Phân tích bài thơ Ông đồ của nhà thơ Vũ Đình Liên

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 1

<b>VĂN MẪU LỚP 8 </b>

<b>ĐỀ BÀI: PHÂN TÍCH BÀI THƠ ƠNG ĐỒ CỦA NHÀ THƠ VŨ ĐÌNH LIÊN </b>

<b>A. SƠ ĐỒ TĨM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B. DÀN BÀI CHI TIẾT </b>
<b>1. Mở bài </b>

<i>- Giới thiệu tác giả Vũ Đình Liên và bài thơ"Ông Đồ". </i>
- Dẫn dắt vào vấn đề

<b>2. Thân bài </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 2

• Chủ đề: Qua hình ảnh ơng đồ viết câu đối Tết, tác giả biểu lộ lòng thương cảm lớp
người tài tình sinh bất phùng thời nay đã gần đất xa trời, đồng thời thể hiện niềm
xót thương một nền vãn hóa lụi tàn..

• Bố cục: 3 phần
- Cảm nhận

• Tình thương người và nỗi niềm hồi cổ .

o Hình ảnh Ông đồ trong hoài niệm của tác giả, hoài niệm về một thời huy hoàng.
o <i>"Mỗi năm".. Khi hoa đào nở, tết đến xuân về ông đồ xuất hiện với mực tàu, giấy </i>

đỏ là một nét văn hóa thiêng liêng của dân tộc. Nó tượng trưng cho cái cổ kính.
Ơng đồ mang lại hạnh phúc cho mọi nhà.

o Ơng đồ được mọi người tơn trọng, ngưỡng mộ. Khách hàng tìm đến rất đơng

<i>"Bao nhiêu" </i>

o Trân trọng và khâm phục với hình ảnh ơng đồ ngày xưa, kín đáo thể hiện niềm
tự hào đối với một đất nước có nền văn hóa lâu đời.

• Sự đối lập trước kia và nay

o Bao nhiêu người thuê viết - ông đồ ngồi đó không ai hay.
o Hoa tay thảo những nét - giấy đỏ buồn, sầu.

o Bày mực tàu giấy đỏ...người qua - lá vàng rơi...bụi bay

→ Bộc lộ lòng thương cảm của tác giả trước hình ảnh ơng đồ chỉ cịn là tia nắng nhỏ nhoi
giữa buổi chiều tà

• Hình ảnh ơng đị vẫn ngồi đó nhưng khơng ai hay thấy sự vơ tình đến phũ phàng.
Ơng ngồi chờ những hy vọng cuối cùng, nhưng không ai ban cho.

• Mùa xuân đến, hoa đào nở nhưng khơng thấy ơng đồ.

• Hai câu cuối là lời tự vấn của nhà thơ, là nỗi bâng khuâng thương tiếc, ngậm ngùi.
o Ơng đồ là hình tượng là di tích tiều tụy đáng thương của một thời tàn tạ.
o Bài thơ đã làm nổi bật số phận một con người, một thế hệ đã qua

<b>3. Kết bài: </b>

- Nêu cảm nhận, nhận xét, đánh giá chung

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 3
<b>C. BÀI VĂN MẪU </b>

Theo dòng thời gian bất tận, mọi thứ sẽ lui vào dĩ vãng mịt mờ, để lại cho con người
bao nỗi niềm tiếc nuối. Nhất là khi những vẻ đẹp tài hoa một thời chỉ cịn vang bóng. Cũng
bắt nguồn từ cảm hứng ấy, bài thơ Ơng Đồ thể hiện một hồi niệm day dứt, thương cảm
cho một giá trị tinh thần sắp tàn lụi. Bài thơ là tấm gương phản chiếu cho hồn thơ giàu
lịng thương người và hồi cổ của Vũ Đình Liên.

Được ra đời trong phong trăo Thơ mới, nhưng băi thơ thoât khỏi hai trục cảm xúc
chính thời bấy giờ lă tình u vă thiín nhiín. Trong lúc những nhă thơ lêng mạn đang
chìm đắm trong câi tơi câ nhđn, muốn vẽ nín hiện thực mă họ muốn có, say sưa trong
mộng ảo thì Vũ Đình Liín – một trí thức tđy học trong lúc sững người, ngoảnh đầu quay
<i>lại phía sau để bất chợt nhận ra “câi di tích tiều tuỵ, đâng thương của một thời”. Ơng đồ </i>
– hình ảnh cuối cùng của nền Nho học đê từng tồn tại trong suốt một ngăn năm phong
kiến Việt Nam.

