GIẢI PHÁP HỮU ÍCH
GIÚP HỌC SINH HỌC
TỐT MÔN HÌNH HỌC
* CẤU TRÚC :
I.
ĐẶT VẤN ĐỀ
II.
THỰC TRẠNG
1. Tình hình học sinh
2. Những khó khăn
III. GIẢI PHÁP
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯC
V.
BÀI HỌC KINH NGHIEÄM
GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT MÔN HÌNH HỌC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ :
- Toán học là một môn học đòi hỏi khả năng tư duy cao .Người học phải có các kỹ năng
cơ bản về tính toán , có khả năng lý luận lôgic , có đầu óc tưởng tượng. Đặc biệt là kỹ
năng phân tích và giải quyết vấn đề. Đối với phân môn hình học ,các kỹ năng trên là hêt
sức cần thiết để thực hiện quy trình giải một bài toán.
Qua khảo sát chất lượng đầu năm bộ môn Toán của hs khối THPT của trường THPT Lê
Quý Đôn cho thấy: không những học sinh yếu toán vè kiến thức cơ bản, kỹ năng tính
toán, khả năng suy luận mà hầu hết không làm được toán hình cho dù bài toán đó rất đơn
giản. Một số ít học sinh làm được nhưng không có khả năng lý luận. Đa số học sinh đều
cho rằng môn Hình học rất khó học. Qua những yếu tố đó tôi xin đưa ra một giải pháp :
GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT MÔN HÌNH HỌC với mong muốn là học sinh sẽ không
còn cảm thấy thích thú hơn khi học môn Hình học.
II. THỰC TRẠNG :
1. Tình hình học sinh :
+ Tổng số học sinh : 64/ 3 lớp
+ Học sinh giỏi : 1/64
+ Học sinh khá : 3/ 64
+ Học sinh trung bình : 10/64
+ Học sinh yếu , kém : 50
2. Những khó khăn :
- Chương trình hình học ở lớp 10 và 11 có nhiều nội dung như khái niệm về vectơ,
hình học không gian, . . . hoàn toàn mới và phức tạp, đòi hỏi học sinh phải có khả
năng về tư duy trừu tượng do đó có không ít học sinh cảm thấy hình học là môn
học rất khó dẫn đến không muốn học và một số cho rằng dù sao thì môn này vẫn
ít điểm hơn môn Đại số nên chỉ quan tâm đến môn Đại số mà thôi. Từ những suy
nghó của cá nhân các em dẫn đến việc học môn Hình học ở lớp 12 càng khó khăn
hơn nữa.
- Đa số học sinh không thuộc định lý, tính chất cơ bản và định nghóa, điều đó đã dẫn
đến học sinh không vận dụng được kiến thức đã học vào yêu cầu của bài toán.
- Phần lớn học sinh không có khả năng phân tích đề bài, không hiểu được bài toán
yêu cầu gì và thêm vào đó là khả năng tính toán còn rất yếu.
PQ+ ⃗
NP+⃗
MN=⃗
MQ
VD1: Cho 4 điểm bất kì M, N, P, Q. Chứng minh rằng : ⃗
- Đa số học sinh không cần biết đề bài như thế nào mà chỉ cần nghe đến bài toán
chứng minh là đã cho rằng rất khó. Không biết sẽ bắt đầu từ đâu.
-
-
Học sinh chỉ học những bài của giáo viên giải mà không có ý thức tự giác trong
việc làm bài tập, chờ giáo viên giải rồi chép vào.
Đối với một số giáo viên thì gặp không ít khó khăn trong việc dạy môn này vì cho
rằng học sinh không muốn học, học sinh đa số là học yếu do đó chỉ cần cho một
vài bài tập và giải cụ thể luôn cho học sinh.
Một số giáo viên thì cho rằng học sinh học yếu môn này nên nếu để học sinh giải
thì sẽ không đưa ra hết các nội dung của bài cần truyền đạt.
III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
- Trước hết, để giúp học sinh cảm thấy thích thú khi học môn Hình học thì giáo viên
cần phải thường xuyên động viên khuyến khích các em bằng cách cho các em làm
các bài tập dễ, cơ bản và để cho các em chủ động suy nghó , phân tích,giải quyết
vấn đề của bài toán. Từng bước hình thành cho các em tính chủ động trong làm
việc để từ đó các em không còn cảm thấy Hình học là môn học khó nữa.
- Thường xuyên kiểm tra bài cũ: kiểm tra đầu giờ, kiểm tra trong quá trình giảng
bài để nhằm tạo cho học sinh một thói quen là phải học bài cũ trước khi đến lớp.
- Hướng dẫn cho học sinh cách phân tích một bài toán. Bài toán yêu cầu làm gì?
Cách liên hệ giả thiết và kết luận để có thể giải quyết được yêu cầu của bài toán.
VD : Cho hai điểm A(1; -2), B(3;6). Tìm phương trình đường trung trực của đoạn AB?
HD cụ thể:
+ Bước1: Hs phải biết yêu cầu của bài toán.
+ Bước 2: Muốn viết phương trình đường thẳng cần tìm bao nhiêu yếu tố?
+ Bước 3: Đường trung trực của đoạn AB là đường như thế nào?
d
+ Bước 4: Vẽ hình
A
//
I
//
B
AB là vectơ gì của đường thẳng (d)? Toạ độ điểm I có tìm được
+ Bước 4: ⃗
không?
