HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Sự vận động tự quay quanh trục của
Trái Đất sinh ra hiện tượng gì?


KIỂM TRA BÀI CŨ
Trả lời: Sự vận động tự quay quanh trục của Trái
Đất sinh ra hiện tượng:
1. Sự luân phiên ngày, đêm
2. Giờ trên Trái Đất và
đường chuyển ngày quốc tế
3. Sự lệch hướng chuyển
động của các vật thể


Ngồi vận động tự quay quanh trục
Trái Đất cịn có chuyển động nào nữa?

Ngoài chuyển động tự quay quanh trục
Trái Đất còn chuyển động quanh Mặt Trời


CHƯƠNG II: VŨ TRỤ. HỆ QUẢ CÁC
CHUYỂN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT
Bài 6:

HỆ QUẢ CHUYỂN ĐÔNG XUNG
QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT

Bài 6: HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG
QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT

Hệ
quả
chuyển
động
Xung
quanh
Mặt
Trời
của
Trái Đất

Chuyển động biểu kiến hằng năm
của Mặt Trời
Các mùa trong năm

Ngày đêm dài ngắn theo mùa và
theo vĩ độ


Bài 6: HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG
QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT
I. CHUYỂN ĐỘNG BIỂU KIẾN HẰNG NĂM CỦA MẶT TRỜI

Em hãy cho
Hiện
Mặt Trời
biếttượng

thế nào
là ở đỉnh đầu lúc
12h trưa, được gọi là Mặt Trời
hiện tượng Mặt
lên thiên đỉnh.
Trời lên thiên
đỉnh?.


Bài 6: HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG
QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT
Ví dụ: Buổi sáng và buổi chiều, ta thấy Mặt Trời
ở những vị trí khác nhau --> mặt trời không
chuyển động, do vận động của trái đất --> chuyển
động này là chuyển động biểu kiến.
Chuyển động biểu kiến là chuyển động nhìn thấy
Vậy thế nào là chuyển
được nhưng khơng có thật của Mặt Trời
động biểu kiến?


Hãy
xác
định
vực nào
trêntượng
Trái Đất
hiện
Khu
vực

nội khu
chí tuyến
có hiện
Mặtcó
Trời
lên
tượng
Mặtmỗi
Trờinăm
lên hai
thiênlần,
đỉnh
năm
haivà
lần?
thiên
đỉnh
chímỗi
tuyến
Bắc
chí
Nơi nào
chỉchỉ
mộtmột
lần?lần,
Khukhu
vựcvực
nàongoại
khơngchí
có tuyến

hiện
tuyến
Nam
tượngcó
Mặt
Trời
lên thiên
khơng
hiện
tượng
Mặt đỉnh?
Trời lên thiên đỉnh?


Quan sát hình vẽ, hãy mơ tả trình tự hiện
tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh.


Bài 6: HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG
QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT

Xảy ra trình tự từ chí tuyến Nam  chí tuyến Bắc:
Ngày 22.12: chí tuyến Nam
Ngày 21.3 : ở xích đạo
Ngày 22.6 : ở chí tuyến Bắc
Ngày 23.9 : ở xích đạo


Bài 6: HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG
QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT

I. CHUYỂN ĐỘNG BIỂU KIẾN HẰNG NĂM CỦA MẶT TRỜI

Hiện tượng chuyển
động biểu
kiến
Ngun
nhân:
Docó
trục Trái
phải
do Mặtvà
Trời
Đất
nghiêng
khơng đổi
chuyển động
khơng?
phươngkhi
chuyển
động
Nếuquanh
khơngmặt
thì do
Trời.
ngun nhânnào?


Bốn mùa là hệ quả thứ hai của sự vận động Trái Đất
quanh Mặt Trời

Mùa xuân đà hé môi cười

Thu về hoa cúc vàng tươi

Hè sang phượng vĩ gọi ve đến rồi

Mùa đơng lạnh giá cây chồng áo bơng


Mùa xuân

Mùa thu

Mùa hạ

Mùa đông


Bài 6: HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG
QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT
II. CÁC MÙA TRONG NĂM
Em
Dựahãy
vào cho
sự hiểu
biết biết
có
mình
mùa
và

trong
kiếnnăm?
thức
Có mấy
4của
mùa
trong
năm:
trong
đặc
SGK,
điểm
em
thời
tiết
* Nêu
Khái
niệm:
Mùa
là hãy
một
Mùa
xn
ấm
áp
và
cho
biết
hậu
khái

của
niệm
phần
thời
gian
củatừng
năm,
Mùa
hèkhí
nóng
bức
mùa
Mùa?
nhưng
có đặc
Mùa
thu mát
mẻ điểm riêng
về đơng
thời tiết
khí hậu.
Mùa
lạnhvàgiá


II. CÁC MÙA TRONG NĂM
Nguyên
nhân
Nguyên
nhân

sinhdo
ra trục
các Trái
mùaĐất
là
nghiêng vàdo
không
đâu?đổi phương khi
chuyển động xung quanh Mặt Trời.
21 - 3
Xuân Phân
(bắt đầu mùa xuân)

x
Mùa

uân

Lập hạ

22 - 6
Hạ Chí
(bắt đầu mùa hạ)

Lập thu
Mù a

M ùa đ

ông

Lập xuân

Lập đông
t
Mùa

hạ

23 - 9
Thu phân
(bắt đầu mùa thu)

hu

22 - 12
Đơng Chí
(bắt đầu mùa đơng)


