dap an mon Di Truyen

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (228.1 KB, 13 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Câu 1. Cấu trúc của AND , ARN và NST:
A - AND:

 Cấu trức hóa học của AND:

- Đc cấu tạo từ các nguyên tố : C, H,O,N, P.

- Thuộc loại đại phân tử, cấu tạo theo ngyên tắc đa pân gồm n đơn pân là nucleotid (Nu).
- Mỗi đơn pân gồm 3 TP: 1 axit H3PO4.

1 đg deoxyribose C5H10O4

1 trog 4 loại bazo nitric: A, T, G, C.
* Nhóm < : pyrimidin- có nhân benzen vị trí 1,3 là N cịn lại là C.

* Nhóm > : purin- nhân benzen số 1,3 là N ghép thêm vòg 5 cạh vị trí số 7,9 là N.
* P + 5 -đg + đg-1 +N1 /N9 (bazo) : pyrimydin/purin.   

* Đọc tên: 1 bazo +1 đgnucleosid.

1 bazo +1 đg + 1 nhóm Pnucleotid (nucleosid monophotphat)
VD: Adenin + deoxyribose : deoxyadenosine

Adenin + deoxyribose + 1 nhom P : deoxyadenosine monophosphat : Nu A
Nu T: deoxythymidine 5 monophotphat.

Nu C: deoxycytidine 5 monophotphat.
Nu G: deoxyguanosine 5 monophotphat.
- Chiều dài của mạch là 5 P 3 OH.

- AND có 2 mạch // và ngược chiều nhau.

- Các mạch liên kết với nhau = Lkết H2 theo NTBS.
 Cấu trúc ko gian của AND: 1953- Watson và Cris.

- 1 Ptử AND có tới hàng triệu Nu. VD: Ecoli 4tr Nu, người khoảng 3 tỉ Nu.

- AND có dạng B (xoắn pải), ngồi ra có dạng A và Z (xoắn trái). Chúng ≠ về chiều xoắn, Kthước of 1
Ckỳ xoắn (có thể n hơn or ít hơn 34 Nu Đlà các dạng ≠, dạng thơng thường có 34 Nu)

- Ptử AND ở procaryote thường có cấu trúc dạng vịng, 2 sợi trần (chưa kết hợp với Prơ).

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

B - ARN:

- Đc Ctạo theo Ntắc đa pân gồm n đơn pân là các Nu, các Nu Lkết tạo thành mạch polinu.
- Đường ARN và AND ≠ , trog bazo giữa 2 loại có 1 Nu ≠.

- Nu trước Lkết với Nu sau ở vị trí 3 .

- ARN chỉ có 1 mạch polinu, ngắn hơn AND rất nhiều.
- Có n trog TBC và đc tổng hợp trog nhân.

- Có 3 loại chủ yếu: ARNm, ARNt, ARNr.

a/ ARNm: chiếm 2-5%  số ARN trog TB.
- Đc  hợp từ mạch khuôn mẫu của gen cấu trúc.

- Chỉ gồm 1 mạch đơn ở dạng thẳng (gồm từ hàng trăm đến hàng nghìn đơn phân).

- 1 Ptử ARNm gồm 3 pần: đoạn dẫn đầu ở đầu 5 ,đoạn mã hóa Prơ và đoạn theo sau ở đầu 3 . 
- Ở procaryote ARNm chỉ  1 tgian ngắn khoảng vài pút, cịn ở procaryote thì ARNm Э lâu hơn.

b/ ARNt: chiếm khoảng 15%  ARN trong TB.
- Kích thước <, 70-100Nu và có cấu trúc đặc thù.

- Có những đoạn Ctạo theo NTBS (tự bsung: vì bsung của 1 sợi).

- Có những đoạn k theo NTBScác thùy tròn chứa các bazo lạ: dihydrouridin(D), Hyposomtin(H), cp.
- 1 trong các thùy tròn (II) chứa bộ 3 đối mã.

- aa đặc hiệu gắn vào vị trí 3 - OH.

- Nhờ bộ 3 đối mã này mà ARNt đặc aa đúng vị trí of nó trog Qtrình  hợp Prơ.
- All các ARNt ≠ đều có 3 Nu tận cùng ở đầu 3 # là CCA.

- C/năng: làm Nvụ Vchuyển aariboxom để  hợp Prô.

c/ ARNr: chiếm khoảng 80%  số ARN.

- Là TP Ctạo của riboxome (riboxom có ở ARN và Prô).

- Ở riboxom of procaryote (70S) có 3 loại ARN: ARN 16S ở tiểu đơn vị < (30S), ARN 23S và ARN 5S ở
tiểu đơn vị > (50S).

- Ở riboxom of TB eucaryote (80S) có 4 loại ARN:
ARN 18S ở tiểu đơn vị nhỏ (40S), ARN 28S,

ARN 5,8S và ARN 5S ở tiểu đơn vị lớn (60S).

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

- Giống nhau: Đều có nhóm phosphat, đều có đg 5C và 1 bazo nitric.

- Khác nhau: AND ARN.
 Đường deoxyribose . hình vẽ  Đường ribose. hình vẽ.

 Có 4 loại bazo nitric: A, T, G, C.  Có 4 loại bazo nitric: A, U, G, C.
 Hình vẽ T.  Hình vẽ U.

 Có 2 mạch //.  Chỉ có 1 mạch.

C- NST:

a/ Cấu trúc hvi: NST có hdang và Kthước đặc trưng ở kỳ giữa (là NST kép) khi mà NST đã x đơi thành
NST kép và đóng xoắn cực đại.

- Lúc này NST có dạng hình que, hình hạt, hình chữ V.

