Đề cương ôn tập đầu HK2 năm 2020 môn Ngữ Văn 8 - Trường THCS Biên Giang

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.01 MB, 9 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 1
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP ĐẦU HK II - MÔN NGỮ VĂN 8

Thời gian nghỉ dịch Covid 19
Năm học: 2019-2020 
A.HỆ THỐNG KIẾN THỨC

I/ PHÂN MÔN VĂN

Lập bảng thống kê các văn bản tác phẩm văn học Việt Nam 
TT Tên văn

bản Tác giả

Thể

loại Giá trị nội dung

Giá trị nghệ 
thuật

1 Nhớ rừng

(Thơ mới)

Thế Lữ
(1907-1989)

Thơ
tám chữ

Mượn lời con hổ bị nhốt
trong vườn bách thú để
diễn tả sâu sắc nỗi chán
ghét thực tại tầm thường,
tù túng và khao khát tự do
mãnh liệt của nhà thơ,
khơi gợi lịng u nước
thầm kín của người dân
mất nước thuở ấy.

Bút pháp lãng
mạn rất truyền
cảm, sự đổi mới
câu thơ, vần điệu,
nhịp điệu, phép
tương phản, đối
lập. Nghệ thuật
tạo hình đặc sắc.

2 Quê hươg

(Thơ mới)

Tế Hanh
(sinh 1921)

Thơ
tám chữ

Tình yêu quê hương trong

sáng, thân thiết được thể
hiện qua bức tranh tươi
sáng, sinh động về một
làng quê miền biển, trong
đó nổi bật lên hình ảnh
khỏe khoắn, đầy sức sống
của người dân chài và sinh
hoạt làng chài.

Lời thơ bình dị,
hình ảnh thơ mộc
mạc mà tinh tế lại
giàu ý nghĩa biểu
trưng (cánh
buồm - hồn làng,
thân hình nồng
thở vị xa xăm,
nghe chất muối
thấm dần trong
thớ vỏ,…)
3 Khi con tu

hú
(Thơ
Cáchmạng)
Tố Hữu
(1920-2002)
Thơ lục
bát

Tình yêu cuộc sống và
khát vọng tự do của người
chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi
trong nhà tù.

Giọng thơ tha
thiết, sôi nổi,
tưởng tượng rất
phong phú, dồi
dào.

4 Tức cảch
Pác Bó

Hồ Chí Minh
(1890-1969)

Đường
luật thất

Tinh thần lạc quan, phong
thái ung dung của Bác Hồ
trong cuộc sống cách

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 2
(Thơ

cách mạng)

ngôn tứ

tuyệt

mạng đầy gian khổ ở Pác
Bó. Với Người, làm cách
mạng và sống hòa hợp với
thiên nhiên là một niềm
vui lớn.

thật là sang), từ
láy miêu tả
(chông chênh);
vừa cổ điển vừa
hiện đại.

5 Ngắm

trăng
(Vọng
Nguyệt;
trích Nhật
kí trong tù)

Hồ Chí Minh Thất
ngơn tứ
tuyệt
(chữ
Hán)

Tình yêu thiên nhiên, yêu
trăng đến say mê và

phong thái ung dung của
Bác Hồ ngay trong cảnh tù
ngục cực khổ, tối tăm.

Nhân hóa, điệp
từ, câu hỏi tu từ
và đối lập.

6 Đi đường

(Tẩu Lộ;
trích Nhật
kí trong tù)

Hồ Chí Minh Thất
ngơn tứ
tuyệt
chữ Hán
(dịch
lục bát)

Ý nghĩa tượng trưng và
triết lí sâu sắc: Từ việc đi
đường núi gợi ra chân lí
đường đời; vượt qua gian
lao chồng chất sẽ tới thắng
lợi vẻ vang.

Điệp từ (tẩu lộ,
trùng san), tính

đa nghĩa của hình
ảnh, câu thơ, bài
thơ.

Yêu cầu:

- Nắm được tên văn bản, tác giả, thể thơ.

- Học thuộc lòng các bài thơ, phân tích nội dung và nghệ thuật.

- Nắm được nội dung cụ thể và vẻ đẹp của các tác phẩm trữ tình (vẻ đẹp tâm hồn của những nhà thơ
cộng sản như Hồ Chí Minh, Tố Hữu; tâm tư tình cảm của những nhà thơ mới lãng mạn như Thế Lữ,
Tế Hanh); vẻ đẹp của ngôn ngữ thơ ca, vai trò và tác dụng của các biện pháp tu từ trong các tác
phẩm trữ tình.

