Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi qua Cảnh ngày hè

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>VĂN MẪU LỚP 10 </b>

<b>ĐỀ BÀI: CẢM NHẬN CỦA ANH (CHỊ) VỀ VẺ ĐẸP TÂM HỒN CỦA NGUYỄN TRÃI </b>

<b>ĐƯỢC THỂ HIỆN TRONG BÀI THƠ CẢNH NGÀY HÈ </b>

<b>A. SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B. DÀN BÀI CHI TIẾT </b>

<b>1. Mở bài </b>

-

Giới thiệu về Nguyễn Trãi và bài thơ Cảnh ngày hè

-

Giới thiệu vấn đề nghị luận: Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi được thể hiện qua bài
thơ Cảnh ngày hè

<b>2. Thân bài </b>

-

Những nét khái quát

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

• Nội dung chính: Qua bức tranh ngày hè, nhà thơ bày tỏ một tình yêu thiên nhiên,
yêu đời, yêu cuộc sống và niềm ao ước, hạnh phúc, no ấm cho dân chúng muôn
phương

-

Vẻ đẹp tâm hồn tác giả thể hiện qua những khía cạnh sau: (chú ý: phân tích bài thơ, lấy
dẫn chứng cụ thể để thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi)

•

Yêu thiên nhiên: bức tranh thiên nhiên sinh động và đầy sức sống, sự giao cảm
mạnh mẽ và tinh tế của nhà thơ đối với cảnh vật.hài hòa giữa đường nét, màu sắc
và âm thanh, con người và cảnh vật (dẫn chứng cụ thể)

•

Yêu đời, yêu cuộc sống: thể hiện qua bức tranh thiên nhiên sinh động và đầy sức
sống. Thi nhân đón nhận cảnh vật với nhiều giác quan, cùng với sự liên tưởng tinh
tế (dẫn chứng cụ thể)

•

Tấm lịng ưu quốc ái dân: kết tụ hồn thơ Ức Trai không phải là thiên nhiên mà ở
<i>con người, ở muôn dân. Nguyễn Trãi mong cho dân được ấm no hạnh phúc “dân </i>
<i>giàu đủ” nhưng đó phải là hạnh phúc cho tất cả mọi người “khắp đòi phương” </i>

<b>3. Kết bài </b>

-

Nhận xét, đánh giá chung

-

Cảm nghĩ của cá nhân và mở rộng vấn đề

<b>C. BÀI VĂN MẪU </b>

<i>Nguyễn Trãi (1380 – 1442), vị anh hùng dân tộc, "tấm lòng sáng tựa sao Khuê" (lời </i>
vua Lê Thánh Tơng) dù trong bất kì hồn cảnh nào cũng không nguôi tâm nguyện hướng
về dân về nước. Ngay cả khi bị nghi kị, phải lui về q ngoại Cơn Sơn, ơng vẫn bộc bạch
nỗi lịng tha thiết cháy bỏng trong cuộc sống tưởng như chỉ biết vui vầy cùng mây núi cỏ
cây. Nỗi lòng ấy bộc lộ rõ nét trong chùm thơ 61 bài Bảo kính cảnh giới. Đặc biệt, bài thơ
số 43 chan chứa bao khát vọng hướng đến cuộc đời, nhân dân.

Bảo kính cảnh giới (Gương báu răn mình) lấy những bài học từ thiên nhiên vĩ đại để
nhà thơ soi chiếu lịng mình. Ta khơng chỉ gặp tấm lòng yêu thiên nhiên của một nghệ sĩ
<i>lớn mà cịn thấu hiểu tâm sự của người anh hùng ln canh cánh bên lòng nỗi niềm "ưu </i>
<i>quốc ái dân". Suy ngẫm và cảm xúc của nhà thơ giúp chúng ta hình dung một nhân cách </i>
lớn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>Rồi hóng mát thuở ngày trường. </i>

<i>Nhịp thơ thật lạ lùng như kéo dài cảm giác của một ngày "ăn không ngồi rồi": tạo </i>
điểm nhấn ở một nhịp đầu tiên, sau đó là năm chữ nối thành một hơi thơ như tiếng thở
dài. Rõ ràng nhà thơ nói về việc hóng mát mà khơng hề đem lại cảm nhận nhàn tản thật
sự. Hai chữ ngày trường lại hiện ra bao nỗi chán chường của một ngày dài vô vị. Hưởng
nhàn mà không hề thư thái! Có thể đó sẽ là khởi nguồn cho bao nỗi bực dọc trút ra của
con người bất đắc chí. Thế nhưng, tất cả tâm tư đã được nén lại khi nhà thơ đối diện với
một thiên nhiên mành liệt đầy sức sống:

<i>Hòe lục đùn đùn tán rợp giương </i>
<i>Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ </i>
<i>Hồng liên trì đã tiễn mùi hương. </i>

