TuÇn 17
(TiÕt 65) ThÇy thuèc giái cèt nhÊt ë tÊm lòng
Ngày soạn: Tháng 12 năm 2005
Ngày dạy:
Tháng 12 năm 2005
I/ Mục tiêu cần đạt:
- Giúp học sinh hiểu và cảm phục phẩm chất vô cùng cao đẹp của một bậc lơng y chân chính, chẳng những giỏi về nghề nghiệp mà quan trọng hơn có
lòng nhân đức, thơng xót và đặt sinh mạng của đám con đỏ ( ngời dân thờng ) lúc ốm đau trên tất cả. Mặt khác cũng hiểu thêm cách viết truyện
gồm với cách viết kí viết sử ở thời trung đại
II/ Chuẩn bị :
1/ Giáo viên: Nghiên cứu bài soạn đồ dùng dạy học
2/ Học sinh : Học bài cũ soạn bài.
III/ Tiến trình lên lớp
1/ ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số
2/ Kiểm tra:
? Nêu ý nghĩa việc dạy con trong hai sự việc sau
3/ Bài mới:
Nội dung
Hoạt động
? Học sinh đọc phần chú thích dấu *
? Em nêu hiểu biết của mình về tác giả
Gv: hớng dẫn học sinh cách đọc ?
Gv: đọc từ đầu
Trọng vọng
? Nội dung đoạn vừa đọc là gì
Học sinh : giới thiệu về bậc lơng y về nguồn gốc, công đức
? Học sinh đọc tiếplòng ta mong mỏi? Cho biết nội dung
chính
Học sinh tình huống thử thách đối với lơng y
? Học sinh đọc đoạn còn lại
Y đức của lơng y truyền cho con cháu
? Em hÃy kể câu truyện
Học sinh đọc chú thích
?Theo em chủ đề của truyện là gì
I/ vài nét về tác giả
tác phẩm
( Nêu cao gơng sáng của bậc lơng y chân chính )
? Phần mở đàu truyện giới thiệu nhân vật nào
? Cụ tổ bên ngoại cảu Trừng đợc nh thế nào
- Có nghề y gia truiyền
- Là Thái Y lệnh
- Hồ nguyên trừng
( 1374 1446)
Con Hồ Quý Ly
II/ Phân tích
1/ Giíi thiƯu bËc l¬ng
y
? Em hiểu nghề y gia truyền là gì
? Theo em Gia truyền là từ thuần việt hay từ mợn
( mơn hán )có nhận xét gì về nguồn gốc ,chức vị của
bậc lơng y
( Tốt đẹp)
? Đợc phụng sự chữa bệnh cho nhà vua là một việc lµm nh
thÕ nµo
( hÕt søc cao quý )
? Trong cuéc sống hàng ngày ngài thờng làm gì
? Qua những việc làm trên em có nhận xét gì phẩm chất
công đức của ngài
? Tay nghề chuyên môn nh thế nào
Đây là công đức cảu bậc lơng y đà toàn tâm toàn ý toàn lực
để cứu ngời mà không nề hà gì không suy nghĩ gì, bản thân
không phải ngời thầy thuốc nào cũng làm nh vậy
? Vì thế mà mà ngời đơng thời có thái độ ra sao đối với
ông
( Trọng vọng )
? Em hiểu thế nào là trọng vọng
? Tìm tõ gÇn nghÜa víi tõ ( träng väng)
Q träng , tôn trọng, coi trọng
Gv: Những điều làm ta hồi hộp cảm động nhất là việc ông
đà có hành động sử lý với tình huống thử thách
? Em cho biết một lần lơng y gặp tình huống nh thế nào
? Máu chảy xối có nghĩa là chảy nh thế nào
( Nhanh nhiều liên tục )
? Em có cảm nhận gì tình trạng bệnh của ngời đàn bà này
( Nguy kịch , ngàn cân treo sợi tóc )
? Nghe vậy thái y lệnh có hành động nào
? Hành động đó giúp em hiểu thái y lệnh có thái độ nh thế
nào với ngời bệnh
? Ra đến cửa gắp thì gặp truyện gì
Mua thuốc tốt, tích trữ
thóc gạo dung nhà cứu
ngời
- Cấp cơm cháo, chữa
trị
Bệnh dầm dề máu mủ
không né tránh
Say mê hết lòng
tận tâm nghề nghiệp
cứu ngời chuyên môn
giỏi công đức lớn
2/ Tình huống thử
thách của lơng y.
