Quan niệm về thời gian trong bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (664.64 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

VĂN MẪU LỚP 11

QUAN NIỆM VỀ THỜI GIAN CỦA XUÂN DIỆU

Đề bài: đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu ở dưới

Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua, 
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,

….Mau đi thôi! Mau đi thôi mùa chưa ngả chiều hôm,

Câu hỏi : hãy phân tích đoạn thơ trên để làm nổi bật quan niệm về thời gian của Xuân Diệu, anh/ chị
có suy nghĩ gì về quan niệm ấy.

A.SƠ ĐỒ TĨM TẮT GỢI Ý

B.DÀN BÀI CHI TIẾT

1. Mở bài:

+Giới thiệu bài thơ Vội Vàng, trích dẫn khổ thơ trong đề bài

+Giới thiệu vấn đề nghị luận: Quan niệm về thời gian của Xuân Diệu và của “em”.

2.Thân bài :

a. Phân tích đoạn thơ để làm nổi bật quan niệm của Xuân Diệu về thời gian. 
- Thời gian trôi đi rất nhanh:

Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua, 
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

- Thời gian của vũ trụ thì tuần hồn nhưng thời gian dành cho mỗi con người là hữu hạn:
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,

Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lạị 
Cịn trời đất, nhưng chẳng cịn tơi mãi, 
- Thời gian có ý nghĩa nhất của con người là lúc cịn trẻ

 Xn Diệu gửi gắm thơng điệp : Bạn trẻ hãy biết quý trọng thời gian
b. Nghị luận về thời gian

- Quan điểm : Quan niệm của Xuân Diệu là quan niệm đúng đắn, tiến bộ, thể hiện cái nhìn biện
chứng về thời gian

- Chứng minh : Học sinh có thể chứng minh bằng lí lẽ, lập luận, dẫn chứng thực tế

- Sử dụng thời gian để học tập tốt, lao động tốt thì chúng ta sẽ tạo ra nhiều của cải vật chất và tinh
thần, góp phần dựng xây đất nước ngày càng giàu đẹp.

- Không biết quý thời gian, phung phí thời gian vào những việc vô bổ, không có mục đích khơng
hướng đến tương lai là chúng ta tự hủy hoại cuộc đời mình.

c. Bài học cuộc sống:

- Nhận thức đúng về giá trị của thời gian, tận dụng từng giây từng phút để làm những việc có ích, để
ta sẽ khơng bao giờ hối hận, nuối tiếc vì đã lãng phí, đã để thời gian trôi qua vô nghĩa.

- Trân trọng thời gian, tuổi trẻ, sử dụng thời gian hợp lí
- Sống có ích, có nghĩa khi thời gian chưa trôi qua mất

3. Kết bài :

- Khẳng định quan niệm sống đúng đắn

Thời gian qua đi khơng lấy lại được. Mỗi con người chỉ có một quỹ thời gian nhất định để sống, học
tập và lao động. Vậy trong suốt thời gian ấy, chúng ta phải làm gì để đến “khi nhắm mắt xi tay,
khơng phải ân hận vì những năm tháng sống hồi sống phí ?” . Đó là câu hỏi lớn đặt ra cho cả đời
người, do đó chúng ta phải biết quý thời gian mình đang sống.

C. BÀI VĂN MẪU

“Vội vàng’’ là một trong những bài thơ đặc sắc nhất trong tập “Thơ thơ” (1938). Vượt qua dòng chảy
thời gian hơn 60 năm rồi, mà những ý tưởng mới mẻ về thời gian, về tuổi xuân, về tình yêu đời, yêu
cuộc sống- cùng với một giọng thơ nồng nhiệt đắm say vẫn lôi cuốn chúng ta một cách kì lạ. Đây là
đoạn thơ trích trong phần 2 bài “Vội vàng” nói lên sự cảm nhận về thời gian của thi sĩ Xuân Diệu:

Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua 
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già. 
Mà xuân hết, nghĩa là tơi cũng mất 
Lịng tơi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Còn trời đất, nhưng chẳng cịn tơi mãi. 
Nên bâng khng tơi tiếc cả đất trời; 
 Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi 
Khắp sông núi vẫn than thẩm tiễn biệt …”

1. Hai câu thơ đầu đoạn, với cách ngắt, nhịp 3/5, đọc lên ta cảm thấy cái nhún nhảy của mùa xuân,
của thời gian:

“Xuân dương tới / nghĩa là xuân dương qua 
Xuân còn non / nghĩa là xuân sẽ già”.

