Phân tích bút pháp lãng mạn trong Chữ người tử tù

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 1

<b>VĂN MẪU LỚP 11 </b>

<b>ĐỀ BÀI: PHÂN TÍCH BÚT PHÁP LÃNG MẠN TRONG CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ CỦA </b>

<b>NGUYỄN TUÂN </b>

<b>A. SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B. DÀN BÀI CHI TIẾT </b>
<b>1. Mở bài </b>

- Giới thiệu truyện ngắn Chữ người tử tù và nhà văn Nguyễn Tuân

- Dẫn dắt vào vấn đề: bút pháp lãng mạn trong Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân

<b>2. Thân bài </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 2
• Tóm tắt:

• Bút pháp lãng mạn là phương thức phản ánh hiện thực trong đó nhà văn đề cao trí
tưởng tượng, miêu tả thực theo cảm nhận chủ quan

• Đặc điểm của bút pháp lãng mạn

o Khai thác nghệ thuật tương phản đối lập một cách triệt để
o Tô đậm ấn tượng về cái phi thường dữ dội

o Hình tượng được sáng tạo một cách biệt lệ, lãng mạn nhưng vẫn được kết hợp
nhuần nhuyễn với chất hiện thực tạo nên vẻ đẹp riêng của văn xuôi lãng mạn
- Phân tích

• Thủ pháp nghệ thuật tương phản trong tình huống truyện độc đáo sáng tạo: Cuộc
gặp gỡ khác thường của hai con người khác thường trong hoàn cảnh éo le

o Tương phản giữa hoàn cảnh và tính cách

o Tương phản giữa hiện thực và ước mơ lí tưởng

 Thủ pháp tương phản thể hiện rõ nét nhất trong cảnh tượng Huấn Cao cho chữ
<i>viên quản ngục,nó được coi là "cảnh tượng xưa nay chưa từng có" </i>

✓ Viết thư pháp và nơi viết thư pháp

✓ <i>Lí do cho chữ: cảm phục tấm lòng "biệt nhỡn liên tài" của viên quản ngục </i>
✓ Thời điểm cho chữ

✓ Người cho chữ là người tử tù ngày mai ra pháp trường nhận án chém, cổ đeo
gông, chân vướng xiềng xích, ung dung tơ đậm nét chữ >< Người nhận chữ:
khúm núm, cất những đồng tiền kẽm, thầy thơ lại run run bưng chậu mự  Vị
thế của quản ngục và kẻ tử tù dường như có sự thay đổi.

• Hình tượng Huấn Cao tài hoa rất đỗi nghệ sĩ mang một khí phách phi thường, tâm
hồn thiện lương trong sáng trên nền nghệ thuật tương phản khác thường.Chính
Huấn Cao là nhân vật được xây dựng bằng bút pháp lí tưởng hóa có ngun mẫu
từ hình tượng Cao Bá Quát- nhân vật có thật trong lịch sử Việt vừa có tài văn
chương chữ nghĩa lại ngang tàng khí khái nhằm thể hiện tư tưởng,quan điểm thẩm
<i>mĩ,bộc lộ cái "ngông" </i>

o Tài hoa nghệ sĩ: Huấn Cao là một nho sĩ tài hoa

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 3
✓ Chữ viết ông Huấn trở thành những bức tranh nghệ thuật và là khao khát

của những người say mê cái đẹp

✓ năng hiếm có trong nghệ thuật viết thư pháp
o Một người khí phách phi thường:

✓ Huấn Cao xuất hiện một cách trực tiếp

▪ Miêu tả chiếc gông dài 8 thước, nặng 7-8 tạ, gỗ lim  Biểu tượng của quyền
lực triều đình phong kiến-cái ác

▪ Hành động chúc thang gơng xuống đất: dứt khốt, khơng e dè  Phá vỡ chốn
nghiêm trang ngục tù: Những việc Huấn Cao muốn làm thì khơng ai ngăn
cản được

▪ Thản nhiên nhận rượu thịt của viên quản ngục và coi nó là việc làm trong
lúc bình sinh  Huấn Cao coi ngục tù chỉ là chốn dừng chân

▪ Có tài bẻ khóa, vượt ngục khơng phải là tài lẻ của bọn tiểu nhân bình thường
mà đó là khí phách hơn người của Huấn Cao,khơng ngục tù nào có thể giam
hãm được ơng

