Băng lở ở bắc cực

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>1) Bạn đã bao giờ gặp virus tin học chưa? </b>

Là người sử dụng máy tính, đơi khi bạn gặp những hiện tượng kỳ lạ như bàn phím
khơng cịn tn theo sự điều khiển của bạn, cứ thỉnh thoảng lại tn ra những dịng
chữ vớ vẩn. Hoặc có lúc bạn phải ngạc nhiên mà thốt lên: " Cái quỉ quái gì thế này?"
khi nhìn thấy một trái pingpong nhảy múa trên màn hình, hoặc một thông điệp không
mong đợi bỗng đường đột xuất hiện, đại loại như: "Hôm nay là sinh nhật của tôi, tại
sao bạn phải làm việc?" Đôi khi chúng làm cho bạn hết sức bực bội khi chiếc loa máy
tính cứ lải nhải một điệu nhạc cầu hồn nào đấy. Trầm trọng hơn, có trường hợp tồn
bộ dữ liệu q giá của cơ quan chỉ chứa tồn rác rưởi, những gì cịn sót lại là các thơng
báo lạnh lùng và hợm hĩnh: "File đã bị xoá bởi virus X...".

Virus tin học là gì, chúng từ đâu đến mà hành tung có vẻ bí hiểm và kỳ lạ như vậy?
Tại sao gọi chúng là virus? Có cách nào ngăn chận chúng hay không? Để tránh gặp
chúng, cần phải thực hiện những biện pháp gì? Nếu lỡ dây vào, làm sao để gở chúng
ra? Vô số những câu hỏi tương tự được đặt ra xung quanh các "con virus đáng ghét"
đó. Chúng tơi hy vọng rằng phần trình bày dưới đây sẽ giúp bạnh tìm được lời giải
đáp cho mình.

<b>2) Virus tin học là gì?</b>

Tên gọi virus tin học (hay cịn gọi virus máy tính) dùng để chỉ các chương trình máy
tính do con người tạo ra. Các chương trình này có khả năng bám vào các chương trình
khác như một vật thể ký sinh. Chúng cũng tự nhân bản để tồn tại và lây lan. Do cách
thức hoạt động của chúng giống virus sinh học nên người ta không ngần ngại đặt cho
chúng cái tên "virus" đầy ấn tượng này.

Virus tin học bắt đầu lịch sử lây nhiễm của nó trên máy tính lớn vào năm 1970. Sau
đó chúng xuất hiện trên máy PC vào năm 1986 và "liên tục phát triển" thành một lực
lượng hùng hậu cùng với sự phát triển của họ máy tính cá nhân. Người ta thường thấy
chúng thường xuất hiện ở các trường đại học, nơi tập trung các sinh viên giỏi và hiếu

động. Dựa vào các phương tiện giao tiếp máy tính (mạng, đĩa...), chúng lan truyền và
có mặt khắp nơi trên thế giới với số lượng đông khơng kể xiết. Có thể nói rằng nơi
nào có máy tính, nơi đó có virus tin học. Như vậy đủ thấy tầm hoạt động của virus tin
học là phổ biến vơ cùng. Nói như các nhà quảng cáo thuốc Fugacar: "Ai cũng có thể
bị nhiễm...", thì "Máy tính nào cũng có thể bị nhiễm virus." Bạn hãy nhớ nhé!

Mơ hình hoạt động của virus là : ‘Nhiễm - Được kích hoạt - Thường trú - Tìm đối
tượng để lây - Nhiễm’

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

trên boot record, vừa trên file thi hành. Ngoài ra, phiền một nỗi là ta còn phải kể đến
họ virus macro nữa. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu từng "đứa" một.

<i>+ B-virus: Nếu boot máy từ một đĩa mềm nhiễm B-virus, bộ nhớ của máy sẽ bị khống </i>
chế, kế tiếp là boot record của đĩa cứng bị lây nhiễm. Kể từ giờ phút này, tất cả các đĩa
mềm không được chống ghi sẽ bị nhiễm B-virus dù chỉ qua một tác vụ đọc (như DIR
A: chẳng hạn).

B-virus có ưu điểm là lây lan nhanh và có thể khống chế bất cứ hệ điều hành nào.
Chúng có nhược điểm là chỉ được kích hoạt khi hệ thống được khởi động từ đĩa
nhiễm.

