trường thcs tt năm căn tổ văn – sử gdcd bài phát biểu nhân ngày nhà giáo việt nam 2011 kính thưa có lẽ không một ngành nghề nào trên cuộc đời này lại có liên quan đến toàn xã hội như ngành giáo dục

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i><b>Trường THCS TT Năm Căn</b></i>
<i><b> Tổ: Văn – Sử - GDCD</b></i>

<b>BÀI PHÁT BIỂU</b>

<b>NHÂN NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM 20/11</b>

Kính thưa: …

Có lẽ khơng một ngành nghề nào trên cuộc đời này lại có liên quan đến toàn xã hội như ngành
giáo dục, bởi lẽ con người ta từ lúc trẻ thơ cho đến lúc già, người ít, người nhiều ai cũng phải qua các
trường học. Nếu như ai đó có số phận "hẩm hiu" khơng được tới trường thì thế nào cũng có con em
họ được cắp sách đi học. Cho nên thời nào cũng thế, người thầy giáo có một vị trí xã hội quan trọng
và một vị trí tình cảm đẹp đẽ trong lịng mọi người. Chính vì vậy mà việc "Tơn sư trọng đạo", đã trở
thành một đạo lý, một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Nếu phác họa chân dung nhà giáo qua
mỗi thời đại, qua từng con người, thì sẽ có nhiều dáng vẻ khác nhau, nhưng nét chung - đậm màu
nhất vẫn là: lịng độ lượng nhân từ, cần mẫn vì đạo học, ln tự vấn mình để vươn tới thanh cao.

Đến với buổi tọa đàm nhân ngày 20/11 hôm nay, tôi Xin mượn một số vần thơ của chính một
số nhà giáo viết về mình, để phần nào làm sáng lên được những dáng vẻ cao đẹp này.

<i><b>Thứ nhất là "</b></i>

<i><b>Nhà giáo - Một tấm lòng như biển mênh mơng "</b></i>

<i>Kính thưa q vị</i>

Thơ viết về nhà giáo thường ít có sự vũ điệu ngơn từ như thơ viết về hoa lá trăng sao, nhưng
mà lại rất thật và giản dị, giản dị như chính cuộc đời và cơng việc của nhà giáo. Một bài thơ viết về
cái tâm của nhà giáo là một minh chứng:

<i><b>Một đời chẳng quản cơng lênh</b></i>
<i><b>Tấm lịng như biển mơng mênh: lịng thầy</b></i>

<i><b>Thủy chung bao chuyến đò đầy</b></i>
<i><b>Âm thầm gieo hạt trồng cây cho đời</b></i>

Đó là tâm đức của cả một đời dạy học. Tâm đức đó được thể hiện thường trực qua từng buổi
học, từng giờ học, từng khoảnh khắc dạy học.

Trong bài thơ "Ý nghĩ ngày mưa" một thầy giáo đã lưu lại cho chúng ta những khoảnh khắc
thật ấn tượng. Và rồi trước những khó nhọc của học trò, chúng ta biết trách nhiệm của người thầy là
vô cùng hệ trọng:

<b> </b><i><b>Trống đánh bảy giờ vào lớp lúc đang mưa</b></i>
<i><b> Tôi lên lớp áo em nào cũng ướt</b></i>

<i><b> Mái tóc lấm dở từng trang vở học</b></i>

<i><b> Tơi biết tơi khơng thể nói những lời thừa. </b></i>

Đâu phải lúc nào cũng tựa cửa đợi học trị, mà có khi phải dắt trị đến lớp, có khi phải cùng
chia xẻ , cùng chịu đựng những khó khăn với học trị:

<i><b> Ngập nước bao quãng đường đi</b></i>
<i><b> Thầy trò dắt nhau đến lớp</b></i>
<i><b> Có em trượt chân ngã ướt</b></i>
<i><b> Suốt giờ mắt kính rưng rưng </b></i>
Hay một thầy giáo đã xót xa trước cảnh trời mưa nước ngập:

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i><b>Bàng buồn buông lá làm xuồng thả trôi</b></i>
<i><b>Tôi ngồi trong lớp giảng bài</b></i>
<i><b>Bùng bong mưa dột làm phai chữ trò</b></i>

Một thầy giáo khác lại đau đáu nỗi lòng trước cảnh học sinh vất vả lội bộ đường xa về nhà vào buổi
trưa nắng gắt:

<i><b>Con đường tới lớp dáng cong cong</b></i>
<i><b>Trống đánh, trường tan, nắng cháy đường</b></i>
<i><b>Em về, trưa đói, mồ hơi ướt</b></i>