- Ngời đàn bà máu
chảy nh xối
- Đi ngay
tận tình
với ngời bệnh
- Quý nhân bị sốt vơng
triệu đến khám
- Bênh đó không gấp
.cứu họ ttrớc lát sau
mới đến
Can đảm dũng khí
? Quý nhân nghĩa là gì
? Đứng trớc tình thếđó ngài đà có lời đáp nh thế nào với
quan chung sứ
? Qua câu nói đó em they thái y có thái độ gì với nhà vua
ĐÃ là lệnh của nhà vua thì không ai đợc chống lại thế mà
ngài lại nói nh vây ? Điều đó giúp em hiểu gì về phẩm
cách của bậc lơng y
? Đợc nghe lời đáp ấy quan thợng sứ có thái độ ra sao ? Em
hÃy đọc lại tức giận ?
? Em có nhận xét gì về câu nói của quan trung sứ ?
có phải bình thờng hay mang tính chất gì?
(giở trò đe doa tính mang của thái y lênh )
? Em thấy tình huống thử thách này nh thế nào
( Tình huống thử thách gay go đối với y đức và bản lĩnh
của thái y lệnh )
? Trong tình huống này thái độ tức giận cùng với lời nói
của quan đà đặt vị thái y lệnh trớc một khó khăn nh thế nào
- Mâu thuẫn quyết liệt cần lựa chọn giải pháp đúng
đắn nhất giữa việc cứu ngời dân thờng lâm bệnh
nguy cấp không cứu ngay thì chết với phận làm tôi
chọn việc nào làm trớc
- Giữa tính mệnh của ngời dân thờng lâm bệnh nguy
cấp với tính mệnh của chính mìnhtrớc quyền uy của
nhà vua sẽ chọn bên nào?
Gv: Đây là cách xây dung mâu thuẫn truyện để nhân vật
bộc lộ tính cách
? ở vào tình huống gay cân đó thái y lệnh có lời đáp nh thế
nào
? Em hÃy tìm các cụm Đt trong lời đáp đó ( 8 cụm Đt )
? Tiểu thần là cách nói nh thế nào
( nhún nhờng là ngời bề tôi là bậc nhỏ thấp )
? Là từ thuần việt hay mợn
( mợn hán )
? Em h·y t×m mét sè tõ gÐp cã u tè tiĨu: nhỏ
- Tiểu nhân, tích tiểu .
? Điều gì để thể hiện qua lời đáp đó
- Lời đáp đó bộc lộ nhân cách bản lĩnhcủa ông quyền
uy không thẳng nổi y đức, quyền uy thua y đức
Phận làm tôi sao đợc
nh vậy? ông đinh cứu
tính mạng ngời ta mà
không cứu tính mạng
mình chăng ?
- Tôi có mắc tội .ngời
kia không đợc cứu sẽ
chết tiểu thần trông
cậy vào chúa thơng
tội tôi xin chịu
Nhân đức thơng xót
cứu sống ngời bệnh
tới mức không sợ
quyền uy, không sợ
mang vạ vào thân y
đức chiến thắng uy
quyÒn
- Tính mệnh của mình đực đặt dới tính mện của ngời
dân thờng lâm bệnh nguy cấp .
? Ngoài bản lĩnh và y đức em có nhận xét gì về phép ứng
xử của ông qua câu nói đó
- ứng xử rất chí tuệ bởi nó vẫn giữ đợc phận làm tôi
mặc dù không theo đúng lệnh của vua.
Gv: Nói nh thế nếu vua là ngời có lơng tâm lơng chi chắc
chắn không trị tội đợc thái y lệnh
? Theo em đó là hành động xử lí tình huống của lơng y nh
thế nào ( đúng đắn)
? Em có nhân xét gì về lời đối thoại của quan trung sứ và
thái y lệnh ( sắc sảo lời ít ý nghĩa )
? Theo dõi tiếp bằng văn bản em thấy thái độ của vua Trần
Anh Vơng diễn biến ra sao trớc cách xử sự của thái y lệnh
- Vua lúc đầu tức giận nhng sau khi nghe thái y lệnh tờng
trình không những hết tức giận mà còn ca ngợi .