Các từ ngữ: “đương tới” với “đương qua”, “còn non'” với “sẽ già” tương ứng, đối lập nhau, diễn tả
mùa xuân và thời gian vận động không ngừng. Bước đi của mùa xuân, dòng chảy của thời gian là
mải miết, vơ tận. Trong hiện tại “đang tới" đã có màu li biệt “đương qua”. Chữ “đang” chuyển thành
chữ “đương” mộ: cách nói điệu đà, rất thơ. Trong dáng vẻ “cịn non” hơm nay đã báo hiệu một
tương lai “sẽ già”. Cách cảm nhận của thi sĩ về thời gian và mùa xuân là tinh tế và biểu cảm. Đó là
một ý tưởng rất tiến bộ. Cũng chữ “non” và chữ “già” ấy, ơng có những các cảm nhận rất độc đáo
bằng một tâm hồn lãng mạng với cặp mắt xanh non.

“Tinh yêu đến, tình yêu đi, ai biết
Trong gặp gỡ đã có mầm ly biệt...

(...) Mau với chứ! Vội vàng lên với chứ!
 Em, em ơi! Tình non sắp già rồi...” 
(Giục giã)

Và ơng cũng nhìn thấy sự vật phát triển và đổi thay không ngừng. Mùa xuân thời gian và sự sống
thật vơ cùng kì diệu:

Mấy hơm trước cịn hoa 
Mới thơm đây ngào ngạt 
Thống như một nghi ngờ 
Trái đã liền có thật.

(Quả sấu non trên cao)

2. Bảy câu thơ tiếp theo nói lên nghịch lí giữa tuổi trẻ, đời người với thời gian và vũ trụ. Và đó cũng
là bi kịch của con người, đời người. Khi “xuân hết”, tuổi trẻ đi qua “nghĩa là tôi cũng mất”. Mất ý vị
cuộc đời. Tuổi trẻ đáng yêu biết bao! Mỗi người chỉ có một thời son trẻ. Cũng như thời gian trôi qua,
tuổi trẻ một đi không trở lại:

“Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất”

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Lịng tơi rộng, nhưng lượng trời cứ chật 
Khơng cho dài thời trẻ của nhân gian

Xn của bốn mùa thu thì tuần hồn (xn khứ, xuân lai, xuân bất tận) nhưng đời người chỉ có
một thời thanh xn. Tuổi trị “chẳng hai lần thắm lại”. Vũ trụ đất trời thì vĩnh hằng, vơ hạn. trái lại
đời người thì hữu hạn. Kiếp nhân sinh nhiều bi kịch. Ai cũng muốn trẻ mãi không già, ai cùng muốn
được sống mãi với tuổi xanh, tuổi hoa niên. Tiếng thơ cất lên như một lời than tiếc nuối:

... Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn 
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại! 
Cịn trời đất nhưng chẳng cịn tơi mãi 
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời

“Tiếc cả đất trời vì khơng được trẻ mãi để tận hưởng mọi cái đẹp của thiên nhiên và cuộc đời. Đó
là lịng u đời và ham sống, khao khát được sống hết mình với tuổi trẻ:

Mười chín tuổi, hỡi những nàng má ngọc. 
Ríu rít chim, là tuổi ước mơ hoa!

Hãi chàng trai kiều diễm mãi vui ca. 
Mười chín tuổi! Chẳng hai lần hoa nở! 
(Đẹp - Xuân Diệu)

“Tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại” cùng như “Mười chín tuổi! Chẳng hai lần hoa nở”, đó là bi kịch
của người đời, xưa và nay. Có ham sống và yêu đời mới cảm nhận sâu sắc bi kịch ấy. Vì thế khơng
được vung phí thời gian và tuổi trẻ.

3. Hai câu thơ cuối dào dạt cảm xúc. Nhà thơ xúc động lắng nghe bước đi của thời gian, tiếng “than
thầm tiễn biệt” của sông núi, của cảnh vật. Xuân Diệu rất nhạy cảm với thời gian trôi đi qua “mùi”,
“vị” của năm tháng “chia phơi” trong dịng chảy vơ tận. Một cách cảm nhận thời gian rất thơ, rất tinh
tế:

Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi. 
Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5></div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh 
nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

I.

Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây
dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II.

Khoá Học Nâng Cao và HSG

- Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS THCS
lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần

Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt
thành tích cao HSG Quốc Gia.

III.

Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.