Đề thi thử THPT quốc gia 2019 môn Văn có đáp án chi tiết | Ngữ văn, Đề thi đại học - Ôn Luyện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

(Đề thi có 02 trang) <b>ĐỀ THI THỬ THPTQG NĂM 2019 </b>

<b>CHUẨN CẤU TRÚC CỦA BỘ GIÁO DỤC – ĐỀ 04</b>
<b>Môn thi: NGỮ VĂN</b>

<i>Thời gian làm bài: 120 phút, khơng kể thời gian phát đề</i>
<b>Họ, tên thí sinh:...</b>

<b>Số báo danh:...</b>
<b>I. ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)</b>

<b>Đọc đoạn văn bản sau và trả lời câu hỏi:</b>

<i>Trên bãi cát những người lính đảo</i>
<i>Ngồi ghép nhau bao nỗi nhớ nhà</i>
<i>Chiều áo rộng vài vạt mây hờ hững</i>
<i>Họ cứ ngồi như chum vại hứng mưa</i>
<i>…</i>

<i>Đảo tái cát</i>

<i>Khóc oan hồn trơi dạt</i>
<i>Tao loạn thời bình</i>
<i>Gió thắt ngang cây.</i>
<i>…</i>

<i>Đất hãy nhận những đứa con về cội</i>
<i>Trong bao dung bóng mát của người</i>
<i>Cầy hãy gọi bàn tay về hái quả</i>
<i>Võng gọi về nghe lại tiếng à ơi...</i>
<i>À ơi tình cũ nghẹn lời</i>

<i>Tham vàng bỏ ngãi kiếp người mong manh.</i>

<i>(Lời sóng 4, trích Trường ca Biển, Hữu Thỉnh, NXB Quân đội nhân dân, 1994)</i>
<b>Câu 1: Xác định thể thơ của đoạn thơ trên.</b>

<b>Câu 2: Cuộc sống của người lính đảo được nhà thơ tái hiện qua những chi tiết, hình ảnh nào?</b>

<i><b>Câu 3: Theo anh/chị, ý nghĩa của hai câu thơ Chiều áo rộng vài vạt mây hờ hững - Họ cứ ngồi như chum vại</b></i>
<i>hứng mưa là gì?</i>

<i><b>Câu 4: Nêu hiệu quả của biện pháp tu từ nhân hóa được sử dụng trong câu thơ Đảo tái cát - Khóc oan hồn</b></i>
<i>trơi dạt - Tao loạn thời bình - Gió thắt ngang cây.</i>

<b>II. LÀM VĂN (7,0 điểm)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

tình đượm buồn” đặc trưng trong sáng tác của Thạch Lam.

<b> HẾT </b>

<i>---Thí sinh khơng được sử dụng tài liệu! Phụ huynh, thầy cô và đồng đội vui lịng khơng giải thích gì thêm.</i>
<i>Lovebook xin cảm ơn!</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT</b>
<b>I. ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)</b>

<b>STUDY TIP</b>

Trong câu hỏi số 3, đối với yêu câu nêu ý nghĩa của một hoặc một số câu thơ, các em cần chú ý:
- Xác định nội dung cơ bản của đoạn thơ/bài thơ.

- Đặt câu thơ hoặc một số câu thơ đó trong mối quan hệ đối với đoạn thơ/bài thơ, từ đó xác định ý nghĩa khái
quát.

- Căn cứ vào một số từ ngữ quan trọng trong câu thơ, tiếp tục phát triển, bổ sung thêm ý nghĩa của câu thơ
(một số câu thơ).

<b>Câu 1 (0,5 điểm): Thể thơ tự do.</b>
<b>Câu 2 (0,5 điểm):</b>

Cuộc sống của những người lính đảo được nhà thơ tái hiện qua những chi tiết, hình ảnh (Học sinh kể
<i>được tối thiểu ba chi tiết, hình ảnh): bãi cát, nỗi nhớ nhà, đảo tái cát, oan hồn trôi dạt, tao loạn thời bình...</i>
<b>Câu 3 (1,0 điểm):</b>

Ý nghĩa của hai câu thơ:

- Gợi hình ảnh những người lính đảo: ngồi qy quần bên nhau trong sự tĩnh lặng, sự sẻ chia, trong nỗi nhớ
quê hương vời vợi, sự gian khổ, vất vả.