- 1 NST điển hình có dạng hìh chữ V với 2 cánh cân và lệnh, chỗ thắt gọi là em sơ cấp có tâm động là
điểm trược của NST trên dây tơ vơ sắc.

b/ TP hóa học và cấu trúc siêu hvi: NST đc cấu tạo từ chất Nsắc gồm AND (40%) và Prô (60%). Ở
eucaryote Prô gồm 2 loại:

 Prô histon: gồm 5 loại: H1, H2A, H2B, H3, H4 . Đây là những Ptử Prô < chứa aa mag điện tích +
(lysin, arginin) : giữ vai trò cốt lõi trong việc cuộn lại và điều hịa hoạt tính của AND.

 Ko là histon: là các E lquanQtrình  hợp AND và ARN.

- Đơn vị cấu tạo of NST là nucleosom. Mỗi nucleosom gồm 8 histon (H2A, H2B, H3, H4 )x2 khối cầu
đc quấn bởi 1 đoạn AND vó kích thước khoảng 146 cặp Nu (quấn 1 vịng ¾).

- Giữa 2 nucleosom kế tiếp là đoạn DAN nối có kích thước khoảng 15-100 cặp Nu và 1 histon H1.

- Tổ hợp các nucleosom và AND nối sợi cơ bản có d khoảng 10nm (100A).

- Sợi cơ bản cuộn lạisợi Nsắc có d khoảng 30nm (300A).
- Sợi Nsắc xoắn lại 1 lần ½ ống rỗng có d khoảng 300nm.

- Cuối cùng là sự cuộn xoắn của ống rỗng và hình thành cấu trúc cromatid ở kỳ giữa có d khoảng 700nm
(mỗi NST kép gồm 2 cromatid).

Sự xoắn làm chiều dài của AND rút ngắn hàng ngàn lần. Sự thu gọn cấu trúc ko gian như thế thuận lợi
cho sự pli , tổ hợp NST trong pân bào.

Câu 2: a/ TN của Hershey và Chase (1952):

- Đối tượng TN: là phage T2 nhằm xđịnh xem phage đã bơm chất gì vào bên trong VK: AND ? Prơ ?
hay cả 2 ?

- Ntắc TN:  AND chứa P không chứa S.

 Prô chứa S ko chứa P  dùng P32 để đánh dấu AND và S35 để đánh dấu Prô.

- Ndung TN: Phage T2 phage T2 nhiễm Ecoli đợi 1 tgian để phage T2 bơm chất nào đó vào trong
VK, sđó đem rung (lắc) lên để phage T2 rớt ra và lấy VK đem đi đo póng xạ thấy có n P32 và 1 ít
S35. Phần ko chứa TB VK có n S35, có 1 ít P32 vì 1 số VK chưa kịp bơm AND vào bên trong.
Kluận: VCDT của phage T2 là AND.

b/ TN của Mesclson và F.W Stalh (1958): 
- Đối tượng TN: VK E.coli.

- Ntắc TN: dùng đồng vị póng xạ  đánh dấu Nitơ.
 AND cấu tạo bởi N14 AND nhẹ.

 AND cấu tạo bởi N15 (póng xạ) AND nặng.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

 AND có 1 sợi cấu tạo bở N 14, 1 sợi cấu tạo bởi N15 AND TBình (AND lai)

Các loại AND nói trên có thể tách biệt bằng cách cho li tâm trog thag  cloride cesium (CsCl)/

- Ndung TN: Ni VK E.coli trong mt có N15 (NH4Cl) VK   AND là AND nặng. VK SS và  , sđó
rửa sạch VKchyển sang mt có N14, VK SS sau mỗi thế hệ ngta tách AND of VKđem li tâm trog
thag  CsCl.

 KQ Thế hệ 1: 100% ADN lai ngyên tắc bán bảo toàn or pân tán.

Thế hệ 2: 50% AND nhẹ và 50% AND lai sự sao chép Xra theo Ntắc bán bảo tồn.
Câu 3: A -Qúa trình tái bản AND:

1. Đặc điểm of qt tái bản: Cả 2 sợi (mạch) đều tgia làm khuôn.
- Mạch mới tổng hợp theo chiều 5 - 3 , 2 sợi mới ngược chiều nhau. 
- Sợi mới gắn với sợi khuôn theo NTBS A-T, G-C.

+ Ntắc bán bảo toàn.

+ Theo Ntắc nửa gián đoạn : 1 sợi liên tục và 1 sợi ko liên tục.

2. QT tái bản AND ở procaryote:

- Bộ gen VK E.coli gồm : 1 Ptử AND vòng, xoắn kép, trần gọi là AND NST và n Ptử AND có kích
thước < hơn gọi là plasmid.

- Cơ chế: qt khởi sự tại 1 trình tự đặc hiệu gọi là điểm khởi sự sao chép- điểm ori. Từ đây sự sao chép

dra theo 2 hướng khi we gặp nhau.

a/ Duỗi xoắn và tách mạch: qt bđầu khi pân tử Prô B nhận ra điểm khởi sự sao chép.
- Dưới t/dụng của E topoisomerase sẽ làm cho đoạn AND duỗi xoắn.

- E ligase nối các đoạn trên sợi AND.

- Hai mạch của AND tách dần ra nhờ E helicase tạo thành chỉa 3 tái bản hình chữ V.
b/ Tạo mồi ARN:

c/Kéo dài và các đoạn okazaki: E kéo dài đoạn mồi để  hợp sợi mới.

d/ Hoàn chỉnh sợi mới tổng hợp: AND polimerase I loại bỏ mồi và lấp đầy khoảng trống, ligase nối lại
các đoạn 1 sợi liên tục, sợi mới này gọi là sợi ra chậm.

e/ Sửa chữa tức thời các sai sót: ngoài c/năng  hợp theo hướng 5 -3 AND polimerase I & III có khả 
năng sửa sai nhờ hoạt tính exonuclease theo chiều 3 - 5 . 