Sự trượt dốc của nền Nho học đã kéo theo cả một lớp người trở thành nạn nhân đau
khổ. Ông đồ của Vũ Đình Liên là một chứng tích cho một vẻ đẹp khơng bao giờ trở lại. Là
hình ảnh đã ăn sâu vào tiềm thức mọi người và vì thế chưa mất đi hoàn toàn, nhất là đối
với những con người có tâm trạng hồi niệm cho vẻ đẹp quá khứ như Vũ Đình Liên. Khi
mà chữ nghĩa thánh hiền cao q khơng cịn vị trí, phải ra tận vỉa hè, đường phố, đã trở
thành một món hàng… con người ta mới thảng thốt, giật mình, xót xa cho ánh hào quang
rực rỡ một thời. Tâm sự ấy đã được thể hiện trong bài thơ tạo nên sự giao thoa đồng cảm
giữa nhân vật trữ tình và chủ thể trữ tình:

<i>Mỗi năm hoa đào nở </i>
<i>Lại thấy ông đồ già </i>
<i>Bày mực tàu giấy đỏ </i>

<i>Bên phố đông người qua. </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 4

Vẻ già nua đáng thương hay là đạo học sắp suy tàn? Trớ trêu thay, nơi ơng có thể níu giữ
<i>vẻ đẹp văn hố, nơi ơng có thể kiếm sống lại là “bên phố đơng người qua”. Hình bóng lẻ </i>
loi, cơ độc của con người như bất lực trước hiện thực phũ phàng. Trong dòng đời hối hả
trơi, hiện lên hình ảnh ơng đồ đang gị trên từng con chữ tài năng và tâm huyết của một
đời người ngay giữa chợ đời:

<i>Bao nhiêu người thuê viết </i>
<i>Tấm tắc ngợi khen tài </i>
<i>Hoa tay thảo những nét </i>
<i>Như phượng múa rồng bay. </i>

Đó là dư vang của một thời, nhưng cũng là hình ảnh đáng buồn trong sự chống chọi
vô vọng, như một ánh nắng cuối ngày rực rỡ, bùng lên khi ngày đã sắp tàn. Cái cảnh xúm
xít, chen lấn để mua một câu đối, một đôi chữ Nho mới đau đớn làm sao. Trong từng
người ấy, có ai thật sự cảm thấy xót xa cho sự xuống cấp thảm hại của chữ Thánh Hiền –
một giá trị tinh thần được đặt xuống ngang hàng với giá trị vật chất?

Dẫu rằng sự hiện hữu của ơng đồ góp thêm nét đẹp truyền thống ấm cúng, trang
<i>trọng cho ngày Tết và nét chữ “như phượng múa rồng bay” kia cố níu kéo lấy chút thể </i>
diện cuối cùng, được mọi người thán phục, ngưỡng mộ nhưng tránh sao khỏi cảm giác bẽ
bàng, sượng sùng? Nhưng cái danh dự cịn sót lại nhỏ nhoi ấy cũng đâu tồn tại mãi, nó
vẫn bị thời gian khắc nghiệt vùi lấp không thương tiếc:

<i>Nhưng mỗi năm mỗi vắng </i>
<i>Người thuê viết nay đâu </i>
<i>Giấy đỏ buồn không thắm </i>

<i>Mực đọng trong nghiên sầu </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 5

thương khi trước mặt mình là một cảnh vật hoang vắng, đượm buồn. Trong sắc phai bẽ
bàng của giấy, sự kết đọng lạnh lịng của mực tự thân nó đã dâng lên một nỗi buồn tủi. Là
ngoại cảnh nhưng cũng là tâm cảnh, một nỗi buồn thắm thía, khiến cho những vật vô tri
<i>vô giác cũng nhuốm sầu như chủ nhân của chúng “một mình mình biết, một mình mình </i>

<i>buồn”, “trĩu nặng những ưu tư, xót xa trước thời thế đổi thay”. Và càng đáng buồn hơn, </i>

đến khổ thơ thứ tư thì cịn lại cái hình ảnh của ông đồ lặng lẽ, cô đơn giữa quang cảnh
lạnh lẽo:

<i>Ơng đồ vẫn ngồi đấy </i>
<i>Qua đường khơng ai hay </i>
<i>Lá vàng rơi trên giấy </i>
<i>Ngoài trời mưa bụi bay. </i>