? Vua Trần Anh Vơng là ngời nh thế nào ?
( là một vị minh quân đời Trần sáng suốt nhân đức bết
trọng dụng, u ái ngời có tài đức)
Gv: ở thời đại nhà Trần nớc ta đà sản sinh ra đợc những con
ngời cao đẹp nh thế.
? Thái y lệnh đà sử sự lại nh thế nào ? Kết quả ra sao?
Thái y Phạm Bân chỉ lấy sự chân thành để giÃibầy điều hay
lẽ thiệt. T đó thuyếtphục nhà vua.Đó là thắng lợi của y đức
của bản lĩnh, của lòng nhân ái và chí tuệ
? Qua sự phân tích tình huống thử thách của lơng y em
thấy khối lợng lời văn giành cho việc kể lại hành động của
thái y Phạm Bân vàu nhà vua nh thế nào ?
Dài nhất kể tØ mØ cơ thĨ t×nh hng gay cÊn cã ý nghĩa làm
nổi bật chủ đề của truyện
? Gọi học sinh đọc đoạn cuối
? Đoạn cuối nhấn mạnh khắc sâu điều gì
Y đức sáng ngời của một bậc lơng y đà truyền cho con
cháu giữ vững nghiệp nhà ngời đời khen ngợi
? Đoạn cuối nhấn mạnh khắc sâu điều gì
Y đức sáng ngời của bậc lơng y đà truyền cho con cháu
giữ vững nghiệp nhà ngời đời khen ngợi )
? Em hiểu gì về luật nhân quả
Quan niệm truyền thống của dân tộc ở hiền gặp lành
IV/ Tổng kết
1/ Nghệ thuật kết cấu
nghệ thuật đắc sắc kể
hớng vào việc nêu y
đức của nghề thầy
thuốc
- Ghi chép sự thật tình
huống gay cấn, dàn
dựng sắp xếp dẫn dắt
câu truyện khéo loé
2/ Nội dung ca ngợi
phẩm chất cao quy của
vị thái y lệnh hä Ph¹m
đà tạo nên sự thăng hoa cho y đức bản lĩnh
? Để thể hiện t tởng chủ đề văn bản đà sử dụng biện pháp
nh thế nào
- Đoạn đầu viết ngắn chủ yếu kể về nhân đức của bậc lơng
y làm nền cho câu truyện loé sáng ở đoạn tiếp theo
Gv: Đoạn giữa dài suy ra tình huống gay cấn
Đoạn cuối nhấn mạnh khắc sâu chủ đề
? Thông qua cách xây dung nghệ thuật truyện đó văn bản
giửi tới chúng ta nội dung gì?
? Qua câu tuyện có thể rút ra cho những ngời làm nghề y
hôm nay và mai sau bài học gì
- Không chỉ có tài chữa bệnh mà quan trọng hơn là có lòng
yêu thơng quyết tâm cøu sèng ngêi bƯn
4/ Cđng cè:
- Gv: treo tranh
? Bøc tranh tơng ứng với sự việc nhân vật nào trong truyện ? dựa vào bức
tranh em hÃy kể lại câu truyện này ?