3. QT tái bản AND ở eucaryote: về cơ bản giống ở procaryote tuy nhiên ở eucaryote AND dài hơn
và liên kết với histon chất Nsắc  NST.

<H1> Điểm # và ≠ giữa pro va eucaryote của qt tái bản ADN:

- Giống nhau: xra theo Ngtắc bán bảo toàn, ngtắc bsung và ngtắc nửa gián đoạn.
 Sợi mới  hợp theo chiều 5-3.

 Ngliệu  hợp là deoxinucleotid triphotphat (dNTP) gồm: dATP,dGTP,dTTP,dCTP.
- Khác nhau: tái bản ở procaryote eucaryote

 E sao chép: AND polimerase I, II, III.  AND polimerase ,  (nhân) ,  (ty thể).

 Chỉ có 1 điểm sao chép1 đvị sao chép.  Có n điểm sao chépn đvị sao chép.
 Đoạn okazaki 1000-2000Nu  ….100-200 Nu.

 Tốc độ sao chép khoảng 600Nu/s  ….50-100Nu/s.
<H2> QT tái bản đó có sự tgia of E nào ? Nêu vtrị/cnăg của E đó ?

- E AND polimerase III: sữa sai nhờ hoạt tính của exonuclease (cắt đầu mút) và endonuclease (cắt trog)
và tổng hợp sợi mới theo chiều 5-3.

- E AND polimerase I: loại bỏ mồi và tổng hợp pần AND thay cho mồi nhờ E nối ligase.
- E topoisomerase : làm cho đoạn AND duỗi xoắn.

- E ligase nối các đoạn trên sợi AND.
- E helicase : tách mạch, cắt đứt sợi.
B- QT phiên mã: là qt  hợp các loại ARN.

* Ngtắc chung (điểm giống nhau giữa phiên mã ở pro và eucaryote):
- Cả 3 loại ARN đều đc  hợp từ AND (gen).

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

- Ngliệu  hợp là các NTP (ATP, CTP, ATP,UTP). NTP=nucleosid triphotphat.
- Theo ngtắc bsung: Akm- Umt Tkm-Amt Gkm-Cmt Ckm-Gmt
- Có sự tgia của E.

- Ko cần mồi.

1. QT phiên mã ở procaryote:

a- Đặc điểm: Chỉ có 1 loại E piên mã ARN polimerase chịu trách nhiệm  hợp các loại ARN. E này
gồm 2pần: Phần lỏi -tổng hợp sợi ARN và yếu tố sigma- yếu tố khởi động piên mã.

- ARNm chứa  của n gen cấu trúc (policistron)
- QT dịch mã xảy ra đồng thời với qt piên mã.

b- Cơ chế piên mã : gồm 3 gđ

* Gđ khởi động : qt  hợp ARN đc tiến hành khi ARN polimerase nhận ra và bám vào vùng khởi đôgj
nhờ yếu tố sigma.

+ Vùng khởi động gồm khoảng 40 cặp Nu, chứa 2 vị trí đặc hiệu.

• Trình tự -35 : cách vtrí bđầu piên mã khoảng 35 Nu về pía trước thường chứa trìh tự TTGACA.
• Trình tự -10: cách vtrí bđầu piên mã khoảng 10Nu về pía trước, thường chứa trìh tự TATATT gọi
là hộp TA.

+ Sự bám vào của E làm cho đoạn AND tháo xoắn và sợi khn tách ra ở vtrí -10.

* Gđ  hợp : E trược dọc theo sợi khuôn  hợp sợi ARN khoảng 10 Nu thì yếu tố sigma tách khỏi pần lõi.
 Pần lõi tiếp tục  hợp sợi ARN theo chiều 5-3 , pần lõi tiến tới đâu thì AND mở xoắn và piên mã
đến đấy, vùng AND đã đc piên mã xoắn trở lại như cũ.

 Sợi ARN sẽ tách dần khỏi mạch khuôn mẫu trừ đoạn cách vtrí  hợp12 Nu vẫn lkết với AND.

* Gđ kết thúc: qt piên mã sẽ dừng lại khi gặp tín hiệu kết thúc. Sự kết thúc piên mã đc kiểm sốt cxác bởi
1 trog 2 loại tín hiệu kết thúc.

 Tín hiệu kthúc k pụ Є yếu tố rho: đlà vùng giàu AT và GC , qt piên mã qua khỏi vùng này thì vùng
đi của ARN hthành ctrúc kẹp tóc và cấu trúc này làm dừng qt phiên mã.

 Tín hiệu kthúc pụ Є yếu tố rho: yếu tố rho kết hợp với ARN và sdụng NL ATP để tách ARN và
phần lõi E ra khỏi AND.

 Đoạn AND đóng xoắn trở lại .

2. QT phiên mã ở eucaryote:

a- Đặc điểm: E piên mã gồm 3 loại.

 ARN polimerase I  ARNr 28S, 18S và 5,8S.
 ARN polimerase II  chủ yếu ARNm.

 ARN polimerase III  ARNt và ARNr 5S.
- Có sự tgia của các x tố piên mã.

- ARNm chứa  of 1 gen cấu trúc (monocistron).

- Qt piên mã ptạp hơn: bản piên mã đầu tiên là tiền ARNm và tiền ARNm đc chế biển thành ARNm.
b/Cơ chế: gồm 2 gđ

* Tổng hợp tiền ARNm: về cơ bản đ này xra # như piên mã ở procaryote chỉ có điểm  là vùng khởi động
nằm xa hơn và có 2 vtrí đặc hiệu.

