Phân tích bài thơ Cảm xúc mùa thu của Đỗ Phủ

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 1

<b>VĂN MẪ</b>

<b>U L</b>

<b>Ớ</b>

<b>P 10 </b>

<b>ĐỀ</b>

<b>BÀI:</b>

<b>PHÂN TÍCH BÀI THƠ CẢM XÚC MÙA THU CỦA ĐỖ</b>

<b> PH</b>

<b>Ủ</b>

<b>A.</b> <b>SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B.</b> <b>DÀN BÀI CHI TIẾT </b>
<b>1.</b> <b>Mở bài </b>

- Giới thiệu bài thơ Cảm xúc mùa thu và tác giảĐỗ Phủ
- Dẫn dắt vào vấn đề cần phân tích

<b>2.</b> <b>Thân bài </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 2

• Hồn cảnh sáng tác: Được viết năm 766, sau sự biến An-Sử kết thúc ba năm và
trước nhà thơ qua đời bốn năm

• Thể loại: thất ngơn bát cú đường luật

• Bố cục: 2 phần

o Bốn câu thơ đầu : khung cảnh mùa thu

o Bốn câu thơ sau: Nỗi niềm của nhà thơ

• Nội dung: Cảm xúc mùa thu vừa là bức tranh thu ảm đạm, hắt hiu, vừa là bức tranh
tâm trạng u sầu trĩu nặng của nhà thơ trong lúc đất nước đang rối ren, loạn lạc.
- Phân tích

• Bốn câu thơ đầu tác giả tả cảnh mùa thu ảm đạm, hắt hiu.

o <i>“Phong”:</i>người ta liên tưởng đến mùa thu vì mỗi đợt thu về rừng phong lại đỏ
úa thể hiện sự li biệt, buồn thương.

o Sương móc trắng xóa, dày đặc làm xơ xác cả rừng phong càng hiện vẻtiêu điều,
lạnh giá.

o <i>“Vu sơn, Vu giáp</i>” chính là hẻm Vu hiểm trở, hùng vĩ vách dựng đứng nên ánh
mặt trời khó lọt xuống lịng sơng.

o Qua hai câu đầu về cảnh núi rừng mùa thu, sựtiêu điều, hiu hắt, bi thương lan
tỏa khắp khơng gian khác hồn toàn cảnh thu trong thơ ca truyền thống.

o Hai câu thơ tiếp:

✓ Hình ảnh đối lập: sóng vọt lên tận lưng trời, rồi mây sa sầm xuống mặt đất,
từ thấp lên cao rồi từ cao xuống thấp.

✓ Cảnh thu chuyển động dữ dội tạo nên bức tranh thu vừa hùng vĩ vừa bi
tráng.

o Bốn câu thơ đầu tả cảnh cụ thểđặt cạnh nhau làm toát lên bức tranh thu rộng
lớn vừa tiêu điều hiu hắt, vừa dữ dội, hùng vĩ.

• Bốn câu thơ sau nói lên nỗi nhớq nhà và nỗi niềm dân nước.

o Cúc là loài hoa của mùa thu, biểu tượng niềm vui và vẻđẹp vậy mà nhìn nó lại
nhỏ lệ , gợi một nỗi buồn sâu lắng của nhà thơ, nhìn hoa cúc nhớ về những mùa

thu ởquê hương.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 3

o “<i>Cốchu” con thuy</i>ền cơ độc, khi nhìn thấy con thuyền nỗi lòng tác giảcàng dâng
trào, càng nhớquê da diết.

o Hình ảnh con thuyền trơi nổi, lưu lạc , là phương tiện duy nhất nhà thơ gửi gắm
ước nguyện về quê<i>,“hệ cố</i> <i>viên tâm” r</i>ất đặc biệt như buộc chặt nỗi lòng con
người với quê nhà nhờ con thuyền trôi vềquê hương.

o Cảnh mọi người giặt áo cũ âm thanh tiếng chày đập vải nhộn nhịp trên sông để
chuẩn bịcho mùa đông tới.

o Sử dụng không gian dài, rộng, vừa cao, sâu, thấp lên cao và từ cao xuống thấp

và những phép ẩn dụ đặc sắc, đối xứng chặt chẽ. Bút pháp tả cảnh ngụ tình,
ngơn ngữ cảm xúc, dùng q khứnói hiện tại.