<i>+ F-virus: Nguyên tắc của F-virus là gắn lén vào file thi hành (dạng .COM và .EXE) </i>
một đoạn mã để mỗi lần file thực hiện, đoạn mã này sẽ được kích hoạt, thường trúirus
lả gẬ-nnhớ, khống chế các tác vụ truy xuất file, dò tìm các file thực thi sạch khác để
tự gắn chúng vào.

Ưu điểm của F-virus là dễ dàng được kích hoạt (do tần xuất chạy chương trình COM,
EXE của hệ thống rất cao). Nhược điểm của chúng là chỉ lây trên một hệ điều hành
xác định.

<i>+ Macro virus: Dù mới xuất hiện, macro virus vẫn xứng đáng được nể mặt "hậu sinh </i>
khả úy" vì tính "cơ hội" của chúng.

Lợi dụng nhu cầu trao đổi văn bản, thư từ, công văn, hợp đồng... trong thời đại bùng
nổ thông tin, kẻ thiết kế nên virus Concept (thủy tổ của họ virus macro) chọn ngôn
ngữ macro của Microsoft Word làm phương tiện lây lan trên môi trường Winword khi
tư liệu DOC nhiễm được Open. Từ văn bản nhiễm, macro virus sẽ được đưa vào
NORMAL.DOT, rồi từ đây chúng tự chèn vào các văn bản sạch khác. Dạng thứ hai
của virus macro là lây vào bảng tính của Microsoft Exel, ít phổ biến hơn dạng thứ
nhất.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

bức thư thì tồn bộ đĩa cứng của bạn đã bị xố trắng! Đó chính là "độc chiêu" của
macro virus NTTHNTA: xoá đĩa cứng khi số lần mở các file nhiễm là 20 !

Làm cách nào ngăn chặn sự xâm nhập của virus?

Virus tin học tuy ranh ma và bí hiểm, nhưng "vỏ quít dày có móng tay nhọn." Chúng
cũng có thể bị ngăn chận và loại trừ một cách dễ dàng. Sau đây là một số biện pháp:
<i>+ Anti-virus: Để phát hiện và diệt virus, người ta viết ra những chương trình chống </i>
virus, gọi là anti-virus. Nếu nghi ngờ máy tính của mình bị virus, hoặc giống như "lâu
lâu đến bác sĩ khám xem có bệnh gì khơng", bạn có thể dùng các chương trình này
quét sơ qua ổ đĩa của máy xem có chú virus nào đang rình rập trong máy tính hay
khơng. Thơng thường các anti-virus sẽ tự động diệt virus nếu chúng được chương
trình phát hiện. Với một số chương trình chỉ phát hiện mà không diệt được, bạn phải
để ý đọc các thơng báo của nó.

Để sử dụng anti-virus hiệu quả, bạn nên trang bị cho mình một vài chương trình để sử
dụng kèm, cái này sẽ bổ khuyết cho cái kia thì kết quả sẽ tốt hơn. Một điều cần lưu ý
là nên chạy anti-virus trong tình trạng bộ nhớ tốt (khởi động máy từ đĩa mềm sạch) thì
việc qt virus mới hiệu quả và an tồn, khơng gây lan tràn virus trên đĩa cứng. Có hai

loại anti-virus, ngoại nhập và nội địa.

Các anti-virus ngoại đang được sử dụng phổ biến là SCAN của McAfee, Norton
Anti-virus của Symantec, Toolkit, Dr. Solomon... Các anti-Anti-virus này đều là những thương
phẩm, có nghĩa là bạn phải bỏ tiền ra mua chứ không "xài chùa" được. Ưu điểm của
chúng là số lượng virus được cập nhật rất lớn, tìm-diệt hiệu quả, có đầy đủ các cơng
cụ hỗ trợ tận tình (thậm chí tỉ mỉ đến sốt ruột). Nhược điểm của chúng là cồng kềnh,
đặc biệt chúng không nhận biết các virus "made in Vietnam". Để diệt bọn này, bạn
phải dùng hàng nội địa thôi.