- Thể hiện tâm hồn nhạy cảm, giàu yêu thương, tinh thần kiên cường, bền bỉ của họ.
<b>Câu 4 (1,0 điểm):</b>

Hiệu quả:

- Tăng tính hàm súc và gợi tả cho câu thơ.

- Gợi nỗi đau, những mất mát lớn lao trước sự hi sinh của người lính, nỗi đau lan tỏa cả đất trời và gợi lên
những nghịch lí oan trái mà người lính thời bình phải chịu. Đó là sự hi sinh thầm lặng để mang lại cuộc sống
hịa bình cho Tổ quốc.

<b>II. LÀM VĂN (7,0 điểm)</b>
<b>Câu 1 (2,0 điểm):</b>

<b>STUDY TIP</b>

Đối với dạng đề nghị luận xã hội đưa ra nhiều hơn một thông tin từ văn bản Đọc - hiểu (ở đề này là hình ảnh
người lính đảo và cụm từ “kiếp người mong manh” trong câu thơ cuối), các em cần chú ý:

- Tìm ra mối liên hệ giữa hai thơng tin đó, để từ đó hiểu sâu hơn về vấn đề nghị luận.
- Dựa vào những thông tin đó để xây dựng luận điểm cho bài nghị luận.

<i><b>1. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn (0,25 điểm)</b></i>

Có thể trình bày đoạn văn theo nhiều cách: diễn dịch, quy nạp, móc xích, song hành...
<i><b>2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận (0,25 điểm):</b></i>

Giá trị cuộc sống của mỗi người.
<i><b>3. Triển khai vấn đề nghị luận (1,0 điểm):</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

manh” nói về thời gian sống của mỗi cá nhân rất ngắn ngủi, hữu hạn. Bởi vậy, mỗi người đều cần biết tận
dụng khoảng thời gian ngắn ngủi đó để tạo nên giá trị cuộc sống.

- Giá trị cuộc sống gồm cả những giá trị vật chất như sức khỏe, tiền bạc... cũng gồm cả những giá trị tinh
thần như tri thức, phẩm chất, tâm hồn, sự cống hiến, hi sinh, quan hệ xã hội... Con người cần tạo ra và tích
lũy những giá trị đó, đồng thời biết cân bằng và hài hòa giữa các giá trị. Có như vậy mới có được cuộc sống
có ý nghĩa và góp phần phát triển xã hội.

- Phê phán những con người chọn lối sống ích kỉ, thực dụng, sống hồi, sống phí.

- Liên hệ bản thân: bản thân là người trẻ tuổi đã sử dụng thời gian như thế nào để sống có ích nhất, đóng

góp được nhiều nhất cho xã hội.

<i><b>4. Chính tả, dùng từ, đặt câu (0,25 điểm):</b></i>

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa Tiếng Việt.
<i><b>5. Sáng tạo (0,25 điểm):</b></i>

Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.
<b>Câu 2 (5,0 điểm):</b>

<b>STUDY TIP</b>

Đây là dạng đề nghị luận về một ý kiến bàn về văn học, tuy nhiên ý kiến có phần “ẩn” đi nên đơi khi các em
sẽ xác định sai lệch vấn đế nghị luận. Bởi vậy các em cần chú ý:

- Đọc kĩ để bài, lưu ý đặc biệt đến các từ, cụm từ được đặt trong dấu ngoặc kép.

- Cần giải thích từ, cụm từ đó và việc giải thích sẽ là cơ sở để xây dựng các luận điểm trong bài văn.
<i><b>1. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận (0,25 điểm):</b></i>

Trình bày đầy đủ các phần Mở bài, Thân bài, Kết bài. Phần Mở bài biết dẫn dắt hợp lí và nêu được vấn
đề; phần Thân bài biết tổ chức thành nhiều đoạn văn liên kết chặt chẽ với nhau cùng làm sáng tỏ vấn đề;
phần Kết bài khái quát được vấn đề và thể hiện được nhận thức của cá nhân.