<b>3.</b> <b>Kết bài: </b>

- Nêu nhận xét, đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật của bài thơ
- Mở rộng vấn đề bằng những suy ngẫm, liên tưởng của mỗi cá nhân
<b>C.</b> <b>BÀI VĂN MẪU </b>

Đỗ Phủlà nhà thơ lỗi lạc có nhiều đóng góp lớn cho thi ca Trung Quốc, ông là một thi
sĩ tiêu biểu, với sốlượng tác phẩm để lại khơng hề nhỏ. Tấm lịng lương thiện, nhạy cảm
với cuộc sống với đời, những bài thơ ông viết ra, đều mang tư tưởng yêu nước, hay còn
gọi là <i>“yêu nước thương đời” </i>đồng thời phản ánh chân thực thời đại mà ông đang sống.
Với tâm hồn nghệ sĩ, những phút xao lòng với những đổi thay của đất trời, của thời tiết

cũng khiến cho những câu từ trong chính tâm hồn in đậm lên trang giấy. Thu Hứng hay
còn gọi là “<i>Cảm hứng mùa thu” </i>là một trong những bài thơ hay, tiêu biểu cho hồn thơ của
Đỗ Phủ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 4

<i>Ngọc lộđiêu thương phong thụlâm,</i>
<i>Vu sơn, Vu giáp khí tiêu sâm.</i>

<i>Giang gian ba làng kiêm thiên dũng,</i>
<i>Tái thượng phong vân tiếp địa âm.</i>
<i>Tùng cúc lưỡng khai tha nhật lệ</i>
<i>Cô chu nhất hệ cốviên tâm.</i>
<i>Hàn y xứ xứ thồi đao xích,</i>

<i>Bạch Đếthành cao cấp mộchâm.</i>

Sau khi được phiên âm, bài thơ “<i>cảm hứng mùa thu” l</i>ại dễdàng đi sâu vào lòng người
đọc. Những cảnh vật hiện ra trong bài thơ nối tiếp nhau, nhưng bị bao phủ bởi một nỗi
buồn khôn tả. Cùng với những vần thơ mềm mại mà thấm đượm, nguyễn công trứ đã
mang “<i>cảm hứng mùa thu” l</i>ại gần hơn, đặc biệt thể hiện được cả những điều mà Đỗ Phủ
đã gửi gắm

<i>Lác đác rừng phong hạt móc sa,</i>
<i>Ngàn non hiu hắt, khí thu lịa.</i>

<i>Lưng trời sóng rợn lịng sơng thẳm, </i>
<i>Mặt đất mây đùn cửa ải xa. </i>

<i>Khóm cúc tn thêm dịng lệcũ,</i>

<i>Con thuyền buộc chặt mối tình nhà.</i>

<i>Lạnh lùng giục kẻtay dao thước, </i>

<i>Thành Bạch, chày vang bóng ác tà.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 5
Ở cặp câu thứ nhất, chỉ với vài nét chấm phá, tác giảđã phác thảo ra được cái thần
chiều thu ởQuý Châu:

<i>Ngọc lộđiêu thương phong thụlâm,</i>
<i>Vu sơn, Vu giáp khí tiêu sâm,</i>

(Lác đác rừng phong hạt móc sa,
Ngàn non hiu hắt, khi thu lịa.)

Có thể thấy được hoặc cũng có thể cảm nhận được, tác giảđang đứng ở vịtrí cao để
quan sát được tồn cảnh ởnơi đây.Mọi thứđược miêu tảkhơng những theo chiều sâu và
còn theo tầm mắt của tác giả, nhìn về phía xa xăm. Hiện ra đầu tiên là hình ảnh rừng
phong với sương móc cịn phủtrên chúng, tạo ra cảnh tượng buồn,đặc biệt rừng phong
lại càng nhấn mạnh thêm sự li biệt khi lá phong chuyển sang đỏ, khi mùa thu đến. Những
dấu hiệu như rừng phong hay những hạt sương , dưới con mắt của tác giả, cũng phần nào
cho người đọc thấy được mùa thu đang đến gần. Hai câu thơ mởđầu tuy là đều rừng núi
nhưng lại chung một điểm , đó chính là nỗi buồn đang dần ngấm vào tác giả, nỗi buồn ấy
chế ngự cảtâm trạng và cảm xúc của tác giảkhi đặt bút ngâm thơ. Với tâm trạng như vậy,
Đỗ Phủ biết những vần thơ tiếp theo:

<i>Giang gian ba lăng kiêm thiên dũng,</i>
<i>Tái thượng phong vân tiếp địa âm.</i>

(Lưng trời sơng rợn lịng sơng thẳm,
Mặt đất mây đùn cửa ải xa.)