Các anti-virus nội thông dụng là D2 và BKAV. Đây là các phần mềm miễn phí (sau
này họ có bán khơng thì chưa biết). Bạn có thể xài thoải mái mà khơng sợ bị kiện cáo
lôi thôi (tất nhiên bạn đừng làm điều gì xâm phạm luật tác quyền, ví dụ như cố tình
sửa tên tác giả trong chương trình chẳng hạn). Ngồi ưu điểm miễn phí, các anti-virus
nội địa chạy rất nhanh do chúng nhỏ gọn, tìm-diệt khá hiệu quả và "rất nhạy cảm" với
các virus nội địa. Nhược điểm của chúng là khả năng nhận biết các virus ngoại kém, ít
được trang bị cơng cụ hỗ trợ và chế độ giao tiếp với user chưa được kỹ lưỡng lắm!
"Chùa" cơ mà! Để khắc phục nhược điểm này, các anti-virus nội cố gắng cập nhật
virus thường xuyên và phát hành nhanh chóng đến tay người dùng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

điểm lớn nhất của các anti-virus, là bài tốn hóc búa tồn tại từ nhiều thập kỷ nay. Xu
hướng của các anti-virus hiện nay là cố gắng nhận dạng virus mà không cần cập nhật.
Symantec đang triển khai hệ chống virus theo cơ chế miễn dịch của IBM, sẽ phát hành
trong tương lai. Phần mềm D2 nội địa cũng có những cố gắng nhất định trong việc
nhận dạng virus lạ. Các phiên bản D2-Plus version 2xx cũng được trang bị các môđun
nhận dạng New macro virus và New-Bvirus, sử dụng cơ chế chẩn đốn thơng minh
dựa trên cơ sở tri thức của lý thuyết hệ chuyên gia. Đây là các phiên bản thử nghiệm
hướng tới hệ chương trình chống virus thơng minh của chương trình này. Lúc đó phần
mềm sẽ dự báo cho bạn sự xuất hiện của các loại virus mới. Nhưng dù sao bạn cũng
nên tự trang bị thêm một số biện pháp phòng chống virus hữu hiệu như được đề cập

sau đây.

<i>+ Đề phòng B-virus: Đơn giản lắm, bạn hãy nhớ là đừng bao giờ khởi động máy từ </i>
đĩa mềm nếu có đĩa cứng, ngoại trừ những trường hợp tối cần thiết như khi đĩa cứng
bị trục trặc chẳng hạn. Nếu buộc phải khởi động từ đĩa mềm, bạn hãy chắc rằng đĩa
mềm này phải hồn tồn sạch. Đơi khi việc khởi động từ đĩa mềm lại xảy ra một cách
ngẫu nhiên, ví dụ như bạn để quên đĩa mềm trong ổ đĩa A ở phiên làm việc trước. Nếu
như trong Boot record của đĩa mềm này có B-virus, và nếu như ở phiên làm việc sau,
bạn quên không rút đĩa ra khỏi ổ thì B-virus sẽ "nhảy phóc" vào đĩa cứng của bạn
ngay sau khi bạn bật nút Power !

Điều này nghe có vẻ hoang mang quá, bởi vì đâu có ai chắc chắn rằng lúc nào mình
cũng nhớ kiểm tra đĩa mềm trong ổ A trước khi khởi động máy tính? Tuy nhiên bạn
đừng quá lo lắng, D2-Plus đã dự trù trước các trường hợp này bằng chức năng chẩn
đốn thơng minh các Newg mãyrus trên các đĩa mềm. Chỉ cần chạy D2 thường xun,
chương trình sẽ phân tích Boot record của các đĩa mềm có trên bàn làm việc của bạn
và sẽ dự báo sự có mặt của chúng dưới tên gọi PROBABLE B-Virus, bạn chỉ cần
nhấn ‘Y’ để D2 diệt chúng, thế là xong.

<i>+ Đề phòng F-virus: Nguyên tắc chung là khơng được chạy các chương trình khơng </i>
rõ nguồn gốc. Điều này hơi khó thực hiện nếu bạn có một chút "máu mê" săn lùng các
chương trình trị chơi chuyền tay nhau. Hầu hết các chương trình hợp pháp được phát
hành từ nhà sản xuất đều được đảm bảo. Vì vậy, khả năng tiềm tàng F-virus trong file
COM,EXE chỉ còn lẩn quẩn xung quanh các chương trình trơi nổi (chuyền tay, lấy từ
mạng,...) mà thơi. Nhớ nhé!

