Thuyết minh về cuộc đời nhà thơ Nguyễn Trãi

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 1

<b>VĂN MẪU LỚP 10 </b>

<b>ĐỀ</b>

<b>BÀI:</b>

<b> THUY</b>

<b>Ế</b>

<b>T MINH V</b>

<b>Ề</b>

<b> CU</b>

<b>ỘC ĐỜI NHÀ THƠ NGUYỄN TRÃI</b>

<b>A.</b> <b>SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B.</b> <b>DÀN BÀI CHI TIẾT </b>
<b>1.</b> <b>Mở bài </b>

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Trãi

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 2
<b>2.</b> <b>Thân bài </b>

- Sơ lược: Nguyễn Trãi (1380 – 1442), hiệu là Ức Trai, quê gốc ở làng Chi Ngại ( Hải

Dương) sau dời về NhịKhê ( nay thuộc Hà Nội).

• Nguyễn Trãi là một người con yêu nước nồng nàn, một nhân vật toàn tài và hiếm

có và cịn là một danh nhân văn hóa thế giới.

• Dù cuộc đời ơng phải gánh chịu nhiều bất hạnh, trải qua nhiều thăng trầm và chết
trong oan khuất nhưng ông vẫn để lại cho đời một sự nghiệp văn học đồ sộ, có giá

trị nhiều mặt.
- Xuất thân:

• Ơng sinh tại Thăng Long trong dinh ông ngoại là quan tư đồ Trần Nguyên Đán.

• Thân sinh là Nguyễn Ứng Long ( sau đổi là Nguyễn Phi Khanh), là một nho sinh

nghèo, học giỏi, đỗThái học sinh thời Trần.

• Nguyễn Trãi sinh ra trong một gia đình mà bên nội cũng như bên ngoại đều có hai

truyền thống lớn: u nước và văn hóa, văn học.

• Nguyễn Trãi sống vào một giai đoạn lịch sửsôi động, trải qua ba triều đại từ cuối

đời Trần, qua đời nhà Hồ cho đến triều Lê.

- Những sự kiện chính trong cuộc đời Nguyễn Trãi

• Tuổi thơ Nguyễn Trãi chịu nhiều mất mát đau thương: 5 tuổi chịu tang mẹ, sau đó
ơng ngoại qua đời khi Nguyễn Trãi vừa trịn 10 tuổi.

• Năm 1400, Nguyễn Trãi đỗThái học sinh, hai cha con cùng ra làm quan cho nhà

Hồ.

• Năm 1407, giặc Minh cướp nước ta, Nguyễn Phi Khanh bị bắt đưa sang Trung Quốc,

ghi sâu lời dặn của cha, Nguyễn Trãi tham gia nghĩa quân Lam Sơn.

• Cuối năm 1427 đầu năm 1428, khởi nghĩa Lam Sơn toàn thắng, Nguyễn Trãi thừa
lệnh Lê Lợi viết “<i>Bình Ngơ đại cáo”. </i>

• Năm 1439, triều đình ngày cáng rối ren, gian thần lộng hành, trung thần bịsát hại,

Nguyễn Trãi xin vềởẩn tại Cơn Sơn.

• Năm 1440, Nguyễn Trãi được Lê Thái Tông mời ra giúp nước. Ơng lại hăng hái

nhiệt tình phị vua giúp nước cứu đời.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 3
• 1464, vua Lê Thánh Tơng minh oan cho ơng, sau đó sưu tầm lại thơ văn của ơng và

tìm con cháu cịn sống sót để bổlàm quan.

 Cuộc đời Nguyễn Trãi gắn liền với những thăng trầm của lịch sửdân tộc ta. Có thểnói

rằng Nguyễn Trãi là người phải chịu nhiều oan khiên thảm khốc nhất trong lịch sử chế
độ phong kiến Việt Nam.

- Nhận xét

• Trải qua những đau thương mất mát, qua những nỗi đau không thểkêu lên bằng
lời , Nguyễn Trãi vẫn một lòng với dân tộc, với đất nước. Với đất nước Nguyễn Trãi
còn được coi là một nhà kinh bang tế thế đại tài, có tầm nhìn và chiến lược xây

dựng đất nước đúng đắn đểdân giàu nước mạnh, để “ trong thơn cùng xóm vắ<i>ng, </i>
<i>khơng có một tiếng hờn giận ốn sầu”.</i>

• Một nhà chính trị hiếm có như ông luôn tâm niệm rằng làm quan đểgiúp dân giúp
đời chứ khơng phải vì danh lợi phù du của cuộc đời luôn coi đời sống ấm no của

nhân dân là mục đích của đời mình <i>“ Dẽcó ngu cầm đàn một tiếng / Dân giàu đủ</i>
<i>khắp địi phương”</i>

• Nguyễn Trãiluôn luôn "<i>lo trước điều thiên hạ phải lo, vui sau cái vui của thiên hạ", </i>

ông lúc nào cũng sống một cuộc đời giản dị, cần kiệm liêm chính.

