Nghĩa trang tình u
Phan Tùng Lưu
Đã từ lâu, tơi có ý tưởng xây dựng một nghĩa trang tình yêu. Nơi đó lưu
giữ những mối tình cao đẹp. Nơi tơn vinh những linh hồn của những tâm hồn.
Trên hành tinh chúng ta đang sống, có nhiều giá trị đã được xác định và con
người được đặt vào giá trị tối cao. Trong mỗi con người hoàn thiện về mặt sinh
học, ai cũng biết rằng tình u giới tính có sức mạnh phi thường khơng gì ngăn
cản nổi, nó tiềm ẩn và bí ẩn. Mn mặt người trên trái đất này khơng ai giống hệt
ai và tình yêu cũng mỗi người một vẻ. Tình u của đàn ơng là ở phía đàn bà nắm
giữ và ngược lại, tình yêu của đàn bà là ở phía đàn ơng. Sự nảy sinh tình cảm
cũng bất thường không định trước. Không phải ai trong cuộc đời này cũng tìm
được tình yêu của mình. Sự nhận biết đó, mỗi cá thể có thể tự kiểm chứng từ
trạng thái vơ thức là hy sinh cho người mình yêu bất cứ ở đâu, bất cứ điều gì kể cả
tính mạng của bản thân. Nếu ai chưa có một lần đạt đến ngưỡng đó là những
người đang trên đường hành trình đến với tình yêu hoặc đơn thuồn chỉ là tình cảm
giới tính mà thơi. Tình u là một phạm trù khơng thể quy nạp nhưng chắc chắn
rằng tình u sinh ra ở đỉnh tâm hồn. Tình u chính là báu vật của tâm hồn
nhân loại. Là nguồn gốc sản sinh ra mọi nền văn hoá.
Ở đất nước Việt Nam, sau chiến tranh, hàng triệu thanh niên ra mặt trận bảo
vệ Tổ quốc đã khơng trở về. Hàng nghìn người nằm lại trong nghĩa trang liệt sỹ,
hàng nghìn người khác mất tích, khơng có lấy một nấm mồ để người thân thắp
nén nhang tưởng nhớ. Họ vĩnh viễn ra đi bỏ lại hàng ngàn thiếu nữ mồ cơi tình
u. Trong số họ có những người khơng lấy chồng, suốt một đời mòn mỏi đau
thương, mỏi mòn hy vọng. Họ giữ trọn lời hẹn thề và chờ đợi. Có người chờ đợi
mười năm, có người chờ đợi hai mươi năm, có người chờ đợi một đời. Họ hy
vọng người mình u cịn thất lạc đâu đó, rồi có một ngày sẽ trở về. Trong ký ức
của hàng ngàn phụ nữ cịn có những nghĩa trang, nơi đó lưu giữ kỷ niệm và bóng
hình người u dấu. Nghĩa trang đó khơng có khói hương chỉ có nước mắt và nỗi
nhớ thương thắp suốt cuộc đời.
Tôi muốn “di dời” nghĩa trang riêng tư từ ký ức của những người yêu
nhau, về xây dựng một nghĩa trang tình yêu. Nơi để cho những người yêu đến
thắp hương cho người yêu và dốc lời thở than cho vơi bớt nỗi niềm. Rồi bao thế
hệ kế tiếp tới thắp hương viếng nơi đây, họ sẽ hiểu về những mối tình cao đẹp của
những người hy sinh tất cả tình yêu tuổi trẻ cho Tổ quốc bình n.
Khơng riêng ở Việt Nam mà trên trái đất này, nhân loại đã trải qua những
cuộc chiến tranh đẫm máu. Biết bao lứa đơi vĩnh viến chia lìa, cái mất mát lớn
nhất của nhân loại là tình u. Tơi muốn lưu giữ và tơn vinh tình u để tình yêu
trở thành bất tử. Để một mai trên trái đất này mỗi dân tộc đều có nghĩa trang dành
cho bất cứ ai chết cho tình u cả trước đây, hơm nay, mai sau và mãi mãi.