<i>+ Đề phịng Macro virus: Như trên đã nói, họ virus này lây trên văn bản và bảng tính </i>
của Microsoft. Vì vậy, khi nhận một file DOC hay XL? nào, bạn hãy nhớ kiểm tra
chúng trước khi mở ra. Điều phiền tối này có thể giải quyết bằng D2-Plus giống như
trường hợp của New B-virus, các New macro virus sẽ được nhận dạng dưới tên

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

này sẽ kích hoạt Warning Box nếu văn bản hoặc bảng tính cần mở có chứa macro.
Bạn chỉ cần Disable chúng là có thể n chí lớn rồi đó.

<b>3) Nếu “dính” virus làm sao gỡ chúng ra?</b>

Vấn đề sẽ trở nên đơn giản khi bạn gặp phải một virus cũ. Nếu là B/F-virus, bạn hãy
khởi động từ đĩa mềm hệ thống sạch. (Còn với virus macro thì khơng cần). Sau đó
chạy anti-virus từ đĩa sạch. Nhớ kiểm tra tất cả các đĩa mềm của bạn, vì nếu cịn sót
thì chúng sẽ lây đi lây lại rất phiền.

Nếu New B-virus nằm trên boot record đĩa mềm, dùng D2-Plus để diệt. Trường hợp
New B-virus lây vào đĩa cứng, khởi động máy bằng đĩa mềm, chạy D2-Plus, chọn
Config/Mend Boot=On, chọn Drive.

Nếu có New F-virus thường trú, thì các anti-virus thường "la làng" bằng thơng báo
"New F-virus found in memory". Bạn hãy ngưng ngay các ứng dụng và tìm cách chép
các file bị lây nhiễm gửi đến các địa chỉ anti-virus tin cậy để nhờ can thiệp.

Muốn “bắt virus” gửi cho “bác sĩ tin học” trừng trị phải làm thế nào?

Ngoại trừ các virus cũ đã được các anti-virus làm sạch, đôi khi bạn cần phải "bắt" các
con mới gửi cho các anti-virus để các chuyên gia virus diệt nó dùm bạn. Việc làm này
rất cần thiết, vì đây là chiếc cầu nối giữa bạn với anti-virus mà bạn ưa thích. Nếu làm
được việc này, bạn sẽ thấy an tâm giống như có "bác sĩ nhà" vậy, chẳng cịn sợ bệnh
tật phiền nhiễu nữa.

+ Với new macro virus, bạn chỉ cần chép nguyên xi file DOC, XL? cho các nhà phát
triển anti-virus là xong.

+ Với new B-virus, bạn hãy gửi đĩa đến anti-virus nếu con này nằm trên boot record
đĩa mềm. Nếu nó đã vào bộ nhớ, chỉ cần đọc đĩa (bằng lệnh DIR A: chẳng hạn) rồi gửi
đĩa qua đường bưu điện.

+ Với new virus thì khó "bắt" hơn vì chúng che chắn rất kỹ. Thơng thường khi
F-virus lây vào file, kích thước của tập tin COM, EXE sẽ tăng lên. Như vậy việc tăng
kích thước chính là dấu hiệu cho biết sự có mặt của F-virus trên file. Bạn chỉ cần chép
các file này gửi đi. Tuy nhiên một số F-virus lại che dấu kích thước vật lý thực của file
khi virus đang thường trú. Vì vậy bạn cần khởi động máy tính bằng đĩa mềm sạch mới
có thể đối chiếu kích thước file hiện tại với kích thước cũ được.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Chúng tôi mong rằng bạn sẽ quan tâm đến những vấn đề mà tư liệu này đề cập. Nó sẽ
giúp ích cho bạn trong việc bảo vệ dữ liệu của mình. Hãy cùng chúng tơi ngăn chận
bàn tay tội lỗi của virus tin học, vì một thế giới vi tính an tồn và tươi đẹp. Xin chúc
bạn vui, khỏe và thành đạt trong công việc.

</div>

<!--links-->