Ba câu thơ đem lại một bức tranh thiên nhiên nhiều màu sắc, cùng những hình ảnh
đặc trưng của khơng gian mùa hè. Trước hết, đó là h bng sắc lục như một chiếc lọng
khổng lồ bao trùm lên cảnh vật, tạo cảm giác về một không gian xanh. Cái nhìn thiên
nhiên của Nguyễn Trải ln có sức bao qt, vừa gợi sức sống của không gian trong động
<i>từ "đùn đùn" vừa gợi cảm giác phóng khống trong một chữ "rợp". Tầm nhìn trải từ gần </i>
ra xa, theo quy luật đăng đối ở hai câu tả thực, khéo léo đan cài sắc đỏ của thạch lựu trước
hiên nhà cùng sắc hồng của ao sen. Câu trên tả sắc, câu dưới gợi hương. Thiên nhiên ấy
cũng chứa chan bao cảm xúc, lúc dịu nhẹ lan tòa lúc bừng bừng phun trào. Để rồi cuối
cùng đọng lại cảm giác man mác tiếc nhớ làn hương thanh thoát của sen hồng lúc cuối hè.
Phải là một người có tâm hồn tinh tế mới cùng một lúc diễn tả được nhiều cảm giác trong
chỉ vài ba câu thơ cô đọng. Giữa khung cảnh thiên nhiên ấy, nhà thơ dường như cũng
nguôi ngoai bao nỗi niềm bực dọc, để lịng mình hịa cùng thiên nhiên đầy sức sống.

Khơng chỉ nhìn bằng mắt mà Nguyễn Trãi còn trải lòng lắng nghe những thanh âm
muôn vẻ của thiên nhiên:

<i>Lao xao chợ cá làng ngư phủ </i>

<i>Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương. </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

rõ cuộc sống thanh bình của những người dân chài, cảnh mua bán tấp nập mà khịng q
ồn ào để khuấy động khơng gian hương nhàn của nhà thơ. Dường như Nguyên Trãi đã
chủ động hướng lịng mình về với chợ cá, làng ngư phủ để thấy bản thân không cách xa
với đời thường. Âm vang cuộc sống thực ấy tạo thành mối dây liên hệ giữa nhà thơ với
nhân dân, mang lại niềm vui xôn xao trong một buổi chiều để tạo cho nhà thơ nỗi buồn.
Cấu trúc đăng đối đã tạo nên sự hòa điệu giữa con người với thiên nhiên trong sự cân
xứng làng ngư phủ – bóng tịch dương mang đậm sắc thái trang trọng cổ điển. Nghệ thuật
tương phản tạo nên một cảm hứng hết sức mới mẻ trong thơ Nguyễn Trãi khi ấn tượng
ám ảnh nhà thơ không phải ánh tịch dương ảm đạm mà lại là âm thanh dắng dỏi cầm ve.
Sự liên tưởng bất ngờ và độc đáo này đã chứng tỏ rõ phẩm chất nghệ sĩ của Nguyễn Trãi.
Tiếng ve đặc trưng của mùa hè đến thơ Nguyễn Trãi lại như một bản đàn mạnh mẽ, rạo
rực hối hả nhịp sống căng tràn của thiên nhiên. Bức tranh thiên nhiên sống động ấy đã
hàm chứa một nội dung thông điệp thẩm mỹ đánh động tâm tư của nhà thơ. Bản thân ơng
có muốn lánh đời thốt tục, ngắm ánh tịch dương, giam mình trong lầu kín cũng khơng
thể khơng nghe, khơng thấy bao vẻ đẹp thiên nhiên tươi tắn rộn rã xung quanh. Thiên
nhiên ấy xơn xao hay chính tấm lịng của nhà thơ cũng đang náo nức muốn hòa cùng niềm
vui sự sống? Cuộc sống của ông không phải của một ẩn sĩ lánh đời mà chính là phản chiếu
của tâm hồn yêu đời thiết tha, vẫn đón nhận thưởng thức được niềm vui cuộc sống thanh
bình để quên đi nỗi riêng tư sầu muộn.

Thiên nhiên đã đem lại một bài học lớn, lay thức khát vọng mãnh liệt muốn trở lại
với đời của nhà thơ. Thiên nhiên ấy đã thổi bùng khát vọng của người anh hùng đầu bạc
mà vẫn vẹn tấm lòng son:

<i>Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng </i>
<i>Dân giàu đủ khắp đòi phương </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

quan niệm nho gia. Giản dị thay và cũng cao cả thay sáu chữ đúc kết tấm lòng Nguyễn

Trãi hướng về nhân dân. Quả thật, riêng ơng trong hồn cảnh bấy giờ có nhiều nỗi buồn,
<i>nhưng bản chất tâm hồn Nguyễn Trãi luôn "trong sáng và đầy sức sống" (lời cố thủ tuớng </i>
Phạm Văn Đồng). Tâm hồn ấy chỉ cháy bỏng niềm mong ước đem lại cho nhân dân cuộc
<i>sống giàu đủ. Niềm mong mỏi nhân dân "khắp nơi không một tiếng hờn giận ốn sầu" </i>
chính là minh chứng cho nhân cách trong sáng tuyệt vời của Nguyễn Trãi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, </b>
<b>nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh </b>

<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các </b>

trường chuyên danh tiếng.

<b>I. </b>

<b>Luyện Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây </b>
<b>dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học. </b>
- <b>Luyện thi vào lớp 10 chuyên Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các </b>

<i>trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên </i>
<i>khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn. </i>

<b>II. Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chuyên dành cho các em HS THCS
lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho </b>
<i>học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt </i>

thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III. </b>

<b>Kênh học tập miễn phí</b>

- <b>HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các </b>
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn </b>
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->