Nghĩa trang tình yêu đặt trên một ngọn đồi. Quanh đỉnh đồi, trồng cây
thông biểu tượng cho những người con trai. Dưới chân đồi, trồng hoa trinh nữ
biểu tượng cho thiếu nữ. Lưng chừng đồi trồng hoa hồng tạo thành hình trái tim,
biểu tượng cho tình yêu. Trên đỉnh đồi có một đài cầu tình cao 99 bậc. Kiến trúc
theo hai mảng cao thấp khum vào nhau nhưng tách rời khơng dính kết, mơ phỏng
tình u khơng đến được. Phía trong đỉnh tháp có treo một quả chng. Khi cầu
tình, người con trai thì lắc 9 tiếng, người con gái lắc 7 tiếng để gọi hồn vía người
khác giới. Dùng âm thanh tiếng chuông nối lại khoảng cách tách rời phía trên.
Mặt trước đài có khắc một câu nổi tiếng về tình yêu. Từ trên đỉnh tháp bng
xuống 6 giây theo hình sóng như tóc xỗ lại như khung nhạc của một cung đàn bỏ
ngõ. Đế chân tháp xây dựng hình vng, trên đỉnh có quả cầu trịn, ý tưởng cầu
mong cho tình u vng trịn. Cầu thang lên đài cầu tình cấu trúc bên trong, cầu
thang đi từ hai phía và gặp nhau ở gần đỉnh tháp, nơi có đài hương và chổ cầu
tình. Đài cầu tình để cầu người tình đã khuất, cũng để cho những đôi trai gái ngồi
ở lưng chừng trời nguyện cầu cho tình yêu của mình. Đài được xây bằng đá hoa
cương màu hồng.
Mặt trước nghĩa trang có bức tượng một đôi trai gái đang quỳ bên nhau.
Phiên bản tác phẩm mùa xuân vĩnh cửu của Rô Đanh. Sau lưng bức tượng có
một ngơi mộ chung cho một đơi trai gái yêu nhau hy sinh thơi chống mỹ. Phần
mộ trong nghĩa trang được xếp theo hình rẽ quạt, lấy tâm điểm từ bức tượng mùa
xuân vĩnh cửu. Mộ được cấu trúc hình chóp như những căn nhà nhỏ, mặt trước có
ghi tên, tuổi, quê quán của mỗi người, mộ được đánh dấu theo số thứ tự. Quanh
mộ có những mơ hình phụ hoạ cho cảnh vật từng miền quê nơi họ đã từng sinh
sống. Mặt trước hai bên cánh gà cổng ra vào có những tấm đá hoa cương khắc
những bài thơ tình, những bức thư tình nổi tiếng thế giới.Phía mặt sau, góc trái có
một khu bảo tàng tình u nơi lưu giữ kỷ vật của những cuộc tình. Mỗi số mộ
tương ứng với số ô trong bảo tàng. Trong đó ghi tên tuổi, quê quán, ngày sinh,
ngày mất, diến biến của cuộc tình, những kỷ vật, hiện vật, kể cả những bức thư
tình họ gửi cho nhau. Xung quanh khu nghĩa trang là một khuôn viên rộng trồng
hoa và cây xanh. Trên đồi thông được treo những nhạc cụ qua cành cây dưới gốc
cây rải rác vài hòn đá mồ cơi, chỗ dành cho những người thất tình.
Trong nghĩa trang quanh những ngơi mộ được trồng hoa và cỏ,có thể đó là
lồi hoa cỏ may, những lồi hoa dại thân thấp. Còn rất nhiều chi tiết khác được
thể hiện ở bản vẽ.
Tôi đã làm một loại hương dùng thắp trong nghĩa trang tình yêu:
Hương thắp trong nghĩa trang tình yêu được làm bằng hoa hồng, hoa trinh
nữ, hoa lưu ly và một ít phụ gia, thân hương làm bằng cành thơng nhỏ. Tơi
đã làm và đốt thử, khói hương màu trắng xanh, tàn hương màu huyết dụ,
mùi thơm rất gợi và buồn.
Bên trái: khu lưu niệm danh nhân- nơi đây lưu giữ các tác phẩm văn
học nghệ thuật về đề tài tình yêu của các tác giả nổi tiếng thế giới. Giới thiệu thân
thế, sự nghiệp, thời điểm ra đời tác phẩm. Tượng và tác phấm các danh nhân được
xếp theo thự tự thời gian qua từng thế kỷ (từ xưa đến nay). Khu lưu niệm cấu trúc
trong khn viên hình trịn, xung quanh là bức tường ánh sáng. Ánh sáng lấy từ
mặt trời, mặt trăng và cuối cùng là ánh sáng từ điện. Bức tường ánh sáng được
tính tốn kỹ lưỡng dựa trên quy luật vận hành của vũ trụ, theo mùa và theo hướng.