II/ PHÂN MÔN TIẾNG VIỆT: Ôn tập về các kiểu câu phân chia theo mục đích nói 
CÁC KIỂU CÂU CHIA THEO MỤC ĐÍCH NĨI

STT Kiểu câu Đặc điểm hình thức Chức năng 
chính

Chức năng 
khác

1 Câu nghi vấn - Kết thúc bằng dấu chấm hỏi (khi
viết).

- Có từ nghi vấn: ai, gì, nào, đâu, bao
nhiêu hoặc từ “hay’

- Dùng để hỏi.

- Dùng để cầu
khiến, đe doạ,
phủ định, khẳng
định.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 3
2 Câu cầu khiến - Kết thúc câu bằng dấu chấm than

hoặc dấu chấm (khi viết).

- Có từ cầu khiến: hãy, đùng, chớ, đi,
thôi, nào…

- Ngữ điệu cầu khiến.

- Dùng để ra
lệnh, yêu cầu, răn
đe, khuyên bảo.

3 Câu cảm thán - Kết thúc câu bằng dấu chấm than
(khi viết).

- Có từ cảm thán: than ơi, hỡi ơi, chao
ơi, trời ơi, biết bao…

- Bộc lộ trực tiếp
cảm xúc của
người nói.

4 Câu trần

thuật

- Kết thúc câu bằng dấu chấm, đôi khi
kết thúc bằng dấu chấm lửng (khi
viết).

- Khơng có đặc điểm hình thức của
câu: nghi vấn, cầu khiến, cảm thán.

- Dùng để kể,
thơng báo, nhận
định, trình bày,
miêu tả…

- Dùng để yêu
cầu, đề nghị.
- Dùng để biểu
lộ cảm xúc, tình
cảm.

5 Câu phủ định Có từ ngữ ngữ phủ định như: không,
chẳng, chả, chưa, không phải (là),
chẳng phải (là), đâu có phải (là), đâu
(có),…

- Dùng để thơng
báo, xác nhận

khơng có sự việc,
tính chất, quan
hệ nào đó
(PĐMT).

- Phản bác một ý
kiến, một nhận
định (PĐBB).

Yêu cầu: Nắm được đặc điểm hình thức, chức năng của các kiểu câu => vận dụng vào việc viết câu,
dựng đoạn, bài văn.

III/ PHÂN MÔN TẬP LÀM VĂN: Ôn tập về kiểu bài văn Thuyết minh 
1. Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh:

a/ Mở bài: Giới thiệu khái quát về danh lam thắng cảnh.

b/ Thân bài: Trình bày chi tiết về vị trí, lai lịch, nguồn gốc, đặc điểm, ý nghĩa (có thể trình bày theo
quan hệ thời gian, khơng gian, theo các sự kiện gắn liền với danh lam đó).

c/ Kết bài: Cảm nghĩ chung về danh lam thắng cảnh hoặc nói về triển vọng phát triển trong tương
lai…

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 4
a/ Mở bài: Giới thiệu khái quát về vật liệu mà mình chọn làm

b/ Thân bài:
- Nguyên liệu
- Cách làm

- Yêu cầu thành phẩm

c/ Kết bài: Nêu lợi ích của nó đối với con người.
B. BÀI TẬP

I/ PHÂN MƠN VĂN

1. Hãy phân tích nỗi nhớ rừng của con hổ trong bài thơ “Nhớ rừng” của Thế Lữ.

2. Có ý kiến cho rằng: Trong bài “Quê hương” có những chỗ tác giả đã sử dụng những so sánh đẹp,
bay bổng và biện pháp nhân hóa độc đáo, thổi linh hồn cho sự vật, khiến sự vật có một vẻ đẹp, một ý
nghĩa, một tầm vóc bất ngờ. Em hãy chọn và phân tích một ví dụ mà em thích nhất?

3. Qua bài thơ “Khi con tu hú” của nhà thơ Tố Hữu em có cảm nhận gì về tâm trạng tác giả?

4. Qua hai bài thơ “Tức cảnh Pác Bó” và bài thơ “Ngắm trăng”, hình ảnh Bác Hồ hiện ra như thế nào?
5. Viết lại bài thơ “Ngắm trăng” và cho biết chất “thép”, chất “tình” thể hiện trong bài thơ này như
thế nào?

Gợi ý các câu hỏi và bài tập

1. Bằng một bài văn hoặc một đoạn văn ngắn (khoảng một trang giấy), HS phân tích nỗi nhớ rừng của
con hổ trong bài thơ cùng tên. Bài làm cần đảm bảo các ý sau:

- Tâm sự của con hổ được biểu hiện rất sinh động, giàu tính biểu cảm, đó là niềm u uất về cảnh bị tù
đày giam hãm, và niềm nhớ tiếc khôn nguôi về thời oanh liệt ở chốn rừng xanh oai nghiêm của nước
non hùng vĩ. Hai tâm trạng đó đan cài xen kẽ vào nhau hiện tại – quá khứ, oai hùng – tủi nhục, chúa
tể - tù đày song hành xuyên suốt bài thơ.