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 6
Ở bốn câu thơ sau, Đỗ Phủbày tỏlòng mình trước cảnh mùa thu nơi đất khách. Với
nghệ thuật đối được sử dụng ởcâu năm câu sáu, lại khiến tâm trạng của tác giảdâng lên:

<i>“Tùng cúc lưỡng khai tha nhật lệ, </i>

<i>Cơ chu nhất hệ cốviên tâm.</i>

(Khóm cúc tuồn thêm dòng lệ củ,
Con thuyền buộc chặt mối tình nhà.)

<i>Hàn y xứ xứthơi đao xích,</i>

<i>Bạch Đệthành cao cấp mộchâm.</i>
(Lạnh lùng giục kẻtay dao thước,
Thành Bạch, chày vang bóng ác tà.)

Bốn câu cuối tập trung vào miêu tả cảm xúc cũng là những vần thơ chứa đựng nhiều
tình cảm, đó là lịng mong ngóng quê nhà, nỗi khát khao được trở vềquê hương, tình yêu
và sự buồn bã khi phải sống tha phương. Hình ảnh hoa cúc là hình ảnh đặc trưng cho mùa
thu, cũng là hình ảnh mà tác giả phải rơi lệkhi nhìn thấy, nhớ tới mùa thu ởquê hương
mình. Những hình ảnh được sử dụng như con thuyền( cô chu) là một con thuyền đơn độc,
nhưng là con thuyền hy vọng mang tác giả vềquê hương của mình. Ở cuối bỗng đột ngột
âm thanh dồn dập của tiếng chày đập vải trên bến sơng, trong hồng hôn. Âm thanh duy
nhất ấy đã đến cho bức tranh sinh hoạt nơi biên ải xa xôi một thống vui nhưng nó chẳng
thể đủđểxua đi những áng mây buồn đang bủa vây tâm hồn thi sĩ với những nét chấm
phá mạnh mẽ trong tác phẩm cùng với lấy trọng tâm chính là tả cảnh và bộc lộ cảm

xúc,những vần thơ trởnên có hồn và làm rung lên sợdây tình cảm của độc giả.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7></div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1

Website <b>HOC247</b> cung cấp một môi trường <b>học trực tuyến</b>sinh động, nhiều <b>tiện ích thơng minh</b>,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh </b>

<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹnăng sư phạm</b>đến từcác trường Đại học và các

trường chuyên danh tiếng.

<b>I.</b>

<b>Luy</b>

<b>ệ</b>

<b>n Thi Online </b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG: </b>Đội ngũ <b>GV Giỏi, Kinh nghiệm</b> từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa <b>luyện thi THPTQG </b>các mơn: Tốn, NgữVăn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: </b>Ơn thi <b>HSG lớp 9</b> và <b>luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán</b> các

trường <i>PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An</i> và các trường Chuyên
khác cùng <i>TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.</i>

<b>II.</b>

<b>Khoá H</b>

<b>ọ</b>

<b>c Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS: Cung c</b>ấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS
lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ởtrường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Toán: B</b>ồi dưỡng 5 phân mơn <b>Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học </b>và <b>Tổ Hợp</b> dành cho

học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: <i>TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn</i>cùng đôi HLV đạt
thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.</b>

<b>Kênh h</b>

<b>ọ</b>

<b>c t</b>

<b>ậ</b>

<b>p mi</b>

<b>ễ</b>

<b>n phí </b>

- <b>HOC247 NET: Website hoc mi</b>ễn phí các bài học theo <b>chương trình SGK</b> từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV: Kênh Youtube</b> cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, NgữVăn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>V</b></i>

<i><b>ữ</b></i>

<i><b>ng vàng n</b></i>

<i><b>ề</b></i>

<i><b>n t</b></i>

<i><b>ảng, Khai sáng tương lai</b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->