✓ <i>Tỏ thái độ kinh bạc viên quản ngục "ngươi hỏi ta muốn gì...đây nữa" </i>

✓ Khơng vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình cho chữ  Khí phách ở bậc anh
<i>hùng "bần tiện bất năng di,uy vũ bất năng khuất" </i>

o Thiện lương trong sáng

✓ Trên đời không sợ quyền thế, tiền bạc, chỉ sợ phụ một tấm lòng trong thiên hạ
✓ Trong quan niệm của Nguyễn Tuân: cái tài phải đi đôi với cái tâm,cái thiện và

cái đẹp khơng thể tách rời nhau.Sự hịa hợp giữa tài năng khí phách,thiện lương
khiến Huấn Cao trở thành biểu tượng rực rỡ của cái đẹp

- Nhận xét:

• Bút pháp lãng mạn đã mang đến nội dung mới lạ, nghệ thuật đặc sắc cho tác phẩm
• Khắc họa hình tượng nghệ thuật, bộc lộ thơng điệp dù thực tại có tăm tối tàn bạo
đến đâu cũng không thể tiêu diệt cái đẹp, cái đẹp bất khả chiến bại  Niềm tin
mãnh liệt về một lối sống, một nhân cách, một mẫu người

• Nghệ thuật kể chuyện, kết cấu tình tiết, lời thoại độc đáo khắc họa nhân vật điển
hình độc đáo

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 4
- Nêu nhận xét, đánh giá chung về vấn đề

- Mở rộng vấn đề bằng suy nghĩ và cảm nhận của mỗi cá nhân

<b>C. BÀI VĂN MẪU </b>
<b>Bài văn mẫu 1 </b>

Tập truyện ngắn này của Nguyễn Tuân cũng là một thành tựu rực rỡ của văn xuôi
lãng mạn Việt Nam 1930 – 1945, hội tụ trong đó những yếu tố thẩm mỹ và nguyên tắc
<i>sáng tác của phương pháp sáng tác này. Truyện ngắn “Chữ người tử tù” là một trong số </i>
đó.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 5
<i>(…) của viên quan coi ngục này là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà </i>
<i>nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ”. Họ sống lạc lõng với xung quanh, là những người chọn </i>
<i>nhầm nghề bởi nơi họ sống là một nơi “lẫn lộn (…) khó giữ thiên lương”, là nơi mà những </i>
cái thuần khiết bị đày ải giữa một đống cặn bã. Giữa cảnh sống đó, nhân cách và tài năng
của Huấn Cao càng rực sáng hơn, Huấn Cao đã vượt lên khỏi những ràng buộc của hoàn
cảnh để sống với chính bản thân mình dù rằng ơng đang ở trong cảnh tù đày, cá nằm trên
<i>thớt. Nguyễn Tuân đã dùng những lời thật đẹp để tả lại khung cảnh “một ngôi sao Hôm </i>
<i>nhấp nháy như muốn trụt xuống phía chân trời khơng định (…); bấy nhiêu âm thanh phức </i>
<i>tạp bay cao dần lên khỏi mặt đất tối, nâng đỡ lấy một ngơi sao chính vị muốn từ biệt vũ </i>
<i>trụ…”. Những câu văn bay bổng, tài hoa đó đã nói lên phần nào lịng u mến của nhà văn </i>
với các nhân vật lý tưởng của mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 6
lĩnh” của chính nhân vật này ở cuối truyện, nói sau khi được Huấn Cao cho chữ và khuyên
bảo lại là một nét đẹp của một tâm hồn hướng thiện, yêu mến tài hoa.