 Vtrí I: cách vtrí bđầu piên mã khoảng 70-80 Nu gọi là hộp CTA có vtrị điều hịa piên mã.
 Vtrí II: cách vtrí bđầu piên mã khoảng 25-30Nu glà hộp TATA.

* Chế biến tiền ARNm ARNm (ở nhân):

 Gắn mũ (gắn chóp): khi tiền ARNm  hợp đc 1 đoạn thì ở đầu 5 gắn thêm chất 7-methylguanosin
tạo cầu nối triphosphat.

 Gắn đuôi poliA: khi tiền ARNm đc  xong thì ở đầu 3 1đoạn ARN đc cắt bỏ, các Nu loại A đc

gắn vào đuôi poliA.

 Ghép nối: loại bỏ các intron nối các exon lại ARNm.


Điểm khác nhau giữa piên mã ở pro và eucaryote:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

trách nhiệm  hợp các loại ARN. E này gồm  ARN polimerase I  ARNr 28S, 18S và 5,8S.
2pần: Phần lỏi -tổng hợp sợi ARN và yếu tố  ARN polimerase II  chủ yếu ARNm

sigma- yếu tố khởi động piên mã.  ARN polimerase III  ARNt và ARNr 5S.
- ARNm chứa  của n gen cấu trúc (policistron) - Có sự tgia của các x tố piên mã.

- QT dịch mã xảy ra đồng thời với qt piên mã. - ARNm chứa  of 1 gen cấu trúc (monocistron).
- Qt piên mã ptạp hơn: bản piên mã đầu tiên là tiền
ARNm và tiền ARNm đc chế biển thành ARNm.
Câu 4: Operon là gì ? Gồm các TP nào ? Thế nào là đ/hòa âm tính ? đ/hịa dương tính ?Tbày đ/hịa
HĐ của operon lacto và tryptopan ?

a/ Operon: pần > các gen trog hệ gen của procaryote đc tổ chức thàh đvị HĐ c/năg glà operon do vậy
chúng đc điều hòa cùng 1 lúc trog qt chyển hóa 1 hchất hcơ nào đó. Sự tập hợp nhóm gen ctrúc, vùng chỉ
huy và vùng khởi động glà operon.

b/Các TP of operon: gồm 3 TP sau.

- Nhóm gen ctrúc bgồm các gen mã hóa cho các mạch polipeptid để tổng hợp các E và các Prô cần thiết.
Chúng đc sắp xếp theo trật tự ảnh hưởng của chúng.

- Vùng chỉ huy (operator): nằm trước nhóm gen ctrúc, chỉ huy sự HĐ của nhóm gen ctrúc và là nơi để
Prô ƯC bám vào ngăn cản sự piên mã.

- Vùng khởi động (promoter) : nằm trước vùng chỉ huy, là nơi để E piên mã AND-polimerase bám vào
thực hiện qt piên mã.

c/ Điều hịa âm tính: là khi prơ ƯC bám lên trên AND thì ko có piên mã.

d/ Điều hịa dương tính: là khi có 1 sản pẩm nào đó bám lên AND thì có piên mã.

e/Điều hịa HĐ của operon lactose:
* Điều hịa âm tính:

- Khi mt k có đg lactose:

Hình vẽ.

 TB có 2 loại E : 1 loại đc  hợp sẵn trog TB glà E cơ địh và 1 loại E TB chỉ  hợp khi nào TB cần
như E pân giải đg lactose, E  hợp aa.

- Khi mt có đg lactose:

- Kiểu điều hòa khi mt k có lactose glà kiểu điều hịa âm tính (đ/hịa k có sự piên mã) và n/lại khi trên
AND k có chất (prơ) nào đó bám vào thì có qt piên mã glà kiểu đ/hịa dương tính.

* Điều hịa dương tính: xra khi mt có mặt đồng thời glucose và lactose. Trog t/hợp này TB sẽ sdụng
glucose trước , nghĩa là operon lactose chưa HĐ. Khi sdụng glucose gần hết thì lúc đó trog TB xhiện chất
AMPc (AMP vịng) (khi glucose n thì k có AMPc), chất này kết hợp với prô CAP  pức hợp bám lên
trên vùng khởi động để làm tăg ái lực của E piên mã ARN-polimerase nhah chóng bám vào vùng khởi
động để thực hiện qt piên mã  hợp Epân giải đg lactose vì lúc này TB đã sdụng hết glucose rồi.

f/Điều hịa HĐ của operon tryptophan:

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

- Khi mt có tryptophan

Câu 5: Thế nào là gen alen?gen k alen?Tbày sự t/ tác giữa các gen alen và k alen trog việc hthàh TT?

a/Gen alen: là gen chiếm cùng 1 lôcút trên cặp NST tương đồng.

b/Gen k alen: là gen nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau, là gen cùg nằm trên 1 NST nhưg
chiếm những lôcút khác nhau.

c/Sự tương tác giữa các gen alen:

*1. Tương quan trội-lặn htoàn: là tương quan giữa gen trội A và gen lặn a mà ở thể dị hợp Aa chỉ có gen
trội A đc bhiện (gen lặn a htồn bị lấn át) nên có KH trội.

 KG: AA và Aa đều có KH trội.

VD: P: đậu hạt trơn (AA) x đậu hạt nhăn (aa)
F1: 100% Aa (đậu hạt trơn)

*2. Trội k htồn-tính trạng trug gian: Gen trội A k htoàn lấn át gen lặn a KG dị hợp Aa có KH trug
gian giữa bố và mẹ KG AA và Aa có KH .