<i><b>2.Xác định đúng vấn đề cần nghị luận (0,5 điểm):</b></i>

Nét “trữ tình đượm buồn” thể hiện trong cảnh phố huyện lúc chiều tà và tâm trạng của Liên.
<i><b>3. Triển khai vấn đề nghị luận:</b></i>

Cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp dẫn chứng và lí lẽ.

<b>a. Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm (0,5 điểm):</b>

Thạch Lam là một trong những cây bút văn xuôi trụ cột của Tự lực văn đoàn. Tuy nhiên, Thạch Lam đã
tự xác định cho mình một lối đi riêng. Hướng ngòi bút lãng mạn, giàu cảm xúc nhẹ nhàng và tinh tế vào
những kiếp người nghèo khổ, những truyện ngắn tài hoa của ông thực sự như những bài thơ xinh xắn, duyên
dáng và đậm chất nhân văn. “Hai đứa trẻ” trích từ tập “Nắng trong vườn” là một trong những truyện ngắn
như thế.

<b>b. Giải thích (0,25 điểm)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>c. Phân tích khung cảnh phố huyện buổi chiều và tâm trạng của nhân vật Liên (2,25 điểm)</b>
<b>CHÚ Ý</b>

- Chất trữ tình đượm buồn trong khung cảnh phố huyện:
+ Khung cảnh thiên nhiên man mác buồn.

+ Hình ảnh con người là những kiếp sống lay lắt, mòn mỏi.
- Chất trữ tình đượm buồn tốt ra từ diễn biến tâm trạng của Liên:
+ Tâm trạng buồn.

+ Niềm thương cảm cho những kiếp người nhỏ nhoi, lay lắt.

* Chất trữ tình đượm buồn toát ra từ khung cảnh phố huyện buổi chiều:

Khung cảnh phố huyện khi chiều xuống được lọc qua cái nhìn và tâm trạng, cảm giác của nhân vật Liên, nên
cũng thấm đượm cảm xúc trữ tình.

- Cảnh vật hiện lên có hồn, êm ả, thi vị mà đượm buồn: Câu chuyện mở ra bằng những âm thanh và hình ảnh
báo hiệu một ngày tàn. Âm thanh của tiếng trống thu không “từng tiếng một vang xa để gọi buổi chiều”, của
tiếng ếch nhái “kêu ran ngoài đồng ruộng”, hình ảnh của phương Tây đỏ rực như lửa cháy và những đám

mây ánh hồng như hòn than sắp tàn. Nhà văn như nhập mình vào linh hồn cảnh vật quê hương khiến bức
tranh quê hiện lên gần gũi, thân thuộc mà gợi cảm biết bao. Bức tranh đầy chất thơ, lọc qua ánh mắt “bóng
tối ngập đầy dần” của Liên mang nét buồn nao nao, man mác, pha lẫn chút bâng khuâng.

- Con người hiện lên với kiếp sống mòn mỏi, tăm tối; tuy vậy tâm hồn họ vẫn ánh lên vẻ đẹp đáng trân trọng:
bám vào cuộc sống mưu sinh với niềm hi vọng nhỏ nhoi.

+ Khung cảnh chợ tàn: “Chợ chiều đã tan, người về hết, tiếng ồn ào cũng mất”. Chợ là nơi phô bày cuộc
sống thực tế của một vùng quê. Không phải ngẫu nhiên mà Thạch Lam chọn một ngày chợ phiên, bởi chỉ có
chợ phiên mới thấm thía hết sự tiêu điều, xơ xác của chốn quê nghèo. Chợ tàn, âm thanh đã khuất dạng, trên
bãi chợ chỉ còn lại đầy rác rưởi: vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn - những đồ phế thải thảm hại, nheo nhếch, bẩn thỉu.

