Bài soạn Vì sao Lev Tolstoi chết cô đơn ở một ga xép

Vì sao Lev Tolstoy chết cô đơn trong một ga xép?
Lev Tolstoy, nhà văn của những huyền thoại, đã qua đời tròn một thế kỷ. Người đương
thời bị sốc không chỉ vì Tolstoy đã chết trong cô đơn, tại một ga xép lạnh lẽo, mà còn bởi
trước khi từ giã cuộc đời, vị bá tước này đã lặng lẽ từ bỏ trang ấp và những người thân
thích của mình ra đi…
Tolstoy tham gia làm công việc đồng áng
"Ta ra đi vì sự yên bình của nàng"
Tolstoy đã lặng lẽ bỏ đi, sau khi để lại cho Sofia, người vợ mà ông gắn bó gần nửa thế kỷ, lá thư có nội dung như sau:
“Xin đừng nghĩ ta bỏ đi bởi vì ta không yêu nàng. Ta yêu nàng và từ thẳm sâu trong lòng ta rất lấy làm hối tiếc, nhưng ta
không thể làm khác được… Ta ra đi không phải vì ước nguyện, hay khát vọng nào đó của riêng ta, mà là vì sự yên bình
của nàng, vì mối ứng xử hợp lẽ và bằng an với cuộc đời này. Thiếu vắng những điều đó, đối với ta, cuộc sống bên nàng
cũng chẳng có nghĩa lý gì…
Vĩnh biệt Sofia, cầu Chúa phù hộ cho nàng”.
Sưu tầm: Cao Minh Anh-THCS Hạ Sơn 1
Sofia Bers, người vợ, người trợ lý đắc lực của Tolstoy
Lá thư khiến Sofia choáng váng đến mức bà đã nhảy xuống hồ trầm mình. Nhưng người nhà đã kịp thời phát hiện và
cứu được bà. Trong khi đó, Tolstoy đang trong hành trình tới Rostov. Và dọc đường đi ông đã bị quật ngã bởi một cơn
sốt rét.
Hay tin chồng đang phải nằm lại ở ga Astopovo, Sofia vội vàng lao đến. Tuy nhiên, khi bà gặp được chồng, ông đã rơi
vào trạng thái bất tỉnh nhân sự…
Nhiều tháng trước cuộc ra đi này, không khí căng thẳng đã bao trùm lên gia đình Tolstoy. Mẫu thuẫn giữa hai vợ chồng
ông nổ ra liên tục và luôn kết thúc bằng những cơn thịnh nộ hòa trong nước mắt.
Sofia, người phụ nữ gia giáo, tìm thấy một lọ nha phiến trong nhà mình. Bà dọa sẽ tự vẫn. Tolstoy khóc và xin vợ hãy
bình tâm. Nhưng đó chỉ là sự bình tâm tạm thời để rồi những om xòm mới lại dấy lên. Thời kỳ này Tolstoy còn hay bị
ngất xỉu kèm theo những cơn co giật.
Một buổi tối ông có thể lên cơn như vậy vài lần. Khi bí mật rời khỏi điền trang Yaskaya Polyana, cả tình trạng sức khỏe
lẫn tinh thần của nhà văn đều bất ổn.
Mối tình từ một tác phẩm văn chương
Gia đình bà Liubov Bers (mẹ của Sofia) vốn thân thiết với nhà Tolstoy từ lâu. Ba cô con gái nhỏ của bà là Lisa, Sofia và
Tanhia vô cùng yêu mến chàng bá tước trẻ tuổi Tolstoy bởi chàng rất hay ghé chơi và dạy các cô tập hát, diễn kịch. Sau
đó Tolstoy vào quân ngũ nên suốt một thời gian dài các cô bé không gặp chàng nữa.