VD: P : hoa đỏ x hoa trắng  F1 : hoa màu hồng.

* 3. Tương quan đồng trội: là t/hợp KH của cả 2 alen cùng đthời đc bhiện trog KG dị hợp.

VD: Gen quy định nhóm máu có 3 alen: IA, IB, IO trog đó IA và IB là đồng trội, Io là gen lặn do đó
KG IAIB: máu nhóm AB.

* 4. Tương quan gây chết: gen gây chết là gen ảnh hưởng k thuận lợi đến sự strưởng và  của SV, do đó
dẫn đến làm  sức sống hay gây chết do cơ thể mang nó.

VD: Ở cá chép.

 Lai: cá chép trần x cá chép trần (k vảy)  2 trần : 1 vảy.
 Cá chép trần x cá chép có vảy 1 trần: 1 vảy.

 Gen A gây tiêu giảm vảy (trần) gây chết khi ở trạngt hái đồng hợp (AA).

d/ Sự tương tác giữa các gen k alen:

1. Tương tác bổ trợ : là t/hợp 2 hay n gen k alen cùng t/động làm xhiện 1 t/trạng mới so với lúc mỗi
gen đó t/động riêng rẽ. Tương tác bổ trợ gồm các tỉ lệ 9:3:3:1; 9:6:1 ; 9:7.

VD: Sự DT hdạng quả bí đỏ.

 Lai 2 thứ bí quả trịn có n/gốc khác nhau.
P: bí trịn x bí trịn.

F1: 100% bí dẹt.

F2: 9/16 bí dẹt 6/16 bí trịn 1/16 bí dài.

- F2 xhiện 3 KH với tỉ lệ 9:6:1=16 tổ hợp gtử mỗi bên F1 pải cho 4 loại gtử do đó F1 pải dị hợp tử
2 cặp gent/trạng hdạng quả bí do 2 cặp gen k alen nằm trên 2 cặp NST quy định.

- Quy ước: A_B_: bí dẹt A_bb và aaB_ : bí trịn aabb: bí dài.
- Sđlai kiểm chứng: P: bí trịn (AAbb) x bí trịn (aaBB)

F1: AaBb.

F2: 9A_B_ 3A_bb 3aaB_ 1aabb
9 dẹt 6 tròn 1 dài.
Tương tác bổ trợ cũng có KH 9:6:1.

2. Tương tác át chế : là t/hợp 1 gen này kìm hảm HĐ of 1 gen ≠ (≠ locus) là t/hợp 1 gen này kìm hảm
HĐ of 1 gen k alen, sự có mặt of cả 2 gen đó trog cùng KG sẽ làm xhiện KH # với KH của KG có
gen át chế đó. Có 2 loại kiểu át chế.

- Át chế do gen trội: có các tỉ lệ 12:3:1 ; 13:3.
VD: Sự DT màu lông gà lơgo.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

F1: 100% gà trắng.

F2: 13/16 gà trắng 3/16 gà lông màu.

● Màu lông gà do 2 cặp gen k alen quy định theo kiểu át chế do gen trội.
● Quy ước: C:lơng có màu. I: át chế C.

c: lông trắng. i: k có khả năng át chế.
C_I_ và ccI_ và ccii :lông trắng

C_ii : lơng có màu
● Sđlai: P: CCII x ccii
F1: CcIi

F2: 9 C_I_ 3C_ii 3ccI_ 1ccii

lông trắng lơng có màu lông trắng lông trắng

- Át chế do gen lặn: có tỉ lệ 9:3:4

VD: Sự DT msắc lông chuột.
P: lông đen x lông trắng.
F1: 100% lông xám.

F2: 9/16 lông xám 3/16 lông đen 4/16 lông trắng.
● Qui ước: A_B_ : lông xám

A_bb : lông đen.

aaB_ và aabb : lông trắng
● Sđlai: P: AAbb x aaBB

F1: AaBb

F2: 9/16 A_B_ 3/16 A_bb 3/16 aaB_ 1/16 aabb

3. Tương tác công gộp : là t/hợp 1 cặp t/trạng bị chi pối bởi 2 or n cặp gen k alen trog đó mỗi gen góp
phần như nhau vào sự bhiên t/trạng.

VD: Sự DT màu sắc của hạt lúa mì.
P: màu đỏ đậm x màu trắng.
F1: 100% màu đỏ hồng.
F1 x F1 F1 tạp giao

F2: 15/16 màu đỏ (đỏ đậm đỏ nhạt)
1/16 màu trắng.

 F2 xhiện 2 KH với tỉ lệ 15:1 = 16 tổ hợp gtử  mỗi bên F1 phải cho 4 loại gtử  F1 pải có KG dị htử

2 cặp gen.

 Tỉ lệ 15:1  t/trạng màu sắc hạt lúa mì do 2 cặp gen k alen pli đlập quy định.
 Qui ước: Có gen trội màu đỏ, k gen trội màu trắng.

Càng n gen trội màu đỏ.

Càng ít gen trội thì màu đỏ nhạt dần.

A_B_ và A_bb và aaB_ : màu đỏ (đỏ đậm đỏ nhạt)
aabb : màu trắng

 Màu đỏ do các gen trội quy định
 Màu trắng do 2 cặp gen lặn quy định

 Màu đỏ biến thiên từ màu đỏ đậm  đỏ nhạt do t/động cộng gộp của các gen trội mà mỗi gen trội
điều tổng hợp đc sắc tố đỏ như nhau: 4 gen trội – đỏ đậm.