<i><b>Khơng nón, đưa em đỡ đoạn trường!?</b></i>

Ngày thì thấp thỏm lo âu, đêm bồn chồn nghe từng giọt mưa, tiếng gió, có thầy giáo đã nói
được một tâm trạng chung cho nhà giáo, khi đất nước cịn khó khăn, lớp học cịn chống chênh lạnh
gió:

<i><b> Khuya nằm nghe mưa gió rít ngồi hiên</b></i>
<i><b> Thấp thỏm lo ngày mai lớp vắng nhiều </b></i>

Ai đó đã nói: "Tình thương có hai bàn tay, một bàn tay vỗ nỗi đau,còn một bàn tay kia thì

<i>xóa nguồn gốc nỗi đau đó".</i> Đúng! Tình thương của thầy cơ giáo là như thế, thương là vỗ về che chở

cho học sinh, thương còn là nhen nhóm lửa lịng, lửa đời, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào.
<i><b> Lớp học nhà hầm bàn ghế thiếu,</b></i>

<i><b> Ngỡ ngàng chuột nhấm gót em thơ... </b></i>
<i><b> Vẫn nhen cuộc sống từ lòng đất</b></i>
<i><b> Vẫn tiếng gà vui gáy sáng trời </b></i>

Và đặc biệt tình thương là nghiêm khắc, là ngăn trò trượt dốc. Ai đó đã có một lần coi thi mới
hiểu được lịng nhà giáo phải phân tâm: dễ dãi hay nghiêm khắc? Một nhà giáo đã viết trong bài thơ
"Viết sau giờ coi thi" day dứt trước một học sinh khơng làm được bài phải quay cóp:

<i><b> Đừng nhìn tơi như thế em ơi</b></i>

<i><b> Em làm tôi thành người khác mất rồi</b></i>
<i><b> Nếu bài làm của em chỉ toàn là lắp ghép</b></i>
<i><b> Thì sau này đời em xẽ ra sao?</b></i>

<i><b>Kính thưa…</b></i>

Tấm lịng nhà giáo thì mênh mơng như vậy, cịn phong cách và đới sống nhà giáo thì ra sao?
Xin mượn hai câu thơ của một thầy giáo để nói về điều này

<i><b>:"</b></i>

<i><b>Cứ thế đến trường cứ thế chuốt hồn trong"</b></i>

Trên cánh đồng giáo dục, nhà giáo đâu chỉ lao tâm khổ tứ mà có cả sự lao lực, có khác chăng
người dân thì lấm láp vì bùn đất, người thợ lấm lem vì dầu mỡ, cịn nhà giáo thì lấm láp vì bụi phấn.
Có một nhà giáo đã khái quát một hình ảnh rất thực, rất đặc trưng về sự lao lực của nghề dạy học:
<i><b> Mải miết đôi tay đầy bụi phấn trắng phau</b></i>

<i><b> Như người dân bốn mùa lấm láp... </b></i>

Nghề dạy học là vinh quang những cũng rất nhọc nhằn. Ln có sự đánh giá từ nhiều phía, từ
phía học sinh, từ phía xã hội, từ phía... chính mình. Có một liên tưởng khá hay về cái tâm của người
thầy giáo, không phải ai cũng có thể giữ được nếu khơng biết giữ mình :

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i><b> Chúng tơi giữ gìn trái tim chân thật từng giờ</b></i>
<i><b> Các em hồn nhiên mà ánh mắt soi rọi thế</b></i>

<i><b> Cái bục giảng không cao nhưng đã có đơi người vấp té</b></i>
<i><b> Viên phấn của lịng mình khơng giữ nổi trên tay</b></i>

Và vì thế phải ln trăn trở với từng lời giảng, từng bài giảng. Có thầy giáo đã tự vấn mình
qua bài thơ "Sau giờ giảng", bằng một thái độ đầy trách nhiệm:

<i><b> Bài thơ ngủ yên và trang giấy trắng</b></i>

<i><b> Thao thức khôn nguôi trước giờ giảng hững hờ </b></i>
Đâu chỉ khi giảng bài mà lúc chấm bài mới là lúc nhà giáo thấy mình rõ nhất:
<i><b> Chẳng thể nào trọn vẹn niềm vui</b></i>

<i><b> Nếu một bài làm phải cho điểm thấp</b></i>
<i><b> Ở đó tấm lịng tơi thiếu hụt</b></i>