Trong sáng tác của các nhà văn lãng mạn, người ta có thể nhận ra được hình bóng
<i>nhà văn trong nhân vật lý tưởng của mình. Huấn Cao trong “Chữ người tử tù” là một nhân </i>
vật như thế. Hành trạng một đời tung hồnh khơng biết trên đầu có ai cùng sự tài hoa,
ngơng nghênh của ơng Huấn cũng là một phần tâm hồn Nguyễn Tuân gửi vào trong đó.
Con người Nguyễn Tn ở ngồi đời cũng như con người ông trong văn chương và các
nhân vật của ơng có những nét chồng khít đến kỳ lạ mà trong đó sự tài hoa, ngang tàng,
phóng túng là mẫu số chung của những phân số đó. Con người nghệ sĩ ấy khơng chấp
nhận cái tầm thường xung quanh, muốn nổi loạn với tất cả mà ở đây hình mẫu lịch sử của
nhân vật Huấn Cao (một số nhà nghiên cứu nói là Cao Bá Qt) chỉ cịn tiếng vọng. Cũng
chính con người nghệ sĩ trong Nguyễn Tuân đã giúp ông bỏ đi phần kết của truyện này
khi in trên báo, không đưa vào trong tập sách “Vang bóng một thời”. Khi truyện ngắn
“Vang bóng một thời” in lần đầu trên báo, sau khi nói “Xin bái lĩnh”, viên quản ngục đã
nghĩ rằng mình đã có “lời”, có “lãi” khi biệt đãi Huấn Cao và nhận được bức châm do chính

tay Huấn Cao viết. Cái kết này đã bị lược bỏ khi truyện được in thành sách và chính sự
lược bỏ đó đã làm cho truyện thành cơng hơn, cuốn hút hơn. Truyện cuốn hút vì nó là
một khối lãng mạn thực sự mà không bị những ý nghĩ vụ lợi xen vào dù chỉ trong từng
chi tiết nhỏ. Đó chính là quan niệm cái Đẹp khơng gắn liền với cái hữu ích, cái Đẹp đối lập
<i>với cái vụ lợi, như Nguyễn Tuân từng nói: “Nghệ thuật là cái mà bọn con buôn coi là vơ giá </i>
<i>trị…”. </i>

<i>“Vang bóng một thời” là một tiếng vọng đầy cuốn hút trong trào lưu văn học lãng </i>
mạn 1930 – 1945 và “Chữ người tử tù” là một tiếng nói góp phần làm nên sự thành cơng
của tập truyện này. Có thể nói rằng, những đặc trưng của phương pháp sáng tác lãng mạn
chủ nghĩa không phải đã tập trung đầy đủ ở đây nhưng nhà văn đã thực sự đem chúng ta
đến một thế giới mà trong đó nhân vật lãng mạn vượt lên khỏi hoàn cảnh để sống khác
biệt với những tầm thường, tăm tối quanh mình. Cái Đẹp, cái Thiện và sự tài hoa đã cùng
nhau châu tuần về đó.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 7
Trong trào lưu văn học lãng mạn Việt Nam 1930 – 1945, Nguyễn Tuân nổi lên như
một gương mặt tiêu biểu của mảng sáng tác văn xuôi với những tác phẩm mang một
phong cách riêng, độc đáo và hấp dẫn. Sáng tác của Nguyễn Tuân dù là truyện ngắn, tiểu
thuyết hay tuỳ bút, trước 1945, đều là tiếng nói của một tâm hồn lãng mạn, một tài năng
<i>mẫu mực của nghệ thuật ngôn từ. Trong sự nghiệp Nguyễn Tuân, tập truyện ngắn “Vang </i>
<i>bóng một thời” là một mốc son đậm nét giúp người đọc hiểu và gần Nguyễn Tuân hơn, </i>
một Nguyễn Tuân tài ba, uyên bác và làm chủ gần như tuyệt đối vốn tiếng Việt phong phú,
dồi dào và đầy sáng tạo. Tập truyện ngắn này của Nguyễn Tuân cũng là một thành tựu
rực rỡ của văn xuôi lãng mạn Việt Nam 1930 – 1945, hội tụ trong đó những yếu tố thẩm
<i>mỹ và nguyên tắc sáng tác của phương pháp sáng tác này. Truyện ngắn “Chữ người tử tù” </i>
là một trong số đó.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 8
<i>nhưng họ vẫn là những người xa lạ với hồn cảnh của mình đang sống. “Trong hoàn cảnh </i>