- Tâm trạng ấy của con hổ rất gần với tâm trạng của những người dân Việt Nam đương thời bị giam

hãm trong vịng tù đày nơ lệ, thân phận của những người dân mất nước tủi nhục đắng cay, nhớ về
quá khứ tự do hào hùng của dân tộc. Cũng giống như con hổ, con người Việt Nam dù có “nhốt trong
lồng sắt chật hẹp” nhưng không chịu làm tôi tớ cho sự tầm thường giả dối vẫn theo giấc mộng ngàn
to lớn. Qua đó thể hiện tâm sự yêu nước thầm kín của tác giả.

Khi trình bày các ý cần có dẫn chứng minh họa, phân tích dẫn chứng, diễn đạt cần mạch lạc rõ ràng.
2. HS chọn một vài hình ảnh so sánh đặc sắc trong bài thơ Quê hương của Tế Hanh. Phân tích một
hình ảnh so sánh mà em thích nhất:

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 5
- Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.

* HS có thể chọn một trong những hình ảnh so sánh đặc sắc đó để phân tích.
Cánh buồm giương to như một mảnh hồn làng

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió

+ Câu thơ sử dụng phép so sánh cánh buồm cái cụ thể với mảnh hồn làng – cái trìu tương, lại vừa
được nhân hóa rướn thân trắng.

+ Cánh buồm là hình ảnh tượng trưng của con thuyền, con thuyền là sự sống của người dân chài, bởi
vậy cánh buồm ấy là linh hồn của người dân biển. Cánh buồm đi đến đâu lòng họ theo dõi đến đấy,
biết bao trìu mến, hi vọng đợi chờ. Cánh buồm ấy cũng thật mạnh mẽ kiêu hãnh biết bao rướn thân
trắng bao la thâu góp gió cả một làng quê cất cánh.

3. HS có thể trình bày thành một bài văn ngắn hoặc một đoạn văn khoảng một trang giấy. Bài làm cần
đảm bảo các ý sau.

- Bài thơ được làm theo thể lục bát giản dị thiết tha thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khát
khao tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong hồn cảnh tù đày.

- Bài làm cần có dẫn chứng và phân tích dẫn chứng để minh họa cho các ý đã nêu.

4. HS có thể trình bày bài viết bằng một bài văn ngắn |(Khoảng 1 trang giấy). Bài làm cần đảm bảo các
ý sau đây:

- Qua hai bài thơ Tức cảnh Pác Bó, Ngắm trăng, hình ảnh Bác Hồ hiện lên với những vẻ đẹp tâm hồn
đáng ngưỡng mộ:

+ Đời sống giản dị gần gũi thiên nhiên.
+ Phong thái ung dung lạc quan.
+ Giàu tình u thiên nhiên.

+ Lịng say mê với công việc, tin tưởng ở tương lại của cách mạng của một người chiến sĩ cộng sản
ln làm chủ hồn cảnh.

5. HS viết lại bài thơ Ngắm trăng và làm rõ chất “thép”, chất “tình” thể hiện trong bài:

- Chất thép: Thể hiện ở tinh thần lạc quan, phong thái ung dung của một người chiến sĩ cách mạng
trong hoàn cảnh bị giam cầm.

- Chất tình: Thể hiện ở tình yêu thiên nhiên, giao hòa với thiên nhiên bất chấp những thử thách khắc
nghiệt của cảnh tù ngục tối tăm...

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 6
“Chị Dậu run run:

- Nhà cháu đã túng lại phải đóng cả suất sưu của chú nó nữa, nên mới lơi thơi như thế. Chứ cháu

có dám bỏ bễ tiền sưu của nhà nước đâu? Hai ơng làm phúc nói với ơng lí cho cháu khuất…

Cai lệ khơng để cho chị được nói hết câu, trợn ngược hai mắt, hắn quát:

- Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? Sưu của nhà nước mà dám mở mồm xin khuất!
Chị Dậu vẫn thiết tha:

- Khốn nạn! Nhà cháu đã khơng có, dẫu ông chửi mắng cũng đến thế thôi. Xin ông trông lại!
Cai lệ vẫn giọng hầm hè:

- Nếu không có tiền nộp sưu cho ơng bây giờ, thì ơng sẽ dỡ cả nhà mày đi, chửi mắng thôi à!
Rồi hắn quay lại bảo anh người nhà lí trưởng:

- Khơng hơi đâu mà nói với nó, trói cổ thằng chồng nó lại, điệu ra đình kia!” 
(Tắt đèn – Ngô Tất Tố)

a. Các câu in đậm trong đoạn văn trên thuộc kiểu câu chia theo mục đích nói nào? Căn cứ vào đâu để
nhận biết các kiểu câu đó.