<i><b> Chấm điểm cho em tôi nhận điểm chính mình</b></i>
<i> </i>

Nhiều người ví người thầy giáo cũng như ơng lái đị ngang đưa khách đi đến mn nơi cịn
mình lại ở nguyên bến cũ. Sự so sánh ấy chỉ đúng vể mặt hình thức vì ơng lái đị trên sơng khơng cần
biết khách là ai cịn người thầy giáo lại lấy sự trưởng thành của học trị làm mục đích sống của mình,
hóa thân vào từng em, chǎm chút cho từng em, xứng đáng nhận những tình cảm và lịng biết ơn của
mọi người. Cũng với hình tượng con đị nhưng lại có một sự liên tưởng rất thú vị:

<i><b>Họ đã nói nhiều: những chuyến đị ngang</b></i>
<i><b>Tơi xin hát về những con đò dọc</b></i>

<i><b>Giữa sâu thẳm dòng đời trong đục</b></i>
<i><b>Thuyền ta vui </b></i>

<i><b> Vui lướt</b></i>

<i><b> thuyền ta ơi!</b></i>
<i><b>Những con thuyền</b></i>

<i><b> Tải nặng</b></i>

<i><b> đạo làm người</b></i>
Và:

<i><b>Giữa dòng đời chật chội bon chen.</b></i>
<i><b>Ta vững tay chèo</b></i>

<i><b>Thuyền như mũi tên</b></i>
<i><b>Bay giữa vừng hồng</b></i>
<i><b>Đội biển nhơ lên.</b></i>

Có thầy giáo lại ví mình như con tằm ăn lá nhả tơ, dẫu gian khó vẫn giữ mình thánh thiện:
<i><b> Con tằm ăn lá nhả tơ, rì rào những hợp âm ấm nhà,</b></i>

<i><b> Anh cũng là tằm mà nụ cười chưa nồng cho vợ con đỡ lạnh</b></i>
<i><b> Chiếc xe đạp bụi đường niềm vui còn lẩn tránh,</b></i>

<i><b> Cứ thế đến trường cứ thế chuốt hồn trong. </b></i>

Để giữ vững được vị trí "đứng lớp" của mình, người giáo viên có lúc cũng phải cố gắng vượt
qua những khó khǎn trong đời sống, đối mặt với "cơm áo, gạo tiền" mà vẫn phải bằng mọi giá giữ gìn
nhân cách. Một thầy giáo đã nói với người bạn đời thân thiết của mình về những điều gan ruột:
<i><b> Cơm áo bây giờ là thứ gắt gay</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Vì thế, nên đã có nhiều người thơng cảm với nhà giáo, một chia xẻ về đồng lương ít ỏi:
<i><b>Tiền lương như sợi dây diều</b></i>

<i><b> Mỏng manh mà giữ mọi chiều đều cân</b></i>
<i><b> Theo kỳ mỗi tháng một lần</b></i>

<i><b> Biết là như vậy vẫn tần ngần mong</b></i>

Và cả việc đối nhân xử thế qua đồng lương khiêm tốn ấy cũng được thông cảm:
<i><b>Nhớ câu "</b><b>giấy rách giữ lề"</b></i>

<i><b>Có trên có dưới mọi bề trước sau</b></i>
<i><b>Tiền lương tuy chẳng nhiều đâu</b></i>
<i><b>Vẫn khuyên con nối nhip cầu mà đi</b></i>

Là nhà giáo chúng ta có quyền tự hào về một điều, Bác Hồ kính yêu của chúng ta cũng đã
từng là thầy giáo trực tiếp đứng trên bục giảng Trên bục giảng thầy Nguyễn Tất Thành đã hết lòng
truyền đạt tri thức và tư tưởng tiến bộ, gieo vào tâm trí các thế hê tương lai một niềm trăn trở về vận
mệnh đất nước. Và chính những tư tưởng, đạo đức và cuộc đời của Người mãi mãi là những bài học
vô giá mà chúng ta đang cần phải học tập và làm theo:

Bác để tình thương cho chúng con
<i><b> Một đời thanh bạch chẳng vàng son</b></i>
<i><b> Mong manh áo vải hồn muôn trượng</b></i>
<i><b> Hơn tượng đồng phơi những lối mòn. </b></i>

Đâu chỉ riêng thầy Chu, thầy Thành mà nối tiếp các thế hệ nhà giáo đều <i><b>"</b><b>nhẫn nại biến lá dâu</b></i>
<i><b>thành lụa”. Một thầy giáo đã trải lịng mình: </b></i>