Bằng hi vọng mong manh còn lại, chút gắng gỏi vì miếng cơm manh áo,ơng đồ vẫn
kiên nhẫn ngồi đợi. Nhưng đáp lại sự đợi chờ vô vọng đó là những dáng tấp nập qua lại
của mọi người, hờ hững, quên đi sự hiện diện của ông. Giữa cái ồn ào, náo động xung
quanh là bóng dáng cô độc của ông đồ. Sự đối lập giữa ông đồ và cuộc sống tất bật khiến
nhà thơ ngậm ngùi thương cảm. Giữa không gian đông người ấy, ông đồ vẫn ngồi, bóng
<i>dáng trầm tư có khác chăng Nguyễn Khuyến trước kia “tựa gối ôm cần lâu chẳng được”. </i>
Từng đợt lá vàng rơi xuống đường, rơi trên giấy cùng ánh mắt thẫn thờ như ngơ ngác
trông ra màn mưa bụi mịt mờ thật ám ảnh, khiến cho con người dâng lên bao nỗi xót xa,
đánh động vào lương tri của mỗi người. Không gian hoang vắng đến thê lương. Bất chợt
<i>tôi lại nghĩ đến câu thơ của Yến Lan trong Bến My Lăng: “Trăng thì đầy rơi vàng trên mặt </i>

<i>sách”. “Lá vàng rơi trên giấy” cũng gợi ra cái không gian thấm đẫm nỗi buồn. “lá vàng rơi”, </i>

cũng như số phận hẩm hiu của ông đồ đã đến hồi kết thúc:

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 6

<i>Thực sự đến giờ bài thơ “chứa đựng cả một hệ vấn đề: bi kịch của sự gặp gỡ Đông và </i>

<i>Tây, sự suy vong và cáo chung của một thời đại, sự biến mất vĩnh viễn của một lớp người”. </i>

Vịng tuần hồn của đất trời vẫn tiếp tục, nhưng bóng dáng của ơnd đồ khơng cịn nữa.
Cảnh đấy, cịn người ở đâu? Hoa đào kia như một biểu tượng của dòng thời gian, của tạo
hố. Cái cịn, cái mất ám ảnh trong tâm trí mọi người. Ở đó là một niềm nhớ thương vời
vợi:

<i>Những người muôn năm cũ </i>
<i>Hồn ở đâu bây giờ? </i>

<i>Khi bóng dáng ơng đồ khơng cịn, liệu nét chữ – “hồn” của ơng – cịn chăng? Những </i>
<i>tinh hoa của giá trị tinh thần đã hoàn tồn mất hẳn? “Những người mn năm cũ” là ơng </i>
đồ, là người thuê viết hay chính là thế hệ của lớp người mới trong đó có chính nhà thơ?
Dẫu là ai, câu thơ vẫn gợi lên một niềm ray rứt, ngậm ngùi. Mạch đồng cảm của người xưa
và người nay được nối liền: Sự chán ngán cùng cực của ơng đồ và nỗi lịng ân hận, tiếc
nuối của lớp hậu sinh đã vơ tình lãng qn thế hệ cha ông.

Hỏi để đánh thức dậy trong tiềm thức sâu xa của mỗi người dân Việt những nỗi niềm
vọng tưởng, đánh thức dậy nỗi ân hận, day dứt nhưng cũng đồng thời nhắc nhở mọi người
đừng quên lãng đi quá khứ, lãng quên đi lòng u nước và văn hố dân tộc. Bởi lẽ, đó cũng
là hồn nước, hồn thiêng sông núi, là quốc hồn quốc tuý. Đánh mất đi hồn dân tộc có khác
chi là mất nước?

Và có lẽ, Vũ Đình Liên không đến nỗi bảo thủ khư khư mực tàu giấy đỏ mà quan
trọng hơn đó là tình cảm gắn bó và trân trọng một lớp người tài hoa, đáng kính của nhà
thơ. Để rồi, trong tâm hồn ta bất chợt một lúc nào đó lại vọng về tiếng bà ru cùng tiếng
đua nôi kẽo kẹt:

<i>Chẳng ham ruộng cả ao liền </i>

<i>Chỉ ham cái bút, cái nghiên anh đồ. </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1
<b>Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, </b>
<b>nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh </b>

<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các </b>

trường chuyên danh tiếng.

<b>I. </b>

<b>Luyện Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây </b>
<b>dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học. </b>
- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các </b>

<i>trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên </i>
<i>khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn. </i>

<b>II. Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho </b>
<i>học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt </i>

thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III. </b>

<b>Kênh học tập miễn phí</b>

- <b>HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các </b>
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn </b>
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->