3………… đỏ.
2………….đỏ hồng.
1…………..hồng.
0………trắng.
 Sđlai: P AABB x aabb

F1: AaBb

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

4AaBb đỏ hồng
1AAbb đỏ hồng
1aaBB đỏ hồng
2aaBb hồng

2Aabb hồng
1aabb trắng
 Tỉ lệ pli KH 1:4:6:4:1

Tỉ lệ pli KH có dạng (a+b)n trong đó a: gen trội ; b: gen lặn và n: số alen.
Nếu t/trạng càng có n cặp gen k alen chi pối thì dãy t/trạng trung gian càng dài.

Kiểu tương tác này đặc trưng cho các t/trạng số lượng: klượng cơ thể, số bông, số hạt/bông, số con, số
trứng,………..những t/trạng đo đếm đc.

 Các t/trạng số lượng có các đặc điẻm sau:

1. Bdị ltục, k thể pbiệt đc các nhóm KH.

2. Là các t/trạng đa gen: do n gen kiểm soát.

3. Dễ chịu t/động của đk mt.

 Phân tích DT các t/trạng này chủ yếu dựa vào ptích tkê và ptích Qthể: tính gtrị TB, tíh Psai
và hệ só tương quan.

Câu 6: Tbày qluật pli đlập và HVG.
A/Qluật pli đlập:

1. TNo: P: vàng, trơn x xanh, nhăn
F1: 100% vàng, trơn.

F2: 315 vàng, trơn. 101 vàng, nhăn 108 xanh, trơn 32 xanh, nhăn

2. Nhận xét:

- F1 đồng tính

- F2: phân tính, pli với tỉ lệ 9:3:3:1

● vàng/xanh = 315+101/108+32 ≈ 3 vàng : 1xanh  đúng qluật pli.
● trơn/nhăn ≈ 3 trơn: 1 nhăn  đúng qluật pli.

 Sự DT màu sắc hạt đậu k pụ Є vào sự DT of cặp t/trạng hdạng ≠ .
- Tương tự vnậy menden t/hiện n TNo nvậy thì cũng cho ra tỉ lệ 3:1.

3. Cơ sở TB học of qluật pli đlập:

a/ Csở lý luận: 2 cặp gen quy định 2 cặp t/trạng nói trên nằm trên 2 cặp NST đồng dạng ≠.
- Pt/c nên mỗi bên P chỉ cho 1 loại gtử , do đó F1 chỉ có 1 KG dị hợp 2 cặp gen.

- Khi F1 giảm pân tạo gtử sự pli đlập và tổ hợp tdo of 2 cặp NST đồng dạng dẫn đến sự pli đlập và tổ
hợp tdo of 2 cặp gen, do đó F1 sẽ cho 4 loại gtử.

- Sự kết hợp ngẫu nhiên các loại gtử of F1 sẽ tạo ra 16 tổ hợp gtử ở F2.
b/ Sơ đồ TB học: SGK/102

4. Nội dung của đluật: khi lai 2 bố mẹ ≠ về 2 hay n cặp t/trạng ≠ tương pản t/chủng thì sự DT cặp
gen quy định cặp t/trạng này k pụ Є sự DT cặp gen quy định cặp t/trạng kia.

5. Điều kiện nghiệm đúng: Pt/c
 Tính trội pải trội htoàn.
 Số lượng n/cứu phải lớn.

 Mỗi cặp gen nằm trên 1 cặp NST tương đồng.

 Các cặp gen alen t/động riêng lẻ (1 cặp gen quy định 1 cặp t/trạng và 1 cặp gen nằm trên 1
cặp NST).

6. Ý nghĩa:

 Tạo nên sự đa dạng SV khó có thể tìm 2 cá thể #.

 Sự pli đlập và tổ hợp tdo of các cặp NST dẫn đến sự pli đlập và tổ hợp tdo of các cặp gen.

 Sự kết hợp ngẫu nhiên các loại gtử trog thụ tih đã tạo nên các bdị tổ hợp vô cùng pog pú  SV đa
dạng  có ý nghĩa trog tiến hóa và chọn #.

B/Qluật HVG:

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

F1: 100% mắt xám, cánh dài.
Đem ruồi cái F1 lai ptích.
FB: 41% mxám, cánh dài
41% mđen, cánh ngắn.
9% mxám, cánh ngắn.
9% mđen, cánh dài.

2. Nhận xét: FB cho 4 KH với tỉ lệ k bằng nhau.
 2 KH # bố mẹ có tỷ lệ cao.

 2 KH ≠ ………thấp.
3. Giaỉ thích: con cái F1 lai ptích.

F1: ♀ BV/bv x ♂ bv/bv
FB: 41% xám , dài

41% mđen, cánh ngắn.
9% mxám, cánh ngắn.
9% mđen, cánh dài.

 Trog pép lai ptích ruồi đực F1 mđen, cánh ngắn bv/bv chỉ cho 1loại gtử là bv  nên ruồi ♀ F1
BV/bv đã cho 4 loại gtử với tỉ lệ: BV, bv, Bv, bV vởi tỉ lệ 41:41:9:9

Trog qt psih gtử gen B và V cũng như B và V đã lkết k htoàn ngoài 2 loại gtử BV và bv # P còn
xhiện 2 loại gtử bV và Bv do xra sự hoán vị gữa 2 gen B và b.

4. Cơ sở TB học of qluật HVG:

a/ Cơ sở lý luận: Trong qt GP tạo gtử ở kỳ trước 1 đã xra sự bắt chéo TĐổi đoạn giữa 2 crômatid ≠
nguồn of cặp NST kép đồng dạng  HVG.

b/Sơ đồ TB học: SGK.