+ Những cư dân phố huyện trong bóng chiều:

++ Mấy đứa trẻ con nhà nghèo sau phiên chợ ùa ra tìm kiếm, nhặt nhạnh những gì cịn có thể dùng được.
Nhưng cịn tìm được gì, kiếm được gì ở những đồ phế loại tồi tàn ấy. Người này dựa vào người kia để sống
nhưng tất cả chỉ dựa vào vô vọng.

++ Mẹ con chị Tí với gánh hàng nghèo, chiều nào cũng dọn hàng từ chập tối nhưng niềm hi vọng của chị
thật mong manh. Sự uể oải, lay lắt thấm đậm khiến cả những lời trị chuyện thơng thường cũng khơng cất lên
nổi, khi Liên hỏi, chị “chép miệng mãi mới trả lời”. Đó là hình ảnh của kiếp sống cầm chừng, lần hồi qua
ngày.

++ Chị em Liên và An phải “thức để trơng một cửa hàng tạp hố nhỏ xíu, dọn từ khi cả nhà bỏ về quê vì
bố Liên mất việc”. Nhưng có lẽ con đường mưu sinh ấy cũng chẳng sáng sủa gì bởi hơm nay là ngày phiên
mà hàng bán cũng không được mấy.

++ Trong đám cư dân phố huyện, dễ sợ nhất là bà cụ Thi hơi điên với tiếng cười khanh khách man dại tan
trong không gian quạnh quẽ. Đây có lẽ là sản phẩm nhỡn tiền của cuộc sống mòn mỏi nơi phố huyện. Cuộc
sống quẫn bách ấy đã chôn vùi đi một nửa ý thức của con người. Con người đang đánh mất dần chính mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

- Tâm trạng man mác buồn trước khung cảnh phố huyện lúc chiều tàn: Trong khoảnh khắc thời gian ấy, cái
buồn của buổi chiều quê cứ thấm thìa vào tâm hồn Liên, từ từ dâng lên và ngập tràn bởi dường như mọi chi
tiết, hình ảnh âm thanh xuất hiện ở thời điểm này đều rất gợi buồn. Cảm giác man mác buồn từ cảnh vật thấm
vào lòng người và nỗi buồn trong tâm hồn ngây thơ lan toả ra cảnh vật.

- Niềm xót xa, thương cảm với những kiếp người nhỏ nhoi, lay lắt trong bóng tối.

+ Hình ảnh những đứa trẻ nghèo đi nhặt rác khốn khổ, cơ cực gieo vào lòng Liên một nỗi buồn thẳm sâu,
một nỗi thương cảm xót xa.

+ Liên ngậm ngùi cho mẹ con chị Tí hay cũng là nỗi ngậm ngùi cho cảnh sống của chính mình.

+ Liên và An thấy sợ, đứng lặng nhìn theo cụ Thi điên đi về phía làng. Nỗi sợ hãi đơn thuần của trẻ con
hay mơ hồ một sự hoảng hốt trước nhịp sống nghèo nàn, đơn điệu đang bào mịn nhân tính của con người,
trước sự bế tắc, vô vọng của cuộc sống.

→ Với gam màu ánh sắc hồng hơn và một vài hình ảnh đời thường xồng xĩnh Thạch Lam đã vẽ nên một
mảng tranh sinh động của phố huyện nghèo, vừa gợi cảm giác êm đềm, thi vị, lại vừa gợi sự nghèo khó lam
lũ. Trong bức tranh ấy, thật khó mà nói cho rạch rịi nỗi buồn từ cảnh vật thấm vào lòng người hay nỗi buồn
trong tâm hồn Liên lan toả ra, nhuốm vào cảnh vật, chỉ biết ở đây có một cái gì rất nhịp nhàng, hồ hợp, một
nỗi buồn lây vào nhau, nhuốm vào nhau để dâng đầy hơn “đơi mắt chị bóng tối ngập dần đầy”.

<b>d. Đánh giá chung (0,5 điểm)</b>

<i>- Làm nên sắc thái trữ tình trong Hai đứa trẻ chủ yếu là cảm xúc buồn thương và giọng thủ thỉ trầm lắng,</i>
thiết tha qua miêu tả khung cảnh, tâm trạng.