 Nguyễn Trãi là một bậc anh hùng dân tộc, một nhà văn hóa lớn. Năm 1980, UNESCO
cơng nhận Nguyễn Trãi là danh nhân văn hóa thế giới

<b>3.</b> <b>Kết bài: </b>

- Nêu cảm nhận, đánh giá chung về vấn đề

- Mở rộng vấn đề bằng những suy ngẫm và cảm nhận của mỗi cá nhân
<b>C.</b> <b>BÀI VĂN MẪU </b>

Nguyễn Trãi là một nhân vật vĩ đại trong lịch sử Việt Nam. Ông là anh hùng dân tộc,

là nhà tư tưởng, nhà thơ, nhà văn hóa lớn có đóng góp vĩ đại vào sựphát triển của văn

học và tư tưởng Việt Nam.

Nguyễn Trãi, sinh ở Thăng Long trong gia đình ơng ngoại là quan Đại tư đồ Trần

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 4

Năm Nguyễn Trãi lên 5 tuổi, mẹơng mất. Sau đó khơng lâu, Trần Nguyên Đán cũng

mất. Ông vềở với cha tại quê nội ởlàng NhịKhê.

Năm 1400, để cứu vãn chếđộ phong kiến đang khủng hoảng trầm trọng, HồQuý Ly

lật đổnhà Trần và tiếp tục thi hành các cải cách như chính sách hạn nô, hạn điền, tổ chức
lại giáo dục, thi cửvà y tế.

Cũng năm 1400, sau khi lên ngôi Vua, Hồ Quý Ly mở khoa thi. Nguyễn Trãi ra thi,
ông đỗThái học sinh (tiến sĩ) năm ông 20 tuổi. Hồ Quý Ly cử ông giữ chức Ngự sử đài
chánh chưởng. Cịn cha ơng là Nguyễn Phi Khanh đỗ bảng nhãn từnăm 1374, được Hồ
Quý Ly cử giữ chức Đại lý tự khanh Thịlang tòa trung thư kiêm Hàn lâm Viện học sĩ tư

nghiệp Quốc TửGiám.

Năm 1406, Minh Thành Tổsai Trương Phụmang quân sang xâm lược Việt Nam. Nhà

Hồ đem quân ra chống cự, nhưng bị đánh bại. Cha con Hồ Quý Ly và một số triều thần

trong đó có Nguyễn Phi Khanh bị bắt và bịđưa về Trung Quốc.

Nghe tin cha bị bắt, Nguyễn Trãi cùng em là Nguyễn Phi Hùng khóc theo lên tận cửa
Nam Quan với ý định sang bên kia biên giới để hầu hạcha già trong lúc bị cầm tù.

Nhân lúc vắng vẻ, Nguyễn Phi Khanh bảo Nguyễn Trãi:

–Con là người có học, có tài, nên tìm cách rửa nhục cho nước, trảthù cho cha. Như

thế mới là đại hiếu. Lọlà cứ phải đi theo cha, khóc lóc như đàn bà mới là hiếu hay sao?
Nguyễn Trãi nghe lời cha quay trở lại tìm con đường đánh giặc, cứu nước.

Vềđến Thăng Long, ông bịquân Minh bắt. Thượng thư nhà Minh là Hoàng Phúc biết
Nguyễn Trãi là một nhân vật có tài, tìm cách dụ dỗ, nhưng ông kiên quyết không theo

giặc.

Sau một thời gian bị giam lỏng ởĐông Quan (tức Thăng Long), Nguyễn Trãi vượt

được vòng vây của giặc vào Thanh Hóa theo Lê Lợi. Ơng gặp vị thủlĩnh nghĩa quân Lam
Sơn ở Lỗi Giang. Ông trao cho Lê Lợi bản chiến lược đánh đuổi quân Minh mà sử sách

Việt Nam gọi là Bình Ngơ sách.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 5

Lê Lợi khen chiến lược của Nguyễn Trãi là đúng. Và ông đã vận dụng chiến lược này
đểđánh quân Minh. Từđây, ông thường giữ Nguyễn Trãi gần bên mình đểcùng bàn mưu
tính kếđánh qn Minh.

Cuối năm 1426, Lê Lợi lập bản doanh ở bến BồĐề(Gia Lâm). Tại đây, ơng cho dựng
một cái chịi cao ngang bằng tháp Báo Thiên ởĐông Quan. Lê Lợi ngồi tầng thứ nhất của

chòi, Nguyễn Trãi ngồi tầng thứhai. Hai nhân vật luôn luôn trao đổi ý kiến với nhau.

