Cảm nhận về bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (665.01 KB, 5 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BÀI VĂN MẪU LỚP 9

CẢM NHẬN VỀ BÀI CHUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH

A. Sơ đồ gợi ý tóm tắt

B. Dàn bài chi tiết 
1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Phạm Đình Hổ

+ Phạm Đình Hổ (1768 – 1839) là một người tiểu biểu cho cốt cách kẻ sĩ Bắc Hà cưới thời Lê
– Trịnh và thời kì đầu nhà Nguyễn.

- Giới thiệu Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh là một trang tùy bút đặc sắc, trích trong Vũ
trung tùy bút của Phạm Đình Hổ.

2. Thân bài

- Thể tùy bút: tùy bút là viết tùy thích theo ý thích của mình, khơng có chủ đề gì cả, thường
miêu tả cảm xúc của tác giả về vấn đề gì đó.

- Tóm lược về tác phẩm Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh

+ Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh viết về cảnh ăn chơi xa hoa của chúa Trịnh Sâm, cảnh bán
hàng của bọn nội thần, nội thị, cảnh tấu nhạc cơng cung đình tại chùa Trấn Quốc ở Hồ Tây
giữa thế kỉ XVIII, sự nhũng nhiễu của bọn hoạn quan khắp chốn dân gian.

- Cuộc sống hưởng thụ của chúa Trịnh Sâm
+ Thích chơi đèn đuốc.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

+ Xây nhiều cung điện, dựng đình đài liên miên.

+ Bày ra nhiều trị giải trí lố lăng, tốn kém:

Những cuộc dạo chơi liên miên: mỗi tháng bốn lần, binh lính dàn hầu vịng quanh bốn mặt
hồ.

Các nội thần bịt khăn, giả đàn bà bày hàng bán bên hồ, thuyền ngự đến đâu các quan đại
thần vào bơ mua bán.

Dàn nhạc bố trí khắp nơi để tấu nhạc làm vui.

+ Thu tìm vật quý của dân: cổ mộc quái thạch, chậu hoa, cây cảnh,…

 Phản ánh cuộc sống xa hoa, hưởng lạc và dấu hiệu suy vong của vua Lê chúa Trịnh.
- Những hành động của bọn quan lại, thái giám

+ Thủ đoạn: Mượn gió bẻ măng, vu khống

“Có chậu hoa, chim tốt,… biên ngay chữ phụng thử”

“Dùng thủ đoạn khép những nhà giàu có vào tội giấu vật cung phụng để doạ lấy tiền”

 Thủ đoạn xấu xa, bỉ ổi, vừa ăn cắp vừa la làng, vừa vơ vét lại vừa được tiếng là mẫn cán.
- Thái độ của tác giả:

+ Tố cáo, khinh bỉ bọn quan lại.

+ Bất bình và phê phán bọn quan lại trong phủ chúa Trịnh.
3. Kết bài

- Nội dung:

+ Phản ánh đời sống xa hoa của vua chúa và sự nhũng nhiễu của bọn quan lại thời Lê -
Trịnh.

+ Hiện thực lịch sử và thái độ của kẻ thức giả trước những vấn đề của đời sống xã hội.
- Nghệ thuật:

+ Giọng điệu, từ ngữ lột tả bản chất của bọn quan lại.
+ Ngôi kể phù hợp, ngôn ngữ khách quan, sinh động.
C.Bài văn mẫu

Đề bài: Cảm nhận về bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh của Phạm Đình Hổ

Gợi ý làm bài:

Nhắc tới Phạm Đình Hổ (1768 - 1839), người đời nhớ tới tác phẩm Vũ trung tùy bút của
ông. Một bút pháp nghệ thuật tinh tế, tài hoa, một phong thái thư nhàn cao nhã, ông tiêu
biểu cho cốt cách kẻ sĩ Bắc Hà cuối thời Lê - Trịnh và thời kì đầu nhà Nguyễn.

Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh là một trang tùy bút đặc sắc, rút trong Vũ trung tùy bút của
Phạm Đình Hổ.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

mà ta chỉ đọc qua một lần là có thể nhớ mãi.

Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh đã xảy ra vào khoảng năm Giáp Ngọ - Ất Mùi (1774 - 1775),
đó là lúc Đàng Ngồi “vơ sự”, là những năm tháng hoàng kim của Thịnh Vương (Trịnh Sâm);
khi mà người ngọc Đặng Thị Huệ được chúa sủng ái trở thành nguyên phi. Trịnh Sâm sống
trong xa hoa: thích đi chơi ngắm cảnh đẹp, thường ngự ở các li cung trên Tây Hồ, núi Tử
Trầm, núi Dũng Thúy. Chúa ra chơi cung Thụy Liên trên bờ Tây Hồ mỗi tháng ba bốn lần.
Cảnh đón tiếp với các thứ nghi lễ thật tưng bừng độc đáo: có “binh lính dàn hầu vịng quanh

bốn mặt hồ, có tổ chức hội chợ, do quan nội thần cải trang “đều bịt khăn, mặc đồ đàn bà, bày
bách hóa chung quanh bờ hồ để bán”. Thuyền ngự đi tới đâu thì các quan hỗ tụng đại thần
tùy ý ghé vào bờ mua bán các thứ... Gác chng chùa Trấn Quốc trở thành nơi hịa nhạc của
bọn nhạc cơng cung đình. Đình đài, cung điện được xây dựng “liên tục” nhằm thỏa mãn cuộc
sống ăn chơi của vua chúa và bọn quan lại thời Lê - Trịnh. Bao nhiêu tiền của, vàng bạc, châu
báu, nước mắt mồ hơi của nhân dân bị bịn vét đến kiệt cùng. Phạn Đình Hổ đã được mắt
thấy tai nghe những chuyện trong phủ chúa Trịnh nên cách kể, cách tả của ông rất sống
động.