5. Nội dung của qluật: các gen cùng nằm trên 1 NST chỉ Lkết htoàn khi we gần nhau. Nếu chúng
nằm cách xa nhau thì có thể xra HGV do sự bắt chéo và TĐổi đoạn ở kỳ trước 1 của GP.

 Khoảg cách giữa 2 gen càg > thì lực Lkết càg < và HVG càg dễ xra ngĩa là tần số Hvị càng cao.
 Sự HVG có thể xra: chỉ có ở con cái (ruồi giấm) , chỉ có ở con ♂ (con tằm) or ở cả 2 giới ( đậu

Hà Lan, người )

6. Bằng chứng về sự TĐổi chéo: SGK.
7. Ý nghĩa:

 Làm xhiện biến dị tổ hợp  đa dạng SV.

 Nhờ HVG mà những gen tốt trên NST tương đồng có dịp tổ hợp lại với nhau làm thành nhóm gen
liên kết mớicó ý nghĩa trog tiến hóa và chọn #.

 Thơg qua việc xđ tần số Hvị , bản đồ DT đc xác lập, điều này có gtrị trog lý thyết và thực tiễn.
Câu 7: Nêu các HĐ của NST trog NP, GP ?Ý nghĩa của các HĐ đó ?

A- Các HĐ của NST trog NP và ý nghĩa của các HĐ :

 Kỳ trug jan: NST dạng sợi mảnh sđó nhân đơi  NST kép và bđầu đóng xoắn.
 Kỳ trước: NST t/tục xoắn lại , có hdạng rõ nét hơn.

 Kỳ giữa: NST đóng xoắn tối đa và xếp thành 1 hàg trên mpẳng xích đạo.

 Kỳ sau: 2 cromatid of mỗi NST kép tách ra thàh 2 NST đơn, mỗi NST đơn pli về 1 cực TB.
 Kỳ cuối: NST tháo xoắn trở về dạng sợi mãnh, TBchất pchia2 TB con.

KQ: Từ 1 TB mẹ bđầu có 2 NST qua NP 2 TB con có bộ NST # bộ NST của TB mẹ.
- Nhân đôi: kỳ trug jan

- Ply : kỳ sau làm bộ NST con # bộ NST của TB mẹ

- Đóng xoắn: cuối kỳ trung giankỳ giữa: thuận lợi cho sự pli và tổ hợp NST trog qt pân bào.

- Tháo xoắn: kỳ saukỳ trug gian tiếp theo : thuận lợi cho sự piên mã, Σ hợp các chất làm TB con lớn
lên, > lên đến kthước nhất định làm AND tự nhân đôi và tiếp tục pchia.

B- Các HĐ của NST trog GP và ý nghĩa của các HĐ : GP là qt tạo gtử, gồm:
1. Lần phân bào 1:

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

 2 cromatid ≠ nguồn trog cặp NST kép tương đồng bắt chéo, trao đổi đoạn HVG.

- Kỳ giữa 1: NST kép xếp thành 2 hàng trên mpẳng xích đạo.

- Kỳ sau 1: mỗi NST kép trog cặp tươg đồng sẽ pli về 1 cực TB.
- Kỳ cuối 1: NST vẫn ở thể kép và k tháo xoắn, slượng ↓ đi ½ (2n=2)

2. Lần phân bào 2:

- Kỳ trước 2: NST đã ở thể kép nên k nhân đơi ½ từ đây xra qt # như NP (NST xoắn lại)
- Kỳ giữa 2: NST kép xếp thành hàng trên mpẳng xích đạo.

- Kỳ sau 2: 2 cromatid of mỗi NST kép tách ra thành 2 NST đơn, mỗi NST đơn pli về 1 cực TB.
- Kỳ cuối 2: tạo 4 TB con, trog mỗi TB con slượng NST (n=2) ở dạng đơn.

 KQ: 1 TB con (2n) qua GP (gồm 2 lần pân bào liên tiếp nhưg chỉ có 1 lần NST nhân đơi) tạo ra 4 TB
con (n)

 Nhân đôi (1 lần) làm cho bộ NST của TB con ↓ đi ½ sơ với bộ NST of TB mẹ.
 Pli (2 lần)

 Pli đlập và tổ hợp tdo: làm cho SV đa dạng.

 Đóng xoắn: kỳ trước 1kỳ giữa 2: thuận lợi cho sự pli và tổ hợp NST trog qt pân bào.
 Tháo xoắn: kỳ sau 2kỳ cuối 2: thuận lợi cho qt piên mã trog qt thụ tih.

 Tiếp hợp,bắt chéo, Tđổi đoạn: kỳ trước1 tạo nên sự HVG.

Câu 8: Thế nào là ĐBG ? Dựa vào c/năg của mã DT có mấy loại ĐBG ? Tbày cơ chế gây ĐBG của
chất 5-BU, acridin ?

a/ ĐBG: là ~ bđổi < trog cấu trúc của gen (bđổi Nu) thường lquan  1 or 1 số cặp Nu làm t/đổi số

lượng, TP, trình tự pbố các Nu trog gen tạo nên alen mới.

b/ Dựa vào c/năg của bộ mã DT: gồm các loại ĐBG sau.

 ĐB sai nghĩa: bộ 3 trước và sau ĐB mã hóa cho 2 aa ≠ mạch polipeptid thay đổi 1 aa.

 ĐB đồng nghĩa: bộ 3 trước và sau ĐB cùng mã hóa cho 1 aa (do bazơ thứ 3 trog bộ 3 bị bđổi)
mạch polipeptid k đổi.

 ĐB vô nghĩa: bộ 3 sau ĐB là bộ 3 kthúc ( UAA, UAG, UGA) ko mã hóa cho aa nào mạch
polipeptid ngắn hơn mạch bình thường.