- Theo em văn bản này có phải là truyện trung đại Việt Nam không ? vì
sao
- Có cách viết gần với kí, sử thờng mang tính giáo huấn
- Bố cục chặt chẽ hợp lí dẫn dắt truyện gây đợc hứng thú cho ngời đọc một
chi tiết có vấn đề một tình huống gay cấn để làm nổi bật phẩm chất đạo
đức bản lĩnh của vị thái y lệnh
5/ Hớng dẫn
- Nắm đợc nội dung nghệ thuật truyện
- Làm bài tập ở phần bài tập
- Ôn tập các văn bản đà học giờ sau kiểm tra học kì I
IV/ Rút kinh nghiệm :
Tiết 66: Ôn tập tiếng việt
Ngày soạn: 20 Tháng 12 năm 2005
Ngày dạy:
Tháng 12 năm 2005
I/ Mục tiêu cần đạt:
- Giúp học sinh hệ thống hoá lại kiến thức cơ bản tiếng việt đà học sách giáo
khoa tập I
- Củng cố khắc sâu kiến thức đà học vận dụng kiến thức đà học vào thực tiễn
II/ Chuẩn bị :
1/ Giáo viên: Nghiên cứu bài soạn, bảng phụ sơ đồ
2/ Học sinh : Ôn tập, học
III/ Tiến trình lên lớp
1/ ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số
2/ Kiểm tra: ( xen kẽ trong giờ ông tập )
3/ Bài mới:
? Từ tiếng việt là gì, cho ví dụ
? HÃy kể tên các kiểu cấu tạo từ TV ? cho ví dụ
Gv: Treo sơ đồ về các kiểu cấu tạo từ, học sinh qua sát
? Nh thế nào là nghĩa của tõ ? cho vÝ dô
Häc sinh lÊy vÝ dô gäi häc sinh nhËn xÐt , gv kÕt luËn
Gv: ®a ra một số từ yêu cầu học sinh giải nghĩa từ : Học
tập, học hỏi, học lỏm, học hành, đi, đội
? Có mấy các giải nghĩa của từ ?
? Nh thế nào là từ nhiều nghĩa,cho ví dụ
? Thông qua các câu, từ thờng dùng vào mấy nghĩa chỉ có
mọi nghĩa nhất định, tuy nhiên 1 số trờng hợp từ có thể đợc hiểu đồng thời theo cả nghĩa gốc lẫn nghĩa chuyển
Gv: Vẽ sơ đồ nghĩa của từ
? Thế nào là từ thuần việt cho ví dụ ?
? Khi dùng từ cẩn tránh những lỗi nào của từ
HÃy nêu các cho ví dụ trong bài làm của mình, của bạn,
trong thùc tÕ
Häc sinh, Gv: nhËn xÐt
? Em h·y kĨ tªn các từ loại đà học
? HÃy nêu đặc điểm của ví dụ
? D tiếng việt đợc chia làm mấy nhóm ? ( hai nhóm ) cho ví
dụ ?
? Nêu đặc điểm của ĐT
? Có mấy loại động từ chính trong tiếng việt
? Tính từ có đặc điểm gì ? cho vÝ dơ ?
? Cã mÊy lo¹i TT, 2 lo¹i TT ? cho vÝ dơ ?
I/ Néi dung
1/ CÊu to¹ tõ TV
Sơ đồ: Cấu tạo từ
Từ đơn
Từ phức
Từ láy
Từ gép
2/ Nghĩa của từ là
nội dung ( sự vật, tính
chất, hoạt động, quan
hệ)mà từ biểu thị 2
cách giải nghĩa
- Trình bày khái niện
mà từ biểu thị
- Đa ra những từ đồng
nghĩa hoặc trái nghĩa
cần giải thích
3/Từ nhiều nghĩa
- Từ có thể 1 nghĩa
hoặc nhiều nghĩa
4/ Phân loại từ theo
nguồn gốc
5/ Lỗi dùng từ
- Lặp từ
- Lẫn lộn các từ
? Số từ khác với lợng từ ở chỗ nào? cho vÝ dơ ?
? ThÕ nµo lµ chØ tõ ? cho vÝ dơ ?
? Em ®· häc mÊy cơm tõ
? Cụm là gì ? cho ví dụ ?
? Vẽ sơ đồ hình cấu tạo cụm DT
? Cụm ĐT là gì?
? Mô tả cụm ĐT ? cho ví dụ ?
? Cụm TT là gì ? cho ví dụ ?