<i>đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc, tính cách dịu dàng và lịng biết giá người </i>
<i>(…) của viên quan coi ngục này là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà </i>
<i>nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ”. Họ sống lạc lõng với xung quanh, là những người chọn </i>
<i>nhầm nghề bởi nơi họ sống là một nơi “lẫn lộn (…) khó giữ thiên lương”, là nơi mà những </i>
cái thuần khiết bị đày ải giữa một đống cặn bã. Giữa cảnh sống đó, nhân cách và tài năng
của Huấn Cao càng rực sáng hơn, Huấn Cao đã vượt lên khỏi những ràng buộc của hoàn
cảnh để sống với chính bản thân mình dù rằng ơng đang ở trong cảnh tù đày, cá nằm trên
<i>thớt. Nguyễn Tuân đã dùng những lời thật đẹp để tả lại khung cảnh “một ngôi sao Hôm </i>
<i>nhấp nháy như muốn trụt xuống phía chân trời khơng định (…); bấy nhiêu âm thanh phức </i>
<i>tạp bay cao dần lên khỏi mặt đất tối, nâng đỡ lấy một ngơi sao chính vị muốn từ biệt vũ </i>
<i>trụ…”. Những câu văn bay bổng, tài hoa đó đã nói lên phần nào lịng yêu mến của nhà văn </i>
với các nhân vật lý tưởng của mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 9
<i>vượt lên khỏi thực tại tầm thường, tăm tối. Câu nói “Xin lĩnh ý” của viên quản ngục khi bị </i>
<i>Huấn Cao quát đuổi ra ngoài chỉ đơn thuần là một sự nhũn nhặn nhưng câu nói “Xin bái </i>
<i>lĩnh” của chính nhân vật này ở cuối truyện, nói sau khi được Huấn Cao cho chữ và khuyên </i>
bảo lại là một nét đẹp của một tâm hồn hướng thiện, yêu mến tài hoa.

Trong sáng tác của các nhà văn lãng mạn, người ta có thể nhận ra được hình bóng
<i>nhà văn trong nhân vật lý tưởng của mình. Huấn Cao trong “Chữ người tử tù” là một nhân </i>
vật như thế. Hành trạng một đời tung hồnh khơng biết trên đầu có ai cùng sự tài hoa,
ngơng nghênh của ông Huấn cũng là một phần tâm hồn Nguyễn Tuân gửi vào trong đó.
Con người Nguyễn Tn ở ngồi đời cũng như con người ông trong văn chương và các
nhân vật của ơng có những nét chồng khít đến kỳ lạ mà trong đó sự tài hoa, ngang tàng,
phóng túng là mẫu số chung của những phân số đó. Con người nghệ sĩ ấy khơng chấp
nhận cái tầm thường xung quanh, muốn nổi loạn với tất cả mà ở đây hình mẫu lịch sử của
nhân vật Huấn Cao (một số nhà nghiên cứu nói là Cao Bá Qt) chỉ cịn tiếng vọng. Cũng
chính con người nghệ sĩ trong Nguyễn Tuân đã giúp ông bỏ đi phần kết của truyện này
<i>khi in trên báo, khơng đưa vào trong tập sách “Vang bóng một thời”. Khi truyện ngắn </i>

<i>“Vang bóng một thời” in lần đầu trên báo, sau khi nói “Xin bái lĩnh”, viên quản ngục đã </i>
<i>nghĩ rằng mình đã có “lời”, có “lãi” khi biệt đãi Huấn Cao và nhận được bức châm do chính </i>
tay Huấn Cao viết. Cái kết này đã bị lược bỏ khi truyện được in thành sách và chính sự
lược bỏ đó đã làm cho truyện thành cơng hơn, cuốn hút hơn. Truyện cuốn hút vì nó là
một khối lãng mạn thực sự mà không bị những ý nghĩ vụ lợi xen vào dù chỉ trong từng
chi tiết nhỏ. Đó chính là quan niệm cái Đẹp khơng gắn liền với cái hữu ích, cái Đẹp đối lập
<i>với cái vụ lợi, như Nguyễn Tuân từng nói: “Nghệ thuật là cái mà bọn con bn coi là vô giá </i>
<i>trị…”. </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1
<b>Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, </b>
<b>nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh </b>

<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các </b>

trường chuyên danh tiếng.

<b>I. </b>

<b>Luyện Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây </b>
<b>dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học. </b>
- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các </b>

<i>trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên </i>
<i>khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn. </i>

<b>II. Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Tốn Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho </b>
<i>học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt </i>

thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III. </b>

<b>Kênh học tập miễn phí</b>

- <b>HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các </b>
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn </b>
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->