giáo án 12 nâng cao giáo án 12 nâng cao nguyôn kh¶i i t×m hióu chung 1 t¸c gi¶ nguyễn khải 1930 2008 tên thật nguyễn mạnh khải sinh ở hà nội viết văn từ năm 1951 nhưng phải đến tác phẩm “xung đột”

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Nguyễn khải

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>I. Tìm hiểu chung</b>

<b>1. Tác giả: Nguy n Kh i ( 1930-2008)</b> <b></b>

ã Tên thật: Nguyễn Mạnh Khải.

• Sinh ở Hà Nội.

• Viết văn từ năm 1951 nhưng phải đến tác
phẩm “Xung đột” mới được chú ý.

• Là một trong số những cây bút hàng đầu của
văn xuôi Việt Nam từ sau CM T8 cho đến
nay.

• Tác phẩm bám sát vấn đề có tính chất chính
trị- thời sự- đời sống.

• Chất triết lí _chính luận là PC nhất quán trong
các sáng tác của Nguyễn Khải.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>I</b>

<b>. T×m hiĨu chung</b>

<i><b>2. Tác phẩm Một ng ời Hà Nội</b></i>

<b>a. Xut x</b>

<i>- Sỏng tác khoảng những năm 1990. Rút từ tập truyện “Hà Nội </i>

<i>trong mắt tôi”( xuất bản 1995)</i>

- Đây là sáng TP tiêu biểu cho ngòi bút của NK ở giai đoạn sáng tác
gắn với công cuộc đổi mới Đất nước, trong đó có đổi mới văn
chương
<b>b. Chủ đề</b>

Qua một con người cụ thể, sống động (bà Hiền), tác giả phát hiện
vẻ đẹp & chiều sâu văn hóa của người HN- cái “ chất kinh kì “ bất
biến giữa cái vạn biến của cuộc đời.

<b>c. Bố cục</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

c

<b>. Nhan đề : Một người Hà Nội</b>

Thể hiện cách cảm nhận của nhà văn về chất kinh kì qua một con
người cụ thể.

T/g muốn khắc đậm bản lĩnh, cốt cách của người HN, họ ln “là
mình” với ý thức là “ người HN”, là sự đại diện của cả nước, là
tinh hoa.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5></div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6></div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7></div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>1. Hình tượng nhõn vt cụ Hin</b></i>

<i><b>Nhân vật bà Hiền </b></i>

<i><b> Một ng êi Hµ Néi</b></i>

<b>a.Lai lịch: -Người Hà Nội gốc “hướng </b>

nhà nhìn thẳng ra cây si cổ thụ & hậu
cung của đền Ngọc Sơn”

<b>-Xuất thân trong gia đình khá giả, có </b>

nhan sắc, u Văn chương.

<b>b.Cách ứng xử:</b>

- Cơ là 1 người có đầu óc thực tế,

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>1. Hình tượng nhân vật cụ Hin</b></i>

<i><b>Nhân vật bà Hiền </b></i>

<i><b> Một ng ời Hà Néi</b></i>

<b>b.Cách ứng xử:</b>

<b>+ Hôn nhân: - Không chạy theo t/c LM. </b>

Chọn chồng là ông giáo tiểu học hiền
lành, chăm chỉ.

<i><b>Chọn lựa của cô cho thấy cô là một </b></i>
<i><b>người có thái độ nghiêm túc trong hơn </b></i>

<i><b>nhân.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>1. Hình tượng nhân vật cụ Hin</b></i>

<i><b>Nhân vật bà Hiền </b></i>

<i><b> Một ng ời Hà Néi</b></i>

<b>b.Cách ứng xử:</b>

<b>+ Việc sinh con: - Chấm dứt việc sinh </b>

<b>con vào tuổi 40 “40 tuổi sinh cô con gái </b>
<b>út, 60 tuổi nó cũng đã 20, cũng đã tự </b>

<b>lập đuợc, khỏi ăn bám anh chị”</b>

<b>_{Sáng suốt , có tầm nhìn xa và muốn}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>1. Hình tượng nhân vật cơ Hiền</b></i>

<i><b>Nh©n vËt bµ HiỊn </b></i>

<i><b> Mét ng êi Hµ Néi</b></i>

<b>b.Cách ứng xử:</b>

Việc quản lí gia đình: * Trong cơng
việc làm ăn:

<b>Ln giữ đúng tư cách, phẩm gía </b>
của người cơng dân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>1. Hình tượng nhõn vt cụ Hin</b></i>

<i><b>Nhân vật bà Hiền </b></i>

<i><b> Một ng ời Hà Nội</b></i>

Bán một ngôi nhà ở hàng Bún



_Không

đồng ý cho chồng mua máy in, thuê
ng ời làm.

 Bản thân mở một cửa hàng l u niệm, tự tay
làm ra sản phẩm hoa làm rất đẹp, bỏn rt
t .

Phê phán thói gia tr ởng cđa ng êi ch¸u.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

II. đọc hiểu văn bn:

<i><b>1. Hỡnh tng nhõn vt cụ Hin</b></i>

<i><b>Nhân vật bà Hiền </b></i>

<i><b> Mét ng êi Hµ Néi</b></i>

<b>b.Cách ứng xử:</b>

<b>+ Việc quản lí gia đình: </b>
<b>* Dạy con</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<i><b>Nh©n vËt bµ HiỊn </b></i>
<i><b> Mét ng êi Hµ Néi</b></i>

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>1. Hình tượng nhân vật cơ Hiền</b></i>

<b> Bằng lịng cho hai đứa con đi chiến đấu.</b>
+Vì khơng muốn con sống bám vào sự hy sinh

cđa b¹n bÌ.