2. So sánh các câu sau đây rồi trả lời câu hỏi: (câu cầu khiến)
- Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ! (Ngô Tất Tố).
- Chồng tôi đau ốm, ông đừng hành hạ!

- Chồng tôi đau ốm, xin ông chớ hành hạ!
Câu hỏi:

a. Xác định sắc thái mệnh lệnh trong 3 câu trên?
b. Câu nào có sắc thái mệnh lệnh rõ nhất? Vì sao?

3. Đặt các câu cảm thán có các từ: trời ơi, hỡi ơi, chao ôi, biết bao, thay.

4. Viết một đoạn văn ngắn (Khoảng 15 câu) đề tài tự chọn. Trong đó có sử dụng ít nhất 2 kiểu câu
phân loại theo mục đích nói đã học. Chú thích rõ kiểu câu đã dùng.

Gợi ý
Bài tập 1,2:

HS dựa vào kiến thức đã học về các kiểu câu ở bài 18,19,20,21 để giải quyết các yêu cầu của bài tập
đặt ra.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 7
- Trời ơi! Tớ đỗ rồi!

- Chao ôi! bông hoa này đẹp quá!
- Thương thay cũng một kiếp người
Hại thay mang lấy sắc tài mà chi.
- Đẹp biết bao quê hương yêu dấu...
Bài tập 4:

- HS có thể lựa chọn các đề tài để viết đoạn văn: Biểu cảm về mùa xuân, kể chuyện về một người bạn
thân...trong đó có sử dụng ít nhất 2 kiểu câu phân loại theo mục đích nói đã học: Câu cảm thán, câu
trần thuật, câu nghi vấn...

- Đảm bảo số câu quy định (15 câu), chủ thích bằng cách gạch chân và ghi rõ kiểu câu đã sử dụng.
III/ PHẦN MÔN TẬP LÀM VĂN:

* Bài tập:

Đề 1: Lập dàn ý và viết bài văn giới thiệu về một tác giả, tác phẩm mà em yêu thích.

Đề 2: Lập dàn ý và viết bài văn giới thiệu một danh lam thắng cảnh nổi tiếng ở quê hương em .(Văn
Miếu Quốc Tử Giám, Chùa Trầm...)

Đề 3: Giới thiệu về một trò chơi dân gian mà em yêu thích.

Gợi ý trả lời câu hỏi, bài tập 
Đề 1: HS cần

- Giới thiệu về một tác giả, tác phẩm u thích: (HS có thể lựa chọn Hồ Chí Minh và tập Nhật ký trong
tù, Tố Hữu và bài thơ Khi con tu hú, Tế Hanh và bài thơ Quê hương...)

- Bài làm cần đảm bảo bố cục 3 phần:

* Mở bài: Giới thiệu chung về tác giả và tác phẩm
* Thân bài:

+ Giới thiệu về tác giả: Họ tên, lai lịch tiểu sử, sự nghiệp sáng tác, những đóng góp và thành tựu đạt
được...

+ Giới thiệu về tác phẩm: Hoàn cảnh sáng, tác giá trị nội dung và nghệ thuật chủ yếu

* Kết bài: Khẳng định lại những đóng góp của tác giả và thành công của tác phẩm, cảm nghi của người
viết.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 8
* Mờ bài: Giới thiệu chung về danh lam thắng cảnh mà em yêu thích (Chùa Trầm, Văn miếu Quốc Tử
Giám...)

* Thần bài:
+ Nguồn gốc

+ Vị trí, cấu trúc

+ Q trình xây dựng, tơn tạo danh lam
+ Cảnh quan nổi bật.

+ Thần tích và lễ hội

* Kết bài: Giá trị của danh lam, ý thức trách nhiệm của bản thân và mọi người trong việc bảo tồn,
quảng bá danh lam....

Đề 3: Bài làm cần đảm bảo các ý sau đây:

* Mở bài: Giới thiệu trò chơi dân gian yêu thích: Đấu vật, Cờ người, Chơi kéo co, bịt mắt bắt dê...
* Thân bài:

+ Nguồn gốc trò chơi
+ Giới thiệu luật chơi.
+ Cách chơi.

+ …

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 9
Website HOC247 cung cấp một mơi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thông minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh 
nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

-Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

-Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

-Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS

THCS lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt
điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

-Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành

cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS.

Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi

HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

III. Kênh học tập miễn phí

-HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả

các môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư
liệu tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

-HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi
miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng
Anh.