Để được sống trong xa hoa, hưởng lạc đế vương, từ chúa đến quan đều trở thành bọn cướp
ngày ra sức hoành hành, trấn lột khắp chốn cùng quê. Chúa thì “sức thu lấy” trân cầm dị thú,
cổ mộc, quái thạch và chậu hoa cây cảnh ở chốn dân gian “khơng thiếu một thứ gì”. Có
những cây cảnh “cành lá rườm rà... như cây cổ thụ mọc trên đầu non hốc đá, rễ dài đến vài
trượng” phải dùng đến một cơ binh mới khiêng nổi, từ bên bắc chở qua sông đem về. Trong
phù chúa “điểm xuyết” bao núi non bộ trông lạ mắt như “bốn bể đầu non”. Vườn ngự uyển,
trong những đêm thanh cảnh vắng, tiếng chim kêu vượn hót ran khắp bốn bề, hoặc nửa đêm
“ồn ào như trận mưa sa gió táp, vỡ tổ tan đàn”. Nếu như trong Thượng kinh kí sự, Lê Hữu
Trác ngạc nhiên viết:

Hoa cung thoảng ngạt ngào đưa tới,

Vườn ngự nghe vẹt nói địi phen.

Q mùa cung cấm chưa quen,

Khác gì ngư phủ đào nguyên thuở nào.

Thì ở đây, Phạm Đình Hổ ái ngại nghĩ: “kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường”. Cuộc sống cực
kì xa hoa ấy là nguyên nhân cho sự sụp đổ ngai vàng ngày một ngày hai sẽ xảy ra. Đó là năm
1782, Trịnh Sâm qua đời; loạn kiêu binh nổ ra, kinh thành Thăng Long bị đốt phá tan hoang;

năm 1786, Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc Hà lần thứ nhất, cơ nghiệp họ Trịnh tan tành trong
nháy mắt! “Cái triệu bất tường” mà Phạm Đình Hổ nghĩ tới thật linh nghiệm. Quy luật cuộc
đời vơ cùng sịng phẳng, cay nghiệt:

Thịnh mãn lắm, ốn thù càng lắm,

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Nghìn vàng khơn đổi được mình

Lầu ca viện hát, tan tành còn đâu?

( Văn chiêu hồn - Nguyễn Du)

Bọn hoạn quan trong phủ chúa vừa trắng trợn vừa xảo quyệt, như dân gian đã khinh bỉ chửi
vào mặt: “Cướp đêm là giặc, cướp ngày là quan”. Chúng dùng thủ đoạn “nhờ gió bẻ măng, ra
ngồi dọa dẫm”. Chỉ bằng hai chữ “phụng thủ” biên ngay vào chậu hoa cây cảnh, chim tốt
khiếu hay của bất cứ nhà nào là chúng cướp được. Chúng còn lập mưu đêm đến cho tay
chân sai lính lẻn vào “lấy phăng đi, rồi buộc cho tội đem giấu vật cung phụng để dọa lấy
tiền”. Chúng ngang ngược “phá nhà hủy tường” của dân để khiêng hòn đá hoặc cây cối gì mà
chúng cướp được! Đối với nhà giàu thì chúng lập mưu vu cho là “giấu vật cung phụng” để
hành hạ, để làm tiền, nhiều người phải “bỏ của ra kêu van chí chết”, có gia đình “phải đập bỏ
núi non bộ, hoặc phá bỏ cây cảnh để tránh khỏi tai vạ”.

Gia đình tác giả thuộc hàng quan lại, quý tộc thời Lê - Trịnh. Trước sự nhũng nhiễu hoành
hành, mẹ Phạm Đình Hổ là bà cung nhân phải sai người nhà chặt cây lê “cao vài mươi
trượng, lúc nở hoa trắng xóa thơm lừng”, hai cây lựu trắng, lựu đỏ “lúc ra quả trông rất
đẹp”. Chi tiết này, tình tiết này rất sống, rất thực.

Tác giả đã kể lại một chuyện có thật của gia đình mình ở phường Hà Khẩu để vừa tạo nên
niềm tin cho người đọc mai hậu, vừa phê phán bộ mặt tham lam, ghê tởm của bọn quan lại
thời Lê - Trịnh, vạch trần sự thối tha trong phủ chúa.

Trang tùy bút Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh của Phạm Đình Hổ có giá trị lịch sử sâu sắc,
nó đã làm hiện lên cảnh vật và con người, cuộc sống xa hoa ăn chơi của vua chúa, hành động
ăn cướp, làm tiền trắng trợn của bọn quan lại trong phủ chúa.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh

nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các

trường chuyên danh tiếng.
I. Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây
dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

- Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS 
lớp 6, 7, 8, 9 yêu thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần

Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt

thành tích cao HSG Quốc Gia.
III. Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.