Van 10 bai ca dao Yeu thuong tinh nghia phan tich

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Văn 10

bài ca dao Yêu thương tình nghĩa (phân tích)

Ca dao cổ truyền Việt Nam có nhiều câu diễn tả tăm trạng khi yêu thương ở mọi ngồi cảnh, trang lứa,
vùng miền, khơng phân biệt sang hèn hay già trẻ, bởi lẽ, người Việt Nam vốn dĩ sống rất tình cảm và giàu
tình thân mến! nhiều nhất chắc có lẽ phải nhắc đến tình yêu nồng nàn và đê mê của những đôi lứa đang
u. Có một chàng trai đang chìm đắm trong thứ cảm xúc khơng thể gọi tên chính xác, khi mà chàng ngỏ
lời hỏi:

“Cô kia đứng ở bên sông,

Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang.”

Này thì là cái sự yêu! Khi yêu thì con người ta chỉ muốn được ở bên nhau, được thu gần khoảng cách đôi
mắt, được rút ngắn cự li trái tim. Trớ true thay họ lại xa cách nhau cả một dịng sơng, đến mức chàng phải
cất tiếng vọng sang bờ bên kia. Chàng gọi “cô kia” rồi tiếp lời ngay không chờ lời đáp, tiếp rằng “muốn
sang anh ngả cành hồng cho sang”. Có lẽ chàng trai sợ tiếng thổ lộ ý nguyện muốn được gần em của mình
sẽ trơi theo dịng nước trên sơng, sợ tấm lịng của mình bị khoảng cách đôi bờ chia rẽ, sợ không thỏa được
cái ước vọng có em trong vịng tay. Hình ảnh “cành hồng” thật đẹp, thật lãng mạng và cũng thật tinh tế -
tượng trưng cho chiếc cầu chàng muốn bắc nối liền hai bờ, và cũng là nhịp cầu nối hai trái tim đang yêu.
Chàng bày tỏ rằng muốn “ngả cành hồng” ý rằng hẳn là chàng trân trọng con đường duy nhất đến với cô
gái lắm, mặc dù cơ hội này quá mong manh, vô ảo vô thực. Họa chăng lẽ chính chàng trai đang mơ
ước?...

Khoảng cách giữa hai bên bờ sông được giữ nguyên, ước nguyện vượt qua sông để gặp gặp gỡ cũng vẫn
vẹn tồn, chỉ có nỗi niềm mơng lung. Cơ gái tâm sự:

“Ước gì sơng rộng một gang,

Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi.”

Khơng cịn là lời gọi sang bên kia sông, ở đây cô gái đang tự ước ao cho riêng mình. Gọi đối phương là

“anh” và xưng “em”, hẳn là hai người họ đã thân thiết và gắn bó quấn quit nhau lắm đây! Gần gũi nhau là
thế nhưng cũng có một lúc nào đó bị chia cách: ngày ngày nhìn thấy nhau, ngắm con người đang nắm giữ
trái tim mình nhưng lại khơng được gần nhau, không được trai lời nhận lẽ - những lời nói ngọt ngào nhất
đối với những đơi lứa u nhau. Sự chia ly đó cịn làm con người ta bức bối, bang khuâng hơn bội phần.
Chiếc cầu “dải yếm”, cũng nằm ngoài khả năng thực hiện mượn hình ảnh ẩn dụ “dải yếm”, cũng ngồi khả
năng thực hiện của cơ và chỉ có thể luẩn quẩn, loanh quanh mãi trong ước mơ chính đáng là được gần gũi
người mình yêu. Hình ảnh “cầu dải yếm” tuy khơng có thực nhưng rất đẹp và sâu sắc, cịn chiếc dải yếm
lại là vật dụng có thực, khơng những vậy mà cịn cực kỳ gắn bó với người phụ nữ. Các nghệ nhân dân gian
khơng sử dụng hình tượng chiếc áo mà nhờ đến vật gần trái tim nhất, vật mang đậm hơi thở, sức ấm của
người mặc nó nhất. Chiếc yếm thường mang màu sắc tươi tắn và rực rỡ, cũng tươi vui như chính cảm xúc
của cô gái vậy. Dẫu rằng khát vọng được gặp anh chưa bao giờ ngi ngoai trong lịng nhưng dường
nhưng dường như cô gái tin tưởng và rạng rỡ một cách đầy nữ tính mà cũng táo bạo rằng giấc mơ đôi lứa
ước hẹn sẽ thành sự thật, và họ sẽ đi bên nhau, bên biển trời xanh mãi.

Tiếp nối điệp khúc “ước gì”, giờ nỗi niềm lại quai về đặt vào lời tự nhủ của chàng trai. Hãy cứ xem rằng
nhân vật trữ tình trong bài ca dao dưới đây cũng chính là chàng trai co mong muốn “ngả cành hồng” trên
kia. Chàng cũng bộc lộ niềm mong mỏi giấu trong lòng, giờ đây tăng thêm một bậc ý nghĩa hơn và mong
tính gắn bó hơn lời ngỏ trên kia, khi mà chàng thốt ra lời nói tự đáy lịng:

“Ước gì anh hóa ra gương,

Để cho em cứ thường ngày em soi.”

Vẫn là biện pháp nghệ thuật “ẩn dụ sử dụng xuyên suốt các bài trên nhưng đầy biến hóa và độc đáo với
hình ảnh chiếc gương. Chàng trai khơng cịn ý nhị, kín đáo nữa, tuy nhiên khơng mất đi sự tin tế , kết hợp
nét táo bạo, nhân vật tỏ lịng rằng chàng muốn hóa thành gương để mãi ở bên cạnh người thương cả
ngày. Chàng muốn bóng hình em ***g trong tâm can mình, được tơn lên vẻ đẹp rạng ngời anh yêu, được
ấp ủ mãi cái ngày tháng êm đềm em ngủ ngoan trong trái tim. Ước muốn của anh giản dị và chân thành,
sâu lắng niềm hạnh phúc được ở gần người anh thương. Nhưng thâm tâm anh lo sợ vẫn vơ, lo rằng em soi
vào gương sẽ thấy gương mặt mình phai màu xn thắm vì nỗi lịng xa cách, sợ rằng em soi em thở dài u

sầu làm con tim anh quặn thắt. lặp lại điệp từ “ước gì”, chàng trai lại tiếp tục ước:

“Ước gì anh hóa ra cơi,

Để cho em đựng cau tươi trầu vàng.”

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

“Trầu này trầu quế trầu hôi,

Trầu loan trầu phượng trầu tôi trầu mình.
Trầu này trầu tíh trầu tình,

Trầu nhân trầu ngãi trầu mình lấy ta.”

</div>

<!--links-->
Ca dao yeu thuong tinh nghia NC-10

• 15
• 6
• 56