Phương pháp viết công thức cấu tạo hợp chất hữu cơ môn Hóa học 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Trang | 1
<b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b>

<b>PHƯƠNG PHÁP VIẾT CÔNG THỨC CẤU TẠO HỢP CHẤT HỮU CƠ </b>

<b>I- Lý thuyết cần nhớ </b>

- Các hợp chất hữu cơ có cùng cơng thức phân tử nhưng có cấu tạo hóa học khác nhau, dẫn tới tính chất
hóa học khác nhau được gọi là các chất đồng phân của nhau.

- Ankan là những hidrocacbon no mạch hở có cơng thức chung CnH2n+2 (n ≥ 1).

- Xicloankan là hidrocacbon không no, mạch hở chứa 1 nối đơi C=C trong phân tử, có cơng thức chung là
CnH2n (n ≥ 2).

- Ankadien: là hidrocacbon mạch hở, chứa 2 nối đơi trong phân tử, có cơng thức chung là CnH2n-2 (n ≥ 3).

- Ankin là hidrocacbon mạch hở, chứa một nối ba C ≡ C trong phân tử, có cơng thức chung CnH2n-2 (n ≥

3).

- Hidrocacbon thơm (aren) là loại hidrocacbon trong công thức phân tử có một hay nhiều nhân bezen, đại
diện cho dãy đồng đẳng aren là phân tử benzen có cơng thức tổng qt CnH2n-6 (n ≥ 6).

<b>II- Phương pháp chung: </b>

<b>Bước 1: Tính độ bất bão hịa (số liên kết và vòng). </b>

<b>Bước 2: Viết cấu trúc mạch cacbon (khơng phân nhánh, có nhánh, vịng) và đưa liên kết bội (đơi, ba) vào </b>

mạch cacbon nếu có.

<b>Bước 3: Đưa nhóm chức vào mạch cacbon (thơng thường các nhóm chức chứa cacbon thường được đưa </b>

ln vào mạch ở bước 3). Lưu ý đến trường hợp kém bền hoặc khơng tồn tại của nhóm chức (ví dụ nhóm
–OH khơng bền và sẽ bị chuyển vị khi gắn với cacbon có liên kết bội).

<b>Bước 4: Điền số H vào để đảm bảo đủ hóa trị của các ngun tố, sau đó xét đồng phân hình học nếu có. </b>

Chú ý với các bài tập trắc nghiệm có thể khơng cần điền số ngun tử H.
♦ Xác định độ bất bão hõa của hợp chất hữu cơ CxHyOzNtXv theo công thức:

2x 2 ( )

2

<i>y</i> <i>v</i> <i>t</i>

+ − + +

 =

<b>Chú ý: </b>

-Cơng thức tính ở trên chỉ áp dụng cho hợp chất cộng hóa trị.

-Các nguyên tố hóa trị II như oxi, lưu huỳnh khơng ảnh hưởng tới độ bất bão hịa.

<b>III- Bài tập vận dụng </b>

<b>Bài 1: Hợp chất C</b>5H10 có bao nhiêu đồng phân cấu tạo của anken?

<b>Hướng dẫn: </b>

2.5 2 10
1
2

+ −

 = =

Vì C5H10 là anken nên C5H10 là mạch hở, có 1 liên kết pi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Trang | 2
<b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b>

CH3-CH2-CH2-CH=CH2

CH3-CH2-CH=CH-CH3

CH3-CH2-C(CH3)=CH2

CH3-CH=C(CH3)-CH3

CH3-CH(CH3)-CH=CH2

<b>Bài 2: Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có cơng thức phân tử C</b>6H14?

<b>Hướng dẫn: </b>

2.6 2 14

0
2

+ −

 = =

⇒ Ankan ⇒ Chỉ có liên kết đơn
Vậy C6H14 chỉ có 5 đồng phân cấu tạo.

CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3

CH3-CH(CH3)-CH2-CH2-CH3

CH3-CH2-CH(CH3)-CH2-CH3

CH3-CH(CH3)-CH(CH3)-CH3

CH3-C(CH3)2-CH2-CH3

<b>Bài 3: Có bao nhiêu đồng phân ứng với cơng thức phân tử C4H</b>10

<b>Hướng dẫn: </b>

2.4 2 10

0
2

+ −

 = =

⇒ Ankan ⇒ Chỉ có liên kết đơn
Vậy C4H10 có 2 đồng phân.

CH3-CH2-CH2-CH3

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Trang | 3
<b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b>

<b>Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, nội </b>
<b>dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, giỏi </b>

<b>về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên danh </b>

tiếng.

<b>I. </b> <b>Luyện Thi Online </b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng </b>

<b>xây dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và </b>
Sinh Học.

- <b>Luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán: Ôn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các </b>

<i>trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường </i>

<i>Chuyên khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Phạm Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức </i>
<i>Tấn. </i>

<b>II. </b> <b>Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS

THCS lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt
điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp </b>

<i>dành cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh </i>
<i>Trình, TS. Trần Nam Dũng, TS. Phạm Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc </i>
<i>Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia. </i>

<b>III. </b> <b>Kênh học tập miễn phí </b>

- <b>HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả </b>

các môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư
liệu tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi </b>
miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và
Tiếng Anh.

<i>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </i>

<i> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </i>

<i>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </i>

</div>

<!--links-->