 ĐB dịch khung: khi thêm 1 cặp Nu or mất 1 cặp Nu vào vtrí nào đó từ vtrí đó khug đọc sẽ bị
lệch đi hậu quả sẽ rơi vào 1 trog 3 t/hợp đã nêu ở trên.

VD: 1. AUG-ACU-CGG-AAG-UCA-CUA-ACG-AGG ARNm

2………..-CUC………….. ĐB đồng nghĩa (vị trí 3)
3. ………..-UGA……… ĐB vô nghĩa .

4………-CCG……… ĐBsai nghĩa (vị trí 2)
5……..-AGC-UCG-GAA-GUC-ACU-AAC-GAG-G ĐB dịch khung

Ngồi 4 loại ĐB trên thì cịn có ĐB đảo vị trí: gen đứt ra đảo 2 đầu 180° và nối 2 đầu ≠ lại.
VD: A T G C G A T  G A T A T G C

Vị trí đứt

c/ Cơ chế gây ĐBG của chất 5-BU: là 1 chất Є nhóm đồng đẳng với chất bazơ, tồn tại dưới 2 dạng.
 Dạng keto (pbiến): # với Thymine nên bắt cặp với A.

 Dạng enol (hiếm) : # với C nên bắt cặp với G.
- ĐB AT-GC: hình SGK/133

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

d/ Cơ chế gây ĐBG của chất acridin: chúng có thể xem vào ptử AND làm thêm or mất bazơ ĐB
lệch khung.

- Nếu trog qt tái bản acridin xen vào sợi khn thì qua lần tái bản tiếp theo nó sẽ ĐB thêm 1 cặp Nu.
Hình vẽ SGK/135.

- Acridin xen vào sợi khn trong quá trình tái bảnthì qua lần tái bản tiếp theo nó sẽ ĐB mất 1 cặp
Nu ở sợi mới.Hình vẽ SGK/135.

Câu 9: Thế nào là thể dị bội, thể đa bội ?Nêu cơ chế hình thành 2 thể đó ?
1. Thể dị bội:

a/Khái niệm: là TB or cthể mà trog bộ NST lưỡng bội có 1 or vài cặp NST có số lượng n or ít hơn.
- Thể tam nhiễm là TB or cthể mà trog bộ NST lưỡg bội có 1 cặp NST nào đó có 3 chiếc,kí hiệu: 2n+1
- Thể 1 nhiễm là TB or cthể mà trog bộ NST lưỡg bội có 1 cặp NST nào đó có 1 chiếc,kí hiệu là 2n-1
- Thể khyết nhiễm là TB or cthể mà trog bộ NST lưỡg bội có 1 cặp NST nào đó khyết NST,kí hiệu:2n-2

b/ Cơ chế hình thành thể dị bội:

- Do trog qt GP tạo gtử 1 cặp NST nào đó x đôi nhưg k pli kquả tạo ra 2 loại gtử ĐB.
● 1 loại mang cả 2 NST of cặp k ply (n+1).

● 1 loại khyết NST của cặp k ply (n-1)
- Trong qt thụ tinh:

● Gtử ĐB (n+1) + gtử bthường (n) htử ĐB (2n+1)cơ thể tam nhiễm.
● Gtử ĐB (n-1) + gtử bthường (n) htử ĐB (2n-1)cơ thể 1 nhiễm.

- Lưu ý: htượng NST k ply có thể xra đvới bất kỳ NST nào trog TB, có thể là NST thường, có thể là
NST gới tính và có thể xra ở lần pân bào I , II or cả 2 lần pân bào.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

c/ Các thể dị bội có ở người:
- NST thường:

● Hội chứng Down – có 3 NST 21 (thường gặp ở bà mẹ).
● Hội chứng Patau – có 3 NST 13.

● Hội chứng Edward – có 3 NST 18.
- NST gới tính

● Hội chứng Clifelter – XXY (♂ Y, ♀ XX hoặc ♂ XY, ♀ X)
● Hội chứng siêu nữ – XXX.

● Hội chứng Turner – OX
2. Thể đaị bội:

a/Khái niệm: là TB or cthể có bộ NST là bội số của bộ đơn bội và >2n đlà: 3n,4n,5n,……….Có 2 loại”
- Đa bội chẳn: 4n, 6n,…………..đa bội lẻ: 3n,5n,,,,,,,,,,,

- Đa bội cùng nguồn và đa bội khác nguồn.

b/Thể đa bội cùng nguồn:

- ĐN : là thể có bộ NST là bội số của bộ đơn bội của cùng 1 loài và lớn hơn 2n.

VD: Nếu gọi A là bộ NST đơn bội thì thể đa bội cùng nguồn có bộ NST AAA(3n), AAAA(4n),…..
- Cơ chế hình thành thể đa bội cùng nguồn :

● Do trog qt phân bào tồn bộ NST x đơi nhưg vì lí do nào đó thoi vơ sắc k hình thành, TB k pchia làm
cho số NST trog TB tăg gấpđôi.

● Nếu sự k pli trog GPgtử ĐB (2n)
Trong qt thụ tinh:

• Gtử ĐB (2n) + gtử bthường (n)htử ĐB (3n) ↑ thể tam nhiễm.
• Gtử ĐB (2n) + gtử ĐB (2n)htử ĐB (4n) ↑ thể tứ bội.

● Nếu sự k pli trog NP of gtử bthường (2n) Htử ĐB (4n)

● Nếu sự k pli trog NP of TB sdưỡng (2n) TB ĐB (4n) mô ĐB (4n) thể khảm.
VD : Trên cây 2n có 1 cành 4n.

</div>

dap an mon Di Truyen

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về