<i>- Chất trữ tình đượm buồn mang lại cho Hai đứa trẻ một vẻ đẹp riêng, thể hiện phong cách nghệ thuật</i>
đặc sắc của Thạch Lam.

<i><b>4. Chính tả, dùng từ, đặt câu (0,25 điểm):</b></i>

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa Tiếng Việt.
<i><b>5. Sáng tạo (0,5 điểm):</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>TÀI LIỆU THAM KHẢO</b>
<b>Phần II – Câu 1:</b>

<i><b>Cuộc sống của bạn phải có mục đích và ý nghĩa</b></i>

Chắc hẳn đã từng có những lúc bạn tự hỏi mục đích và ý nghĩa cuộc sống của mình là gì? Đó chính là lúc
bạn đang trăn trở tìm hướng đi và ý nghĩa cho cuộc sống của mình, đó là lúc bạn đã ý thức được và có khát
vọng đi tìm niềm vui và hạnh phúc thực sự. Một nhà hiền triết đã từng nói “Cuộc hành trình lớn nhất của một
đời người là đi tìm chính bản thân mình, trải nghiệm và thử thách tất cả để tìm ra mình là ai”, hay là “tận lực
tri thiên mệnh”. Bạn sinh ra và lớn lên trong cuộc sống này chắc chắn không phải chỉ để tồn tại, hay làm cái
bóng của người khác và bạn cũng chẳng bao giờ muốn mình làm nền cho bất kỳ ai. Bạn phải là chính bạn.
Bạn nên biết rằng sự tồn tại của bạn đã làm thay đổi rất nhiều điều xung quanh. Những chặng đường bạn đi
qua, những công việc bạn đã và đang làm, những người bạn từng gặp, tiếp xúc hay kết bạn ắt hẳn sẽ khác đi
nếu khơng có bạn. Bạn đã để lại một dấu ấn rất riêng trong cơng việc, trong tình cảm, ký ức kỷ niệm hay
trong tâm hồn của họ và bạn sẽ còn tác động đến thế giới xung quanh bởi những ý tưởng, ước mơ, hoài bão
và hành động cụ thể, hay đơn giản hơn là sự tồn tại của chính bạn. Bạn có thể bận bịu với cơng việc hay chú
tâm tới một điều nào đó trong một giai đoạn của cuộc sống, nhưng sau cùng bạn sẽ luôn thức tỉnh bởi những
khát vọng, ước mơ từng có trong tiềm thức, hay đôi khi ngay từ thuở thiếu thời. Và điều này có ý nghĩa đặc
biệt đối với cuộc sống của bạn. Mục đích cuộc sống có thể là điều mà mãi đến sau này, qua quá trình trải
nghiệm để trưởng thành bạn mới tìm ra hay đơi khi, nó đã được định hình ngay từ những năm tháng khi bạn
bắt đầu biết cảm nhận cuộc sống. Trong cuộc sống, tất cả chúng ta đều có mối liên hệ với nhau và ít nhiều bị
ảnh hưởng qua lại bởi những suy nghĩ, việc làm, quyết định của những người xung quanh, đôi khi bởi cả sự
tồn tại đơn thuần của họ. Các nghiên cứu trên những người trưởng thành trên thế giới gần đây đã chứng minh
một trong những dấu hiệu chính xác nhất cho thấy một người có hạnh phúc hay khơng tùy thuộc vào việc

người đó có định hướng cho mình một ước mơ, mục đích sống hướng thiện, hay có quan tâm đến người khác
hay khơng. Khi sống mà khơng có mục đích cụ thể hay sống trong vị kỷ, 70 trong số 100 người cảm thấy
cuộc sống bấp bênh và vơ nghĩa, cịn khi có một mục tiêu cụ thể, dám hành động và biết chia sẻ thì gần
70/100 người lại cảm thấy hài lịng và cảm nhận được niềm vui và ý nghĩa của cuộc sống.

<i>Lepper, nguồn: Bí mật của hạnh phúc - First News và NXB Trẻ TPHCM</i>
<b>Phần II – Câu 2:</b>

<i><b>Tâm trạng của Liên trước cảnh chiều muộn</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8></div>

<!--links-->