và các nớc ĐÂ là không
thể tránh khỏi.
- Cuộc cải tổ của Goóc-ba-chốp với hậu quả là s
tan rà của chế độ XHCN ở LX, kéo theo sự sụp
đổ ở Đông Âu.
? Sự tan rà chế độ XHCN ở Đông Âu có gì khác
biệt sự sụp đổ chế độ XHCN ở LX.
- HS thảo luận , trình bày đại diện ;
- GV diễn giải, kết luận vấn đề .
4- Củng cố bµi :
1 - H·y nèi thêi gian sù kiƯn sao cho đúng:
* Nguyên nhân sụp đổ:
+ Kinh tế khủng hoảng sâu
sắc.
+ Dập khuôn theo mô hình
LX, chủ quan, duy ý chí, chậm
sửa đổi.
+ Do sai lầm tha hoá của bộ
phận lÃnh đạo.
+ Hoạt động chống phá từ bên
ngoài.
Sự kiện
Thời gian
1. Đảo chính lật đổ tổng thống Goóc-ba-chốp.
21.12.1991
2. Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) thành lập. 25.12.1991
3. Tổng thống Goóc-ba-chốp từ chức, chế độ XHCN 19.8.1991
ở Liên Xô sụp đổ.
2 - Nguyên nhân LX và các nớc ĐÂ sụp đổ là:
A. Xây dựng mô hình về CNXH cha đúng đắn phù hợp.
B. Chậm sửa chữa, chậm thay đổi trớc những biến động của thế giới.
C. Sự chống phá của các thế lực đế quốc.
D. Cả ba ý trên.
D - Hớng dẫn về nhà:
- Học bài nắm chắc nội dung bài ;
- Nắm đợc vị trí của Liên Xô (cũ) và các nớc Đông Âu trên bản đồ thế giới .
- Tiếp tục tìm hiểu về những nội dung liên quan đến bài vừa học .
- Su tầm tài liệu tranh ảnh có liên quan về mối quan hệ hợp tác giúp đỡ Việt Nam
của Liên Xô và các nớc Đông Âu trong thời kỳ phát triển của hệ thống XHCN.
- Đọc và chuẩn bị bài tìm hiểu trớc nội dung bài theo các câu hỏi cuối mục, cuối
bài.
------------------------------------------------------------------------------