+ Bảo nó tìm đ ờng sống để các bạn nó phải
chết cũng là một cách giết chết nó.

+ Muốn bình đẳng với các bà mẹ khác “hoặc
sống cả hoặc chết cả, vui lẻ thì có hay hớm
gì”.

 Một con ng ời giàu lòng tự trọng, có ý thức
trách nhiệm với cộng đồng, giải quyết việc
nhà việc n ớc rất hợp lí.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>1. Hình tượng nhân vật cơ Hiền</b></i>

<b>c. Nếp sống</b>

<b> </b>

<b>- Lối sống tinh tế, thanh lịch, qúi phái.</b>

 _{Cách bày trí, sắp xếp phịng khách.}

 _{Vẫn giữ thói quen tao nhã ( thưởng thức hoa thủy tiên).}
 _{Ln có niềm tin HN không thay đổi.}

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

.

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>1. Hình tượng nhân vật cơ Hiền</b></i>

<b>d. Hình ảnh cây si cổ thụ hồi sinh</b>

<b> </b>



_{Biểu tượng cho nét cổ kính, linh thiêng của HN, cho}

những giá trị văn hóa – tinh thần của HN.



_{Hình ảnh ẩn dụ nếu con người có ý thức bảo vệ, giữ gìn}

thì các giá trị truyền thống vẫn mãi trường tồn.



<b>_{Là một chi tiết nghệ thuật quan trọng làm nổi bật chất}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>1. Hình tượng nhân vật cơ Hiền</b></i>

<b>d. Đoạn kết thúc tác phẩm</b>

<b> </b>

<b>-Thấm đẫm chất thơ,thể hiện cảm xúc bay bổng, thiết tha của nhà văn với HN.</b>
<b>-So sánh bà Hiền với “ hạt bụi vàng của HN .</b>

<b>-Niềm thiết tha, sự trân trọng của NK với vẻ đẹp văn hóa HN.</b>

<b>“ </b>

<b>“ Một người như cơ phải chết đi thật tiếc, lại một hạt bụi vàng củaMột người như cô phải chết đi thật tiếc, lại một hạt bụi vàng của</b>
<b>HN rơi xuống chìm sâu vào lớp đất cổ. Những hạt bụi vàng</b>
<b>HN rơi xuống chìm sâu vào lớp đất cổ. Những hạt bụi vàng</b>
<b>lấp lánh đâu đó ở mỗi góc phố HN hãy mượn gió mà bay lên cho </b>
<b>lấp lánh đâu đó ở mỗi góc phố HN hãy mượn gió mà bay lên cho </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>2. Chân dung của những con </b></i>

<i><b>người HN khác</b></i>

<i><b>3. Một góc khác của HN </b></i>

<i><b>hơm nay</b></i>

 góp phần tơ thắm cho cốt cách,
<i><b>tinh thần người HN, cũng như </b></i>

<i><b>phẩm giá con nguời HN</b></i>

*Dũng: đứa con trai đầu lịng mà
cơ Hiền rất yêu quí.

+Yêu nước, quyết đem tuổi trẻ
của mình phục vụ cho TQ
+Sống chân thành, đằm thắm.
* Những bà mẹ có con ra chiến

trường, đặc biệt là những ngày
ác liệt năm 1965 – mẹ Tuất.

- Vẫn cịn những thơ bỉ, mất đi sự
tao nhã, thanh lịch của vủng đất
HN.

- NK dám nhìn thẳng vào sự thật,
khơng né tránh .

 ngòi bút của t/g khá lạnh lùng,
<i><b>tĩnh táo với cái nhìn phân tích, </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>4. Nhân vật người kể chuyện</b></i>

* Q trình nhận thức của nhân vật “ tơi” về bà Hiền.
- Lúc đầu còn nghi ngại, giữ khoảng cách..

- Về sau thể hiện sự đồng tình, khâm phục, ngợi ca.

 Thể hiện một t./y sâu nặng, một niềm ngưỡng
<i><b>mộ với văn hóa kinh kì HN</b></i>

 <b>_{Ngợi ca, khẳng định nét đẹp của người HN, nét đẹp trong bề}</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

II. đọc hiểu văn bản:

<i><b>4. Nhân vật người kể chuyện</b></i>

• Cách kể chuyện và cách nhìn nhận của nhân vật
“ tơi”
- Cách nhìn nhận về HN: đa chiều, lịch lãm, sâu sắc.
- Giọng kể: hóm hỉnh, thâm tình; giọng chiêm

nghiệm – triết lí.

- PC của NK: giàu màu sắc chính luận, ngịi bút

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

III. T NG K T <b>Ổ</b> <b>Ế</b>

<i><b>NỘI DUNG</b></i>

<i><b>NGHỆ THUẬT</b></i>

• Qua n/v bà Hiền t/g ca ngợi
vẻ đẹp và bãn lĩnh văn hóa
của người HN, đồng thời
khẳng định sự tin tưởng:

“những hạt bụi vàng” của HN
sẽ truờng tồn theo t/g và sự lo
âu, băn khoăn trước những
nét đẹp của người HN, giá trị
văn hóa ngày càng bị mai

một.

-Giọng trần thuật là giọng
chiêm nghiệm vừa tự nhiên
dân dã, vừa trĩu nặng suy tư,
vừa giàu chất khái quát triết lí,

vừa đa thanh, đa giọng
.

-Nhân vật tơi- người trần thuật
là một cá nhân tự ý thức, tự

biểu hiện mình.

</div>

<!--links-->