Lượng ánh sáng đó được điều chỉnh qua các lỗ ở bức tường ngồi, chính xác cho
cả khi mặt trời, mặt trăng vừa lên, lưng chừng, đỉnh đầu và xuống thấp. Ánh sáng
đó tác động vào lăng kính đa màu và bức tường nước tạo nên khúc xạ và khuyếch
đại thành một quầng sáng cầu vồng. Trong khu lưu niệm là vườn tượng, tượng
của các danh nhân nổi tiếng được đặt ở vị trí trang trọng. Sau lưng những bức
tượng có thể là những cây tùng, cây bách, một giàn ty gôn, một bờ oải hương hay
chỉ đơn thuần một lùm hoa đồng nội…Quanh khn viên là những ơ trồng mn
lồi hoa của mọi miền q xứ sở.
Chính giữa là một ngơi tháp hình trịn 9 tầng, cấu trúc tầng thấp chiều cao
đúng 3,4m. Mỗi tầng có một chức năng riêng, thư viện, giới thiệu tác giả tác
phẩm, phòng trưng bày hiện vật, quầy sách, quầy lưu niệm, phịng đọc, phịng đón
tiếp khách tham quan…
Bên phải nghĩa trang là bảo tàng tình yêu, kiến trúc kiểu cổ, nơi đây lưu
giữ “hồ sơ” những cuộc tình, các hiện vật, kỷ vật, những bức thư tình. Có những ơ
riêng dành cho từng người có tên trong nghĩa trang. Có phịng tra cứu tiểu sử. Tơi
đã có 150 bộ “hồ sơ” và lời đề nghị của những người thân xin đưa họ vào nghĩa
trang tình yêu. Qua những kỷ vật, những bức thư tình và thẩm định qua thực tế.
Tơi thấy đó là những mối tình thiêng liêng, cao cả đáng được tơn vinh và lưu
truyền cho hậu thế.
Vườn địa đàng - nằm phía sau nghĩa trang trong một khuôn viên rộng
10.000m2. Phối cảnh tạo nét hoang vu, suối nước chảy quanh vườn. Trong vườn
trồng các loại cây ăn quả của mọi miền quê xứ sở. Có những lồi cây dây leo phủ
trùm lên các tán cây để ánh sáng mặt trời không xuyên qua tán lá nhằm tạo sự ảo
mờ trong khu vườn. Cây được trồng theo lồi, cao thấp. Vịng giữa trồng các loại
cây thân cao, xung quanh trồng những loài cây thấp dần để từ xa nhìn lại khu
vườn giống như một chiếc ô màu xanh khổng lồ. Ý tưởng là chiếc ô che chở cho
những cuộc tình, những đôi trai gái u nhau khi vào khu vườn tình này.Từ cổng
chính đi vào 19m có tượng ADam và EVa. Sau lưng bức tượng 7m có một cuốn
sách bằng đá đặt đứng trên một trụ xoay, những trang sách được đóng, mở bằng
những tấm đá xẻ phẳng, trên đó khắc chữ mạ vàng, nội dung ghi lại truyền thuyết
ADam và EVa. Cuốn sách có chiều cao 2,2m, rộng 1,4m. Cuốn sách được khép
mở bằng hệ thống điện. Khi cuốn sách mở ra hình rẽ quạt, người đọc có thể đứng
trước trang sách đọc một cách thoải mái.
Khát vọng xây dựng nghĩa trang tình yêu của tôi là để tôn vinh đức hy
sinh, sự thuỷ chung, cao đẹp của tình yêu nhân loại. Qua đó có cách nhìn
nhận và đánh giá đúng về giá trị của tình yêu và sự hy sinh cho tình u giới
tính (chết vì tình u). Xét cho cùng đỉnh cao của tâm hồn là tình yêu, đỉnh
cao của tình u là sự vơ thức. Tơn vinh tình u là thể hiện tầm vóc đỉnh cao
của văn hoá nhân loại.
Hà Tĩnh năm 2007