<i><b> Hơn mười năm cịn xanh tóc mái đầu</b></i>

<i><b> Thanh quản chưa rè sau hàng nghàn tiết dạy</b></i>

<i><b> Tơi như cây vẫn cịn sinh trái</b></i>

<i><b> Góp mùi thơm vị ngọt cho đời </b></i>

Chiến tranh đã đi qua, người thầy - chiến sĩ năm xưa trở về với những mất mát trên cơ thể . Có
thể nhiều thứ đã thay đổi nhưng tấm lịng và tâm huyết với nghề dạy học khơng hề bị mất đi. Những
câu thơ viết về người thầy là chiến sĩ để lại cho ta nhiều xúc động nhưng cũng đầy niềm tự hào.Trong
bài thơ “ Bàn chân thầy giáo” nhà thơ Trần Đăng Khoa đã thể hiện rõ được điều này:

<i><b>Thầy ngồi trên ghế giảng bài</b></i>
<i><b>Xếp cạnh bàn đôi nạng gỗ</b></i>
<i><b>Một bàn chân thầy đâu rồi</b></i>
<i><b>… Sáng nào bom Mỹ dội</b></i>

<i><b>Thầy cầm súng ra đi</b></i>
<i><b>Năm nay thầy trở về</b></i>

<i><b>Nụ cười vẫn nguyên vẹn như xưa</b></i>
<i><b>Nhưng một bàn chân khơng cịn nữa</b></i>

Nhưng: <i><b>Và bàn chân thầy bàn chân đã mất</b></i>

<i><b>Vẫn dẫn chúng em đi trọn vẹn cuộc đời</b></i>

Nhạc sĩ Trần Tiến cũng đã viết một bài thơ có nội dung tương tự, tuy nhiên hình ảnh thơ có
phần độc đáo hơn, và sau đó bài thơ được chính nhạc sĩ phổ nhạc thành một bài hát có sức truyền
cảm lớn, với tựa đề “ Vết chân tròn trên cát”:

Vết chân tròn vẫn đi về trên con đường mòn cát trắng quê tôi
<i><b> Anh thương binh vẫn đến trường làng</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i><b> Bài hát có ngọn núi quê anh xa vời</b></i>
<i><b> Bài hát có đồng lúa mênh mang câu hị</b></i>
<i><b>Và:… Cho hơm nay những vết chân son</b></i>

<i><b> Vây quanh dấu chân tròn </b></i>

<i><b> Để lại một bài ca trên cát trắng bao la</b></i>
<i><b>Kính thưa….</b></i>

Đây đó trên mỗi đồng làng, xóm núi, phố thị cứ ln âm vang, vọng lời thầy, và học trị cứ thế, cứ
thế lớn lên, nhà thơ Nguyễn Bùi Vợi viết:

<i><b> Lời thầy giảng hòa cùng tiếng suối</b></i>
<i><b> Học trị thầy lớp lớp dáng như thơng</b></i>
Hay nhà thơ Trần Đăng Khoa đã viết:

<i><b>Em nghe thầy đọc bao ngày</b></i>

<i><b> Tiếng thơ đỏ nắng, xanh cây quanh nhà…</b></i>

<i>Và có lẽ vì thế mà hình ảnh thầy giáo trong tâm thức của bao thế hệ học trị là hình ảnh lồng </i>
lộng ánh sáng mà nhà thơ Nguyễn Bùi Vợi viết :

<i> Thầy vằng vặc tấm gương soi mãi</i>
<i><b> Để muôn đời nhân nghĩa ấm lòng dân</b></i>

Thế đấy, biết bao thế hệ nhà giáo chân chính cần mẫn truyền ánh sáng nhân nghĩa đời này qua
đời khác, làm thịnh vượng đạo học, hưng thịnh đất nước. Đã đến lúc cần có một tượng đài về nhà
giáo Việt Nam. Nếu phác thảo tượng đài đó, thì có lẽ vút cao nhất là hình ảnh bó đuốc nhân

<i><b>nghĩa, quanh bó đuốc là hình ảnh ơng đồ nho nâng sách thánh hiền, ơng giáo tây học rưng rưng</b></i>
<i><b>mắt kính vì thương dân; là thầy giáo làng dắt trò đến lớp, và thầy giáo hiện đại hôm nay vừa cầm</b></i>
<i><b>phấn vừa bấm nút máy tính dạy học ngang tầm nhân loại...</b></i>

Kính thưa….

Tâm tư, tình cảm của nhà giáo chúng tơi cịn rất nhiều, nhưng với những lời tâm sự mộc mạc
trên, chúng tơi muốn muốn mượn thơ để trải lịng mình kính mong đồng nghiệp, các bậc phụ huynh ,
các cấp lãnh đạo cùng chia xẻ nhân ngày vui trọng đại này.

Cuối cùng tôi xin trân thành cảm ơn
Xin chúc….

</div>

<!--links-->