? Vẽ mô hình cụm TT
? Em gÃy so sánh 3 cụm từ với nhau để rát ra điểm giống
khác nhau
Gv: treo sơ đồ về từ loại và cụm từ để học sinh quan sát
? Gọi học sinh làm bài tập 6 7 /SGK /17
Bài 5/ SGK /23
? Em hÃy phát hiện và chữa lỗi về dùng từ trong cá câu sau
( SGK/ 68) và làm các bài tập trang 75
gần âm
- Dùng từ không
đúng nghĩa
6/ Từ loại và cụm từ
a) Từ loại
- DT, ĐT,TT
Số từ lợng từ
b) Cụm từ
- Cụm DT
- Cụm ĐT
- Cụm TT
II/ Luyện tập
1/ Bài tập nhận diện
2 / Bµi tËp vËn dơng
4/ Cđng cè
Gv: HƯ thèng bµi
5/ Hớng dẫn
Ôn tất cả những đơn vị kiến thức cơ bản để thi hết học kì I
IV/ Rút kinh nghiệm :
Tiết 67 68
Bài kiểm tra tổng hợp cuối học kì I
Ngày soạn: 21 Tháng 12 năm 2005
Ngày dạy:
Tháng 12 năm 2005
I/ Mục tiêu cần đạt:
- Nhằn đánh giá học sinh ở các phơng diện sau
- Sự vận dung linh hoạt theo hớng tích cực các kiến thức và kĩ năng và của 3
phân mô văn học, tiếng việt, tập làm văn của môn ngữ văn trong bài kiểm tra
- Năng lực vận dung phơng pháp tự sự ( kể truyện) nói riêng và các kĩ năng tập
làm văn nói chung để tạo lập 1 bài viết
II/ Chuẩn bị :
1/ Giáo viên: Nghiên cứu ra đề, đáp án
2/ Học sinh : Học bài chuẩn bị mọi điều kiện cho giờ kiểm tra
III/ Tiến trình lên lớp:
1/ ổn định tổ chøc: KiĨm tra sÜ sè
2/ KiĨm tra viÕt
3/ Bµi míi:
I/ Phần trắc nghiệm
Văn bản : Thầy bói xem voi ( SGk / 341)
HÃy đọc kĩ văn bản trên và trả lời các câu hỏi dới đây bằng cách khoanh tròn vào đáp
án đúng nhất trong 4 câu trả lời
1/ Văn bản trên thuộc thể loại truyện dân gian nào
A/ Truyền thuyết
B/ Cổ tích
C Truyện cời
D Ngụ ngôn
2/ Vì sao ngời kể lại chọn nhân vật chính của truyện là 5 ông thầy bói ?
A/ Vì thầy bói mù và thờng nói mò nói dựa, lại baot thủ, cố chấp
B/ Vì thầy bói làm nghề mê tín dị đoan
C/ Vì cả5 thầy bói đều có mặt từ đàu đến cuối truyện
D/ Vì 5 thầy hợp thành ngũ tử, một bộ, một nhóm thờng gắn bó chặt chẽ với nhau
trong truyện dân gian
3/ Truyện ngụ ngôn đó đà rút ra bài học gì ?
A/ Không nên tin vào lời thầy bói, vì họ hoàn toàn đón mò đón dựa
B/ Bổ sung và làm sáng tỏ thêm ý nghĩa câu tục ngữ Trăm nghe không bằng một
thấy, trăm thấy khôngbằng một sờ
C/ Cần tự tin không nên bảo thủ
D/ Trớc khi nhận xét , đánh giá về một sự vật, hiện tợng cần có sự xem xét, tìm hiểu
kĩ lỡng, toán diện
4/ Truyện đợc kể theo ngôi thứ mấy và thứ tự kể nh thế nào ?
A/ Ngôi thứ nhất trình tự thời gian
B/ Ngôi thứ hai - trình tự sự việc
C/ Ngôi thứ ba trình tự thời gian và sự việc
D/ Ngôi thứ ba số nhiều trình tự sự việc
5/ Các từ sum sum, Chần chẫn, sừng sững, bè bè, tun tủnthuộc từ loại
nào giữ chức vụ ngữ pháp gì trong câu trong đoạn văn
A/ Danh từ chủ ngữ B / Động từ - Vị ngữ
C/ Tính từ Vị ngữ
D/ Chỉ định từ bổ ngữ
6/ Sách giáo khoa ngữ văn mục chú thích giải thích ý nghÜa c¸c tõ
- Sun sun: Co lại, chun lại thành các nếp
- Bè bè : To ngang quá mức bình thờng, làm mất cân đối trông khó coi
- Tun tủn : rất ngắn
- Chần chẫn :Là tròn lẳn
- Sừng sững : To lớn đồ sộ
Thêo các nào ?