Bài 6: HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG
QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT
II. CÁC MÙA TRONG NĂM


Hoàn thiện bảng sau
NGÀY

21/3

22/6

23/9

22/12

TIẾT

ĐỊA ĐIỂM
BÁN CẦU

Nửa cầu
Bắc
Nửa cầu
Nam
Nửa cầu
Bắc
Nửa cầu
Nam
Nửa cầu
Bắc
Nửa cầu
Nam
Nửa cầu
Bắc
Nửa cầu
Nam

VỊ TRÍ BÁN
CẦU SO VỚI

MẶT TRỜI

LƯỢNG NHIỆT
VÀ ÁNH SÁNG
NHẬN ĐƯỢC

BẮT ĐẦU MÙA


Quan sát hình dưới đây
21 - 3
Xuân Phân
(bắt đầu mùa xuân)
xuân
M ùa
Lập hạ

22 - 6
Hạ Chí
Lập thu
(bắt đầu mùa hạ) Mùa h
ạ

Mùa đ
ơng
Lập xn

22 - 12
Đơng
Chí

Lập đơng
u (bắt đầu mùa đông)
h
t
Mùa
23 - 9
Thu phân
(bắt đầu mùa thu)

Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và cách tính mùa ở bán cầu Bắc
21 - 3
Thu phân
(bắt đầu mùa thu)
thu
M ùa
Lập đơng

22 - 6
Đơng chí
Lập xn
(bắt đầu mùa đơng) Mùa đ
ơng

M ùa h

ạ

Lập thu

Lập hạ

n
xuâ
Mùa

22 - 12
Hạ chí
(bắt đầu mùa hạ)

23 - 9
Xuân phân
(bắt đầu mùa xuân)

Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và cách tính mùa ở bán cầu Nam


Kết quả phản hồi
NGÀY

TIẾT

Xn
phân
21/3

22/6

23/9

22/12

Thu
phân
Hạ
chí
Đơng
chí
Thu
phân
Xn
phân
Đơng
chí
Hạ
chí

ĐỊA ĐIỂM
BÁN CẦU

Nửa cầu
Bắc
Nửa cầu
Nam
Nửa cầu
Bắc
Nửa cầu
Nam
Nửa cầu
Bắc
Nửa cầu
Nam

Nửa cầu
Bắc
Nửa cầu
Nam

VỊ TRÍ BÁN
CẦU SO VỚI
MẶT TRỜI

LƯỢNG NHIỆT VÀ
ÁNH SÁNG NHẬN
ĐƯỢC

Hai nửa cầu
hướng về Mặt
Trời như nhau

Lượng nhiệt và
ánh sáng nhận
được như nhau

Thu

Ngả nhiều nhất

Nhận nhiều

Hạ

Chếch xa nhất

Nhận ít

Hai nửa cầu
hướng về Mặt
Trời như nhau

Lượng nhiệt và
ánh sáng nhận
được như nhau

Chếch xa nhất

Nhận ít

Ngả nhiều nhất

Nhận nhiều

BẮT ĐẦU
MÙA

Xn

Đơng
Thu
Xn
Đơng
Hạ

Bài 6: HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG
QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT
II. CÁC MÙA TRONG NĂM
Qua phiếu học tập,
em có nhận xét gì về
mùa ở bán cầu Bắc và
Mùa ở bán cầu Bắc ngược
bán cầu Nam?
với mùa ở bán cầu Nam.


Em hãy xác định thời gian bắt đầu các mùa ở
bán cầu Bắc theo 2 cách tính Âm lich và Dương lịch
bằng cách hồn thành bảng sau:
Mùa
Xn
Hạ
Thu
Đơng

Cách tính
Dương lịch
Âm lịch
Dương lịch
Âm lịch
Dương lịch
Âm lịch
Dương lịch
Âm lịch

Ngày bắt đầu


Thơng tin phản hồi
Mùa
Xn
Hạ
Thu
Đơng

Cách tính
Dương lịch
Âm lịch
Dương lịch
Âm lịch
Dương lịch
Âm lịch
Dương lịch
Âm lịch

Ngày bắt đầu
21 / 3
4-5/2
22 / 6
5–6/5
23 / 9
7–8/8
22 / 12
7 – 8 / 11

Bài 6: HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG
QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT
III. NGÀY, ĐÊM DÀI NGẮN KHÁC NHAU THEO MÙA VÀ THEO
VĨ ĐỘ
“Đêm

tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối”

Em hiểu như thế nào về câu ca dao trên?

Nguyên nhân: đường phân chia sáng tối vuông góc với mặt
phẳng
mặt
Quanquỹ
sát đạo
hìnhmà
vẽtrục
và Trái
cho Đất
biếtlại
vìln
sao nghiêng
có hiện với
tượng
0
phẳng
quỹ

đạo
một
góc
66
33’Trái Đất?:
ngày đêm dài ngắn khác nhau trên


III. NGÀY, ĐÊM DÀI NGẮN KHÁC NHAU THEO MÙA VÀ THEO VĨ ĐỘ

- Ngày đêm dài ngắn khác nhau theo mùa
Hoàn thành bảng sau

Ngày

Thời gian ngày và đêm

21 / 3

Ngày = đêm

22 / 6

Ngày > đêm

23 / 9

Ngày = đêm

22 / 12

Ngày < đêm