Trong kháng chiến, Nguyễn Trãi chủ trương phải dựa vào dân thì mới đánh được
giặc, cứu được nước. Khi kháng chiến đã thắng lợi, ông cũng thấy rằng phải lo đến dân,
thì mới xây dựng được đất nước. Trong tờ biểu tạơn được cử giữ chức Gián nghịđại phu

tri tam qn sư, ơng đã viết: “<i>Chí những muốn, việc cốnhân đã muốn: đểtâm dân chúng, </i>
<i>mình lo trước điều thiên hạ phải lo</i>”.

Năm 1437, khi vua Lê Thái Tơng cử ơng định ra lễ nhạc, ơng cũng nói cho vua biết
những điều mà vua phải làm trước hết là chăn ni nhân dân:

–Dám mong Bệ hạ rủlịng yêu thương và chăn nuôi muôn dân khiến cho trong thơn
cùng xóm vắng, khơng có một tiếng hờn giận oán sầu. Đó tức là giữđược cái gốc của nhạc.

Do luôn luôn <i>“lo trước điều thiên hạ phải lo, vui sau cái vui của thiên hạ</i>”, Nguyễn Trãi
lúc nào cũng sống một cuộc đời giản dị, cần kiệm liêm chính. Nhà của ơng ởĐơng Kinh
(Thăng Long) chỉlà một túp nhà tranh (góc thành Nam lều một gian). Khi ông cai quản

công việc quân dân ở hải đảo Đông Bắc, nhà của ông ởCôn Sơn <i>“bốn mặt trống trải, xác </i>
<i>xơ chỉcó sách là giàu thơi</i>” (thơ Nguyễn Mộng Tn, bạn Nguyễn Trãi).

Bài Bình Ngơ đại cáo của ơng là một “<i>thiên cổhùng văn</i>”. Đó là một thiên anh hùng

ca bất hủ của dân tộc.

Quân trung từ mệnh tập của Nguyễn Trãi là những thư từdo ông viết trong việc giao
thiệp với quân Minh. Những thư này là những tài liệu cụ thể chứng minh đường lối ngoại

giao vào địch vận hết sức khéo léo của Lê Lợi và Nguyễn Trãi làm cho quân Lam Sơn
không mất xương máu mà hạđược rất nhiều thành.

Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi là tác phẩm xưa nhất bằng Việt ngữmà chúng ta
còn giữđược. Tác phẩm này rất quan trọng cho công tác nghiên cứu lịch sửvăn học Việt

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 6

Năm 1442, cảgia đình ơng bịhãm hại (tru di tam tộc) khiến cho người đương thời

vô cùng thương tiếc.

Năm 1464, vua Lê Thánh Tông hạ chiếu minh oan cho Nguyễn Trãi, truy tặng quan

tước và tìm hỏi con cháu cịn sót lại.

Nguyễn Trãi là một nhân vật vĩ đại trong lịch sử Việt Nam. ông là anh hùng dân tộc,

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1

Website <b>HOC247</b> cung cấp một môi trường <b>học trực tuyến</b>sinh động, nhiều <b>tiện ích thơng minh</b>,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh </b>
<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm</b>đến từcác trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

<b>I.</b>

<b>Luy</b>

<b>ệ</b>

<b>n Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG:</b>Đội ngũ <b>GV Giỏi, Kinh nghiệm</b> từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây
dựng các khóa <b>luyện thi THPTQG </b>các mơn: Tốn, NgữVăn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
- <b>Luyện thi vào lớp 10 chuyên Tốn: </b>Ơn thi <b>HSG lớp 9</b> và <b>luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán</b> các

trường <i>PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An</i> và các trường Chuyên
khác cùng <i>TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.</i>

<b>II. </b>

<b>Khoá H</b>

<b>ọ</b>

<b>c Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Tốn Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS THCS
lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ởtrường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Tốn:</b> Bồi dưỡng 5 phân mơn <b>Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học </b>và <b>Tổ Hợp</b> dành cho
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: <i>TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn</i>cùng đơi HLV đạt
thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.</b>

<b>Kênh h</b>

<b>ọ</b>

<b>c t</b>

<b>ậ</b>

<b>p mi</b>

<b>ễ</b>

<b>n phí</b>

- <b>HOC247 NET:</b> Website hoc miễn phí các bài học theo <b>chương trình SGK</b> từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV:</b> Kênh <b>Youtube</b> cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, NgữVăn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>V</b></i>

<i><b>ữ</b></i>

<i><b>ng vàng n</b></i>

<i><b>ề</b></i>

<i><b>n t</b></i>

<i><b>ảng, Khai sáng tương lai</b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->