Khi Tolstoy trở về (với tư cách là một người lính từng bảo vệ Sevastopol và tác giả đang nổi danh với “Những chuyện kể
ở Sevastopol”) thì các cô bé nhà Bers đều đã trở thành những tiểu thư ở tuổi cập kê. Vẫn yêu mến Tolstoy như xưa,
nhưng giờ đây, trong mắt các cô, thay cho niềm hân hoan con trẻ là mối quan tâm, sự hiếu kỳ đầy nữ tính.
Sưu tầm: Cao Minh Anh-THCS Hạ Sơn 2
Sự xuất hiện của Tolstoy đã khiến cuộc sống của các cô xáo trộn. Mỗi lần hay tin chàng đến chơi là các cô lại tíu tít
chuẩn bị đón tiếp và đặc biệt là lo sửa soạn cho người chị lớn Lisa phục sức thật xinh đẹp. Bởi ai cũng tin rằng Tolstoy
sẽ chọn Lisa làm vị hôn thê. Thậm chí mọi người còn đoán xem chàng sẽ cầu hôn ra sao, vào ngày giờ nào.
Hai vợ chồng Tolstoy
Thế nhưng một năm đã trôi qua mà chẳng có biến chuyển gì. Khi biết là mình chẳng thể tính chuyện hôn ước với Lisa,
để tránh gây ảo vọng cho các cô gái, Tolstoy thậm chí đã quyết định sẽ không đến chơi nhà Bers nữa.
Nhưng rồi, có một sự kiện xảy ra: Sofia, cô em kế Lisa bỗng dưng xoay qua sáng tác văn chương. Và khi hoàn tất “kiệt
tác” đầu tay, nàng đã đem ra đọc cho mọi người nghe. Tolstoy lập tức nhận ra nhân vật “vị hầu tước từng trải có vẻ
ngoài rất không hấp dẫn” trong câu chuyện đó chính là mình. Lòng tự ái của Tolstoy bị tổn thương, nhưng không hiểu
sao chàng bỗng nhìn Sofia bằng cái nhìn khác hẳn và đột nhiên… phải lòng nàng.
Kể từ đó, ngày nào Tolstoy cũng đến chơi nhà Bers và chăm chú quan sát Sofia. Ánh mắt của vị bá tước từng trải ấy
khiến thiếu nữ Sofia vô cùng bối rối. Nàng thú nhận với cô em gái Tanhia: “Chị sợ là chị đã yêu Tolstoy”. Và khi Tolsstoy
ngỏ lời, không chút chần chừ, nàng đáp: “Xin vâng!”.
"Đêm, giấc ngủ nặng nề. Không phải là nàng”
Trước khi gặp Sofia, cuộc sống của Tolstoy không thể gọi là nghiêm túc, chỉn chu. Như nhiều chàng quý tộc trẻ tuổi thời
ấy, Tolstoy cũng ham mê rượu chè, đàn bà, các trò đỏ đen và nhiều thú tiêu khiển khác. Tolstoy cho rằng giấu diếm vợ
tương lai những lầm lỗi thời trẻ là không đứng đắn, là gian trá nên trước đám cưới chàng đã đưa cho Sofia toàn bộ nhật
ký của mình.
Sưu tầm: Cao Minh Anh-THCS Hạ Sơn 3
Gia đình Tolstoy ở Yasnaya Polyana
Qua những cuốn nhật ký Sofia mới được biết về các khoản nợ nần do cờ bạc, những cuộc bù khú say sưa, về các cô
gái làng mà Tolstoy từng kết giao. Biết cả chuyện một cô gái Digan mà vị bá tước trẻ định chung sống, cả chuyện cô
thôn nữ Aksinia đã “gắn bó” với ông chủ ở điền trang Yasnaya Polyana trong những đêm hè như thế nào, cả chuyện về
cô nương Arsenieva mà Tolstoy định cưới… Sofia rất thất vọng. Nàng không thể hình dung Tolstoy lại như vậy. Nhưng
rốt cục tình yêu của Sofia dành cho Tolstoy vẫn chiến thắng: ngày 23/9/1862 họ làm lễ kết hôn, khi cô dâu mới 18, còn
chú rể đã 34.

Ngay cả đêm tân hôn cũng là một cú sốc đối với thục nữ Sofia. Trong nhật ký nàng viết: “Với chàng, vật dục đóng vai trò
rất quan trọng trong tình yêu. Thật là kinh khủng – mà ta thì ngược lại, không một chút nào…”.
Bản thân Tolstoy cũng mong đợi một cuộc sống gia đình khác, ông viết: “Đêm, giấc ngủ nặng nề. Không phải là nàng”.
Và những cuộc cãi cọ đã diễn ra ngay trong tháng đầu tiên họ chung sống. Tuy hai người cũng nhanh chóng giảng hòa
để rồi lại nồng nàn, tha thiết, nhưng trong tâm hồn mỗi người đều có một vết gợn...
Rạn nứt bắt đầu từ những băn khoăn về giai cấp
Sau đám cưới Sofia theo chồng về sống tại Yasnaya Polyana. Với sự vén khéo, Sofia đã khiến cho trang ấp của vị bá
tước độc thân trở nên nề nếp, ấm cúng hơn. Nhưng mỗi khi những lo toan nội trợ lắng xuống, nàng lại rơi vào buồn
chán. Và Tolstoy, vị bá tước luôn băn khoăn rằng giai cấp quý tộc đã được hưởng an nhàn một cách không xứng đáng,
đã thử tìm cho vợ một công việc “xứng đáng” hơn: Sofia bắt đầu phải gánh vác việc chăm sóc lũ bò sữa cũng như trông
coi chuyện chế biến bơ, phomat…
Nhưng Sofia không hứng thú với những việc ấy, trại chăn bò chỉ khiến nàng thấy buồn nôn. Cuối cùng, nàng đã tự tìm ra
công việc phù hợp với mình: lúc ấy Tolstoy đang viết “Chiến tranh và hòa bình”, Sofia quyết định sẽ giúp ông sao chép
lại toàn bộ các trang nháp sửa chữa chằng chịt thành những bản thảo sạch sẽ, tinh tươm. Từ đó Sofia không chỉ là vợ,
là người quản gia, mà còn là một thư ký đắc lực của Tolstoy.
Sưu tầm: Cao Minh Anh-THCS Hạ Sơn 4
Ngôi nhà của gia đình Tolstoy ở Yasnaya Polyana
Một góc điền trang Yasnaya Polyana
Sưu tầm: Cao Minh Anh-THCS Hạ Sơn 5