+ Bước 5: Nêu những công thức có liên quan?
+ Bước 6: Học sinh thực hiện: B5, B4, B3, B2. Kết luận.
-
Giáo viên phải hướng dẫn cho học sinh cách làm một bài toán: trước tiên là xem
đề bài yêu cầu làm hoặc tìm điều gì? Vẽ hình cụ thể để các em nhìn bài thấy được
tính trực quan. Sau đó là phân tích yêu cầu bài toán rồi tìm ra các mối liên quan
giữa giả thiết và kết luận.
Cụ thể:
Hướng dẫn học sinh làm
VD : Đây là bài toán chứng minh hai vế bằng nhau.
Để chứng minh VT = VP thì có thể làm bằng những cách nào?
+ Biến đổi VT bằng VP hoặc ngược lại
+ Hiệu VT – VP = 0
+ Biến đổi vế phức tạp hơn về vế dơn giản cần chứng minh.
PQ+ ⃗
NP+⃗
MN=⃗
MQ cần sử dụng những kiến thức nào?
Để chứng minh ⃗
+ Tính chất giao hoán.
+ Quy tắc 3 điểm
+ Hoặc là sử dụng CT trừ hai vectơ.
Học sinh có thể làm bài này theo nhiều cách khác nhau mà không cần phải vẽ hình.
-
-
Chứng tỏ cho học sinh thấy được không phải lúc nào bài toán “chứng minh” cũng
khó.
Giáo viên thường xuyên cho các bài tập tương tự với bài đã giải để các đối tượng
học sinh trung bình, yếu kém có thể làm được. Từ đó dần dần hình thành thói quen
đồng thời tạo cho các em cảm thấy tự bản thân các em cũng có thể làm được và
ngày càng cảm thấy thích thú hơn khi học môn này.
Giáo viên phải có tính kiên nhẫn trong việc giảng dạy môn này. Không được có
suy nghó là dạy môn này cho có dạy mà phải đầu tư hơn nữa về mặt phương
pháp.Không nhồi nhét kiến thức đối với một số học sinh còn yếu kém đối với môn
học này. Giáo viên phải biết phân từng đối tượng học sinh.
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯC:
- Qua 3 tháng áp dụng những giải pháp trên tôi thấy đa số các em học sinh đã có sự
tiến bộ hơn về tâm lý. Những em trước đây sợ học phân môn này nay đã bắt đầu
chú ý và tự giác hoc tập theo dõi bài
- Đa số học sinh dần dần nhớ lại các định lí, tính chất và định nghóa đã được học từ
trước đến nay.
- Số em nắm được lý thuyết đã tăng lên 10%
- Các học sinh có học lực TB, yếu đã có sự tiến bộ hơn trong việc phân tích và giải
quyết vấn đề mà bài toán đặt ra.
- Học sinh có ý thức học tập môn học này ngày càng nhiều hơn.
V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM :
Sau khi triển khai thực hiện giải pháp , từ những kết quả đạt được ban đầu tôi rút ra
đươc bài học kinh nghiệm cho bản thân về một số vấn đề sau :
-
-
-
Giáo viên đến lớp phải chuẩn bị tốt đầy đủ đồ dùng
dạy học , đặc biệt là phân môn hình học để giúp
học sinh tiếp thu bài tốt hơn. Đối với phân môn này
nếu có điều kiện nên sử dụng phương tiện nghe
nhìn ( máy đèn chiếu ) để giảng
dạy sẽ sinh động hơn rất nhiều.
Bên cạnh đó sử dụng phàn mềm
violet để dạy một số bài về dựng
hình , về phương pháp vẽ hình
đổi
là phương pháp trực quan sinh
động
nhất , hấp dẫn nhất giúp học sinh
hứng
thú học tập.
Đối với học sinh yếu , kém cần
tìm
cơ hội để khen , khuyến khích các
em.
Nên dành cho các em những bài
tập
dễ để các em tự làm qua đó các em tự tin về bản thân hơn.
Nên cho học sinh áp dụng kiến thực đã học vào thực tế ví dụ như yêu cầu học sinh
sau tiết học bài giải tam giác ( lớp 10 ) các em phải đo và báo cáo lại số liệu về
chiều cao cuả một số cây quanh trường ( hoặc cột cờ . . . ). Đây được xem như một
hoạt động ngoại khoá sẽ giúp các em cảm thấy hứng thu học tập hơn. Mặt khác
hoạt động này sẽ giúp xây dựng tốt tinh thần tập thể trong học tập , sự chia sẽ
cộng tác giữa các thành viên trong lớp.
Trên đây là một số giải pháp nhằm giúp học sinh học tập tốt hơn môn hình học mà
bản thân tôi đã áp dụng trong thời gian qua trong quá trình giảng dạy , chắc chắn sẽ
còn nhiều vần đề cần bổ sung , chỉnh sửa. Kính mong quý cấp lãnh đạo , anh chị em
đồng nghiệp góp ý , giúp đỡ để giải pháp của tôi được áp dụng có hiệu quả hơn.
ĐạTẻh , ngày 21 tháng 11 năm 2007
Người viết
Đỗ Thị Trung Tín