A/ Định nghĩa nộidung sự vật hiện tợng biểu hiện trong từ
B/ Miêu tả đặc điểm sự vật và hiện tợng biểu hiện trong từ
C/ Bằng từ gần nghĩa đồng nghĩa
D/ Bằng từ trái nghĩa, ngợc nghĩa
7/ Thành ngữ nào gần nghĩa nhất với thành ngữ Thầy bói xem voi
A/ Biết một chẳng biết hai
B/ Thấy cây chẳng thấy rừng
C/ Lờ rờ nh xẩm sờ gậy
D/ Vào rừng chẳng thấy lối ra
Thấy cây núc nác ngỡ là vàng tâm
8/ Tổ hợp từ nào là cụm tính từ
A/ rất sừng sững
B/ Bè bè lắm
C/ Sun sun nh con đỉa
D/ Ngắn tun
tủn
9/ Viết các từ sau nh thế nào mới đúng nguyên tắc chính tả tiếng việt hiện
hành
A/ Trần trẫn, Xun xun
C/ sun sun, chần chẫn, Sờ tai
B/ Xừng xững, xờ tai
D/ Chần trẫn, sừng xững, sun xun
10/ Trong văn bản trên có bao nhiêu từ láy, từ mợn
A/ 5 từ láy, 2 từ mợn
B/ 6 từ láy, 1 từ mợn
C/ 7 từ láy, 1 từ mợn
D/ 8 từ láy, 0 từ mợn
II/ Tự luận:
Em hÃy đóng vai nhân vật của truyện là năm ông thầy bói kể lại nội dung cốt
truyện và rút ra bài học cho bản thân
Đáp án và biểu điểm
I/ Trắc nghiệm ( 5 đỉêm ) mỗi câu đúng 05 điểm
1/D
2/ A 3/D 4/C 5/C 6/B 7/B 8/D 9/C 10/C
II/ Tù luËn ( kĨ 3,5 ®iĨm )
a) yêu cầu nội dung: kể đợc các sự việc nhân vật và hành động chính trong
truyện Thầy bói xem voi”
- Ng«i thø nhÊt sè nhiỊu + Ng«i thø ba chúng tôi, ngời, mọi ngời
- Cuộc họp mặt và xem voi của 5 thầy bói
- Cuộc tranh luận của 5 thầy bói
- Cuộc ẩu đả của 5 thầy bói
Yêu cầu về hình thức do đóng vai 5 ông thầy bói nên phải thay đổi ngôi kể
cho hợp lý vàlời văn trong bài viết bố cục đủ 3 phần, văn phong sáng sủa,
không dùng từ sai, câu đúng ngữ pháp, chữ viết rõ dàng sáng sủa
b) Rút ra bài học ( 1,5 điểm )
- Muốn hiểu đúng và đầy ®đ bÊt cø mét sù vËt sù viƯc g×, chóng ta cũng cần
phải xem xét, nhận xét, đánh giá một các thận trọng, toàn diện bằng mọi giác
quan tổng hợp ý kiến của nhiều ngời cần tránh Thấy cây mà chẳng thấy
rừng một mặt cần mạnh dạn tự tin bảo vệ ý kiến của mình mặt khác cũng
cần lắng nghe tham khảo những ý kiến khác mình, sai lầm về phơng pháp tất
yếu sẽ dẫn đến kết quả sai lầm
- Cái thú vị và khéo léo của ngời đặt truyện trọn đến những 5 ông thầy bói
Vốn giỏi đoán mò Thầy bói nói mò - Thầy bói nãi dùa” cïng xem mét con
voi rÊt to lín nªn dï cã sem b»ng tay cịng khã cã thĨ víi ®o hÕt mäi chiỊu cđa
nã nÕu hä cïng xem con thỏ chẳng hạn thi kết quả sÃe khác.
- Gv: Coi nghiêm túc học sinh trật tự làm bài
4/ Củng cố:
Gv: Nhận xét giờ làm bài
5/ Hớng dẫn
- Xem lại phần lý thuyết
- Kiểm tra lại chí nhớ những kiến thức đà học
- Soạn bài Thi kể chuyện
IV/ Rút kinh nghiệm :
Khánh Hội, Ngày tháng 12 năm 205
Xác nhận BGH
